Tiết 87- 88: Enxa ngồi trước gương

I/ Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả
Cuộc đời nhà thơ có điều gì đặc biệt? Vì sao lại như vậy?
a. Cuộc đời- Cuốn tiểu thuyết
Tuổi thơ ông có nhiều băn khoăn về gốc tích của mình
- 2 lần phải tham gia Đại chiến I,II. Giải ngũ với tâm trạng chán chường, tham gia vào các trường phái văn học có tính chất nổi loạn. Tâm trạng luôn day dứt, mệt mỏi.
Đâu là lẽ sống
I/ Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả
a. Cuộc đời- Cuốn tiểu thuyết
Tái sinh từ tình yêu Enxa
Sự kiện nào đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời Aragông?
Enxa có vai trò thế nào trong cuộc đời nhà văn?
- Enxa kéo Aragông khỏi những tư tưởng bi quan, đưa ông thâm nhập vào lí tưởng của CM tháng 10
I/ Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả
a. Cuộc đời- Cuốn tiểu thuyết
Một trái tim chân thành
Trái tim chân thành trong Aragông được thể hiện như thế nào?
- Tin vào lí tưởng đã chọn, đi xa hơn chủ nghĩa hiện thực xã hội chủ nghĩa , luôn tìm tòi cách thể hiện mới mẻ
I/ Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả
b. Sự nghiệp- Tình yêu và lí tưởng
Vườn thơ Enxa
Vì sao lại gọi là vườn thơ Enxa?
Enxa trở thành nguồn cảm hứng vô tận đối với Aragông
I/ Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả
b. Sự nghiệp
Hình tượng Enxa
Hình tượng Enxa được thể hiện như thế nào trong thơ của Aragông?
- Hai bàn tay và đôi mắt Enxa hiện lên như một biểu tượng
- Enxa trở thành một hình tượng nghệ thuật độc đáo trong thơ Aragông.
I/ Tác giả - Tác phẩm
1. Tác giả
b. Sự nghiệp
Nghệ thuật thơ
Thơ Aragông có đặc điểm gì về nghệ thuật?
- Thơ không có dấu chấm câu, ngắt dòng tự do
- Có xu hướng phát triển câu thơ dài
- Sử dụng biện pháp tu từ lặp đi lặp lại, phù hợp với phong cách hào hùng và thắm thiết.
I/ Tác giả - Tác phẩm
2. Tác phẩm
Bài thơ “Enxa ngôi ftrước gương” được sáng tác vào thời gian nào? Thời gian ấy gợi cho em liên tưởng gì đến LSTG?
Thời gian sáng tác: 1943: CTTG II đang xảy ra, sau đó được in trong tập “Tiếng kèn trận Pháp 1946.
II/ Phân tích
Căn cứ vào cách tổ chức khác nhau các khổ thơ(loại 5 câu và 2 câu) và mạch cảm xúc của nhà thơ hãy chia bố cục của bài thơ?
Bố cục: 2 phần
- 20 câu đầu: Hình ảnh, tâm tư Enxa ngồi chải tóc trước gương qua cảm nhận của Aragông
- 10 câu sau: Cảm xúc của Aragông trước cảnh đó.
Trong bài thơ này, Aragông miêu tả Enxa chải tóc tại thời điểm cụ thể nào? Hãy đối chiếu với lịch sử để tìm ý nghĩa của thời điểm đó?
II/ Phân tích
1. 20 câu đầu: Hình ảnh, tâm tư Enxa ngồi chải tóc trước gương
Thời điểm: + Giữa hồi bi kịch: lặp lại 5 lần
+ Thứ năm hàng tuần, một ngày dài
=> Hình ảnh mang tính ẩn dụ cho thời điểm gay go nhất của nhân loại nói chung và nước Pháp nói riêng trong cuộc Đại chiến TG II.
Đoạn thơ nhắc đến hình ảnh nào nhiều nhất? Hình ảnh này gợi được đìều gì trong tâm tư Enxa?
- Chải miết mái tóc vàng rực rỡ: lặp lai 3 lần
=>Suốt một ngày dài lê thê Enxa không chú tâm vào việc chải tóc làm đẹp mà dường như tâm trí nàng đang hướng đi nơi khác, đang nghĩa suy điều gì khác.
II/ Phân tích
Động tác chải tóc của Enxa được nhà thơ liên tưởng đến những hình ảnh nào? Em nhận xét gì về những hình ảnh đó?
1. 20 câu đầu: Hình ảnh, tâm tư Enxa ngồi chải tóc trước gương
Chải tóc: + Như kiên trì dập lửa
+ Như dạo khúc đàn êm ả
+ Như cố tình giày vò trí nhớ
+ Khơi bùng lên hoa lửa mãi không thôi
=> Các hình ảnh liên tưởng đều đẹp, nhưng có lúc êm ả, có lúc lại dữ dội, đầy day dứt và dằn vặt như trong tâm trạng của Enxa.
=> Cảm nhận được sự liên tưởng, tưởng tượng táo bạo trong tâm hồn nhà thơ, Enxa đúng là cội nguồn cảm hứng sáng tạo đối với Aragông.
II/ Phân tích
1. 20 câu đầu: Hình ảnh, tâm tư Enxa ngồi chải tóc trước gương
Em hãy tìm ra những nhóm hình ảnh có ý nghĩa liên quan đến nhau trong đoạn thơ này? Hình ảnh nào được coi là cầu nối giữa các nhóm này?
Nhóm hình ảnh:
+ Gương soi- mái tóc vàng: Hình ảnh thực miêu tả Enxa ngồi chải tóc
+ Trí nhớ- bi kịch- lửa: Hình ảnh mang tính biểu trưng cho việc nhớ lại điều gì đó
- Lửa: cầu nối hai nhóm hình ảnh: vừa miêu tả được sắc vàng tươi của mái tóc Enxa, vừa gợi lên những bi kịch của chiến tranh
II/ Phân tích
1. 20 câu đầu: Hình ảnh, tâm tư Enxa ngồi chải tóc trước gương
Đến đây có ý kiến cho rằng bài thơ này chỉ đơn thuần ca ngợi nhan sắc của Enxa. Ý kiến của em thế nào?
=> Bài thơ không nói đến nhan sắc của Enxa mà chính cách Enxa ngồi chải tóc đã gợi nên cảm hứng nghệ thuật cho Aragông. Enxa chính là một hình tượng nghệ thuật đặc biệt trong sáng tác của Aragông.
=> Aragông rất hiểu và đồng cảm với tâm trạng Enxa. Qua nỗi băn khoăn dằn vặt được biểu hiện khi chải tóc, người đọc cảm nhận được một trái tim yêu nước chân thành của Enxa.
II/ Phân tích
2. !0 câu cuối:Cảm xúc của Aragông trước việc Enxa chải tóc
Theo em, tâm tư của Enxa và tâm tư của tác giả biểu hiện khác nhau như thế nào? Dẫn chứng?
Tâm tư tác giả biểu hiện trực tiếp thành lời: da diết nhưng sôi nổi, chứa nhiệt huyết
+ Loé sáng trong tôi bao trí nhớ
+ Điệp từ “Và” : 5 lần:
=> Diễn tả trí nhớ hiện lên tầng tầng lớp lớp, tạo được chiều sâu, đa nghĩa cho tác phẩm
Theo em cả Aragông và Enxa cùng có chung cảm xúc về điều gì?
- Các diễn viên bi kịch, diễn viên ưu tú: các chiễn sĩ Cách mạng
=> Cùng đau lòng, thẫn thờ khi nhớ đến những người chiến sĩ cộng sản đã ngã xuống vì Tổ quốc, dân tộc.
- Hồi bi kịch, diễn viên bi kịch: Chiến tranh TGII
=> Cùng đau đớn trước cảnh chiến tranh mà nước Pháp và TG trải qua.
III/ Tổng kết
1. Nội dung
Theo em bài thơ có những lớp nghĩa nào?
- Là một bài thơ trữ tình đằm thắm thể hiện mối quan hệ gắn bó khăng khít giữa tình yêu Enxa, tình yêu Tổ quốc, tình yêu nhân dân, tình yêu lí tưởng trong thơ Aragông.
Em hãy nhận xét những thủ pháp nghệ thuật mà Aragông đã sử dụng trong bài thơ?
2. Nghệ thuật
Sử dụng nhiều thủ pháp lặp thể hiện được tâm trạng tha thiết, đau đáu trong tâm hồn Enxa
Các hình ảnh mang tính biểu tượng cao tạo nên những tầng nghĩa sâu sắc cho bài thơ
Câu thơ không dấu chấm tạo nên một mạch cảm hứng đặc biệt và tính nhạc cho bài thơ.
IV/ Dặn dò- Củng cố
- Sưu tầm một số bài thơ của Aragông và tìm hiểu nghệ thuật của Aragông
Học bài cũ
Soạn đoạn trích “Đương đầu với đàn cá dữ”