THUNG DA DAY

Thủng dạ dày





Người soạn: Bs Hà Quyết Thắng
Ngày giảng : Ngày 04.10.2008
Đối tượng: Y sỹ Đa khoa.
Thời gian: 45 Phút.
Mục tiêu:
1. Trình bày được các triệu chứng của bệnh thủng dạ dày.
2. Nêu được 4 tiêu chuẩn chẩn đoán bệnh nhân thủng dạ dày.
3. Nêu 4 bước xử trí ở cơ sở đối với những trường hợp thủng dạ dày.
4. Kể được hướng điều trị bệnh thủng dạ dày ở tuyến có điều kiện phẫu thuật.

Nội dung:

I. Đại cương:
Thủng dạ dày là một biến chứng của loét dạ dày tá tràng. Thức ăn, dịch, hơi qua lỗ thủng vào ổ bụng gây viêm phúc mạc. Nếu không được mổ sớm, bệnh nhân sẽ chết vì nhiễm trùng nhiễm độc. Vì vậy cần chẩn đoán sớm và có thái độ xử trí đúng ở cả cơ sở lẫn tuyến trên.
Dịch tễ học:
+ Tuổi 30 - 50.
+ Giới: Thường gặp ở nam giới,
+ Mùa: Gặp nhiều ở thời điểm giao mùa lúc sáng sớm.
+ Nghề nghiệp: Thường liên quan đến người lao động trí óc.
+ Đối tượng nguy cơ: Nghiện rượu, có tiền sử viêm loét dạ dày hành tá tràng.
II. Bệnh học:
1. Nguyên nhân:
- Loét dạ dày hành tá tràng, ung thư dạ dày.
- Chấn thương.
- Loét cấp tính.


Do loét dạ dày hành tá tràng.
Do chấn thương.

Loét cấp tính
2. Triệu chứng:
a. Toàn thân:
- Giai đoạn đầu bệnh nhân có sốc do đau.
- Giai đoạn sau có biểu hiện điển hình của bệnh viêm phúc mạc
b. Cơ năng:
- Đau bụng đột ngột dữ dội vùng thượng vị.
- Nôn.
- Bí trung đại tiện.

c. Thực thể:
- Bụng chướng, không di động.
- Sờ nắn thấy thành bụng cứng như gỗ, các múi cơ thẳng bụng nổi rõ.
- Dấu hiệu cảm ứng phúc mạc dương tính.
- Gõ mất vùng đục trước gan.

d. Cận lâm sàng:
- Chụp X. quang ổ bụng không chuẩn bị tư thế đứng có hình ảnh liềm hơi dưới cơ hoành.
- Siêu âm: ổ bụng có dịch.
- Xét nghiệm: Công thức máu bạch cầu tăng cao.
Hình ảnh liềm hơi dưới cơ hoành hai bên.


:

3. Chẩn đoán:
a. Chẩn đoán xác định:
- Bệnh nhân có tiền sử loét dạ dày hành tá tràng.
- Bệnh nhân đau bụng dữ dội vùng thượng vị.
- Co cứng thành bụng, dấu hiệu cảm ứng phúc mạc dương tính, gõ mất vùng đục trước gan.
- Chụp X. quang ổ bụng không chuẩn bị có hình ảnh liềm hơi dưới cơ hoành.

b. Chẩn đoán phân biệt:
- Viêm phúc mạc mật.
- Tắc ruột.
- Viêm tụy cấp .

Thủng dạ dày Tắc ruột.

4. Xử trí:
a. Xử trí ở cơ sở:
- Thực hiện 3 không.
- Hồi sức.
- Đặt sonde dạ dày.
- Giải thích và chuyển bệnh nhân lên tuyến trên có điều kiện phẫu thuật.
b. ở tuyến có điều kiện phẫu thuật:
- Hút liên tục theo phương pháp của Taylor.
- Phẫu thuật tùy theo từng trường hợp: Khâu lỗ thủng, cắt 2/3 dạ dày, cắt dây thần kinh X chọn lọc, dẫn lưu theo phương pháp Newman.
Ngày nay có thể áp dụng biện pháp phẫu thuật nội soi vào điều trị thủng dạ dày.
L­îng gi¸ cuèi bµi: Häc sinh tr¶ lêi ng¾n gän t¹i chç c¸c c©u hái sau:
1. Tr×nh bµy 4 triÖu chøng thùc thÓ cña bÖnh nh©n thñng d¹ dµy?
2. Nªu ®ñ 4 tiªu chuÈn chÈn ®o¸n bÖnh thñng d¹ dµy?
3. Tr×nh bµy 4 b­íc xö trÝ ë tuyÕn c¬ së trong nh÷ng tr­êng hîp chÈn ®o¸n bÖnh nh©n thñng d¹ dµy?