Thụ tinh và thụ tinh trong ống nghiệm

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÌNH DƯƠNG
---------oOo----------
SỰ THỤ TINH
THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM
ĐỀ TÀI
Nhóm sinh viên thực hiện:
1. Nguyễn Anh Duy 0607043
2. Đặng Văn Cường 0607042
3. Trần Thị Mỹ Hạnh 0607045
4. Tạ Thị Thu Hương 0607040
5. Lê Thị Thanh Thuỷ 0607035
Mã số sinh viên 0607035 – 0607045
SỰ THỤ TINH
Sự thụ tinh (fertilization) là quá trình kết hợp của tế bào tinh trùng ở con đực với tế bào trứng ở con cái trong cơ thể mẹ để tạo ra một tế bào mới gọi là hợp tử (zygote) và hợp tử sẽ phát triển thành cơ thể mới.
Nguồn: www.google.com.vn
Sự kết hợp giữa
trứng và tinh trùng
Nguồn: www.google.com.vn
Quá trình xâm nhập của tinh trùng vào trứng
Nguồn: www.google.com.vn
Nguồn: www.google.com.vn
Quá trình phát triễn của phôi
Nguồn: www.google.com.vn
Sau khi trải qua những giai đoạn trên thì phôi sẽ tạo thành cơ thể
THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM
Thụ tinh trong ống nghiệm (in vitro fertilization - IVF) là quá trình kết hợp giữa tinh trùng (giao tử đực) với trứng (giao tử cái) để tạo ra hợp tử ở ngoài cơ thể mẹ - trong phòng thí nghiệm với môi trường sinh học nhân tạo.
SƠ LƯỢC LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN
1954, Dauzier tiến hành nghiên cứu đầu tiên trên thỏ và là động vật có vú đầu tiên ra đời.
1959, Chang cũng đã thực hiện và phương pháp này cũng cho ra đời nhiều loài động vật có vú khác.
1978, em bé đầu tiên ra đời ở Anh do Steptoe và Edward tiến hành.
Ở Việt Nam, 30/4/1998, 3 em bé chào đời từ kết quả IVF tại bệnh viện Từ Dũ.
Một số động vật có vú ra đời bằng IVF
Bảng 1
PHƯƠNG PHÁP
THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM
Nguyên tắc chung của phương pháp IVF là khai thác thu nhặt buồng trứng từ con cái, tinh hoàn con đực. Sau đó những tế bào trứng và tinh trùng được xử lý, chọn lọc, phân loại hoạt hoá, nuôi lớn, nuôi chín,… rồi tạo điều kiện cho chúng gặp nhau trong môi trường tối ưu để thụ tinh xảy ra, hợp tử được hình thành, sau đó hợp tử phát triển thành phôi.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Khai thác thu thập tế bào trứng
1.1 Thu trứng từ ống dẫn trứng ở con cái
Trứng được thu nhận khi trứng rụng tự nhiện hoặc tiêm hormon kích thích trứng chín và rụng.
- Ưu điểm: trứng có tỷ lệ chín cao.
- Khuyết điểm: xác định thời gian rụng trứng ở ống trứng.

Gây bài xuất siêu noãn
*Phát hiện trong y học
Sự rụng trứng ở người
Bác sỹ phụ khoa Jacques Donnez, thuộc trường đại học Louvain đã ghi lại thời điểm này trong quá trình cắt bỏ tử cung cho một phụ nữ 45 tuổi, người Bỉ.
Quá trình được ghi lại chi tiết lần đầu tiên
Quả trứng chui ra từ một nang trong buồng trứng
Sau khi chui ra, nó sẽ đi xuống ống dẫn trứng để chờ thụ tinh
Nguồn: www.google.com.vn
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Khai thác thu thập tế bào trứng
1.2 Thu trứng từ các nang của buồng trứng
Ở động vật sống, thường khai thác nhiều lần để tận dụng triệt để tiềm năng sinh sản của buồng trứng.
Đối với những động vật sắp chết hoặc gia súc tại lò mổ, người ta thu buồng trứng và mổ trong điều kiện vô trùng để lấy trứng.
- Ưu điểm: thu được trứng với số lượng nhiều.
- Khuyết điểm: nang trứng còn non, trứng không rõ nguồn gốc.
Buồng trứng lấy từ lò mổ
Nguồn:
baigiang.bachkim.vn
Hút tế bào trứng
Nguồn:
baigiang.bachkim.vn
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Khai thác thu thập tế bào trứng
1.2 Thu trứng từ các nang của buồng trứng
Các phương pháp thu trứng từ buồng trứng:
Phương pháp chọc hút (follicle puncturing): dùng kim 18G và sơ ranh 5ml chọc vào nang trứng rồi hút trứng ra.
Phương pháp rạch-múc (follicle dissection): dùng dao phẩu thuật rạch nang trứng rồi múc trứng ra.
Phương pháp cắt-nghiền buồng trứng (ovary slicing)
Các phương pháp lấy trứng từ buồng trứng
Nguồn:
baigiang.bachkim.vn
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
2. Phân loại, chọn lọc tế bào trứng
Sau khi thu thập xong, tế bào trứng được phân loại và chọn lọc để nuôi chín và thụ tinh theo hình dáng, kích thước trứng, độ dày lớp tế bào cumulus bao quanh trứng.
Dựa vào lớp tế bào cumulus để phân loại tế bào trứng là thực tế và hiệu quả.
Tế bào trứng thu được từ buồng trứng của bò được phân loại như sau:
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
2. Phân loại, chọn lọc tế bào trứng
Loại A: tế bào trứng hoàn hảo, trứng có đám tế bào cumulus chắc, dày đặc bao quanh vòng trong suốt tròn rõ, chất nguyên bào hoàn hảo.
Loại B: tế bào trứng có các tế bào cumulus bao bọc một phần quanh trứng.
Loại B’: tế bào trứng gần như trần trụi với một lớp mỏng hoặc chỉ còn dấu vết của tế bào cumulus.
Loại C: không có tế bào cumulus bao quanh tế bào trứng mà chỉ có các sợ huyết (fibrin).
Nguồn: www.google.com.vn
Lớp tế bào cumulus
bao quanh trứng
Nguồn: www.google.com.vn
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
3. Nuôi chín tế bào trứng
Tế bào trứng khai thác từ nang trứng non để thụ tinh được phải nuôi lớn và đạt đến kích thước cuối cùng.
Ở quá trình lớn-chín này, tế bào trứng phải nhận được những thông tin và vật chất cần thiết chính trong quần thể các tế bào nang trứng môi trường nuôi để tiến hành chín trong nhân và trong tế bào chất.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
4. Thu thập và hoạt hoá tinh trùng
Tinh trùng sử dụng trong IVF có thể được khai thác tử tinh hoàn, phó dịch hoàn của con đực qua đường phóng tinh hoặc bằng phẫu thuật.
Tinh trùng có khả năng thụ tinh khi được hoạt hoá trong đường sinh dục con cái hoặc trải qua hàng loạt những biến đổi sinh học trong phòng thí nghiệm.
Nguồn: www.google.com.vn
Kỹ thuật lấy tinh dịch
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
4. Thu thập và hoạt hoá tinh trùng
Hoạt hoá tinh trùng:
Màng của tế bào tinh trùng khi chưa hoạt hoá thì rất vững chắc để bảo vệ tinh trùng còn khi đã được hoạt hoá thì ngược lại.
Hoạt hoá tinh trùng là quá trình xoá bỏ enzym ức chế của acrosome.
Loại trừ các yếu tố ức chế đã hình thành ở dịch hoàn phụ, tuyến phụ của con đực và đã bao quanh tinh trùng.
Cấu trúc của tinh trùng
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
4. Thu thập và hoạt hoá tinh trùng
Hoạt hoá tế bào tinh trùng bò:
Cho tinh trùng vào trong dung dịch chứa nồng độ ion cao đó là HIS có áp suất thẩm thấu khoảng 380 milliosmole/kg trong 5’ rồi rửa vào nuôi tiếp trong 45’-1h. Bổ sung vào môi trường nuôi cấy tổng hợp cafein và Ca++ giúp tinh trùng tăng cường phản ứng acrosome hoặc heparin có điều chỉnh độ pH đạt 7.4
Xử lý tinh trùng
Nguồn:
baigiang.bachkim.vn
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5. Thụ tinh - sự phát triển sau thụ tinh
Tế bào trứng và tinh trùng hoạt hoá được chuyển sang môi trường thụ tinh thực hiện quá trình xâm nhập, hình thành tiền nhân, kết hợp hai tiền nhân tạo thành hợp tử. Để thực hiện quá trình này cần phải có số lượng tinh trùng, thời gian tiếp xúc và một môi trường thích hợp cho từng loài.
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5. Thụ tinh - sự phát triển sau thụ tinh
Nồng độ tinh trùng hoạt hoá để thụ tinh ở động vật có vú vào khoảng 105-106 tinh trùng/ml.
Thời gian tiếp xúc giữ tinh trùng và trứng phụ thuộc vào thời gian vào phương pháp hoạt hoá, chất lượng trứng khi nuôi…
Môi trường ủ của ngựa là TALP-BSA-calcium ionophore(thời gian ủ 12h);bò BO-BSA-heparin (thời gian ủ 6-8h)
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5. Thụ tinh - sự phát triển sau thụ tinh
Kết quả của thụ tinh được nâng lên khi công nghệ tiêm tinh trùng vào tế bào trứng (intracytoplasmic sperm injection- ICSI) đạt được thành công đáng kể.
Phương pháp này được áp dụng khi số lượng tinh trùng không đủ (<500.000 tinh trùng/ml), chất lượng xâm nhập vào trứng không cao,…

Phương pháp vi tiêm
Nguồn: www.google.com.vn
CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
5. Thụ tinh - sự phát triển sau thụ tinh
Sau khi thụ tinh, tế bào trứng được chuyển sang môi trường nuôi để hợp tử tiếp tục phát triển. Môi trường nuôi hiện nay của nhiều loài động vật có vú là TCM-199 bổ sung huyết thanh bê và lọc vô trùng bằng màng lọc có kích thước 20-22μ, trong điều kiện thích hợp của tủ ấm CO2.
Tóm tắt các giai đoạn IVF
Tóm tắt các giai đoạn IVF
Một số chỉ tiêu đánh giá
kết quả IVF như sau:
1. Sự xâm nhập của tinh trùng vào trứng.
2. Sự hình thành tiền nhân ở trong trứng.
3. Hình thành sự phân chia tế bào
4. Sự hình thành phôi nang.
5. Có thể nhiễm sắc Y ở trong một số phôi.
6. Có đuôi tinh trùng ở xoang tế bào chất
Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA VIỆC THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM
1. Khai thác được nhiều nhất tiềm năng và sinh sản của con cái nhất là những động vật quý hiếm có nguy cơ bị tiêu diệt và những gia súc cao sản.
- Ở Việt Nam, nhân giống lợn mini hoang dã như các giống lợn Mẹo, lợn Sóc, lợn Bản. nhân bản vô tính trên các loài khỉ đuôi dài và khỉ vàng
- Các nhà khoa học Pháp đã nghiên cứu nhân bản sao la - một loại thú quý hiếm của thế giới được phát hiện tại Việt Nam và đang có nguy cơ tuyệt chủng.
Sao la
Lợn sóc
Lợn mẹo
Khỉ lông vàng
Khỉ đuôi dài
Nguồn: www.google.com.vn
Lợn bản
Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA VIỆC THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM
2. Con vật đầu tiên ra đời bằng IVF chứng tỏ con người làm chủ Công nghệ sinh học sinh sản của động vật.
3. Trong chăn nuôi gia súc, sản xuất phôi trong ống nghiệm cùng với cấy truyền phôi (IVF-ET) đã góp phần vào quá trình chọn lọc, nhân giống, tạo đàn gia súc với tỷ lệ đực cái theo ý muốn, xây dựng ngân hàng gen,…
Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA VIỆC THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM
4. Sự thụ tinh trong ống nghiệm giúp cho người làm công tác kỹ thuật đánh giá nhanh được khả năng thụ tinh ở các con đực giống khác nhau.
5. Sự làm chủ về nuôi trứng (in vitro maturation-IVM) và IVF đã cho phép cung cấp cho các nhà nghiên cứu một số lượng lớn phôi với giá hành hạ.
Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA VIỆC THỤ TINH TRONG ỐNG NGHIỆM
6. Ở người, IVF giúp cho nhiều cặp vợ chồng không có khả năng sinh đẻ (có nhiều nguyên nhân) vẫn có thể sinh được con.
7. Sự thụ tinh trong ống nghiệm có thể thực hiện được bất cứ lúc nào nếu có tế bào trứng và tinh trùng đủ điều kiện kết hợp với nhau để tạo thành hợp tử.
Nguồn: www.google.com.vn
Những em bé ra đời từ kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm
Nguồn: www.google.com.vn
Người đầu tiên ra đời bằng IVF
Chị Brown hiện đang sinh sống tại Bristol, miền tây nam nước Anh cùng với chồng Wesley Mullinder và con trai Cameron 18 tháng tưổi
Louise Brown bế con trai đứng cùng mẹ cô và Giáo sư Robert Edwards, người tiên phong trong việc nghiên cứu phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm, tại Bệnh viện Bourn Hall ngày 12-7. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Hoàng Kim Giao. Công nghệ Cấy truyềnphôi ở gia súc. NXB Khoa Học và Kỹ Thuật. Hà Nội (2003), 207 trang
Các báo, tạp chí Online như Tuổi Trẻ, Người Lao Động, Việt Báo, Dân Trí,…
Các trang web: Google, Sinh Học Việt Nam, Từ điển Sinh học, CNHS Tp.HCM, Bài giảng điện tử,…
Các bài giảng của các giảng viên, nhà Khoa học của các trường trong và ngoài nước.
………