Trao duyên

Kính chào cô và các bạn
Sau đây là bài thuyết trình của chúng em
Mời cô và các bạn cùng theo dõi
Truyện Kiều
TRAO
Nguyễn
DUYÊN
Đoạn trích
Du
Một vài xuất bản truyện Kiều
của Nguyễn Du
1. Giới thiệu
??? TRAO DUYÊN ???
1/ Tác phẩm:
_Là đoạn thơ mở đầu cho cuộc đời lưu lạc đau khổ của Thuý Kiều. Tình huống của Kiều là tình huống trao duyên.

-từ câu 723 dến câu 756

-quyết bán mình chuột cha, trong đem cuối cùng trước khi theo MGS kiều vẫn canh cánh món nợ tình với Kim Trọng nên quyết định trao lại mối duyên đầu của mình cho Thúy Vân nhờ em để “trả nghĩa” cho chàng Kim.
1. Giới thiệu
??? TRAO DUYÊN ???
2/ Bố cục:
_12 câu dầu: Kiều tìm cách thuyết phục, trao duyên cho Thúy Vân

_14 câu sau: kiều trao kỉ vật và dặn em

_8 câu cuối: Kiều trở về với thực tại đau khổ và tâm sự với Kim Trọng
Có thể chia đoạn trích thành mấy đoạn?
3 đoạn:
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
“… Cậy em em có chịu lời,
Ngồi trên cho chị lạy rồi sẽ thưa.
Giữa đường đứt gánh tương tư
Kẻ loan chắp mối tơ thừa mặc em.
Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.
Sự đâu sóng gió bất kì,
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai.”
??? TRAO DUYÊN ???
“Cậy em em có chịu lời”
2. Đọc hiểu văn bản:
Bạn nhận xét gì về hai câu đầu?
“Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”
TL:
Đây là lời đề nghị lạ lùng
Cách xưng hô của Kiều với em (cậy, lạy, thưa,..)
Cách xưng hô hết sức nhúng nhường
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
??? TRAO DUYÊN ???
“Cậy em em có chịu lời”
2. Đọc hiểu văn bản:
“Cậy”(chứ không phải là “nhờ”): thể hiện niềm tin nhất  chỉ có em mới là người chị tin nhất, ‘sức nặng’ của niềm tin
“Chịu lời”(chứ không phải là “nhận lời: có thể từ chối”): buộc người khác phải tin nghe theo không được từ chối
 Hai thanh trắc khiến câu thơ nặng xuống như sự hệ trọng của vấn đề Kiều sắp trao đổi.
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
“lạy”: ở đây là lạy đức hi sinh cao cả của Thúy Vân phải chấp nhập lấy người mình không được yêu, cụ thể là “lấy người yêu chị làm chồng”.
“lạy rồi sẽ thưa”: cử chỉ trang trong, trang nghiêm
“Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
 Cách sắp xếp từ ngữ: cậy, chịu, lạy, thưa: Ngôn ngữ chính xác thể hiện thái độ khẩn khoản sự tha thiết của việc Kiều sắp nói, nó chứng tỏ đó là việc rất hệ trọng
Dù trong hoàn cảnh tan nát lòng TK vẫn bộc lộc nét đoan trang , tế nhị của cô thiếu nữ thuê cát
“Cậy em em có chịu lời”
“Ngồi lên cho chị lạy rồi sẽ thưa”
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
“Giữa đường đứt gánh tương tư
Keo loan khắp chốn tơ thừa mặc em”

_”Đứt gánh tương tư”: tan vỡ đột ngột, bất ngờ, Kiều nêu nguyên nhân khách quan, lí do dang dở (hiếu, tình)  khơi gợi sự cảm thương ở Thuý Vân.
_”Keo loan“: thứ keo chế bằng huyết chim loan để “chắp mối tơ thừa” này
_ “Mặc em”: phó mặc cho em, dang dở hay không em cũng phải gánh vác.

 Câu thơ mang sắc thái dứt khoác, nghiêm tang và mang nhiều “sức nặng” của giọng điệu.
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
“Kể từ khi gặp chàng Kim,
Khi ngày quạt ước khi đêm chén thề.”

“Chén thề”: chén rượu hai người cùng uống dưới đêm trăng tình tự thề nguyền
“Quạt ước”: chiếc quạt mà Thuý Kiều đã tặng cho Kim Trọng

 Đó là mối tình thề nguyền thủy chung và đẹp
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
Sau mấy câu kể vắn tắt chuyện tình riêng của Kim Trọng, Kiều tiếp tục thuyết phục em bằng cả lí, cả tình:
”Sự đâu sóng gió bất kì’
Hiếu tình khôn lẽ hai bề vẹn hai .”

Gia đình gặp tai biến, Kiều đã chấp nhận hi sinh chữ “Tình” để làm tròn chữ “Hiếu”  Đây là sự hi sinh cao cả
………….
 Qua lời Kiều Nguyễn Du day nghiến cả một xã hội. Hiếu và Tình là 2 giá trị không thể đặt lên bàn cân mà nó bắt con người ta phải lựa chọn
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
“Ngày xuân em hãy còn dài
Xót tình máu mủ thay lời nước non.”

- Ngày xuân: em có tuổi trẻ, tương lai của em còn dài.
“lời nước non”: lời thề chỉ non, thề biển
“thay lời nước non”: thay chị em lấy chàng Kim trả nghĩa cho chàng

 Kiều phải trao duyên cho em bởi lẽ em là “tình máu mủ” của nàng, hơn nủa cuộc đời VÂn còn trẻ còn chứa chan hạnh phúc mà bằng lòng kết duyên với chàng Kim
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
“Chị dù thịt nát xương tan
Ngậm cười chín suối hãy còn thơm lây”

- Thịt nát xương mòn/ngậm cười chín suối : Thành ngữ chỉ người đã chết.
- Ngậm cười, thơm lây:  chị dù chết cũng thanh thản, thỏa nguyện.

 Bằng cách sử dụng thành ngữ :tình máu mủ, lời non nước,thịt nát xương tan, ngậm cười chín suối  lời cầu khuẩn, một chút viu, một chút hạnh phúc cho mình
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
1/Thuý kiều giải bày tâm sự và tìm cách trao duyên cho em, Thuý Vân:
Thúy Kiều là người khôn khéo: đặt vấn đề một cách trang trọng, kể sự việc, bày tỏ lòng biết ơn  vừa đánh vào lí lẽ, vừa khơi gợi tình cảm. vừa thuyết phục song cũng hết sức thấu hiểu cho Thúy Vân
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
2/Thuý kiều trao kỉ vật lại cho em:
“Chiếc vành với bức tờ mây
Duyên này thì giữ vật này của chung”

_“bức tờ mây”: tờ giấy có trang trí hình mây, ghi lời thề thủy chung của 2 người
_“chiếc vành”: đồ trang sức của người con gái, KT trao cho TK để làm tin. Đó là kỉ vật
_Một tiếng “giữ” không có nghĩa là “trao” hẳn mà chỉ để cho em giữ
_Câu thơ “Duyên này thì giữ vật này của chung” là cả bao nhiêu sự giằng xé, níu kéo khủng khiếp trong tâm hồn, con tim của Kiều
 Sự nuối tiếc và là tiếng lòng chân thành của Kiều. Đây là ngôn ngữ của lí trí và tình cảm.
Nhịp thơ 4/4 đứt đoạn như tiếng khóc
 Kiều trao duyên nhưng không nao tình
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
2/Thuý kiều trao kỉ vật lại cho em:
“Dù em nên vợ nên chồng
Xót người mệnh bạc ắt lòng chẳng quên
Mất người còn chút của tin
Phím đàn với mảnh hương nguyền ngày xưa”
Nguyễn Du quả thật là tinh tế và sâu sắc trong ý thơ của mình
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
2/Thuý kiều trao kỉ vật lại cho em:
Ở đây ta bắt gặp được 2 tâm trạng đau đớn dối lập với 2 tình cảnh:
Nên vợ nên chồng Người mệnh bạc
Hạnh phúc của Thúy Vân Bất hạnh của bản thân
Nỗi thương tâm, đau xót của Kiều

“Chiếc thoa với bức tờ mây”,

“Phím đàn với mảnh hương nguyền”

Nhip thơ: đoạn thơ cũng đổi giọng, hình ảnh như chập chờn, thần linh ma mị, mang một tiếng nói mơ hồ như từ cõi khác vọng lại--> tài năng của Nguyễn Du
 vốn là kỉ vật riêng của Thúy Kiều, kỉ vật ấy có ý nghĩa tượng trưng cho hạnh phúc của nàng.
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
2/Thuý kiều trao kỉ vật lại cho em:
“Mai sau dù có bao giờ,
Đốt lò hương ấy so tơ phím này
Trông ra ngọn cỏ lá cây,
Thấy hiu hiu gió thì hay chị về.
Hồn còn mang nặng lời thề,
Nát thân bồ liễu đền nghì trúc mai
Dạ đài cách mặt khuất lời
Rước xin giọt nước cho người thác oan.”

_Thời điểm: không xác định (mai sau, bao giờ)
_Không khí thiêng liêng (đốt lò hương, so tơ phím)
_Hình ảnh: phản phất, ma mị (ngọn cỏ lá cây, hiu hiu gió)

 Tâm trạng đau khổ và càng đau khổ gấp bội
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
2/Thuý kiều trao kỉ vật lại cho em:
Những từ ngữ và hình ảnh:

Cách mặt khuất lời
Dạ đài
Người thác oan
Hồn, nát
Thân bồ liễu
Hiu hiu gió là hay chị về
Đốt lò hương
_Lời của Kiều là lời nói của một oan hồn.
_Tâm trạng đau đớn đến tột cùng.
_Nàng tự khóc cho mình Đó là tiếng khóc cho thân phận mình
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
3/Kiều hướng về tình yêu và Kim Trọng:
“ Bao giờ trâm gãy gương tan
Kể làm sao xiết muôn vàn ái ân!
Trăm nghìn gửi lại tình quân,
Tơ duyên ngắn ngủi có ngần ấy thôi! ”18
_ Trâm gãy, gương tan >< muôn vàn ái ân
Trâm gãy gương tan
Kể làm sao xiết
Muôn vàn ái ân
Tơ duyên ngắn ngủi
 Tâm trạng nghẹn ngào, cay đắng, đau xót, xót xa_bấy nhiêu tâm trạng dối diện với nàng.
_ Câu “Tơ duyên ngắn ngửi có ngần ấy thôi! ”: Tiếng thốt tự đáy lòng của nàng sao mà thắm đượm vị chua chát, cay đắng của sự chia ly lứa đôi.
_ “Tình quân”: Cách gọi thân thuộc bộc lộ tình cảm tha thiết của Kiều với Kim Trọng.
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
Ngôn ngữ nửa tỉnh nửa mê của Thúy Kiều thực chất là biểu hiện tuyệt vọng và đau đớn. Từ mộng mị, Kiều trở lại thực tại đau xót. Bạn hãy cho biết trong đoạn thơ Kiều đang nói đến đốii tượng nào?
Kim Trọng
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
“Phận sao phận bạc như vôi!
Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng! ”

_ “Phận bạc như vôi”  lời than oán số phận cay đắng, tuyệt vọng
_ “Nước chảy hoa trôi”: cảnh xuân đã hết, tuyết tan  tuổi thanh xuân đẹp đẽ của Kiều chấm dứt từ đây.
3/Kiều hướng về tình yêu và Kim Trọng:
“Ôi Kim Lang! Hỡi Kim Lang!
Thôi thôi thiếp đã phụ chàng từ đây”

_ “Kim Lang”: cách gọi thân mật, bộc lộ tình cảm tha thiết của Kiều.
_ “Ôi”, “hỡi”: từ cảm thán, tiếng khóc nất nghẹn thống thiết của một con người đang trong tâm trạng đau khổ tột cùng.
??? TRAO DUYÊN ???
2. Đọc hiểu văn bản:
Từ đau khổ lời thơ đã chuyển thành tiếng khóc. Nỗi đau cứ tăng lên mãi :
_Đau cho “tơ duyên ngắn ngủi” đau cho “phận bạc” đau cho một đời “hoa trôi lỡ làng” và cuối cùng tiếng khóc ấy nức nở tự cho mình là người phụ nũ phụ bạc người mình yêu.
_Câu thơ và tiếng kêu thảng thốt, là tiếng nấc nghẹn ngào của người con gái đã hoàn toàn tuyệt vọng.


 Thể hiện tâm trạng đau xót cực độ của Thúy Kiều khi phải đứt ruột trao mối duyên tình. Ở Kiều, tình và hiếu thống nhất chặt chẽ.
3/Kiều hướng về tình yêu và Kim Trọng:
??? TRAO DUYÊN ???
3. Tổng kết:
Nội dung:
_ Đoạn thơ là bi kịch vì mâu thuẫn nội tâm của Kiều càng lúc càng căng thẳng, cuối cùng dẫn đến bế tắc, bi đát.

_ Nguyễn Du đồng cảm sâu sắc và ca ngợi lòng vị tha, đức hi sinh của Kiều.

_ Ca ngợi phẩm chất cao quý của Thúy Kiều.

_ Vang lên lời tố cáo tội ác của xã hội phong kiến bất nhân đã chồng chất đau khổ lên mọi kiếp người.
??? TRAO DUYÊN ???
3. Tổng kết:
Nghệ thuật:
_ Miêu tả, phân tích tâm lý, ngôn ngữ linh hoạt.

_ Đoạn thơ đậm chất trữ tình, chất bi kịch trong việc xây dựng và giải quyết mâu thuẫn.

_ Ngôn ngữ trao chuốt, trong sáng, dân gian trong sự phối hợp với điển tích, thành ngữ, từ ngữ dân gian.
Câu hoi
cung
co:
^
^?
^?
^
/
3
Câu 1: Tâm trạng của Kiều lúc “trao duyên” là gì?
A Xót xa, đau đớn tột cùng
B Giằng xé, đau thương, đầy mâu thuẫn
C Dùng dằng, nuối tiếc, khó xử
D Phức tạp, ngổn ngang, bối rối
Xem
Xem
Đáp án
Câu trả lời chính xác là câu: B
Câu 2: Vấn đề chủ yếu trong đoạn trích “Trao duyên” là?
A Thân phận người phụ nữ
B Phẩm chất cao đẹp của Kiều
C Bi kịch về thân phận và tình yêu của Kiều
Xem
Xem
Đáp án
Câu trả lời chính xác là câu: C
"Vội vàng về lấy của nhà,
Xuyến vàng đôi chiếc, khăn là một vuông."

"Trách lòng hờ hững với lòng,
Lửa hương chốc để lạnh lùng bấy lâu.
Những là đắp nhớ nỗi sầu,
Tuyết sương nhuốm nửa mái đầu hoa trâm".

"Hoa hương càng tỏ thức hồng,
Đầu mày cuối mắt càng nồng tấm yêu.
Sóng tình dường đã liêu xiêu,
Xem trong âu yếm có chiều lả lơi".
Câu 3: Những câu thơ trên thể hiện phút giây âu yếm hạnh phúc của Thúy Kiều với:
A Kim Trọng
B Thúc Sinh
C Từ Hải
Xem
Xem
Đáp án
Câu trả lời chính xác là câu: A
Câu 5: Vì sao Thúy Kiều lại trao duyên của mình cho Thúy Vân?
A Muốn tìm cho em một chỗ nương tựa
B Cảm thấy an lòng khi thuộc về người khác
C Trả nghĩa cho Kim Trọng
Xem
Xem
Đáp án
Câu trả lời chính xác là câu: C
Chúc mừng may mắn
Bài thuyết trình đến đây kết thúc
Nếu có gì sai sót mời Cô và các bạn cùng góp ý.