Trao duyên

Ngày soạn: 13-03-2015
Ngày dạy : 19-03-2015
Tiết 82
TRAO DUYÊN
(Trích Truyện Kiều- Nguyễn Du)
A. Mục tiêu bài học 1. Kiến thức
- Cảm nhận được diễn biến tâm lý phức tạp của Kiều, qua đó hiểu được tình yêu sâu nặng, bi kịch và nỗi đau của Thúy Kiều trong đêm trao duyên. Đối với Kiều, tình và hiếu thống nhất chặt chẽ.
- Thấy được nghệ thuật đặc sắc của Nguyễn Du trong việc miêu tả tâm lý nhân vật, sự điêu luyện, tinh xảo trong việc lựa chọn và sử dụng ngôn ngữ.
2. Kĩ năng Rèn luyện kĩ năng phân tích tâm trạng nhân vật trữ tình.
3. Thái độ - Có thái độ yêu thích văn chương, trân trọng những giá trị của Truyện Kiều.
- Hình thành quan niệm đúng đắn về tình yêu, lòng vị tha, đức hi sinh cao cả trong tình yêu.
B. Chuẩn bị bài học
Giáo viên
SGK Ngữ văn 10, ban cơ bản, tập 2.
SGV Ngữ văn 10, ban cơ bản, tập 2.
Giáo án giảng dạy.
Học sinh
Học thuộc bài cũ.
Đọc bài mới và soạn bài dựa theo phần “Hướng dẫn học bài”
C. Hoạt động dạy và học
Ổn định tình hình lớp:
Ổn định trật tự lớp.
Cho lớp trưởng điểm danh, báo cáo sĩ số.
Kiểm tra bài cũ.
- Lời vào bài:
Trong tiết học trước, cô trò chúng ta đã tìm hiểu tác giả Nguyễn Du, sự nghiệp sáng tác của ông và những giá trị tiêu biểu của truyện Kiều. Hôm nay chúng ta sẽ học một đoạn trích trong tác phẩm “Truyện Kiều” là đoạn trích “Trao duyên”. Đây là một trong những đoạn thơ mở đầu cuộc đời lưu lạc đau khổ của Thúy Kiều. Khi Vương Ông và Vương Quan bị bắt do có kẻ vu oan, Thúy Kiều phải bán mình cho Mã Giám Sinh để lấy tiền đút lót cho quan lại cứu cha và em. Đêm cuối cùng trước ngày ra đi theo Mã Giám Sinh, Thuý Kiều nhờ cậy Thúy Vân thay mình trả nghĩa, lấy Kim Trọng.
Nội dung bài học:
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt

Hoạt động 1.  Tìm  hiểu vị trí, nội dung, bố cục đoạn trích

- Em hãy đọc phần tiểu dẫn và cho biết vị trí của đoạn trích?


-GV: Sau đêm thề nguyền giữa Kim Trọng và Thúy Kiều, Kim Trọng phải về Liêu Dương hộ tang chú. Tai nạn ập đến khi gia đình Kiều bị thằng bán tơ vu oan, Vương Ông và Vương Quan bị bắt và đánh đập, tài sản trong nhà bị cướp hết. Kiều đành bán mình chuộc cha. Đêm trước ngày phải theo Mã Giám Sinh, Thúy Kiều đã trao duyện cho em-Thúy Vân để thay mình trả nghĩa cho Kim Trọng.
-Nội dung chính của đoạn trích là gì?


-Nhan đề đoạn trích có gì đặc biệt? Trao duyên trong đoạn thơ này có ý nghĩa gì?
- Tại sao lại có tình huống trao duyên trớ trêu này?






GV cho học sinh đọc văn bản (Giọng đọc chậm rãi tha thiết, khẩn khoản, càng về sau càng tha thiết, não nùng hơn) .
-Em hãy cho biết bố cục của đoạn trích?




GV: Sau khi chấp nhận bán mình làm lẽ Giám Sinh, Thúy Kiều:
“Một mình nàng ngọn đèn khuya,
Áo dầm giọt lệ, tóc xe mái đầu.”
“Thúy Vân chợt tỉnh giấc xuân,
Dưới đèn ghé xuống ân cần hỏi han”.
Lúc này Thúy Kiều mới bộc lộ hết tâm sự của mình và ngỏ lời trao mối tình duyên của mình và chàng Kim cho em.
“Hở môi ra cũng thẹn thùng,
Để lòng thì phụ tấm lòng với ai.”


HOẠT ĐỘNG 2: Hướng dẫn đọc, hiểu văn bản
-Từ “cậy” nghĩa là gì? Có thể thay thế bằng từ khác được không?Thanh điệu của từ “cậy”tạo điểm nhấn như thế nào cho câu thơ?
GV:Không phải nhờ mà là cậy, chị nhờ em giúp chị với tất cả lòng tin của chị. Nhờ em nhưng cũng là gửi gắm vào em. Bao nhiêu tin tưởng bao nhiêu thiêng liêng đặt cả vào từ cậy ấy! Nguyễn Du thật tài tình, như đọc thấu tất cả nỗi lòng nhân vật. Nỗi đau khổ vì không giữ trọn lời đính ước với chàng Kim đã buộc Thúy Kiều phải nói thật, nói hết với em, phải giãi bày tất cả. Rõ ràng, Thúy Vân cũng phải hi sinh tình yêu của mình để giúp chị.
-Kiều còn dùng hành động gì để mở lời? Hành động đó có gì đặc biệt?

-Nguyên nhân nào