Thiên tai

Thiên tai
Thiên tai là hiệu ứng của một tai biến tự nhiên (ví dụ lũ lụt, (bão) phun trào núi lửa, động đất, hay lở đất) có thể ảnh hưởng tới môi trường, và dẫn tới những thiệt hại về tài chính, môi trường và/hay con người. Thiệt hại do thảm hoạ tự nhiên phụ thuộc vào khả năng chống đỡ và phục hồi của con người với thảm hoạ.[1] Sự hiểu biết này được tập trung trong công thức: "thảm hoạ xảy ra khi rủi ro xuất hiện cùng sự dễ bị tổn thương."[2] Một rủi ro thiên nhiên vì thế không thể dẫn tới thảm hoạ tự nhiên tại các khu vực không dễ bị tổn thương, ví dụ những trận động đất lớn tại các khu vực không có người ở. Thuật ngữ tự nhiên do vậy đã bị tranh cãi bởi các sự kiện đơn giản không phải là rủi ro hay thảm hoạ nếu không liên quan tới con người.[3]
Tai biến tự nhiên
Bài chi tiết: Tai biến tự nhiên
Một rủi ro tự nhiên là một mối đe doạ về một sự kiện sẽ có tác động xấu với con người hay môi trường. Nhiều rủi ro tự nhiên có liên quan với nhau, ví dụ động đất có thể gây ra sóng thần, hạn hán có thể trực tiếp dẫn tới nạn đói và bệnh dịch. Một ví dụ cụ thể về việc phân chia giữa rủi ro và thảm hoạ là trận động đất San Francisco năm 1906 là một thảm hoạ, trong khi động đất là rủi ro. Rủi ro vì thế liên quan tới một sự diễn ra trong tương lai và thảm hoạ là các sự kiện quá khứ hai đang diễn ra.
Các thảm hoạ thiên nhiên
Bài chi tiết: Thảm hoạ và Danh sách các thảm hoạ thiên nhiên gây thiệt hại nhiều nhân mạng nhất
Các thảm hoạ do đất di chuyển
Tuyết lở




Tuyết lở ở sườn phía sau (Đông) của Núi Timpanogos, Utah tại đường Aspen Grove
Các vụ tuyết lở đáng chú ý gồm:
Vụ lở tuyết Wellington 1910
Vụ lở tuyết Blons năm 1954
Trận động đất Ancash năm 1970
Vụ lở tuyết Galtür năm 1999
Vụ lở đá băng Kolka-Karmadon năm 2002
Động đất
Một trận động đất là một sự dịch chuyển bất thần của vỏ Trái đất. Những dao động có thể khác biệt về tầm mức. Nguồn phát sinh chấn động dưới mặt đất được gọi là "chấn tiêu" (focus). Điểm ở ngay trên tiêu điểm trên bề mặt trái đất được gọi là "tâm chấn". Các trận động đất tự chúng hiếm khi gây thiệt mạng cho con người hay động vật hoang dã. Thường các tác động thứ cấp do chúng gây ra, như nhà cửa sụp đổ, hoả hoạn, sóng thần và núi lửa, mới là thảm hoạ cho con người. Bởi nhiều sự kiện ở trên có thể được phòng tránh bằng cách xây dựng nhà cửa tốt hơn, các hệ thống an toàn, cảnh báo sớm và kế hoạch sơ tán, thuật ngữ thảm hoạ phi tự nhiên không được xác định.
Bài chi tiết: Danh sách các trận động đất
Một số trận động đất đáng chú ý nhất gần đây gồm:
Trận động đất Ấn Độ Dương năm 2004, trận động đất lớn thứ hai được ghi nhận trong lịch sử, với cường độ 9.3. Những cơn sóng thần lớn do trận động đất này gây ra làm ít nhất 229,000 người chết.
Trận động đất Kashmir năm 2005 7.6-7.7, khiến 79,000 người chết ở Pakistan.
Trận động đất Java tháng 7 năm 2006 7.7, cũng gây ra các cơn sóng thần.




Một làng tại Sumatra, bị tàn phá bởi cơn sóng thần sau Trận động đất Ấn Độ Dương năm 2004
Trận động đất Tứ Xuyên năm 2008 diễn ra ngày 12 tháng 5 với cường độ 7.9 độ ở Tứ Xuyên, Trung Quốc. Con số người chết là hơn 61,150 ở thời điểm ngày 27 tháng 5 năm 2008.
Lahars
Lahar là một dòng bùn hay lở đất núi lửa. Thảm hoạ Tangiwai năm 1953 do lahar gây ra, trong thảm kịch Armero năm 1985 thị trấn Armero đã bị chôn vùi và ước tính 23,000 người chết.
Lở đất và các dòng bùn
Điều này xảy ra khá đều ở nhiều vùng thuộc California sau các giai đoạn mưa lớn.
Phun trào núi lửa
Bài chi tiết: Các kiểu phun trào núi lửa




Pu`u `Ō`ō
Một vụ phun trào có thể chính nó đã là một thảm hoạ bởi sức nổ của núi lửa hay do đá rơi xuống nhưng có nhiều hiệu ứng có thể diễn ra sau một vụ phun trào và thường có nguy cơ với đời sống con người.
Dung nham có thể được tạo ra trong vụ phun trào của một vụ núi lửa, nó là một vật liệu gồm đá siêu nóng. Có nhiều hình thức dung nham khác nhau có thể là dễ vỡ vụn hay dính như keo. Khi chảy khỏi núi