Tin học 2

Bài 2:
Hệ điều hành Windows
MS Windows System
Windows XP

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Khởi động máy tính

Bật công tắc màn hình.
Bật công tắc Power trên case.


Sau khi được cung cấp nguồn, máy tính tự kiểm tra bản thân (Power On Self Test - POST). Nếu trục trặc sẽ phát các tín hiệu cảnh báo để người sử dụng biết, nếu không có vấn đề gì máy tính bắt đầu kiểm tra các thiết bị cơ bản:
- RAM (nếu có lỗi sẽ phát các tiếng bíp ngắn và liên tục).
- HDD (nếu có lỗi sẽ báo bằng đèn sáng liên tục và báo không detect được).
- Card màn hình (nếu có lỗi thì phát 1 tiếng bíp dài và 3 tiếng bíp ngắn).
- Mainboard và các bộ chipsets.
Quá trình test xong, nếu không có vấn đề gì thì máy tình sẽ phát 1 tiếng bíp ngắn báo hiệu quá trình kiểm tra đã hoàn tất.
Sau quá trình này máy tính bắt đầu đọc các thông số trong CMOS, nạp hệ điều hành và khởi động.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Màn hình nền của Windows XP sau khi khởi động
Các biểu tượng (shortcut) chương trình
Thanh tác vụ (task bar)
Nút Start
Các chương trình đang được mở

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
1- Màn hình nền - Desktop
1.1 Nhận biết biểu tượng (Icon)
Biểu tượng tập tin: là biểu tượng của từng chương trình và có tên chương trình ở dưới. Nếu là lối tắt thì có thêm mũi tên ở dưới.
Biểu tượng mặc nhiên
My Document
My computer

My Network Place
Recycle Bin

Internet Explorer.
Biểu tượng thư mục: là hình vẽ túi hồ sơ màu vàng và tên ở bên dưới. Nếu là lối tắt thì có thêm mũi tên ở dưới.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
1.2 Thao tác với biểu tượng
- Thao tác với hộp lệnh: chọn biểu tượng cần thao tác, nhấp nút phải chuột, hộp lệnh xuất hiện, chọn lệnh cần thực hiện.
Chọn biểu tượng: di chuyển con trỏ đến biểu tượng cần chọn và nhấp nút trái.
Di chuyển biểu tượng: chọn biểu tượng, giữ nút trái chuột và di chuyển đến vị trí cần đặt (hình mờ), bỏ tay giữ nút chuột ra.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
1.3 Hộp lệnh của màn hình nền
- Nhấp chuột phải vào chỗ trống trên màn hình nền, hộp lệnh xuất hiện.
Thành phần hộp lệnh:
Các lệnh Arrange Icons (chú ý có lệnh cho hiển thị các biểu tượng và khoá biểu tượng trang web trên Desktop)…
Các lệnh New (cho phép đặt biểu tượng mới với bất kỳ chương trình nào).
Lệnh Properties (cho phép xem, sửa các thuộc tính của Desktop)

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
2- Thanh tác vụ
Nhấp chuột trái vào nút start, xuất hiện hộp thoại giúp người sử dụng dễ dàng ra lệnh cho máy tính làm việc (hình vẽ). Khảo sát các lệnh từ dưới lên:
Turn Off computer: tắt máy tính.
Log Off quansuthanhliem: ngắt làm việc của người sử dụng (khi máy tính được sử dụng chung).
Run…:nhập lệnh để mở 1 chương trình bất kỳ.
- Help and support: mở phần trợ giúp.
Search: hỗ trợ tìm kiếm thông tin trên máy tính.
Settíng: hỗ trợ quản trị hệ thống (cài đặt hệ thống).
Documents: lưu trữ các file đã mở trước.
- Programs: mở danh mục các chương trình, muốn sử dụng chương trình nào thì nhấp chuột vào nó.

2.1 Nút Start

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
2.2- Hộp lệnh của thanh tác vụ
Đưa trỏ chuột vào chỗ trống trên thanh tác vụ, nhấp nút phải, hộp lệnh xuất hiện (hình bên).
Toolbars: hiện các thanh công cụ.
Show the desktop: hiển thị các biểu tượng trên nền desktop.
- Task manager: mở cửa sổ quản lý chương trình.
Lock the Taskbar: cố định (khoá) thanh tác vụ.
- Properties: các thuộc tính của Taskbar.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
2.3- Điều chỉnh thuộc tính thời gian
Đưa trỏ chuột vào vị trí đồng hồ số. Nhấp nút phải chuột xuất hiện hộp lệnh Taskbar
Vào lệnh Adjust Date/Time hộp lệnh Properties xuất hiện.
Điều chỉnh các số liệu như mong muốn

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
3- Tập tin và thư mục
Tập tin là đối tượng chứa dữ liệu. Tập tin có tên, có thể lưu trữ, chỉnh sửa, xoá...
Tên tập tin có 2 phần: Tên chính và phần mở rộng (kiểu tập tin) đượccách nhau bằng dấu chấm.
Tên tập tin dài ngắn thì tuỳ theo người tạo ra nó nhưng phần mở rộng (kiểu tập tin) tối đa không quá 3 ký tự và rất quan trọng nó giúp HĐH thực hiện đúng yêu cầu của tập tin.
Ví dụ về tập tin:
- Kiểu văn bản: doc, txt…
- Kiểu chương trình: exe, bat…
- Kiểu chứa âm thanh: mp3, dat, …
- Kiểu chứa hình ảnh: jpeg, gif…
- Kiểu lên kết siêu văn bản: htm, html…
3.1 Tập tin (file)

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
3.2 Thư mục (folder)
Thư mục là nơi cất chứa, sắp xếp các tập tin thành 1 hệ thống phân cấp chặt chẽ và tiện cho tìm kiếm. Các tập tin và thư mục được lưu giữ trong ổ đĩa.
Ổ đĩa máy tính (đĩa cứng hoặc đĩa logic) được coi là thư mục gốc.
Có thể tạo nhiều thư mục con trong 1 thư mục.
Các tập tin phải được chứa trong thư mục.
Sơ đồ cây thư mục
Thư mục gốc(tên ổ đĩa)
Tên thư mục con cấp 1
Tên thư mục con cấp 1
Tên tập tin
Tên tập tin
Tên thư mục con cấp 2
Tên tập tin

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
3.3 Đường dẫn cho tập tin (path)
Để tìm vị trí của 1 tập tin trong hệ thống thư mục chúng ta phải viết đường dẫn đến chúng theo nguyên tắc:

...

Ví dụ đường dẫn đến tập tin bài giang thu 2.ppt trong ổ D: như sau:
D:Ban Giam hieuPhó hieu truongai giang thu 2.ppt

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
3- Thao tác với tập tin và thư mục trên desktop
3.1 Tạo tập tin
Nhấp nút phải chuột, hộp lệnh xuất hiện.
Chọn New hộp lệnh xuất hiện, chọn 1 trong các chương trình bên dưới (ví dụ chọn Microsoft Word Document -Tập tin văn bản).
Tập tin mới được tạo ra nhưng rỗng.
3.2 Tạo thư mục
Nhấp nút phải chuột, hộp lệnh xuất hiện.
Chọn New hộp lệnh xuất hiện, chọn Folder
Thư mục mới được tạo ra nhưng rỗng.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
3.3 Tạo biểu tượng lối tắt (shortcut)
Nhấp nút Start,
Vào Program chọn chương trình cần tạo lối tắt ( ví dụ chọn Microsoft office)
Chọn chương trình cần tạo lối tắt (ví dụ chọn Microsoft Tool).
Chọn chương trình tạo lối tắt (ví dụ Microsoft PowerPoint), nhấp nút phải chuột hộp lệnh xuất hiện,
Chọn Send to, chọn Desktop.
Tạo biểu tượng lối tắt là rút ngắn thời gian thao tác cho người sử dụng.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ

3.4 Đổi tên biểu tượng (Rename)
Chọn biểu tượng, nhấp nút chuột phải, hộp lệnh xuất hiện.
Chọn lệnh Rename.
Gõ tên mới vào ô tên biểu tượng (phần được đánh dấu).
3.5 Sắp xếp biểu tượng trên Desk top (Arrange)
Nhấp nút chuột phải trên Desktop, hộp lệnh xuất hiện.
Chọn lệnh Arrange Icons by.
Chọn lệnh Auto Arrange hoặc tuỳ chọn khác.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
3.6 Chọn, huỷ chọn nhóm thư mục, tập tin
Đặt trỏ chuột vào 1 vị trí nào đó. Nhấp và giữ nút trái kéo rê thành hình chữ nhật bao quanh các đối tượng cần chọn. Các đối tượng cần chọn sẽ chuyển sang màu sẫm (bôi đen).
- Có thể chọn 1 biểu tượng trước, giữ phím Shift và chọn biểu tượng khác.
Chọn các đối tượng không liền kề
Chọn các đối tượng liền kề:
- Chọn 1 biểu tượng trước, giữ phím Ctrl và chọn biểu tượng khác theo ý muốn.
Huỷ chọn:
Muốn hủy chọn nhóm biểu tượng, chỉ cần đưa trỏ chuột ra khỏi vùng chọn và nhấp chuột

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
3.7 Sao chép,dán, di chuyển thư mục, tập tin
- Chọn đối tượng cần sao chép.
Nhấp nút chuột phải, xuất hiện hộp lệnh
- Chọn lệnh Copy. (hoặc dùng phím Ctrl + C)
Sao chép (copy):
Dán (paste):
- Nhấp nút chuột phải, xuất hiện hộp lệnh
- Chọn lệnh Paste (hoặc dùng phím Ctrl + V)
Di chuyển (move):
- Chọn biểu tượng cần di chuyển, giữ nút trái và dê chuột đến địa điểm cần đặt đối tượng, thả tay giữ nút chuột

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
3.8 Hiển thị thuộc tính, xoá thư mục, tập tin
Hiển thị thuộc tính
- Chọn đối tượng, nhấp nút phải chuột, hộp lệnh xuất hiện.
- Chọn lệnh Properties
Xoá thư mục, tập tin
- Chọn đối tượng, nhấp nút phải chuột, hộp lệnh xuất hiện.
- Chọn lệnh Delete.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
4- Làm việc với cửa sổ (windows)
4.1 Thao tác cơ bản
Mở cửa sổ: Nhấp đúp nút trái chuột lên 1 biểu tượng bất kỳ, cửa sổ làm việc của biểu tượng đó xuất hiện, như gõ phím Enter. Ví dụ cửa sổ My Computer:

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Thanh tiêu đề
Thanh thực đơn
Thanh công cụ
Thanh trạng thái
Thanh địa chỉ
Thanh cuốn dọc
Các thành phần của cửa sổ thư mục:

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Các thành phần của cửa sổ chương trình (Microsoft Word)
Thanh tiêu đề
Thanh thực đơn
Thanh biên tập
Thanh cuốn dọc
Thanh định dạng
Thanh trạng thái
Thanh vẽ
Thanh cuốn ngang
Thước
Thanh tác vụ
Vùng làm việc của chương trình

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Mở nhiều cửa sổ
Mở 1 cửa sổ thưmục, thu nhỏ cửa sổ này.Mở cửa sổ thư mục thứ 2 và cũng thu nhỏ lại…
- Xếp 2 cửa sổ này cạnh nhau. Muốn làm việc với cửa sổ nào thì đưa chuột vào và nháy nút trái. Thanh tiêu đề sẽ sáng lên.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
4.2- Cửa sổ Control panel
Mở cửa sổ Control Panel:
Setting
Control Panel
Start

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Một số biểu tượng quan trọng thường thao tác:
Biểu tượng:
Biểu tượng:
Biểu tượng:
Biểu tượng:
Biểu tượng:
Biểu tượng:
Cài đặt thêm các thiết bị phần cứng
Cài đặt hoặc gỡ bỏ chương trình
Cài đặt, thay đổi ngày giờ hệ thống
Thay đổi vị trí nút, hình dáng trỏ chuột…
Xem thông tin về hệ thống (chú ý không nên thay đổi bất cứ nội dung nào)
Xem và điều chỉnh thông tin hiện trên màn hình

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
4.3- Sử dụng thùng rác (Recyle Bin)
Từ cửa sổ này ta có thể phục hồi (bằng lệnh Restore) hay xoá bỏ hoàn toàn (bằng lệnh Empty) một hay tất cả các đối tượng.
Khi xoá thư mục hay tập tin nào đó, máy tính sẽ tự động đưa những đối tượng này vào thùng rác.
Muốn mở thùng rác, nhấp đúp nút trái chuột trên biểu tượng của nó.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
4.4- Tìm hiểu thanh thực đơn (Menu bar)
File
Edit
View
Tool
Hepl

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
4.5- Tìm hiểu một số tiện ích
Tiện ích Folders:
- Mở tiện ích follders:
+ Bấm nút Follders trên thanh công cụ.
+ Vào Start Chọn Program chọn Accessesories chọn Windows Explorer
Cửa sổ gồm 2 phần:
+ Vùng bên trái: Hiển thị thư mục dạng cây có phân cấp.
+ Vùng bên phải: Hiển thị nội dung của đối tượng được chọn bên trái.
- Các thao tác với vùng cửa sổ bên trái như: tạo thư mục, đổi tên thư mục, sao chép, cắt dán… làm như nội dung trước đã học.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Tiện ích tìm kiếm thông tin
Cách 1; Chọn Search trên thanh công cụ hoặc vào View chọn Epxplorer chọn Search
Cách 2: Vào Start chọn Search chọn For File or Folders.
Cửa sổ tìm kiếm có 2 vùng:
- Bên trái: Có các ô để nhập các từ tìm kiếm, các ô chỉ định nơi tìm kiếm và các lựa chọn khác…
- Bên phải: Dùng để hiển thị kết quả tìm kếm.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Tiện ích mở rộng
Soạn thảo văn bản: phần soạn thảo văn bản kèm Windows là WordPad or NotePad.
Tìm hiểu về bàn phím soạn thảo văn bản:
Nhóm các phím ký tự: dùng để nhập chữ cái và các dấu (phẩy, chấm, ngoặc, lớn nhỏ)
Nhóm các phím số: dùng để nhập số và các ký hiệu (tiền tệ, phần trăm…)
Nhóm các phím chức năng tử F1 đến F12 và nhóm các phím hỗ trợ: Ctrl, Shìt, Alt…
Có một số phím đặc biệt như:
Capslock, Shift, Tab, Esc, Ctrl… được bố trí ở bên trái bàn phím.
Enter, Backspace, Del, Ins, Home… được bố trí ở bên phải bàn phím.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Quản trị máy in
Cài đặt máy in:
Vào Start, chọn Setting, chọn Printer. Chọn biểu tượng máy in, nhấp Next
Chọn Auto detect, chọn Next. Chọn các thuộc tính của máy in và nhấn Finish.
Chọn máy in:
ngầm định, thay đổi máy in ngầm định.
In văn bản:
nhấn phím Ctrl + P hoặc vào menu File, chọn Print hoặc nhấp đúp chuột vào biểu tượng máy in trên thanh công cụ,sau đó đặt các thông số của máy in cho phù hợp với yêu cầu in…

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
5- Một số vấn đề về Internet
5.1 Khái niệm internet:
Là liên mạng máy tính toàn cầu, kết nối tất cả các mạng máy tính trên thế giới.
Internet được hình thành từ mạng máy tính ARPAnet của BQP Mỹ ra đời năm 1969. Việt Nam tham gia Internet năm 1997.
Điều kiện để kết nối:
- Có máy tính.
Có đường truyền (đường điện thoại hoặc ADSL) và modem (internal hoặc external)
5.2 Kết nối internet
Phương pháp kết nối
Nhấp đúp nút trái chuột vào biểu tượng trên màn hình nền
- Vào Start, chọn Programs, chọn Internet Explorrer.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
5.3 màn hình sau khi kết nối vào internet
Thanh tiêu đề
Thanh công cụ
Thanh thực đơn
Ô nhập tên trang Web cần tìm kiếm
Vùng trình bày nội dung trang web
Thanh cuốn dọc

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
5.4 Các bước đăng nhập vào internet
Khởi động Internet Explorrer (như phần kết nối Internet).
Gõ tên trang Web vào ô nhập tên.
Ấn Enter (hoặc nút Go).
Sau bước trên trang Web sẽ được trình bày trên màn hình, cần tìm những thông tin gì chúng ta di chuyển thanh cuốn của cửa sổ và chọn theo ý muốn.
5.5 Các trang tìm kiếm trên internet
Trên thế gới có rất nhiều, thông dụng nhất là Google.
- Việt nam cũng có các trang tìm kiếm riêng, điển hình là Sóc bay.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Kết luận
Hệ điều hành Windows là hệ điều hành được sử dụng rộng rãi nhất trên toàn thế giới hiện nay.
Những nội dung vừa giới thiệu sẽ giúp các đồng chí có những kiến thức cơ bản khi sử dụng máy tính khỏi bỡ ngỡ và là điều kiện để chúng ta nghiên cứu, học tập thêm các chương trình ứng dụng khác.
Do thời gian có hạn, hơn nữa các phần mềm máy tính liên tục được phát triển mong các đ/c coi đây là tiền đề để tự học, tự nghiên cứu phục vụ cho nhiệm vụ chuyên môn.

25/5/2009

Bồi dưỡng cán bộ
Best wishes for you!