Tin hoc C#

Chương 2:
NGÔN NGỮ C #
Khoa Công Nghệ Phần mềm
SE.UIT.EDU.VN
Giới thiệu về C#
Ngôn ngữ lập trình “thuần” hướng đối tượng’
70% Java, 10% C++, 5% Visual Basic, 15% mới
Trình biên dịch C# là một trong những trình biên dịch hiệu quả nhất trong dòng sản phẩm .NET.


16/04/2010
2
Lập Trình môi trường Windows
Đặc điểm của ngôn ngữ C#
Khoảng 80 từ khóa
Hỗ trợ lập trình cấu trúc, lập trình hướng đối tượng, hướng thành phần (Component oriented)
Có từ khóa khai báo dành cho thuộc tính (property)
Cho phép tạo sưu liệu trực tiếp bên trong mã nguồn (dùng tool mã nguồn mở NDoc phát sinh ra sưu liệu)
Hỗ trợ khái niệm interface (tương tự java)
Cơ chế tự động dọn rác (tương tự java)
Truyền tham số kiểu: in(ø), out, ref


16/04/2010
3
Lập Trình môi trường Windows
Cấu trúc chương trình C#
16/04/2010
4
Lập Trình môi trường Windows
Namespace
Namespace cung cấp cho cách tổ chức quan hệ giữa các lớp và các kiểu khác.
Namespace là cách mà .NET tránh né việc các tên lớp, tên biến, tên hàm trùng tên giữa các lớp.
namespace CustomerPhoneBookApp
{
using System;
public struct Subscriber
{ // Code for struct here... }
}
16/04/2010
5
Lập Trình môi trường Windows
Namespace
Từ khoá using giúp giảm việc phải gõ những namespace trước các hàm hành vi hoặc thuộc tính
using Wrox.ProCSharp;
Ta có thể gán bí danh cho namespace
Cú pháp :
using alias = NamespaceName;
16/04/2010
6
Lập Trình môi trường Windows
01 /* Chương trình cơ bản của C#*/
02
03 class Hello
04 {
05 static void Main(string[] args)
06 {
07 System.Console.WriteLine(“Hello C Sharp”);
08 System.Console.ReadLine();
09 }
10 }
Để biên dịch từng Class, có thể sử dụng tập tin csc.exe trong cửa sổ Command Prompt với khai báo như sau:
D:csc CSharp Hello.cs
16/04/2010
7
Lập Trình môi trường Windows
01 /* Chương trình cơ bản của C#*/
02 using System;
03 class Hello
04 {
05 static void Main(string[] args)
06 {
07 Console.WriteLine(“Hello C Sharp”);
08 Console.ReadLine();
09 }
10 }
Để biên dịch từng Class, có thể sử dụng tập tin csc.exe trong cửa sổ Command Prompt với khai báo như sau:
D:csc CSharp Hello.cs
16/04/2010
8
Lập Trình môi trường Windows
01 /* Chương trình cơ bản của C#*/
02 using Con=System.Console;
03 class Hello
04 {
05 static void Main(string[] args)
06 {
07 Con.WriteLine(“Hello C Sharp”);
08 Con.ReadLine();
09 }
10 }
Để biên dịch từng Class, có thể sử dụng tập tin csc.exe trong cửa sổ Command Prompt với khai báo như sau:
D:csc CSharp Hello.cs
16/04/2010
9
Lập Trình môi trường Windows
Console.WriteLine
public static void Main() {
int a = 1509; int b = 744; int c = a + b;
Console.Write("The sum of ");
Console.Write(a);
Console.Write(" and ") ;
Console.Write(b);
Console.Write(" equals ");
Console.WriteLine(c);
Console.WriteLine("The sum of " + a + " and " + b + "="+c) ;
Console.WriteLine(" {0} + {1} = {2}", a, b, c);
Console.ReadLine();
}
16/04/2010
10
Lập Trình môi trường Windows
Console.WriteLine
Console.WriteLine("Standard Numeric Format Specifiers");
Console.WriteLine(
"(C) Currency: . . . . . . . . {0:C} " +
"(D) Decimal:. . . . . . . . . {0:D} " +
"(E) Scientific: . . . . . . . {1:E} " +
"(F) Fixed point:. . . . . . . {1:F} " +
"(G) General:. . . . . . . . . {0:G} " +
" (default):. . . . . . . . {0} (default = `G`) " +
"(N) Number: . . . . . . . . . {0:N} " +
"(P) Percent:. . . . . . . . . {1:P} " +
"(R) Round-trip: . . . . . . . {1:R} " +
"(X) Hexadecimal:. . . . . . . {0:X} ",
-123, -123.45f);
16/04/2010
11
Lập Trình môi trường Windows
Console.WriteLine
Console.WriteLine("Standard DateTime Format Specifiers");
Console.WriteLine(
"(d) Short date: . . . . . . . {0:d} " +
"(D) Long date:. . . . . . . . {0:D} " +
"(t) Short time: . . . . . . . {0:t} " +
"(T) Long time:. . . . . . . . {0:T} " +
"(f) Full date/short time: . . {0:f} " +
"(F) Full date/long time:. . . {0:F} " +
"(g) General date/short time:. {0:g} " +
"(G) General date/long time: . {0:G} " +
" (default):. . . . . . . . {0} (default = `G`) " +
"(M) Month:. . . . . . . . . . {0:M} " +
"(R) RFC1123:. . . . . . . . . {0:R} " +
"(s) Sortable: . . . . . . . . {0:s} " +
"(u) Universal sortable: . . . {0:u} (invariant) " +
"(U) Universal sortable: . . . {0:U} " +
"(Y) Year: . . . . . . . . . . {0:Y} ",
thisDate);
16/04/2010
12
Lập Trình môi trường Windows
Console.ReadLine()
public static string ReadLine ()

Convert.ToBoolean();
Convert.ToByte();
Convert.ToInt16();

Byte.Parse();
Int64.Parse();
Double.Parse()
16/04/2010
13
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu dữ liệu trong C#
16/04/2010
14
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu dữ liệu định sẵn
16/04/2010
15
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu dữ liệu định sẵn
16/04/2010
16
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu dữ liệu định sẵn
16/04/2010
17
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu dữ liệu định sẵn
Console.WriteLine("sbyte:{0} to {1}“,sbyte.MinValue,sbyte.MaxValue);
Console.WriteLine("byte:{0} to {1}", byte.MinValue, byte.MaxValue);
Console.WriteLine("short:{0} to {1}", short.MinValue, short.MaxValue);
Console.WriteLine("ushort:{0} to {1}", ushort.MinValue, ushort.MaxValue);
Console.WriteLine("int:{0} to {1}", int.MinValue, int.MaxValue);
Console.WriteLine("long:{0} to {1}", long.MinValue, long.MaxValue);
Console.WriteLine("decimal:{0} to {1}", decimal.MinValue, decimal.MaxValue);
Console.ReadLine();
16/04/2010
18
Lập Trình môi trường Windows
Chuyển đổi kiểu dữ liệu
Chuyển đổi dữ liệu là cho phép một biểu thức của kiểu dữ liệu này được xem xét như một kiểu dữ liệu khác.
Chuyển đổi có thể: ẩn – ngầm định (implicit) hay tường minh (explicit),
ví dụ,
int a = 123;
long b = a;
// từ int sang long (implicit)
int c = (int) b;
// từ long sang int (explicit)
16/04/2010
19
Lập Trình môi trường Windows
Enum(eration) – kiểu tập hợp

enum Days {Sat, Sun, Mon, Tue, Wed, Thu, Fri};
…
Days d = Days.Mon;
…
switch (d) {
case Days.Tue: …
case Days.Wed: …
}
Rõ hơn cách dùng hằng truyền thống của C
const int Sat = 1;
…
const int Fri = 6;
16/04/2010
20
Lập Trình môi trường Windows
Value type vs reference type
55
105
A
B
?
?
A
B
105
55
?
?
A
B
105
16/04/2010
21
Lập Trình môi trường Windows
struct
struct : value type (class : reference type)
Dùng để cho các đối tượng “nhỏ” như Point, Rectangle, Color,…

public struct MyPoint {
public int x, y;
public MyPoint(int p1, int p2) {
x = p1;
y = p2;
}
}

16/04/2010
22
Lập Trình môi trường Windows
Box và Unbox
Đổi qua lại giữa value type và reference type.
Box: value => reference (object).
Thường dùng trong các hàm, cấu trúc dữ liệu sử dụng tham số là kiểu object tổng quát.

int i = 123;
object o = i; // implicit boxing
object o = (object) i; // explicit boxing
int j = (int) o; // unboxing

16/04/2010
23
Lập Trình môi trường Windows
Box và Unbox
16/04/2010
24
Lập Trình môi trường Windows
Các nhóm toán tử trong C#
16/04/2010
25
Lập Trình môi trường Windows
Thứ tự ưu tiên của toán tử
16/04/2010
26
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu mảng
1 mảng là 1 tập các điểm dữ liệu (của cùng kiểu cơ sở), được truy cập dùng 1 số chỉ mục
Các mảng trong C# phát sinh từ lớp cơ sở System.Array
Mảng có thể chứa bất cứ kiểu nào mà C# định nghĩa, bao gồm các mảng đối tượng, các giao diện, hoặc các cấu trúc
Mảng có thể 1 chiều hay nhiều chiều, và được khai báo bằng dấu ngoặc vuông ([ ] ) đặt sau kiểu dữ liệu của mảng
VD:
int [] a;
16/04/2010
27
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu mảng
Khai báo biến mảng có hai cách như sau
1) Khai báo và khởi tạo mảng
int[] yourarr=new int[ptu];
2) Khai báo sau đó khởi tạo mảng
int[] myarr;
myarr=new int[ptu];
Khai báo mảng với số phần tử cho trước và khởi tạo giá trị cho các phần tử của mảng:
int[] me={1,2,3,4,5};
float[] arr = { 3.14f, 2.17f, 100 };
float[] arr = new float [3] { 3.14f, 2.17f, 100 };
16/04/2010
28
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu mảng
arr.length: số phần tử của mảng

Khai báo mảng 2 chiều:
int [,] Mang2chieu;
Mang2chieu = new int[3,4]

Khai báo mảng của mảng:
int [][] M=new int[2][];
M[0]=new int[4];
M[1]= new int[30];

16/04/2010
29
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu string
Kiểu string là 1 kiểu dữ liệu tham chiếu trong C#
System.String cung cấp các hàm tiện ích như: Concat(), CompareTo(), Copy(), Insert(), ToUpper(), ToLower(), Length, Replace(), …
Các toán tử == và != được định nghĩa để so sánh các giá trị của các đối tượng chuỗi, chứ không phải là bộ nhớ mà chúng tham chiếu đến
Toán tử & là cách tốc ký thay cho Concat()
Có thể truy cập các ký tự riêng lẻ của 1 chuỗi dùng toán tử chỉ mục ([ ])

16/04/2010
30
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu pointer
Kiểu pointer được khai báo với dấu * ngay sau loại dữ liệu và trước tên biến cùng với từ khoá unsafe.
Biên dịch ứng dụng C# có sử dụng kiểu dữ liệu pointer:
D:csc pointer.cs /unsafe
16/04/2010
31
Lập Trình môi trường Windows
Kiểu pointer
Không giống như hai kiểu dữ liệu value và reference, kiểu pointer không chịu sự kiểm soát của garbage collector
Garbage collector không dùng cho kiểu dữ liệu này do chúng không biết dữ liệu mà con trỏ trỏ đến
Vì vậy, pointer không cho phép tham chiếu đến reference hay một struct có chứa các kiểu references và kiểu tham chiếu của pointer thuộc loại kiểu không quản lý (unmanaged-type).
16/04/2010
32
Lập Trình môi trường Windows
Tham số
Tham trị: tham số có giá trị không thay đổi trước và sau khi thực hiện phương thức
Tham biến: tham số có giá trị thay đổi trước và sau khi thực hiện phương thức, có thể đi sau các từ khóa: ref, out, params
- ref: tham số đi theo sau phải khởi tạo trước khi truyền vào phương thức
- out: tham số không cần khởi tạo trước khi truyền vào phương thức
- params: tham số nhận đối số mà số lượng đối số là biến, từ khoá này thường sử dụng tham số là mảng.
16/04/2010
33
Lập Trình môi trường Windows
Từ Khóa ref
void MyMethod()
{
int num1 = 7, num2 = 9;
Swap(ref num1, ref num2);
// num1 = 9, num2 = 7
}
void Swap(ref int x, ref int y)
{
int temp = x; x = y; y = temp;
}
Lập Trình môi trường Windows
34
16/04/2010
Keyword out
void MyMethod()
{
int num1 = 7, num2;
Subtraction(num1, out num2);
// num1 = 7, num2 = 5
}
void Subtraction(int x, out int y)
{
y = x - 2;
// y must be assigned a value
}
Lập Trình môi trường Windows
35
uninitialised
16/04/2010
Keyword params
void MyMethod()
{
int sum = Addition(1, 2, 3); // sum = 6

}
int Addition(params int[] integers)
{
int result = 0;
for (int i = 0; i < integers.Length; i++)
result += integers[i];
return result;
}
Lập Trình môi trường Windows
36
16/04/2010
Phát biểu chọn
Phát biểu chọn (selection statement) trong C# bao gồm các phát biểu (if, if…else…, switch…case…).

Phát biểu if
if (expression)
statement
if (expression)
{
statement1
statement1
}
Phát biểu if…else…
if (expression)
statement1
else
statement2

16/04/2010
37
Lập Trình môi trường Windows
Phát biểu switch…case…
Phát biểu switch…case… là phát biểu điều khiển nhiều chọn lựa bằng cách truyển điều khiển đến phát biểu case bên trong.

switch (expression)
{
case constant-expression:
statement
jump-statement
[default:
statement
jump-statement]
}
16/04/2010
38
Lập Trình môi trường Windows
Phát biểu lặp
Phát biểu vòng lặp trong C# bao gồm do, for, foreach, while.

Vòng lặp do
do
statement
while (expression);

Vòng lặp while
while (expression)
statement
16/04/2010
39
Lập Trình môi trường Windows
Vòng lặp for
for ([initializers]; [expression]; [iterators])
statement

Vòng lặp foreach … in
foreach (type identifier in expression)
statement
Vòng lặp foreach lặp lại một nhóm phát biểu cho mỗi phần tử trong mảng hay tập đối tượng.
Phát biểu dùng để duyệt qua tất cả các phần tử trong mảng hay tập đối tượng và thực thi một tập lệnh
16/04/2010
40
Lập Trình môi trường Windows
Phát biểu nhảy
Phát biểu nhảy sẽ được sử dụng khi chương trình muốn chuyển đổi điều khiển.
Phát biểu nhảy: break, continue, default, goto, return
16/04/2010
41
Lập Trình môi trường Windows
16/04/2010
42
Lập Trình môi trường Windows
Tóm tắt
16/04/2010
43
Lập Trình môi trường Windows
Tóm tắt
16/04/2010
44
Lập Trình môi trường Windows
Tóm tắt
16/04/2010
45
Lập Trình môi trường Windows
Tóm tắt
16/04/2010
46
Lập Trình môi trường Windows
Tóm tắt
16/04/2010
47
Lập Trình môi trường Windows
Tóm tắt
16/04/2010
48
Lập Trình môi trường Windows
Tóm tắt
OOP in C#
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
49
Khai báo lớp
[Thuộc tính] [Bổ từ truy cập]
class <Định danh lớp> [: Lớp cơ sở]
{
các thuộc tính
phương thức >

}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
50
Ví dụ
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
51
using System;
public class ThoiGian
{
public void ThoiGianHienHanh()
{
Console.WriteLine(“Hien thi thoi gian hien hanh”);
}
// Các biến thành viên
int Nam;
int Thang;
int Ngay;
int Gio;
int Phut;
int Giay;
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
52
public class Tester
{
static void Main()
{
ThoiGian t = new ThoiGian();
t.ThoiGianHienHanh();
}
}
Thuộc tính truy cập
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
53
Khởi tạo giá trị cho thuộc tính
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
54
public class ThoiGian
{
public void ThoiGianHienHanh()
{
System.DateTime now = System.DateTime.Now;
System.Console.WriteLine(“ Hien tai: {0}/{1}/{2} {3}:{4}:{5}”,now.Day, now.Month, now.Year, now.Hour, now.Minute, now.Second);
System.Console.WriteLine(“ Thoi Gian: {0}/{1}/{2} {3}:{4}:{5}”,
Ngay, Thang, Nam, Gio, Phut, Giay);
}
public ThoiGian( System.DateTime dt)
{
Nam = dt.Year; Thang = dt.Month;Ngay = dt.Day;
Gio = dt.Hour;Phut = dt.Minute;
Giay = dt.Second;
}
Khởi tạo giá trị cho thuộc tính
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
55
public ThoiGian(int Year, int Month, int Date, int Hour, int Minute)
{
Nam = Year;Thang = Month;Ngay = Date;
Gio = Hour;Phut = Minute;
}
private int Nam;
private int Thang;
private int Ngay;
private int Gio;
private int Phut;
private int Giay = 30 ; // biến được khởi tạo.
}
Khởi tạo giá trị cho thuộc tính
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
56
public class Tester
{
static void Main()
{
System.DateTime currentTime = System.DateTime.Now;
ThoiGian t1 = new ThoiGian( currentTime );
t1.ThoiGianHienHanh();
ThoiGian t2 = new ThoiGian(2001,7,3,10,5);
t2.ThoiGianHienHanh();
}
}
Phương thức khởi tạo
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
57
Hàm tạo mặc định: giống C++
Hàm tạo có đối số: tương tự C++ nhưng không có tham số mặc định
public class MyClass
{
public MyClass() // zero-parameter constructor
{
// construction code
}
public MyClass(int number) // another overload
{
// construction code
}
}
Phương thức khởi tạo sao chép
C# không cung cấp phương thức khởi tạo sao chép
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
58
public ThoiGian( ThoiGian tg)
{
Nam = tg.Nam;
Thang = tg.Thang;
Ngay = tg.Ngay;
Gio = tg.Gio;
Phut = tg.Phut;
Giay = tg.Giay;
}
Phương thức hủy bỏ
C# cung cấp cơ chế thu dọn (garbage collection) và do vậy không cần phải khai báo tường minh các phương thức hủy.
Phương thức Finalize sẽ được gọi bởi cơ chế thu dọn khi đối tượng bị hủy.
Phương thức kết thúc chỉ giải phóng các tài nguyên mà đối tượng nắm giữ, và không tham chiếu đến các đối tượng khác
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
59
Phương thức hủy bỏ
~Class1()
{
// Thực hiện một số công việc
}

Class1.Finalize()
{
// Thực hiện một số công việc
base.Finalize();
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
60
Hàm hủy
class MyClass : IDisposable
{
public void Dispose()
{
// implementation
}
}
16/04/2010
61
Lập Trình môi trường Windows
Hàm hủy
Lớp sẽ thực thi giao diện System.IDisposable, tức là thực thi phương thức IDisposable.Dispose().
Không biết trước được khi nào một Destructor được gọi.
Có thể chủ động gọi thu dọn rác bằng cách gọi phương thức System.GC.Collect().
System.GC là một lớp cơ sở .NET mô tả bộ thu gom rác và phương thức Collect() dùng để gọi bộ thu gom rác.
16/04/2010
62
Lập Trình môi trường Windows
Con trỏ this
Từ khóa this dùng để tham chiếu đến thể hiện hiện hành của một đối tượng
public void SetYear( int Nam)
{
this.Nam = Nam;
}
Tham chiếu this này được xem là con trỏ ẩn đến tất các phương thức không có thuộc tính tĩnh trong một lớp
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
63
Thành viên static
Thành viên tĩnh được xem như một phần của lớp.
Có thể truy cập đến thành viên tĩnh của một lớp thông qua tên lớp
C# không cho phép truy cập đến các phương thức tĩnh và các biến thành viên tĩnh thông qua một thể hiện.
Không có friend
Phương thức tĩnh hoạt động ít nhiều giống như phương thức toàn cục
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
64
Thành viên static
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
65
Thuộc tính (property)


Thuộc tính cho phép tạo ra các field read-only, write-only.

Thuộc tính cho phép tạo ra các field “ảo” với “bên ngoài”

class Student {
protected DateTime _Birthday;

public int Age {
get {
return DateTime.Today().Year – _Birthday.Year;
}
}
}
…
Console.Writeline(“Age: {0}”, chau.Age);
16/04/2010
66
Lập Trình môi trường Windows
Thuộc tính (property)


Cho phép “filter” các giá trị được ghi vào field mà không phải dùng “cơ chế” hàm set_xxx như C++.
Bên ngoài có thể dùng như field (dùng trong biểu thức)

class Student {
protected DateTime _Birthday;
public int Birthday {
get {
return _Birthday;
}
set {
if (…) …
throw new …
_Birthday = value;
}
}
}
chau.Birthday = new DateTime(2007,09,23);
Console.Writeline(“Birthday: {0}”, chau.Birthday);
16/04/2010
67
Lập Trình môi trường Windows
Thuộc tính (property)
protected string foreName; //foreName là attribute của một lớp
public string ForeName //ForeName là một Property
{
get
{
return foreName;
}
set
{
if (value.Length > 20)
// code here to take error recovery action
// (eg. throw an exception)
else
foreName = value;
}
}
16/04/2010
68
Lập Trình môi trường Windows
Thuộc tính (property)
Nếu câu lệnh Property chỉ có đoạn lệnh get -> thuộc tính chỉ đọc (Read Only)
Nếu câu lệnh Property chỉ có đoạn lệnh set -> thuộc tính chỉ ghi (Write Only)
16/04/2010
69
Lập Trình môi trường Windows
Thuộc tính đọc và ghi
Cho phép gán (set) giá trị vào thuộc tính hay lấy (get) giá trị ra từ thuộc tính.

public int liA
{
get
{
return LiA;
}
set
{
LiA = value; // value là từ khóa
}
}
16/04/2010
70
Lập Trình môi trường Windows
Thuộc tính chỉ đọc
Nếu muốn thuộc tính chỉ đọc, chỉ sử dụng phương thức get

public int liA
{
get
{
return LiA;
}
}
16/04/2010
71
Lập Trình môi trường Windows
Hướng đối tượng
public class BankAccount {
protected string ID;
protected string Owner;
protected decimal _Balance;
public BankAccount(string ID, string Owner) {
this.ID = ID;
this.Owner = Owner;
this._Balance = 0;
}
public void Deposit(decimal Amount) {
_Balance+=Amount;
}
public void Withdraw(decimal Amount) {
_Balance-=Amount; // what if Amount > Balance?
}
public decimal Balance {
get {
return _Balance;
}
}
};

Thuộc tính chỉ đọc
Read-only property
Fields
16/04/2010
72
Lập Trình môi trường Windows
Hướng đối tượng


class Program
{
static void Main(string[] args)
{
BankAccount myAcct = new Account(
"100120023003", "Nguyen Van An");
myAcct.Deposit(1000);
myAcct.Withdraw(100);
Console.WriteLine("Balance: {0}", myAcct.Balance);
//myAcct.Balance=10000;
Console.ReadLine();

}
}
16/04/2010
73
Lập Trình môi trường Windows
Indexer


Cho phép tạo ra các thuộc tính giống như array (nhưng cách cài đặt bên trong không nhất thiết dùng array). Lưu ý là chỉ mục không nhất thiết phải là integer.
Có thể có nhiều chỉ mục
vd: Marks[string SubjectID, string SemesterID]
class Student {
protected string StudentID;
protected Database MarkDB;
public double Marks[string SubjectID] {
get {
return MarkDB.GetMark(StudentID,SubjectID);
}
set {
MarDB.UpdateMark(StudentID,value);
}
}
}

…
Console.Writeline(“Physic mark: {0}”,chau.Marks[“physic”]);
16/04/2010
74
Lập Trình môi trường Windows
Chồng hàm (overload)
Không chấp nhận hai phương thức chỉ khác nhau về kiểu trả về.
Không chấp nhận hai phương thức chỉ khác nhau về đặc tính của một thông số đang được khai báo như ref hay out.
16/04/2010
75
Lập Trình môi trường Windows
KẾ THỪA – ĐA HÌNH
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
76
Sự kế thừa
1 class chỉ có thể kế thừa từ 1 class cơ sở
1 class có thể kế thừa từ nhiều Interface
Từ khóa sealed được dùng trong trường hợp khai báo class mà không cho phép class khác kế thừa.
16/04/2010
77
Lập Trình môi trường Windows
Đơn thừa kế
class MyDerivedClass : MyBaseClass
{
// functions and data members here
}
16/04/2010
78
Lập Trình môi trường Windows
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
79
public class Window
{
// Hàm khởi dựng lấy hai số nguyên chỉ đến vị trí của cửa sổ trên console
public Window( int top, int left)
{
this.top = top;
this.left = left;
}
public void DrawWindow() // mô phỏng vẽ cửa sổ

{
Console.WriteLine(“Drawing Window at {0}, {1}”, top, left);
}
// Có hai biến thành viên private do đó hai biến này sẽ không thấy bên trong lớp dẫn xuất.
private int top;
private int left;
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
80
public class ListBox: Window
{
// Khởi dựng có tham số
public ListBox(int top, int left,string theContents) : base(top, left)
//gọi khởi dựng của lớp cơ sở
{
mListBoxContents = theContents;
}
// Tạo một phiên bản mới cho phương thức DrawWindow
// vì trong lớp dẫn xuất muốn thay đổi hành vi thực hiện
// bên trong phương thức này
public new void DrawWindow()
{
base.DrawWindow();
Console.WriteLine(“ ListBox write: {0}”, mListBoxContents);
}
// biến thành viên private
private string mListBoxContents;
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
81
public class Tester
{
public static void Main()
{
// tạo đối tượng cho lớp cơ sở
Window w = new Window(5, 10);
w.DrawWindow();
// tạo đối tượng cho lớp dẫn xuất
ListBox lb = new ListBox( 20, 10, “Hello world!”);
lb.DrawWindow();
}
}
Đa hình
Để tạo một phương thức hỗ tính đa hình: khai báo khóa virtual trong phương thức của lớp cơ sở
Để định nghĩa lại các hàm virtual, hàm tương ứng lớp dẫn xuất phải có từ khóa Override
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
82
Phương thức Override
class MyBaseClass
{
public virtual string VirtualMethod()
{
return "This method is virtual and defined in MyBaseClass";
}
}
class MyDerivedClass : MyBaseClass
{
public override string VirtualMethod()
{
return "This method is an override defined in MyDerivedClass";
}
}
16/04/2010
83
Lập Trình môi trường Windows
Phương thức Override
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
84
Lớp Window
public virtual void DrawWindow() // mô phỏng vẽ cửa sổ

{
Console.WriteLine(“Drawing Window at {0}, {1}”, top, left);
}
Lớp Listbox
public override void DrawWindow()
{
base.DrawWindow();
Console.WriteLine(“ ListBox write: {0}”, mListBoxContents);
}
Gọi các hàm của lớp cơ sở
Cú pháp : base.()
class CustomerAccount
{
public virtual decimal CalculatePrice()
{
// implementation
}
}
class GoldAccount : CustomerAccount
{
public override decimal CalculatePrice()
{
return base.CalculatePrice() * 0.9M;
}
}
16/04/2010
85
Lập Trình môi trường Windows
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
86
Window[] winArray = new Window[3];
winArray[0] = new Window( 1, 2 );
winArray[1] = new ListBox( 3, 4, “List box is array”);
winArray[2] = new Button( 5, 6 );

for( int i = 0; i < 3 ; i++)
{
winArray[i].DrawWindow();
}
Ví dụ
Lớp cơ sở trừu tượng
abstract class Building
{
public abstract decimal CalculateHeatingCost();
// abstract method
}
Một lớp abstract không được thể hiện và một phương thức abstract không được thực thi mà phải được overriden trong bất kỳ lớp thừa hưởng không abstract nà
Nếu một lớp có phương thức abstract thì nó cũng là lớp abstract
Một phương thức abstract sẽ tự động được khai báo virtual
16/04/2010
87
Lập Trình môi trường Windows
Abstract class


public abstract class BankAccount {
…
public abstract bool IsSufficientFund(decimal Amount);
public abstract void AddInterest();
…
}
Không thể new một abstract class
Chỉ có lớp abstract mới có thể chứa abstract method
16/04/2010
88
Lập Trình môi trường Windows
Lớp cô lập (sealed class)
Một lớp cô lập thì không cho phép các lớp dẫn xuất từ nó
Để khai báo một lớp cô lập dùng từ khóa sealed
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
89
Lớp Object
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
90
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
91
public class SomeClass
{
public SomeClass(int val)
{
value = val;
}
public override string ToString()
{
return value.ToString();
}
private int value;
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
92
public class Tester
{
static void Main()
{
int i = 5;
Console.WriteLine("The value of i is: {0}", i.ToString());
SomeClass s = new SomeClass(7);
Console.WriteLine("The value of s is {0}", s.ToString());
Console.WriteLine("The value of 5 is {0}", 5.ToString());
}
}
Lớp trong lớp
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
93
class Nguoi
{
public class Date {
private int ngay;
private int thang;
public Date() { ngay = 1; thang = 1; }
public void Xuat() {Console.WriteLine(ngay + "/" + thang); }
}
private string ten;
private string ho;
private Date ns;
public Nguoi() { ten = "An"; ho = "Nguyen Van"; ns = new Date(); }
public void Xuat()
{
ns.Xuat();Console.WriteLine(ho + " " + ten);
}
}
Lớp trong lớp
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
94
class Progarm
{

static void Main(string[] args)
{
Nguoi a=new Nguoi();
a.Xuat();
ConsoleApplication7.Nguoi.Date ns = new ConsoleApplication7.Nguoi.Date();
ns.Xuat();
}
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
95
public class Fraction
{
public Fraction( int numerator, int denominator)
{
this.numerator = numerator;
this.denominator = denominator;
}
public override string ToString()
{
StringBuilder s = new StringBuilder();
s.AppendFormat(“{0}/{1}”,numerator, denominator);
return s.ToString();
}
internal class FractionArtist
{…….}
private int numerator;
private int denominator;
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
96
internal class FractionArtist
{
public void Draw( Fraction f)
{
Console.WriteLine(“Drawing the numerator {0}”, f.numerator);
Console.WriteLine(“Drawing the denominator {0}”, f.denominator);
}
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
97
public class Tester
{
static void Main()
{
Fraction f1 = new Fraction( 3, 4);
Console.WriteLine(“f1: {0}”, f1.ToString());
Fraction.FractionArtist fa = new Fraction.FractionArtist();
fa.Draw( f1 );
}
}
Overload Operator
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
98
public static Fraction operator + ( Fraction lhs, Fraction rhs)
firstFraction + secondFraction
Fraction.operator+(firstFraction, secondFraction)
nạp chồng toán tử (+) thì nên cung cấp một phương thức Add() cũng làm cùng chức năng là cộng hai đối tượng
Overload Operator
Overload == thì phải overload !=
Overload > thì phải overload <
Overload >= thì phải overload <=
Phải cung cấp các phương thức thay thế cho toán tử được nạp chồng

16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
99
Overload Operator
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
100
Phương thức Equals
public override bool Equals( object o )
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
101
pubic override bool Equals( object o)
{
if ( !(o is Phanso) )
{
return false;
}
return this == (Phanso) o;
}
Toán tử chuyển đổi
int myInt = 5;
long myLong;
myLong = myInt; // ngầm định
myInt = (int) myLong; // tường minh
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
102
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
103
public class Phanso
{
public Phanso(int ts, int ms)
{
this.ts = ts;
this.ms = ms;
}
public Phanso(int wholeNumber)
{
ts = wholeNumber;
ms = 1;
}
public static implicit operator Phanso(int theInt)
{
return new Phanso(theInt);
}

16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
104
public static explicit operator int(Phanso thePhanso)
{
return thePhanso.ts / thePhanso.ms;
}
public static bool operator ==(Phanso lhs, Phanso rhs)
{
if (lhs.ts == rhs.ts && lhs.ms == rhs.ms)
{
return true;
}
return false;
}
public static bool operator !=(Phanso lhs, Phanso rhs)
{
return !(lhs == rhs);
}

16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
105
public override bool Equals(object o)
{
if (!(o is Phanso))
{
return false;
}
return this == (Phanso)o;
}
public static Phanso operator +(Phanso lhs, Phanso rhs)
{
if (lhs.ms == rhs.ms)
{
return new Phanso(lhs.ts + rhs.ts, lhs.ms);
}
int firstProduct = lhs.ts * rhs.ms;
int secondProduct = rhs.ts * lhs.ms;
return new Phanso(firstProduct + secondProduct, lhs.ms * rhs.ms);
}
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
106
public override string ToString()
{
string s = ts.ToString() + "/" + ms.ToString();
return s;
}
private int ts;
private int ms;
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
107
public class Tester
{
static void Main()
{
Phanso f1 = new Phanso(3, 4);
Console.WriteLine("f1:{0}", f1.ToString());
Phanso f2 = new Phanso(2, 4);
Console.WriteLine("f2:{0}", f2.ToString());
Phanso f3 = f1 + f2;
Console.WriteLine("f1 + f2 = f3:{0}", f3.ToString());
Phanso f4 = f3 + 5;
Console.WriteLine("f4 = f3 + 5:{0}", f4.ToString());
Phanso f6 = 5+ f3 ;
Console.WriteLine("f6 = 5 + f3:{0}", f6.ToString());
Phanso f5 = new Phanso(2, 4);
if (f5 == f2)
{
Console.WriteLine("f5:{0}==f2:{1}",f5.ToString(), f2.ToString());
}
}
}
Interface(giao diện)
Interface là ràng buộc, giao ước đảm bảo cho các lớp hay các cấu trúc sẽ thực hiện một điều gì đó.
Khi một lớp thực thi một giao diện, thì lớp này báo cho các thành phần client biết rằng lớp này có hỗ trợ các phương thức, thuộc tính, sự kiện và các chỉ mục khai báo trong giao diện.
Giao diện chính là phần đặc tả (không bao hàm phần cài đặt cụ thể nội dung) của 1 lớp.
Một lớp đối tượng có thể đưa ra cùng lúc nhiều giao diện để các chương trình bên ngoài truy xuất


16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
108
Interface(giao diện)
Giống mà không giống abstract class! (khó phân biệt)
Interface chỉ có method hoặc property, KHÔNG có field (Abstract có thể có tất cả)
Tất cả member của interface KHÔNG được phép cài đặt, chỉ là khai báo (Abstract class có thể có một số phương thức có cài đặt)
Tên các interface nên bắt đầu bằng I …
Ví dụ: ICollection, ISortable


16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
109
Interface(giao diện)
Cú pháp để định nghĩa một giao diện:
[thuộc tính] [bổ từ truy cập] interface [: danh sách cơ sở]
{

}

16/04/2010
110
Lập Trình môi trường Windows
Interface(giao diện)
Một giao diện thì không có Constructor
Một giao diện thì không cho phép chứa các phương thức nạp chồng.
Nó cũng không cho phép khai báo những bổ từ trên các thành phần trong khi định nghĩa một giao diện.
Các thành phần bên trong một giao diện luôn luôn là public và không thể khai báo virtual hay static.
16/04/2010
111
Lập Trình môi trường Windows
Interface(giao diện)
Khi một class đã khai báo là implement một interface, nó phải implement tất cả method hoặc thuộc tính của interface đó
Nếu hai interface có trùng tên method hoặc property, trong class phải chỉ rõ (explicit interface)

16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
112
Ví dụ: IMovable và IEngine đều có thuộc tính MaxSpeed

class ToyotaCar: Car, IMovable, IEngine {
public IMovable.MaxSpeed {
…
}
public IEngine.MaxSpeed {
}
}
Ví dụ
Tạo một giao diện nhằm mô tả những phương thức và thuộc tính của một lớp cần thiết để
lưu trữ
truy cập
từ một cơ sở dữ liệu hay các thành phần lưu trữ dữ liệu khác như là một tập tin
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
113
interface IStorable
{
void Read();
void Write(object);
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
114
public class Document : IStorable
{
public void Read()
{
....
}
public void Write()
{
....
}
}
Interface(giao diện)
Thực thi nhiều giao diện:
public class Document : IStorable, Icompressible
Mở rộng giao diện
interface ILoggedCompressible : ICompressible
{
void LogSavedBytes();
}
Kết hợp các giao diện:
interface IStorableCompressible : IStoreable, ILoggedCompressible
{
void LogOriginalSize();
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
115
Interface(giao diện)
Toán tử is
is
Toán tử as
as
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
116
Interface vs Abstract


Abstract: phản ánh tất cả đặc điểm (kể cả cấu trúc nội tại) chung nhất của một tập đối tượng nào đó.

Interface: phản ánh một phần đặc điểm (bên ngoài) của một loại đối tượng. Hai đối tượng về mặt bản chất có thể rất khác nhau nhưng vẫn có thể có chung một phần đặc điểm nào đó giống nhau.

Ví dụ: xe hơi Toyota và học sinh đều có tính chất chung là di chuyển được

interface IMovable
{
public 3DPoint Position { get; set; }
public double MaxSpeed { get; set; }
public MoveTo(3DPoint newPosition);
}
16/04/2010
117
Lập Trình môi trường Windows
Interface vs Abstract


Một class chỉ được thừa kế từ một lớp cơ sở

Nhưng được phép implement (cài đặt, hiện thực hóa) nhiều loại interface khác nhau.
public class ToyotaCar: Car, IMovable, IUsePower
{
…
}

public class Student: People, IMovable, IBreathable
{
…
}
16/04/2010
118
Lập Trình môi trường Windows
Xử lý lỗi
Chương trình nào cũng có khả năng gặp phải các tình huống không mong muốn
người dùng nhập dữ liệu không hợp lệ
đĩa cứng bị đầy
file cần mở bị khóa
đối số cho hàm không hợp lệ
Xử lý như thế nào?
Một chương trình không quan trọng có thể dừng lại
Chương trình điều khiển không lưu? điều khiển máy bay?

Xử lý lỗi truyền thống
Xử lý lỗi truyền thống thường là mỗi hàm lại thông báo trạng thái thành công/thất bại qua một mã lỗi
biến toàn cục (chẳng hạn errno)
giá trị trả về
int remove ( const char * filename );
tham số phụ là tham chiếu
double MyDivide(double numerator,
double denominator, int& status);

exception
Exception – ngoại lệ là cơ chế thông báo và xử lý lỗi giải quyết được các vấn đề kể trên
Tách được phần xử lý lỗi ra khỏi phần thuật toán chính
cho phép 1 hàm thông báo về nhiều loại ngoại lệ
Không phải hàm nào cũng phải xử lý lỗi nếu có một số hàm gọi thành chuỗi, ngoại lệ chỉ lần được xử lý tại một hàm là đủ
không thể bỏ qua ngoại lệ, nếu không, chương trình sẽ kết thúc
Tóm lại, cơ chế ngoại lệ mềm dẻo hơn kiểu xử lý lỗi truyền thống


Xử lý ngoại lệ
C# cho phép xử lý những lỗi và các điều kiện không bình thường với những ngoại lệ.
Ngoại lệ là một đối tượng đóng gói những thông tin về sự cố của một chương trình không bình thường
Khi một chương trình gặp một tình huống ngoại lệ  tạo một ngoại lệ. Khi một ngoại lệ được tạo ra, việc thực thi của các chức năng hiện hành sẽ bị treo cho đến khi nào việc xử lý ngoại lệ tương ứng được tìm thấy
Một trình xử lý ngoại lệ là một khối lệnh chương trình được thiết kế xử lý các ngoại lệ mà chương trình phát sinh
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
122
Xử lý ngoại lệ
nếu một ngoại lệ được bắt và được xử lý:
chương trình có thể sửa chữa được vấn đề và tiếp tục thực hiện hoạt động
in ra những thông điệp có ý nghĩa
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
123
Phát biểu throw
Phát biểu throw dùng để phát ra tín hiệu của sự cố bất thường trong khi chương trình thực thi với cú pháp:
throw [expression];

using System;
public class ThrowTest
{
public static void Main()
{
string s = null;
if (s == null)
{
throw(new ArgumentNullException());
}
Console.Write("The string s is null");
// not executed
}
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
127
public class Test
{
public static void Main()
{
Console.WriteLine(“Enter Main....”);
Test t = new Test();
t.Func1();
Console.WriteLine(“Exit Main...”);
}
public void Func1()
{
Console.WriteLine(“Enter Func1...”);
Func2();
Console.WriteLine(“Exit Func1...”);
}
public void Func2()
{
Console.WriteLine(“Enter Func2...”);
throw new System.Exception();
Console.WriteLine(“Exit Func2...”);
}
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
128
Enter Main....
Enter Func1...
Enter Func2...
Exception occurred: System.Exception: An exception of type System.Exception was throw.
at Programming_CSharp.Test.Func2() in ... exception01.cs:line 26
at Programming_CSharp.Test.Func1() in ... exception01.cs:line 20
at Programming_CSharp.Test.Main() in ... exception01.cs:line 12
Phát biểu try catch
Trong C#, một trình xử lý ngoại lệ hay một đoạn chương trình xử lý các ngoại lệ được gọi là một khối catch và được tạo ra với từ khóa catch..
Ví dụ: câu lệnh throw được thực thi bên trong khối try, và một khối catch được sử dụng để công bố rằng một lỗi đã được xử lý

16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
130
public void Func2()
{
Console.WriteLine(“Enter Func2...”);
try
{
Console.WriteLine(“Entering try block...”);
throw new System.Exception();
Console.WriteLine(“Exiting try block...”);
}
catch
{
Console.WriteLine(“Exception caught and handled.”);
}
Console.WriteLine(“Exit Func2...”);
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
131
Enter Main...
Enter Func1...
Enter Func2...
Entering try block...
Exception caught and handled.
Exit Func2...
Exit Func1...
Exit Main...
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
132
public void Func1()
{
Console.WriteLine(“Enter Func1...”);
try
{
Console.WriteLine(“Entering try block...”);
Func2();
Console.WriteLine(“Exiting try block...”);
}
catch
{
Console.WriteLine(“Exception caught and handled.”);
}
Console.WriteLine(“Exit Func1...”);
}
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
133
public void Func2()
{
Console.WriteLine(“Enter Func2...”);
throw new System.Exception();
Console.WriteLine(“Exit Func2...”);
}
Enter Main...
Enter Func1...
Entering try block...
Enter Func2...
Exception caught and handled.
Exit Func1...
Exit Main...
16/04/2010
Lập Trình môi trường Windows
134
class Test
{
static void Main(string[] args)
{