Tiết 89 câu trần thuật

XIN CÁC THẦY CÔ LƯU Ý BÀI GIẢNG NÀY THIẾT KẾ NHƯ MỘT BẢNG PHỤ , HỖ TRỢ CHO TIẾT DẠY HIỆU QUẢ.
SAU KHI KIỂM TRA MIỆNG TA SẼ RA CHO HỌC SINH BÀI TẬP Ở TRANG 2, XUẤT HIỆN TÌNH HUỐNG CÓ VẤN ĐỀ ĐỂ DẪN HỌC SINH VÀO TIẾT HỌC.
NGOÀI MỘT SỐ CÂU HỎI ĐÃ ĐƯA TRONG BÀI, TA CẦN CÓ MỘT SỐ CÂU HỎI, GỢI MỞ, CÂU HỎI KHÁI QUÁT CHUẨN BỊ SẴN Ở GIÁO W.

XÉT VỀ ĐẶC ĐIỂM HÌNH THỨC CÁC CÂU SAU THUỘC KIỂU CÂU GÌ?
Hôm nay bạn có đi học không?
Bạn giúp mình giải bài tập này nhé.
Trời ơi,thật là đáng thương!
Hôm nay trời rất đẹp.
=> Câu nghi vấn
=> Câu cầu khiến
=> Câu cảm thán
=> Câu trần thuật
VÍ DỤ:SGK (Trang 45)
Đọc các đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.
Lịch sử đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Chúng ta có quyền tự hào vì những trang lịch sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,…Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một thế hệ anh hùng.
(Hồ Chí Minh, Tinh thần yêu nước của nhân dân ta)
b) Thốt nhiên một người nhà quê, mình mẩy lấm láp, quần áo ướt đầm, tất tả chạy xông vào, thở không ra lời:
Bẩm…quan lớn…đê vỡ mất rồi !
(Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay)
c) Cai Tứ là một người đàn ông thấp và gầy, tuổi độ bố lăm, năm mươi. Mặt lão vuông nhưng hai má hóp lại.
(Lan Khai, Lầm than)
d) Ôi Tào Khê ! Nước Tào Khê Làm nước mòn đấy ! Nhưng dòng nước tào khê không bao giờ cạn chính là lòng chung thuỷ của ta !
(Nguyên Hồng, Một tuổi thơ văn)
1) Chỉ có "Ôi Tào Khê!" là câu cảm thán
2)a. Lịch sử nước ta . dân tộc anh hùng.
? Trình bày suy nghĩ
b. Thốt nhiên . vỡ mất rồi ! ? Kể,thông báo
c. Cai Tứ . hóp lại. ? Miêu tả
Câu trần thuật. Phần lớn hoạt động giao tiếp của con người xoay quanh những chức năng chính của câu trần thuật. Ngoài ra, nó còn dùng để yêu cầu, đề nghị hay bộc lộ tình cảm, cảm xúc
? Gần như mọi mục đích giao tiếp đều có thể dùng câu trần thuật.
2) Những câu này dùng để làm gì ?
Câu hỏi :
1) Những câu nào trong các đoạn trích trên không có đặc điểm hình thức của câu nghi vấn, câu cầu khiến hoặc câu cảm thán ?
4) Trong các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán và trần thuật kiểu câu nào được dùng nhiều nhất ?
3) Người ta gọi các câu trong các phần trích trên (trừ câu "Ôi Tào Khê!" là câu trần thuật.V?y em hiểu câu trần thuật là câu như thế nào ?
- Là câu không có đặc điểm hình thức của các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán
Dùng để kể, thông báo ,trình bày suy nghĩ,miêu tả…kết thúc cau bằng dấu chấm,đôi khi bằng dấu chấm than, hoặc chấm lửng
-> GHI NHỚ:
LUYỆN TẬP
Bài 1: Hãy xác định kiểu câu và chức năng của những câu sau đây:
Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tôi thương lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình.
(Tô Hoài,Dế Mèn phiêu lưu kí)
b) Mã Lương nhìn cây bút bằng vàng sáng lấp lánh, em sung sướng reo lên:
Cây bút đẹp quá ! Cháu cảm ơn ông ! Cảm ơn ông !
(cây bút thần)
- Cả ba câu dều là câu trần thuật
- Câu 1: Dùng để kể
- Câu 2,3: Dùng bộc lộ tình cảm, cảm xúc của Dế Mèn đối với cái chết của Dế Choắt.
b) - Câu 1: Là câu trần thuật, dùng để kể
- Câu 2: Là câu cảm thán(có từ quá) dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc.
- Câu 3,4: Là câu trần thuật, dùng để bộc lộ cảm xúc, tình cảm.
Bài 2: Đọc câu thơ thứ hai trong phần dịch nghĩa bài thơ Ngắm trăng của Hồ Chí Minh (Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào ?) và câu thứ hai trong phần dịch thơ (Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ;). Cho nhận xét về kiểu câu và ý nghĩa của hai câu đó.
Kiểu câu:
- Câu hai phần dịch nghĩa là câu nghi vấn.
Câu hai phần dịch thơ là câu trần thuật.
Ý nghĩa:
- Câu thơ thứ hai trong phần dịch nghĩa thể hiện sự xúc động, bối rối rất nghệ sĩ của nhà thơ.
- Câu thơ thứ hai trong phần dịch thơ thì sự bối rối, tự vấn mình đã mất đi. Thay vào đó à sự khảng định “khó hững hờ”- không thể hững hờ trước cái đẹp của thiên nhiên.Nhà thơ ở thế chủ động vì thế sự bối rối xúc động đã không còn nữa.
Bài 3:
Xác định ba câu sau đây thuộc kiểu câu nào và được sử dụng để làm gì ?
Anh tắt thuốc lá đi !
Anh có thể tắt thuốc lá được không ?
Xin lỗi, ở đây không đựơc hút thuốc lá.
Câu cầu khiến
Câu nghi vấn
Câu trần thuật
Bài 4:
Những câu sau đây có phải là câu trần thuật không ? Những câu này dùng để làm gì ?
Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì cất dở mẻ riệu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về.
(Thạch Sanh)
b) Tuy thế, nó vẫn kịp thì thầm vào tai tôi : “Em muốn cả anh cùng đi nhận giải.”.
(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)
=> Tất cả các câu đều là câu trần thuật
Câu a: Dùng để cầu khiến
Câu b: Câu 1 dùng để kể, câu 2 (Em muốn cả anh cùng đi nhận giải) dùng để cầu khiến.
Câu
nghi vấn
Có những từ
nghi vấn hoặc
từ hay (qhệ
lựa chọn ).

Chức năng
chính : hỏi
Câu
cầu khiến
Câu
cảm thán
Câu
trần thuật
Có những từ
Cầu khiến
( ngữ diệu
cầu khiến)


Chức năng
chính : yêu
cầu, ra lệnh
Có những từ
Cảm thán
Chức năng
chính : bộc
lộ cảm xúc
không có đặc
điểm của các
kiểu câu NV,
CT, CK

Chức năng
chính : kể,
miêu tả, .
CÁC KIỂU CÂU ỨNG VỚI MỤC ĐÍCH GIAO TIẾP