Tổng hợp kiến thức môn Ngữ văn lớp 6, học kỳ I

ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP HỌC KÌ I MÔN NGỮ VĂN 6
học 2015-2016
(-0-(
PHẦN I : VĂN BẢN
I. TRUYỆN DÂN GIAN:
1. Một số khái niệm của thể loại truyện dân gian :
a. Truyền thuyết : Loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ, thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. Truyền thuyết thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử được kể.
b. Truyện cổ tích :Loại truyện dân gian kể về cuộc đời của một số kiểu nhân vật quen thuộc :
+ Nhân vật bất hạnh ( như : người mồ côi, người con riêng, người em út, người có hình dạng xấu xí,…)
+ Nhân vật dũng sĩ và nhân vật có tài năng kì lạ;
+ Nhân vật thông minh và nhân vật ngốc nghếch ;
+ Nhân vật là động vật (con vật biết nói năng, hoạt động như con người).
- Truyện cổ tích thường có yếu tố hoang đường.
- Thể hiện ước mơ, niềm tin của nhân dân về chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác, cái tốt đối với cái xấu, sự công bằng đối với sự bất công.
c. Truyện ngụ ngôn :Loại truyện kể bằng văn xuôi hoặc văn vần, mượn chuyện về loài vật, đồ vật hoặc chính về con người để nói bóng gió, kín đáo chuyện con người, nhằm khuyên nhủ, răn dạy người ta bài học nào đó trong cuộc sống.
d. Truyện cười :Loại truyện kể về những hiện tượng đáng cười trong cuộc sống nhằm tạo ra tiếng cười mua vui hoặc phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội.
2. Bảng tổng kết các truyện dân gian đã học:
Stt
Tên văn bản
Thể loại
Nội dung chính

1

CON RỒNG, CHÁU TIÊN

Truyền thuyết
-Giải thích, suy tôn nguồn gốc dân tộc.
-Thể hiện ý nguyện đoàn kết, thống nhất của cộng đồng người Việt.

2

BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY

Truyền thuyết
-Truyện nhằm giải thích nguồn gốc bánh chưng, bánh giầy và tập tục làm hai thứ bánh này trong ngày tết.
-Đề cao lao động, đề cao nghề nông.
-Đề cao tập tục thờ cúng trời đất, tổ tiên.

 3


THÁNH GIÓNG


Truyền thuyết
-Hình tượng Thánh Gióng là biểu tượng của ý thức và sức mạnh bảo vệ đất nước.
-thời là sự thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân ta về người anh hùng cứu nước chống ngoại xâm.

4

SƠN TINH, THỦY TINH

Truyền thuyết
 - Truyện giải thích hiện tượng lũ lụt
- Sức mạnh, ước mong của người Việt cổ muốn chế ngự thiên tai
- Suy tôn ca ngợi công lao dựng nước của các vua Hùng.

5
TÍCH HỒ GƯƠM
thuyết
-ngợi ca tính chất chính nghĩ, tính chất nhân dân và chiến thắng vẻ vang của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn do Lê Lợi lãnh đạo.
-Giải thích tên gọi Hồ Gươm.
-Thể hiện ý nguyện đoàn kết dân tộc, tinh thần yêu chuộng hòa bình của dân tộc.


6

THẠCH SANH

Truyện cổ tích
-Thạch Sanh là truyện cổ tích về người dũng sĩ.
-Truyện thể hiện ước mơ, niềm tin về đạo đức, công lí xã hội và lí tưởng nhân đạo, yêu hòa bình của nhân dân ta.


7

EM BÉ THÔNG MINH

Truyện cổ tích
-Đây là truyện cổ tích về nhân vật thông minh.
-Truyện đề cao sự thông minh và trí khôn dân gian, từ đó tạo nên tiếng cười vui vẻ, hồn nhiên trong đời sống hàng ngày.


8

ẾCH NGỒI ĐÁY GIẾNG

Truyện ngụ ngôn
Truyện ngụ ý phê phán những kẻ hiểu biết cạn hẹp mà lại huênh hoang, khuyên nhủ người ta phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình, không được chủ quan kiêu ngạo.

9
THẦY BÓI XEM VOI
Truyện ngụ ngôn
 Truyện Thầy bói xem voi khuyên người ta : Muốn hiểu biết sự vật, sự việc phải xem xét chúng một cách toàn diện.

10
, TAY, TAI MẮT, MIỆNG
ngụ ngôn
-Phê phán thói so bì, tị nạnh, kèn cựa, nhỏ nhen.
-Khuyên mọi người cần đoàn kết,gắn bó, nương tựa vào nhau để cùng tồn tại và phát triển.

11

TREO BIỂN

Truyện cười
Truyện có ý phê phán nhẹ nhàng những người thiếu chủ kiến khi làm việc, không suy xét kĩ khi