Thực vật có độc

CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU

1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Thực vật đóng vai trò quan trọng trong đời sống loài ngừơi. Nó là nguồn thực phẩm giúp con người cài thiện bữa ăn, cung cấp chất sơ,vitamin, khoáng chất cần thiết cho cơ thể. Thực vật không chỉ đóng vai trò là nguồn thực phẩm, mà người ta còn biết sử dụng chúng để chữa bệnh bằng các phương pháp dân gian. Tuy nhiên thiên nhiên không có gì là hoàn hảo bên cạnh những mặt có lợi thì cũng có mặt có hại. Khi ăn phải những thực vật chứa độc hay ăn quá nhiều thì sẽ gây độc cho cơ thể.
Thực vật khác loài, do kết quả hoạt động sinh lý của chúng không giống nhau, tạo thành vật chất có tính chất khác nhau tích luỹ trong thân của chúng. Ví dụ như lá của rau cần, rau chân vịt và rau thơm có mùi vị khác nhau chính là nguyên nhân này.
Những tích luỹ của một số thực vật là vật chất độc, đi vào bên trong cơ thể con người và gia súc thì có thể phát sinh tác dụng của độc tính, làm tổn hại đến tổ chức tế bào, dẫn đến trở ngại về cơ năng, bệnh tật hoặc tử vong, do đó chúng được gọi là thực vật có độc.
Về dấu hiệu bên ngoài, cá cậy độc không có gì đặc biệt so với cây không độc Nếu chỉ nhìn ngoài không thể khẳng định đựơc cây nào lành, cây nào độc. Cũng không có qui luật nào về điều kệin sống và phân bố riêng cho cây độc. Chúng có thể được tìm thấy khắp mọi nơi, từ trên núi cao đến dưới đồng bằng, từ trong rừng rậm đến các bờ bụi quanh nơi ở của con người. Chúng thừơng mọc hoang nhưng cũng có khi là những cây trồng.
Không có ranh giới nào giữa cây độc và cây thuốc, vì nhiều cây độc đã đựơc dùng để làm thuốc. Nó chỉ phụ thuộc vào cách sử dụng và liều lựong đưa vào cơ thể. Nếu dùng đúng liều, đúng bệnh thì nó là thuốc, còn quá liều là độc. Do đó hàng năm trên thế giới cũng như ở nước ta đã xảy ra những vụ ngộ độc đáng tiếc do sử dụng cây thuốc có chất độc để chữa bệnh. Như vậy, liệu ta có cách nào để nhận biết và xác định chắc chắn một cây là độc hay không độc?
1.2. MỤC ĐÍCH
Để tìm hiểu và biết về những loài thực vật chứa chất độc là rất khó, nên chính vì vậy mà nhóm sinh viên chúng tôi quyết định tìm hiểu một phần về vấn đề này. Nhằm giúp cho mọi ngừơi có thể biết được những loại cây có độc tính mà phòng tránh và các triệu chứng cũng như cách chữa trị khi bị ăn phải chúng.













CHƯƠNG 2
TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. CÁC CHẤT ĐỘC TRONG CÂY
Các chất độc thừơng gặp chủ yếu ở các cây độc ngoài ra cũng có ở các cây thừơng khác. Chúng được chia thành các nhóm sau: các ancoloit, glucozit, axit hữu cơ, tinh dầu, lacton, các toxanbumin và còn nhiều chất khác chưa đựơc nghiên cứu.
2.1.1. Ancaloit
Sơ lược về ancaloit
Là những hợp chất hữu cơ phức tạp, chứa cacbon, hydro, bắt buộc chứa nitơ, đa số chứa oxy. Những ancaloit chứa oxi thừong là những chất rắn. Một số ancaloit không chứa oxy ngư nicotin, anabazin, thường ở dạng lỏng dễ bay hơi. Các ancaloit có phản ứng kiềm và có tác dụng dựoc lực mạnh với một liều nhỏ.
Trong cây, các ancaloit thừơng ở dạng muối của các axit malic, limonic, oxalic, sucxinic…Chúng dễ tna trong nước, vì vậy dễ hấp thụ qua bộ máy tiêu hóa của ngừơi và động vật. Khi ở dạng tự do, chúng khó tan trong nước nhưng lại dễ tan trong các dung môi hữu cơ như rựơu, ete, clorofoc.
Một nhóm các ancaloit đặc biệt đựoc gọi là glycoalcaloit, cũng là những chất gây độc mạnh. Ở đây, ancaloit, tồn tại như phần aglycon của một glycozit. Điển hình của laọi này là solanin ở mầm khoai tây. Khi thủy phân chất này sẽ tạo ra solanidin T (ancaloit) và 3 đường (glucoza, ramnoza, và galactoza).
Tác dụng với một số axit như axit sillicotungstic, axit photphoric và tanin, các ancaloit dễ dàng bị kết tủa trở thành chất khó tan trong nước. Lợi dụng tính chất này người ta dùng axit tanic hoặc nước sắc các cây chứa tanin để giải độc khi bị ngộ độc ancaloit.
Một số cây độc mà các ancaloit của nó đã đựơc nghiệ cứu và sử dụng:
Cây thuốc phiện (Papaver somniferum L): Từ nhựa trích ở cây thuốc phiện ngừơi ta tìm thấy hàng chục ancaloit độc, trong đó chủ yếu là mocphin, codei, papaverin, naxein…Khi các ancaloit này xâm nhập vào cơ thể tạo ra cảm giác dễ chịu, nhẹ nhõm