Tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi
Bs Lê Hùng
Cần nhớ
Màng phổi có hai lá: lá thành và lá tạng. Giữa hai lá màng phổi là khoang màng phổi
Bình thường không có khí trong khoang màng phổi
Lá tạng không thể tách khỏi phổi và di chuyển cùng với phổi
Lá tạng màng phổi
Lá thành màng phổi
Khoang màng phổi
Đường trắng lá tạng màng phổi
Khi khí vào khoang màng phổi, lá tạng tách khỏi lá thành và được quan sát thấy
Đường trắng mảnh của lá tạng màng phổi được gọi là đường trắng lá tạng màng phổi
Bạn phải thấy đường trắng lá tạng màng phổi trước khi khẳng định có tràn khí màng phổi!
Bạn phải thấy đường trắng lá tạng màng phổi trước khi khẳng định có tràn khí màng phổi!
Dấu ấn của phổi
Dấu ấn của phổi thường không được quan sát thấy ở phía ngoài của đường trắng lá tạng
Trong trường hợp phổi bị gấp nếp, dấu ấn của phổi có thể được quan sát thấy ở phía ngoài của đường trắng lá tạng
Sự vắng mặt của dấu ấn của phổi không đủ để khẳng định có tràn khí màng phổi!
Một bóng khí lớn ở thùy dưới phổi trái. Không có đường trắng lá tạng song song với thành ngực
ARRS R3 ©
Tại sao đường trắng lá tạng quan trọng
Ống dẫn lưu màng phổi được đặt nhầm vào một bóng khí ở thùy trên phổi trái, dẫn đến biến chứng tràn khí màng phổi
Tại sao đường trắng lá tạng quan trọng
Có những bệnh lý không phải tràn khí màng phổi gây ra sự vắng mặt của dấu ấn của phổi
Thí dụ:
Bóng khí phổi
Nang phổi
Tắc động mạch phổi
Tại sao đường trắng lá tạng quan trọng
Tại sao đường trắng lá tạng quan trọng
Không có bệnh nào nói trên được điều trị bằng đặt dẫn lưu khoang màng phổi
Thực tế, đặt ống dẫn lưu vào trong một bóng khí có thể gây những tác hại nghiêm trọng
Nếp gấp da hay tràn khí màng phổi
Một nếp gấp da có thể bị kẹt giữa BN và cassette
Nếp gấp da là một hiện tượng phổ biến
Đặc biệt ở những BN sụt cân nhanh trong thời gian ngắn
Nếp gấp da này có thể gây chẩn đoán nhầm là tràn khí màng phổi
Bạn có nhận xét gì về sự khác biệt giữa chúng?
Chìa khoá để phân biệt là nếp gấp da là một bờ, với bên trong mờ bên ngoài sáng
Nếp gấp da
Mờ
Sáng
Đây là một bờ
Ngược lại, đường trắng của lá tạng là một đường, hai bên sáng
Sáng
Mờ
Sáng
Đây là một đường
Bây giờ chúng được đặt cạnh nhau: nếp gấp da là một bờ, đường trắng lá tạng là một đường
Đây là gì?
Nếp gấp da hay tràn khí màng phổi
Đây là một bờ =
Nếp gấp da
Đây là gì?
Nếp gấp da hay tràn khí màng phổi
Đây là một đường = tràn khí màng phổi
Các kiểu tràn khí màng phổi
Hai kiểu chính
Đơn giản
Áp lực
Tràn khí màng phổi đơn giản
Không có sự dịch chuyển của tim và các cấu trúc trung thất khác (khí quản)
Khí trong ½ ngực trái cân bằng với khí trong ½ ngực phải
Tràn khí màng phổi trái đơn giản: không có sự dịch chuyển của tim và khí quản
Đường trắng lá tạng
Không có sự chuyển của đường giữa
Tràn khí màng phổi áp lực
Tim và các cấu trúc trung thất khác bị đẩy sang bên đối diện
Phổi đối bên cũng bị ép
Chức năng hô hấp bị suy giảm nặng
Tràn khí màng phổi áp lực
Khí từ chỗ rách phổi hay từ lổ thông thương trên thành ngực vào khoang màng phổi trong thì hít vào nhưng không thoát ra khỏi khoang màng phổi trong thì thở ra
Tràn khí màng phổi phải hoàn toàn
Phổi bị ép vào trung thất
Tim và khí quản bị đẩy sang trái
Đây là gì?
Tràn khí màng phổi đơn giản hay áp lực
Tràn khí màng phổi trái áp lực: tim bị đẩy nhẹ sang phía bên phải
Sự dịch chuyển của trung thất trong tràn khí màng phổi
Nếu tràn khí đơn giản: không có sự dịch chuyển
Nếu tràn khí áp lực: tim và khí quản bị đẩy ra xa bên bị tràn khí
Không bao giờ có sự dịch chuyển về bên bị tràn khí
Nguyên nhân của tràn khí màng phổi
Tự phát
Vỡ một bóng khí bên dưới lá tạng màng phổi
Có thể nguyên phát hay thứ phát
Chấn thương
Qua thành ngực, thí dụ vết thương thấu ngực
Từ bên trong, thí dụ vỡ một phế quản do chấn thương ngực
Tràn khí màng phổi tự phát nguyên phát
BN không có bệnh lý nào ở phổi được phát hiện
Thường xảy ra ở người trẻ, cao, gầy
Tràn khí màng phổi tự phát thứ phát
BN có bệnh phổi mãn tính có sẵn
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính
Lao phổi
Các điểm quan trọng
Bạn phải thấy đường trắng lá tạng trước khi kết luận tràn khí màng phổi
Nếp gấp da là một bờ; đường trắng lá tạng là một đường
Không bao giờ có sự dịch chuyển của tim và khí quản về bên bị tràn khí
BN nào sau đây có tràn khí màng phổi?
Click để tiếp tục
Click để trở lại
BN này có bị tràn khí màng phổi?
BN này có bị tràn khí màng phổi?
BN này có bị tràn khí màng phổi?
BN này có bị tràn khí màng phổi?
Đúng
Đây là tràn khí màng phổi
Bạn hãy quan sát đường trắng lá tạng và ghi nhận không có dấu ấn phổi bên ngoài đường trắng
Đúng
Không có tràn khí màng phổi
Đây là một nếp gấp da. Nó là một bờ, không phải một đường
Đúng
Không có tràn khí màng phổi
Đây là một nếp gấp da. Nó là một bờ, không phải một đường
Trường hợp này là tràn khí màng phổi áp lực bên trái. Bạn thấy tim và khí quản bị đẩy sang phải
Đúng
Đây là tràn khí màng phổi
Sai rồi!
Hãy xem lại một lần nữa
Ghi nhớ hai dấu hiệu của tràn khí màng phổi:
Đường trắng lá tạng màng phổi
Không có dấu ấn của phổi ở bên ngoài đường trắng
Chúc mừng!
Bạn đã hoàn tất
Để xem lại từ đầu, clich vào đây