Tham Khảo

Môn học về Thành phố Hồ Chí Minh
Nhập môn
* Mục đích
* Yêu cầu
* Đối tượng
* Phương pháp
Nội dung môn học
Bài 1: Nhập môn
Bài 2: Địa lý TP.HCM
Bài 3: Lịch sử Sài Gòn-TP.HCM
Bài 4: Lịch sử Đảng bộ TP.HCM
Bài 5: Văn hóa - con người
Sài Gòn - TP.HCM.
Bài 6: Kinh tế Sài Gòn-TP.HCM
Bài 7: Nền hành chính và cải cách hành chính Sài Gòn - TP.HCM
Bài 8: Quá trình đô thị hóa
Sài Gòn và quy hoạch,
phát triển TP.HCM
Địa lý Thành phố Hồ Chí Minh
* Mục đích: Hiểu được những đặc điểm cơ bản về địa lý TP.HCM.
* Yêu cầu: Nhận thức được những thuận lợi, khó khăn về địa lý trong phát triển TP.HCM.
I. Địa lý tự nhiên
II. Địa lý kinh tế - xã hội
I. Địa lý tự nhiên
1. Vị trí - Địa hình
2. Khí hậu
3. Sông ngòi - kênh rạch và thủy văn
4. Hệ sinh thái - thổ nhưỡng, đất đai
1. Vị trí và Địa hình
1.1. Vị trí:
* TP nằm ở trung tâm Nam bộ; gắn kết, nối liền Đông-Tây Nam bộ với nhau.
TP.HCM: Có mối quan hệ mật thiết, gắn bó chặt chẽ trong cả Nam bộ và vùng Nam Đông Dương.
* Vị trí ở ĐNÁ:
TP.HCM nằm ở
trung tâm ĐNÁ
* Vị trí đường biển:
TP nằm trên hành lang đường hàng hải quốc tế chiến lược ở phía Tây Thái Bình Dương.
1.2. Địa hình:
TP là vùng đồng bằng châu thổ phù sa thuộc lưu vực Đồng Nai - Bến Nghé.

TP có địa hình tương đối bằng phẳng cao trình thấp và độ chênh lệch không lớn.
TP nằm trên lằn ranh giữa miền đất cao và thấp dãy đất phía Nam của Tổ quốc.





TP có độ nghiêng tương đối theo hướng từ Tây Bắc xuống Đông Nam

2. Khí hậu:


3. Sông ngòi - kênh rạch và thủy văn.
3.1. Xét trên cả hệ thống:
* Chằng chịt,dày đặc,chảy ra nhiều hướng khác nhau
* Có mối liên hệ mật thiết với hệ thống sông ngòi - kênh rạch ở Nam bộ.
- Có nhánh chảy ra biển Đông.
- Có nhánh chảy về hướng Tây Nam.
- Có nhánh chảy ngược lên Tây Bắc.
Những nhánh lớn chảy ra biển Đông: Lòng Tàu, Đồng Tranh, Soài Rạp.
Nhánh chảy về hướng Tây Nam (rạch Bến Nghé, kênh đôi, kênh tẻ...)
Nhánh chảy ngược lên hướng Tây Bắc (Nhiêu Lộc-Thị Nghè)
3.2. Con sông Sài Gòn:









Sông SG có độ sâu thuận lợi cho những tàu lớn ra vào trung tâm TP và tỏa đi nhiều vùng khác nhau.
3.3. Thủy văn
Lên nhanh xuống nhanh, độ chênh lệch cao
Nước theo hệ thống sông rạch đi sâu vào bên trong đô thị
4. Hệ sinh thái-Thổ nhưỡng,đất đai: Phong phú, đa dạng.
4.1. Hệ sinh thái:
*Yếu tố sinh thái vùng đất-rừng Đông Nam bộ.
*Yếu tố sinh thái duyên hải Đông-Tây Nam bộ.
4.2. Thổ nhưỡng, đất đai:
- Phù sa cổ.
- Phù sa mới.
II. Địa lý kinh tế - xã hội
1. Hệ thống hạ tầng cơ sở.
2. Con người - nguồn nhân lực.
1. Hệ thống hạ tầng cơ sở:
Phát triển có tính đồng bộ, quy mô và toàn diện: Đường bộ, đường sắt, đường thủy - hàng hải, hàng không, hệ thống kho tàng bến bãi......
1.1. Đường bộ, đường sắt:
* Đường bộ: TP là đầu mối giao thông phía Nam.

* Đường sắt: Điểm cuối của hệ thống đường sắt Bắc Nam
1.2. Đường hàng không (Sân bay T.S.N):
* Là trung tâm đường hàng không của cả miền, nằm sát trung tâm TP.
* Không gian hẹp, quy mô không lớn.
1.3. Đường thủy - hàng hải:
- TP là đầu mối giao thông đường thủy, hàng hải của cả miền, cả nước với hàng chục cảng biển, cảng sông liên kết, gắn bó mật thiết với nhau.






- Hệ thống cảng biển TP phát triển liên hoàn từ trong ra ngoài, mang tính hệ thống. CSG: cảng biển lớn, có lịch sử lâu đời, nằm giữa lòng TP.
Từ TP.HCM:
Hệ thống đường hàng hải tỏa đi nhiều quốc gia ở khu vực Đông Nam Á và trên khắp thế giới

1.4. Kho tàng, bến bãi, nhà xưởng, đất.
2.Con người-nguồn nhân lực: Tập trung - dồi dào, phong phú - đa dạng.
Con người TP siêng năng, cần cù,
thông minh, năng động, sáng tạo...
Câu hỏi:
1. Các yếu tố địa lý tự nhiên tạo ra những thuận lợi và gây ra khó khăn như thế nào đối với sự phát triển TP.Hồ Chí Minh ?

2. Đ/c đề xuất phương hướng, biện pháp phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn từ tác động của các yếu tố địa lý tự nhiên trong quá trình xây dựng, phát triển TP. Hồ Chí Minh ?