Thao giảng

PHÒNG GD&ĐT HUYỆN NÚI THÀNH
TRƯỜNG TH. TRẦN VĂN ƠN
TAM ANH BẮC NÚI-NÚI THÀNH-QUẢNG NAM

CHUYÊN ĐỀ
DẠY HỌC,
KIỂM TRA - ĐÁNH GIÁ
KẾT QUẢ HỌC TẬP
MÔN LỊCH SỬ & ĐỊA LÍ

Năm học 2010-2010
1.CHƯƠNG TRÌNH MÔN LỊCH SỬ VÀ ĐỊALÍ
1.1. Mục tiêu:
- Cung cấp cho học sinh một số kiến thức cơ bản, thiết thực về:
+ Các sự kiện, hiện tượng, nhân vật lịch sử tiêu biểu tương đối có hệ thống theo dòng thời gian của lịch sử Việt Nam từ buổi đầu dựng nước tới nửa đầu thế kỉ XIX.
+ Các sự vật, hiện tượng và các mối quan hệ địa lí đơn giản ở Việt Nam, các châu lục và một số quốc gia trên thế giới.
- Bước đầu hình thành và rèn luyện cho học sinh các kĩ năng:
+ Quan sát sự vật, hiện tượng; thu thập tư liệu từ các nguồn thông tin khác nhau. Nêu thắc mắc trong quá trình học tập và chọn thông tin để giải đáp. Nhận biết đúng các sự vật, sự kiện, hiện tượng lịch sử. Trình bày kết quả nhận thức của mình... Vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn đời sống.
+ Góp phần bồi dưỡng và phát triển ở học sinh: Ham học hỏi để biết về lịch sử dân tộc. Yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước. Bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và các di tích lịch sử văn hoá.
1.2. Nội dung chương trình:
Chương trình Lịch sử và Địa lí bao gồm các chủ đề:

Lịch sử 4
- Buổi đầu dựng nước và giữ nước (từ khoảng 700 năm TCN đến năm 179 TCN):
- Hơn một nghìn năm đấu tranh giành lại độc lập ( từ năm 179 TCN đến thế kỷ X)
- Buổi đầu độc lập (từ năm 938 đến 1009)
- Nước Đại Việt
Địa lí 4
- Bản đồ
- Thiên nhiênvà hoạt động sản xuất của người dân ở miền núi và trung du
- Thiên nhiênvà hoạt động sản xuất của con người dân ở miền đồng bằng
- Vùng biển Việt Nam, các đảo và quần đảo
Lịch sử 5
- Hơn tám mươi năm chống thực dân Pháp xâm lược và đô hộ (1858-1945):
- Bảo vệ chính quyền non trẻ trường kì kháng chiến bảo vệ độc lập dân tộc:
- Xây dựng Chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thống nhất đất nước (1954-1975)
Địa lí 5
- Địa lí Việt Nam: Tự nhiên; dân cư; kinh tế.
- Địa lí thế giới: Châu á; châu Âu; châu Phi; châu Mĩ; châu Đại dương, châu Nam Cực.
Phương pháp dạy học Lịch sử và Địa lý
1. Quan niệm về đổi mới PPDH:
* Đổi mới PPDH nói chung, PPDH Lịch sử nói riêng là sự vận dụng một cách nhuần nhuyễn các PPDH phù hợp với đặc trưng bộ môn, đặc điểm của từng loại bài nhằm phát huy tính tích cực, tư duy độc lập, sáng tạo trong hoạt động nhận thức của HS.
*Cốt lõi của đổi mới PPDH là: GV chuyển từ cách dạy truyền thụ kiến thức một chiều, HS tiếp thu kiến thức một cách thụ động sang cách dạy giúp HS tự phát hiện, tự khám phá kiến thức một cách tích cực, chủ động, sáng tạo, hình thành năng lực tự học.
Phương pháp dạy học Lịch sử
Đặc trưng môn Lịch sử và những PPDH cơ bản ở Tiểu học
+ Thứ nhất, lịch sử là những sự việc đã diễn ra, có thật, là tồn tại khách quan trong quá khứ. Do đó, không thể phán đoán, suy luận, tưởng tượng để nhận thức LS, cũng không thể quan sát trực tiếp những sự việc xảy ra, bởi nó là cái đã qua và không thể tái diễn. Muốn nhận thức LS phải thông qua “dấu tích” của quá khứ, những “chứng cứ” về sự tồn tại của các sự việc để tái tạo lịch sử, dựng lại hình ảnh của quá khứ.
- Có nhiều biện pháp, con đường để tái tạo LS và dựng lại hình ảnh quá khứ (cho HS tiếp nhận các thông tin từ sử liệu; sử dụng các phương tiện trực quan như tranh ảnh, bản đồ, mẫu vật, đồ phục chế, xem phim tư liệu), song PP tỏ ra tiện dụng và hiệu quả nhất là sử dụng lời nói sinh động, giàu hình ảnh của GV để: miêu tả, kể chuyện, tường thuật.

+ Thứ hai, nhận thức LS phải thông qua những “dấu tích” của quá khứ: di tích, đồ vật, hiện vật, tranh ảnh... Vì vậy, phải cho HS quan sát những hình ảnh đó. Cho nên phương pháp trực quan đặc biệt có ý nghĩa trong dạy học lịch sử.
+ Thứ ba, học LS cốt yếu là phải hiểu LS, nắm được bản chất, ý nghĩa của sự kiện, hiện tượng LS. Nghĩa là phải hình thành khái niệm, rút ra bài học LS, những kết luận cần thiết. Muốn vậy, phải tổ chức cho HS đi sâu tìm hiểu bản chất của sự kiện, dùng hệ thống câu hỏi để dẫn dắt, nêu vấn đề, khêu gợi sự suy nghĩ, tìm tòi giải đáp của HS. Vì vậy phương pháp đàm thoại (hỏi-đáp) rất quan trọng. PP nầy giúp HS lĩnh hội kiến thức một cách vững chắc, phát triển tư duy độc lập, sáng tạo. Tuy nhiên, sử dụng PP đàm thoại mất nhiều thời gian, vì vậy thiết kế câu hỏi phải ngắn gọn, chính xác, tường minh, kích thích sự suy nghĩ làm việc của HS.
+ Thứ tư, trong dạy học nói chung, dạy LS nói riêng, muốn có những HS năng động, sáng tạo, có khả năng hợp tác, có khả năng làm việc cùng đồng đội, cần tổ chức dạy học hợp tác theo nhóm. Tổ chức dạy học theo nhóm, thảo luận nhóm được thực hiện như một xu thế phổ biến hiện nay ở trường phổ thông.
+ Thứ năm, cần đa dạng hoá các hình thức tổ chức dạy học lịch sử. Chú ý phối hợp các hình thức học chung cả lớp, theo nhóm, học cá nhân, đối thoại thầy trò, trò chơi học tập, trò chơi đóng vai, nghe nhân chứng LS nói chuyện, học ở bảo tàng, học ở di tích và hiện trường LS…để HS được khắc sâu kiến thức và làm cho việc học LS nhẹ nhàng, sinh động và hấp dẫn hơn.
+ Thứ sáu, cần liên hệ nội dung bài học với thực tế môi trường sống (tên đường, tên trường, tên chi-liên đội, tên địa phương, tên ngày lễ kỷ niệm…mang tên nhân vật, sự kiện lịch sử) để gợi cho HS về các sự kiện, nhân vật lịch sử.
Phương pháp dạy học Địa lý
Định hướng đổi mới phương pháp dạy học
a. Đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) là một trong những trọng tâm của đổi mới chương trình giáo dục phổ thông hiện nay. (Nghị quyết số 40/2000/QH10 ngày 9/12/2000 của Quốc Hội về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông).
b. Định hướng chung của đổi mới PPDH ở tiểu học nói chung và trong dạy học Địa lí là: Dạy học trên cơ sở tổ chức và hướng dẫn các hoạt động học tập tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh.
Xem tài liệu

Thư mục
(Phần PPDH Địa lý)

Kiểm tra, đánh giá
kết quả học tập của học sinh
môn Lịch sử & Địa lý





Một số dạng câu trắc nghiệm khách quan thường sử dụng:
+ Đúng/ sai
+ Đa lựa chọn
+ Tương ứng cặp
+ Điền khuyết
+ Trả lời ngắn