Tiết 41: Ôn tập Địa lý công nghiệp

ÔN TẬP
Chương VIII:
ĐỊA LÍ
CÔNG NGHIỆP
Bài cũ:
Quan sát biểu đồ sản lượng % một số sản phẩm công nghiệp thế giới, nhận xét?
Đồ thị sản lượng % than tăng chậm qua các năm.
Dầu tăng nhanh: 70 gấp 4,4 lần năm 50, năm 90 gấp 6 lần..
Sản lượng điện tăng nhanh nhất: Vì nhu cầu phát triển các ngành kinh tế và cho tiêu dùng…
Thép tăng đều qua các năm: năm 2003 gấp hơn 4 lần, phù hợp với sản lượng điện và than..
-Một số hình ảnh này thể hiện hoạt động ngành sản xuất nào?
Đây là hình ảnh ngành sản xuất công nghiệp:
Bài mới: ÔN TẬP
1- Công nghiệp có vai trò gì trong kinh tế?
Công nghiệp có vai trò:
Là ngành chủ đạo trong nền kinh tế: Sản xuất khối lượng vật chất lớn, cung cấp các tư liệu SX, xây dựng cơ sở vật chất-kĩ thuật cho các ngành kinh tế. Tạo ra các SP tiêu dùng cho xã hội, phát triển kinh tế,nâng cao trình độ văn minh…
Thúc đẩy các ngành CN, GTVT, thương mại, dịch vụ, củng cố an ninh QP…
Khai thác có hiệu quả các nguồn tài nguyên TN, thay đổi phân công LĐ…
Mở rộng SX, mở rộng thị trường LĐ, tạo thị trường, tăng thu nhập…
2- Quan sát sơ đồ sau, cho biết đặc điểm của SX công nghiệp? ( tòan lớp )
Giai đoạn 2
Giai đoạn 1
Nguyên liệu
Tư liệu sản xuất và
Vật phẩm tiêu dùng
Sản xuất bằng
máy móc
Tác động vào đối tượng lao động
Chế biến nguyên liệu
Quan sát sơ đồ trên, ta thấy đặc điểm của SX công nghiệp gồm có 2 giai đoạn:
- GĐ1: Từ đối tượng LĐ làm ra nguyên liệu.
- GĐ2: Chế biến nguyên liệu thành các tư liệu sản xuất và vật phẩm tiêu dùng
Ngoài ra sản xuất công nghiệp còn có tính chất tập trung cao độ : Thể hiện ở việc tập trung tư liệu sản xuất, tập trung nhân công, tập trung sản phẩm…Trên 1 diện tích nhất định, có thể xây dựng nhiều xí nghiệp, thu hút nhiều nhân công, tạo ra khối lượng sản phẩm lớn.
Sản xuất CN bao gồm nhiều ngành phức tạp, được phân công tỉ mỉ và có sự phối hợp giữa nhiều ngành để tạo ra sảm phẩm cuối cùng.
CN gồm nhiều ngành: khai thác, điện lực, luyện kim, chế tạo máy, hóa chất, CN sản xuất hàng tiêu dùng, CN thực phẩm…kết hợp chặt chẽ với nhau. Các hình thức chuyên môn hóa, hợp tác hóa, liên hợp hóa có vai trò quan trọng…
Có bao nhiêu cách phân loại công nghiệp? Có nhiều cách phân loại:
CN khai thác và CN chế biến.
Công nghiệp nặng ( nhóm A ) ; công nhiệp nhẹ ( nhóm B )
-Ngành nào là CN nặng? Ngành nào là CN nhẹ?
Công nghiệp năng lượng, luyện kim, cơ khí, hóa chất… là các ngành CN nặng
Dệt may, SX hàng tiêu dùng, CN chế biến.. Là các ngành CN nhẹ.
3- Trong các nhân tố ảnh hưởng tới phát triển và
phân bố công nghiệp, nhân tố nào là quan trọng nhất?
CÁC NHÂN TỐ
Tự nhiên
Vị trí địa lí
Kinh tế - Xã hội
Tự nhiên,
kinh tế,
chính trị.
Dân cư-lao động,
tiến bộ KH-KT,
Thị trường,
Cơ sở hạ tầng,
Cơ sở VC-KT,
Đường lối chính sách.
Khoáng sản,
Khí hậu-nước,
Đất rừng, biển.
4- Quan sát biểu đồ sau đây, các em hãy nhận xét sự thay đổi trong cơ cấu sử dụng năng lượng thế giới thời kỳ 1940-2000? Giải thích? ( nhóm thảo luận )
- Sự thay đổi trong cơ cấu sử dụng năng lượng thế giới thời kỳ 1940-2000: Các NL truyền thống như củi gỗ, than đá giảm đi nhiều; nguồn NL mới như dầu , điện nguyên tử, thủy điện… tăng lên. Do nhu cầu ngày càng cao của kinh tế và tiến bộ KH-KT , con người khai thác được nhiều nguồn NL mới…
Quan sát bản đồ trữ lượng dầu mỏ thế giới ( tỉ tấn, năm 2000-2003), em có nhận xét gì? ( Trả lời theo nhóm cặp đôi )
6,2
92,5
13,2
10,3
11,3
6,6
Quan sát bản đồ sản lượng điện năng thế giới ( tỉ KWh / năm, thời kì 2000-2003), em có nhận xét gì? ( Trả lời theo nhóm cặp đôi )
> 3000 tỉ
1001- 3000 tỉ
< 500 tỉ
501-1000 tỉ
5- Xem 1 đoạn phim ngắn, em hãy nêu đặc điểm của công nghiệp cơ khí? ( 4 nhóm trình bày trên bảng)
Đặc điểm của công nghiệp cơ khí:
CN cơ khi là “quả tim của CN nặng”
Sản xuất các công cụ, thiết bị, máy động lực cho các ngành kinh tế.
Sản xuất hàng cơ khí cho tiêu dùng.
Giữ vai trò chủ đạo trong thực hiện cách mạng KH-KT, nâng cao năng suất lao động, cải thiện đời sống.
6- Giải thích vì sao ngành hóa chất được coi là 1 ngành CN mũi nhọn? ( cặp đôi, cá nhân )
Nhờ các thành tựu về KH-KT, ngành hóa chất đã sản xuất nhiều sản phẩm mới chưa từng có trong tự nhiên.
Sản phẩm hóa chất đa dạng và phong phú, thay thế các nguyên liệu tự nhiên, có giá trị sử dụng cao trong đời sống…
Tận dụng được sản phẩm của nhiều ngành khác, sử dụng tài nguyên hợp lí hơn…
Hóa chất có 3 ngành chính: H/c cơ bản, Hóa tổng hợp hữu cơ, Hóa dầu.
7- Vì sao ngành CN nhẹ và CN sản xuất hàng tiêu dùng, CB thực phẩm được coi là cơ sở để tiến hành Công Nghiệp hóa nền kinh tế?
So với CN nặng, ngành này sử dụng nhiên liệu, động lực và chi phí vận tải ít hơn.
Đòi hỏi vốn đầu tư ít hơn, thời gian xây dựng tương đối ngắn, lại mau thu hồi vốn…
Khai thác được các nguồn lực tự nhiên và kinh tế -xã hội để đưa vào chế biến và xuất khẩu .
CN nhẹ lại chịu ảnh hưởng của nhân tố lao động, thị trường tiêu thụ…
Thu lợi nhuận dễ dàng, có nhiều khả năng xuất khẩu
8- Em hãy nêu tên của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp theo sơ đồ sau đây?


1- Điểm công nghiệp
2- Khu công nghiệp tập trung
Một số khu công nghiệp
của nước ta đang xây dựng:
Bài tập về nhà:
Vẽ biểu đồ hình tròn, biểu đồ đồ thị về công nghiệp, nhận xét và giải thích?
Sưu tầm các tài liệu, hình ảnh về sản xuất công nghiệp của nước ta. ( search: www.google.com.vn/ hoặc các web site khác)
Làm các bài tập trong SGK của chương VIII: Địa lí công nghiệp. Tiết sau kiểm tra 1 tiết.