Thế nào là trình độ B1, C1, và tại sao?

Loạt bài giới thiệu chuẩn châu Âu (1): Thế nào là trình độ B1, C1, và tại sao?
Loạt bài về chuẩn châu Âu này tôi đã định viết lâu rồi, từ thời còn làm việc tại Trung tâm Khảo thí của ĐHQG-HCM, nhưng mãi đến bây giờ, sau khi nghỉ khỏi ĐHQG-HCM đến gần 2 năm rồi, tôi mới tìm thấy thời gian và điều kiện để viết. Nếu còn ở trong nhà nước thì những việc như thế này có thể xin một chút kinh phí của nghiên cứu khoa học để đọc, dịch, viết, xuất bản vv, nhưng thực ra cũng rất nhiêu khê và mệt mỏi lắm. Nay ra ngoài rồi thì cứ bỏ tiền túi và thời gian riêng ra làm, làm được thì chia sẻ với ai có quan tâm, thế là ... dễ nhất! Quay trở lại câu chuyện thời tôi còn ở ĐHQG-HCM. Lúc ấy, Trung tâm của tôi (và bản thân tôi) có làm một đề án nhằm cải cách việc thi cử tiếng Anh tại ĐHQG-HCM bằng cách dựa vào các chuẩn mực chung của quốc tế, đồng thời dựa vào một tổ chức khảo thí "khổng lồ" là Cambridge để tạo ra cái test của chính ĐHQG-HCM. Ý tưởng khá đơn giản: Mua lại câu hỏi của họ (vốn đã có sẵn) để làm lõi cho cái test của mình (trong nghề chuyên môn gọi là anchor, tức là "neo"), đồng thời tạo thêm những phần khác trong bài test theo nhu cầu của người học VN, và thực hiện nghiên cứu, chuẩn hóa các câu test do chính mình tạo thêm để cuối cùng những câu test của VN cũng trở thành những câu test được chuẩn hóa. Nói cách khác, một kiểu hợp tác để có technology transfer từ Cambridge sang VN. Ý tưởng lớn nhưng đơn giản và theo tôi là rất hay; mọi việc cũng đang chạy được một lúc thì sau đó đề án này bị chống đối kịch liệt do nó "xâm phạm vào quyền tự do của các trường thành viên". Nôm na là như thế này: lúc ấy, mọi trường thành viên đều có quyền tạo ra cái test của mình, tự mình dạy tự mình thi tự mình cấp bằng, và mọi thứ chẳng có chuẩn mực gì cả. Trong khi trên thế giới thì việc làm test là một công việc đòi hỏi có rất nhiều hiểu biết về khoa học trắc nghiệm (cái này thì dễ, ai học rồi thì cũng biết), và quan trọng hơn, là phải có kinh nghiệm áp dụng những kiến thức này trong thực tế, và nghiên cứu thường xuyên để đảm bảo cái test của mình test cho được điều nó muốn test. Lúc ấy, tuy thất bại trong việc tạo ra một cái test của VN (của ĐHQG-HCM) có yếu tố quốc tế thực sự (vì liên kết với Cambridge), nhưng tôi cũng làm được một việc là giới thiệu chuẩn châu Âu vào VN, vì thấy đó là xu hướng quốc tế trong một thế giới "đa chuẩn", vì lúc ấy VN có chuẩn VN  (thậm chí trường nào có chuẩn của trường đó), Mỹ có chuẩn Mỹ, Anh-Úc có chuẩn Anh-Úc, và ai cũng nói rằng chuẩn của mình là đúng và chẳng có cách nào quy đổi giữa các "chuẩn" với nhau. Nói cách khác, lúc ấy giống như thời "ngăn sông cấm chợ", không hề có sự trao đổi, liên thông - liên kết giữa các nơi, khiến cho người học cứ phải học đi học lại, thi đi thi lại và hoàn toàn không thể rõ mình đang ở chỗ nào một cách độc lập với các chuẩn kia. Chẳng hạn, nếu được 520 điểm TOEFL thì thực ra điều đó có nghĩa là gì nhỉ? Có tương đương với 650 TOEIC không, hay cao hơn hoặc thấp hơn? Mà nó là bao nhiêu khi so với IELTS hoặc các loại test khác nữa mà người VN chưa biết? Tình trạng ấy tất nhiên không chỉ xảy ra ở VN mà còn ở trên thế giới nữa. Cho nên mới có nhu cầu tạo ra một khung quy chiếu chung của châu Âu (common European framework) về trình độ ngoại ngữ mà bây giờ ở VN người ta hiểu là chuẩn châu Âu. Và may quá, không chỉ có tôi nghĩ đến chuẩn châu Âu như một giải pháp cho VN, mà ở tận trung ương xa xôi kia cũng có những người nghĩ đến nó. Và rồi thì một ngày đẹp trời kia vào năm 2007, đề án ngoại ngữ quốc gia 2020 đã ra đời, trong đó chuẩn châu Âu được chọn là cơ sở cho việc tính toán các mức trình độ cần thiết phải đạt cho các đối tượng khác nhau, như chúng ta đã biết ngày nay. Nói thêm, ngay từ đầu (từ năm 2007) tôi cũng đã được ĐHQG-HCM đề cử tham gia đề án này, nhưng sau một lần họp đầu tiên thì không thấy ai mời nữa cho đến khoảng giữa năm 2012 thì tôi lại được mời tham gia nhưng lần này không đại diện cho ai hết mà là với tư