TRAO ĐỔI NƯỚC Ở THỰC VẬT

TRAO ĐỔI NƯỚC Ở THỰC VẬT
Nhóm thực hiện:Lê Thị Quỳnh Hà
Trần Thị Mỹ Hà
Vũ Thị Thanh Tâm
Nguyễn Thị Thim
Nguyễn Thị Hồng Vân
Dương Thị Tuyết
Lê Thị Thanh Xuân
Quá trình vận chuyện nước
GV: TS Phạm Lương Hằng
Nội dung chính
I- Vai trò của nước và nhu cầu của nước đối với thực vật
II- Các dạng nước trong cây và vai trò của nó
III- Sự trao đổi nước ở thực vật
1- Quá trình hút nước ở rễ (hấp thụ nước)
1.1- Các dạng nước trong đất
1.2- Rễ - cơ quan hút nước của cây
1.3- Cơ chế của quá trình hút nước
2- Con đường vận chuyển nước trong cây
3- Quá trinh thoát hơi nước ở lá
Thực vật không thể sống thiếu nước
Vai trò của nước đối với thực vật:
+ Nước tự do: là dung môi hoà tan nhiều chất trong cơ thể; đảm bảo độ nhớt chất nguyên sinh; là nguyên liệu cho TĐC; điều hoà nhiệt
+ Nước liên kết: đảm bảo độ bền vững hệ thống keo nguyên sinh
I. Vai trò của nước và nhu cầu nước đối với thực vật
 Trong cây có 2 dạng nước chính: nước tự do và nước liên kết.
Dạng nước chứa trong:
+ các thành phần của tế bào
+ các khoảng gian bào
+ các mạch dẫn…
Liên kết với các thành phần khác
Vẫn giữ được tính chất lý, hóa, sinh học bình thường của nước.
Làm dung môi
Điều hòa nhiệt
Tham gia một số quá trình TĐC
Đảm bảo độ nhớt của chất nguyên sinh
Giúp QT TĐC diễn ra bình thường
Liên kết với các phần tử khác trong tế bào.
Mất các đặc tính lý, hóa, sinh học của nước.
Đảm bảo độ bền vững của hệ thống keo trong chất nguyên sinh của tế bào.
Trong cây có hai dạng nước chính: nước tự do và nước liên kết
II- Các dạng nước trong cây và vai trò của nó
III- Sự trao đổi nước ở thực vật

Trao đổi nước ở TV gồm 3 quá trình
Hấp thụ nước
Vận chuyển nước
Thoát hơi nước
Vai trò: Các quá trình này có mối quan hệ khắng khít
với nhau tạo nên trạng thái cân bằng nước
cần thiết cho sự sống của TV.

1- Quá trình hút nước ở rễ (hấp thụ nước)
1.1- Các dạng nước trong đất
Nước mao dẫn
Nước trọng lực
Nước màng
Nước ngậm
{
{
Nước tự do
Nước liên kết
su

1.2- Rễ - cơ quan hút nước của cây
Rễ hút được nước nhờ hệ thống lông hút với số lượng
rất lớn. Lông hút có cấu tạo phù hợp với chức năng hút nước
- Thành tế bào mỏng, không thấm cutin
- Chỉ có một không bào trung tâm lớn
- Áp suất thẩm thấu rất cao do hoạt động hô hấp của rễ mạnh
Rễ có khả năng đâm sâu, lan rộng, phân nhánh
Rế có khả năng hướng nước, hướng hóa

Hình thái rễ
Rễ hấp thụ nước qua 3 giai đoạn kế tiếp:
a- Gđ nước từ đất vào lông hút.
b- Gđ nước từ lông hút vào mạch gỗ của rễ.
c- Gđ nước đẩy từ mạch gỗ của rễ lên mạch gỗ của thân
* Con đường hấp thụ nước ở rễ
Cây hút được nước ở dạng tự do và dạng
liên kết không chặt.
* Nói cách khác do sự chênh lệch về thế nước (từ nơi có thế nước cao  nơi có thế nước thấp)
a) Gđ nước từ đất vào lông hút :
Cây hút được nước ở dạng tự do và
dạng liên kết không chặt.
Cây hút nước theo cơ chế thẩm thấu
do sự chênh lệch về astt
(từ nơi có astt thấp  nơi có astt cao).
b) Gđ nước từ lông hút vào mạch gỗ của rễ:
 Có 2 con đường vận chuyển nước:
+ Qua thành tế bào-gian bào.
+ Qua các tế bào sống (Chất nguyên sinh-không bào)

1.3- Cơ chế của quá trình hút nước
* Các động cơ hút nước
- Quá trình hút nước bị động: do sự thoát hơi nước ở lá tạo ra. Là động cơ chủ yếu của quá trình hút nước vào rễ gọi là động cơ trên của sự hút nước
- Quá trình hút nước chủ động: hoạt động TĐC ở rễ đã tạo ra động cơ hút nước chủ động của hệ rễ và gọi là động cơ dưới của sự hút nước

Hiện tượng ứ giọt
Áp suất rễ thể hiện qua hiện tương rỉ nhựa
Quá trình hấp thụ nước



2- Con đường vận chuyển nước trong cây
Gồm 3 giai đoạn
- Từ bề mặt lông hút của rễ đến mạch dẫn
- Qua hệ mạch dẫn của thân
- Từ gân lá đến tế bào thịt lá, gian bào, khí khổng
rồi ra ngoài không khí
-



* Trong giai đoạn qua hệ mạch dẫn của thân
- Nước vận chuyển ở thân chủ yếu qua mạch gỗ từ rễ lên lá
- Tuy nhiên nước cũng có thể vận chuyển theo chiều
từ trên xuống ở mạch rây
- Nước cũng có thể vận chuyển ngang từ mạch gỗ đến mạch
rây hoặc ngược lại
 Quá trình vận chuyển nước ở thân thực hiện
được do sự phối hợp giữa:
Cơ chế bảo đảm sự vận chuyển nước ở thân:
+ Lực hút của lá (do quá trình thoát hơi nước:
 ĐỘNG LỰC TRÊN)
+ Lực đẩy của rễ (do quá trình hấp thụ nước:
 ĐỘNG LỰC DƯỚI)
+ Lực liên kết giữa các phân tử H2O và lực bám giữa các phân tử H2O với thành mạch dẫn tạo thành dòng nước liên tục ĐỘNG LỰC TRUNG GIAN
3- Quá trinh thoát hơi nước ở lá
Thoát hơi nước là sự mất nước từ bề mặt lá qua hệ thống khí khổng là chủ yếu và một phần từ thân cành

Ý nghĩa:
- Là động lực trên và chủ yếu của quá trình hút và vận chuyển nước
Bảo vệ lá cây tránh sự đốt nóng của ánh áng mặt trời
Tạo ra một độ thiếu bão hòa nước nhất định, tạo điều kiện cho các quá trình TĐC diễn ra mạnh mẽ





* Con đường thoát hơi nước
Thực vật có hai con đường chính
- Qua khí khổng
- Qua bề mặt lớp cutin bề mặt lá
Sự thoát hơi nước qua khí khổng diễn ra qua 3 giai đoạn
Nước bốc hơi từ bề mặt tế bào nhu mô lá vào gian bào
Hơi nước khuếch tán qua khe khí khổng
Hơi nước khuếch từ bề mặt lá ra không khí xung quanh
* Sự điều hòa quá trình thoát hơi nước qua khí khổng
Sự thay đổi độ trương nước trong tế bào đóng là nguyên nhân cơ bản gây nên sự mở của khí khổng
Khi lá thiếu nước axit absxixic cũng làm khí khổng đóng lại
Khi lá thiếu nước và trong điều kiện chiếu sáng làm giảm tương ứng hàm lượng kali trong tế bào sẽ
làm khí khổng đóng lại, khi cung cấp kali cho tế bào khí khổng lại mở ra
ô
* Sự điều hòa thoát hơi nước theo cơ chế ngoài khí khổng











Thoát hơi nước ngoài khí khổng là sự điều chỉnh quá trình bay hơi nước trong các gian bào của lá
Khi lá thiếu nước hoặc thoát hơi nước mạnh làm cho thành tế bào bị mất nước đã giữ phần nước còn lại với
lực lớn
Khi khí hậu khô nóng có gió mạnh thường xảy ra sự bốc hơi nước rất nhanh từ bề mặt các tế bào nhu mô lá
→ các tế bào nhu mô lá bị khô → sự bốc hơi nước ở các tế bào này bị ngừng
Quá trình trao đổi nước
Thank for your listening!