Trình bày nội dung, hình thức biểu hiện và chức năng của quy luật giá trị? Ý nghĩa của việc nghiên cứu?

BÀI 3.

Câu 3: Trình bày nội dung, hình thức biểu hiện và chức năng của quy luật giá trị? Ý nghĩa của việc nghiên cứu?

Bài làm

- Khái niệm: quy luật giá trị là quy luật kinh tế cơ bản của sản xuất và trao đổi hàng hóa. Ở đâu có trao đổi, sản xuất hàng hóa thì ở đấy có sự hoạt động của quy luật giá trị. quy luật giá trị yêu cầu: sản xuất và trao đổi hàng hóa phải dựa trên cơ sở giá trị của nó, tức là hao phí lao động xã hội cần thiết.
Nội dung quy luật giá trị:
Trong sản xuất quy luật giá trị buộc người sản xuất phải làm sao cho mức hao phí lao động cá biệt của mình phải phù hợp với mức hao phí lao động xã hội cần thiết, có như vậy họ mới có thể tồn tại được.
Trong trao đổi ( hay lưu thông), quy luật giá trị yêu cầu phải thực hiện theo nguyên tắc ngang giá. Hai hàng hóa được trao đổi với nhau khi cùng kết tinh một lượng lao động như nhau, hoặc trao đổi, mua bán thì giá cả hàng hóa phải dựa trên cơ sở giá trị của nó.
Hình thức biểu hiện:
Quy luật giá trị buộc những người sản xuất và trao đổi phải tuân theo mệnh lệnh của giá cả thị trường. thông qua sự vận động lên hay xuống của giá cả thị trường sẽ thấy được sự hoạt động của quy luật giá trị. Chính sự lên xuống giá cả thị trường xoay quanh giá trị hàng hóa đã trở thành cơ chế tác động của quy luật giá trị. Cơ chế này phát sinh tác động trên thị trường thông qua cạnh tranh cung cầu, sức mua của đồng tiền…
Chức năng của quy luật giá trị:
a. Điều tiết sản xuất và lưu thông hàng hóa:
Quy luật giá trị tự động điều tiết sản xuất thể hiện ở chỗ thu hút vốn (tư liệu sản xuất và sức lao động) vào các ngành sản xuất khác nhau (theo sự biến động cung, cầu, giá cả) nhằm đáp ứng nhu cầu của xã hội.
Tác động điều tiết lưu thông hàng hóa của quy luật giá trị thể hiện ở chỗ, nó thu hút hàng hóa từ nơi có giá cả thấp đến nơi có giá cả cao, và do đó góp phần làm cho hàng hóa giữa các vùng có sự cân bằng nhất định.
b. Kích thích tiến bộ nâng cao năng suất lao động:
Các hàng hóa được sản xuất ra trong những điều kiện khác nhau, do đó có mức hao phí lao động khác nhau, nhưng trên thị trường thì các hàng hóa đều phải được trao đổi theo mức hao phí lao động xã hội cần thiết (theo giá trị xã hội của nó). vậy người sản xuất hàng hóa nào có mức hao phí lao động thấp hơn mức hao phí lao động xã hội thì sẽ thu được nhiều lãi và càng thấp hơn càng lãi. Điều đó kích thích những người sản xuất hàng hóa cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất, cải tiến tổ chức quản lý, thực hiện tiết kiệm… nhằm tăng năng suất lao động hạ chí phí sản xuất.
c. Phân hóa những người sản xuất hàng hóa thành giàu, nghèo:
Những người sản xuất hàng hóa nào có mức hao phí lao động cá biệt thấp hơn mức hao phí lao động xã hội cần thiết khi bán hàng hóa theo mức hao phí lao động xã hội cần thiết (theo giá trị) sẽ thu được nhiều lãi, giàu lên, có thể mua sắm thêm tư liệu sản xuất, mở rộng sản xuất kinh doanh đến mức trở thành ông chủ giàu có hơn và có thể sử dụng được nhiêu hơn lao động làm thuê.
Ngược lại, những người sản xuất hàng hóa nào có mức hao phí lao động cá biệt lớn hơn mức hao phí lao động xã hội cần thiết, sẽ rơi vào tình trạng thua lỗ, phá sản, trở thành người bán sức lao động làm thuê.
Chính do tác động nhiều mặt của quy luật giá trị đã làm cho sản xuất hàng hóa thực sự là khởi điểm của CNTB.
Như vậy, quy luật giá trị vừa có tác động tích cực, vừa có tác động tiêu cực một cách tự phát, khách quan. Do đó đồng thời với việc thúc đẩy sản xuất hàng hóa phát triển, cần có những biện pháp để phát huy mặt tích cực, hạn chế mặt tiêu cực của nó.
* Ý nghĩa của việc nghiên cứu:
Trước thời kỳ đổi mới, chúng ta phủ nhận sản xuất hàng hóa và quy luật giá trị, nên không khai thác được các nguồn nhân lực, nền kinh tế kém phát triển rơi vào khủng hoảng.
Trong thời kỳ đổi mới, chúng ta phát triễn sản xuất hàng hóa, quy luật giá trị hoạt động tạo nên cạnh tranh, phát triển kinh tế, v.v.. Bên cạnh đó mặt trái nãy sinh như: phân hóa giàu nghèo, buôn gian bán lận…
Vì vậy, nhà nước điều tiết