TAI LIEU TAP HUANDay tieng Viet cho HSDTTS2.Phuong phap day TV cho HSDT.

Phương pháp dạy học tiếng Việt cho học sinh dân tộc
Mai Xuân Dương
Phòng Giáo dục Tiểu học
I. Phươngpháp là gì?
1. Phương pháp là cách thức đề cập đến hiện thực, cách thức ngghiên cứu các sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xã hội và tư duy để nhằm đạt một mục đích nhất định (các PP chung thường dùng: diễn giảng, đàm thoại, phân tích ngôn ngữ, trực quan, tham quan, giao tiếp.).
2. PPDH tiếng Việt là cách thức làm việc của thầy giáo và học sinh nhằm làm cho HS nắm vững kiến thức và kỹ năng, kỹ xảo TV.
-> Hai PP chung dạy TV cho học sinh dân tộc là:
+ Phương pháp trực tiếp.
+ Phương pháp phiên dịch.






2.


II. Các phương pháp chung cho việc dạy học tiếng Việt cho HSDT
a. Phương pháp trực tiếp:
- Hệ thống ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp của TV và tiếng dân tộc khác nhau; kỹ năng giao tiếp TV khác thói quen giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ (dân tộc). Thói quen cũ gây cản trở nhiều cho việc học TV. Do đó, PP trực tiếp có nhiều thuận lợi để hình thành kỹ năng và thói quen mới.
- PP trực tiếp là PP dạy ngôn ngữ thứ 2 không dựa trên cơ sở tiếng mẹ đẻ và những đặc thù của nó. Học sinh tiếp nhận TV một cách trực tiếp bằng cách tiếp thu thẳng các từ ngữ, mẫu câu không liên hệ với tiếng mẹ đẻ của HS.
Ví dụ:
+ GV trực tiếp phát âm từ, câu, học sinh lắng nghe và nhắc lại.
+ Giải nghĩa từ, câu bằng trực quan không dùng tiếng mẹ đẻ để hỗ trợ. HS nắm nghĩa, sử dụng câu, tìm mẫu câu.
II. Các phương pháp chung cho việc dạy học tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo)
- ưu điểm:
+ Phù hợp với lứa tuổi của HS tiểu học.
+ Tập trung tư duy chú ý vào TV, ngăn chặn ảnh hưởng tiêu cực của tiếng mẹ đẻ.
+ Kích thích hứng thú cho HS; các em được trực tiếp nói, nghe bằng TV.
- Hạn chế:
+ Không tính đến sự thâm nhập của tiếng mẹ đẻ vào quá trình học tiếng (có lúc PP trực tiếp không đủ ĐK cho HS hiểu đúng hiện tượng ngôn ngữ).
+ Trong một số trường hợp không tiết kiệm về mặt thời gian.
b. Phương pháp phiên dịch:
- Phương pháp này rất chú ý sử dụng tiếng mẹ đẻ.
Tất cả các từ, câu đều được liên hệ so sánh với tiếng mẹ đẻ. Các bài dạy, các tư liệu ngôn ngữ đều được dịch ra tiếng mẹ đẻ của HS. Các hiện tượng ngữ pháp mới cũng được so sánh với các hiện tượng ngữ pháp tương đương, chỉ ra chỗ giống và khác nhau. Giáo viên ngăn trước được những sai lầm mà HS có thể mắc (Ví dụ: Em đi học bằng phương tiện gì? HS trả lời: Em đến trường bằng chân.).
- Nhược điểm: Học sinh không tập trung chú ý duy nhất vào TV. Thời gian giao tiếp bằng TV bị rút ngắn; kỹ năng, kỹ xảo TV hình thành chậm hơn.
Lưu ý: Mỗi PP đều có những ưu điểm và nhược điểm của nó. GV cần biết phối hợp một cách hợp lý, sáng tạo các PP trên tuỳ theo ND dạy học, giai đoạn học tập của HS (Giai đoạn đầu sử dụng nhiều, giai đoạn sau sử dụng ít, tránh lạm dụng tiếng mẹ đẻ trong dạy TV cho HSDT).
III. Hệ giải pháp đối với tiếng Việt cho HSDTTS
mà Vụ GDTH đã áp dụng.
Tr­íc thùc tr¹ng d¹y-häc TV nh­ ®· nãi ë trªn, nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña tiÕng ViÖt ®èi víi HSDT, Vô GDTH ®· thÝ ®iÓm nhiÒu hÖ gi¶i ph¸p ®èi víi TV cho HSDT:
1. T¨ng c­êng tiÕng ViÖt (ChuÈn bÞ TV cho trÎ tr­íc khi vµo líp 1; N¨ng ®éng ho¸ h×nh thøc d¹y vµ häc TV, nhÊt lµ ®èi víi líp 1; N©ng cao n¨ng lùc TV qua c¸c m«n kh¸c; T¨ng c­êng hÖ thèng nh©n viªn hç trî gi¸o viªn).
2. Häc tiÕng ViÖt dùa trªn tiÕng mÑ ®Î (ng«n ng÷ 1): Ba n¨m ®Çu träng t©m lµ tiÕng mÑ ®Î; hai n¨m cuèi häc träng t©m tiÕng ViÖt; gi÷a hai giai ®o¹n häc tiÕng chÝnh cã c¸c b­íc trung chuyÓn.
III. Hệ giải pháp đối với tiếng Việt cho
HSDT mà Vụ GDTH đã áp dụng
3. Thö nghiÖm tiÕng ViÖt líp 1 cña TTCNGD: §Þa bµn thö nghiÖm tµi liÖu t¹i 6 tØnh: Lµo cai, S¬n La, T©y Ninh, Kiªn Giang, An Giang, Kon Tum.
4. T¨ng thêi l­îng ®èi víi m«n TiÕng ViÖt líp 1
Trªn thùc tÕ, tuú theo ®iÒu kiÖn cña tõng tØnh, thµnh phè, mçi hÖ gi¶i ph¸p ®Òu cã nh÷ng ­u ®iÓm vµ nh­îc ®iÓm cña nã.
Sau ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p (ph­¬ng ¸n) d¹y häc tiÕng ViÖt cho HSDT mµ gi¸o dôc tiÓu häc NghÖ An ®· ¸p dông vµ cã hiÖu qu¶.
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng Việt cho HSDT
1. Nhóm giải pháp về tổ chức dạy học:
- Phối hợp tốt với các trường mầm non tích cực trong việc chuẩn bị tiếng Việt cho trẻ trước tuổi hđến trường, khảo sát bàn giao trẻ 5 tuổi vào tháng 5 cho các trường tiểu học. Những trẻ chưa đạt yêu cầu tối thiểu về kiến thức kỹ năng cần có kế hoạch tổ chức và biện pháp giúp đỡ trong thời gian hè.
- Tăng cường tiếng Việt cho trẻ bằng 60 bài học trong hè do giáo viên lớp 1 hoặc NVHTGV thực hiện (02 huyện dự án PEDC).
- Làm tốt công tác phân loại đối tượng học sinh (giỏi, khá, trung bình, yếu) để tổ chức dạy học phân hoá phù hợp, sát với từng đối tượng học sinh (có thể tổ chức dạy học phân hoá đối tượng học sinh theo lớp, nhóm học sinh, tuỳ theo điều kiện của từng trường).

IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy
tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo)
- Tăng cường và tổ chức tốt dạy học 2 buổi/ngày. Giờ học tăng buổi chỉ giải quyết một phần kiến thức, thời gian còn lại tập trung rèn luyện những kỹ năng như đọc, viêt, giao tiếp, kỹ năng sống, nhất là những kỹ năng mà mà học sinh dân tộc còn yếu.
- Xây dựng trường lớp khang trang làm cho các em thích đến trường.
- Tạo điều kiện thuận lợi cho HS ở xa có điều kiện ăn trưa ở trường để học buổi thứ 2. Tổ chức tốt hình thức "bán trú dân nuôi". Giáo viên tự nguyện đóng góp một phần lương nhỏ bé của mình mua thêm thức ăn, nấu cơm cho các em, Nhiều GV còn đón cácem về nhà nuôi, kèm cặp học hành.
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy
tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo)
- TËp trung chØ ®¹o ®æi míi PPDH n©ng cao chÊt l­îng gi¸o dôc ®èi víi lo¹i h×nh häc 2 buæi/ngµy, nh»m lÊy chÊt l­îng vµ viÖc lµm thiÕt thùc cña nhµ tr­êng ®Ó thu hót sù quan t©m cña phô huynh häc sinh, tõ ®ã thùc hiÖn x· héi ho¸ gi¸o dôc trªn ®Þa bµn.
- Lùa chän néi dung d¹y häc buæi thø 2 phï hîp víi tõng ®èi t­îng häc sinh khèi, líp cô thÓ trong tr­êng. Gi¸o viªn tù chñ trong viÖc lùa chän néi dung d¹y häc cña m×nh. Héi ®ång chuyªn m«n cÊp tr­êng, HiÖu tr­ëng nhµ tr­êng duyÖt vµ quyÕt ®Þnh.
- T¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra , ®¸nh gi¸ chÊt l­îng d¹y häc 2buæi/ngµy cña GV, c¸c tr­êng, ®Ó kÞp thêi ®Þnh h­íng c¸c gi¶i ph¸p phï hîp ®èi t­îng HS.
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy
tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo)
- Tæ chøc héi th¶o chuyªn ®Ò d¹y häc 2 buæi/ngµy ®Ó rót kinh nghiÖm chØ ®¹o trªn ®Þa bµn.
- Tæ chøc c¸c ho¹t ®éng nh»m x©y dùng, båi d­ìng n¨ng lùc, hiÖu qu¶ cho GV d¹y häc 2 buæi/ngµy (t¨ng c­êng c¸c sinh ho¹t chuyªn m«n hµng tuÇn vÒ kü n¨ng ®¸nh gi¸, ph©n lo¹i ®èi t­îng HS; kü n¨ng tæ chøc c¸c h×nh thøc d¹y häc trong c¸c tiÕt häc, m«n häc).
- Tæ chøc thao gi¶ng, héi th¶o côm, vïng miÒn, cÊp huyÖn vÒ c¸c néi dung d¹y- häc 2 buæi/ngµy nh»m nh©n réng ®iÓn h×nh, häc tËp, rót kinh nghiÖm bµi häc tõng vïng miÒn trªn ®Þa bµn.

IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo).
- Thực hiện phương án tăng thời lượng dạy học tiếng Việt của Bộ Giáo dục và Đào tạo: Chương trình tiếng Việt lớp 1 thực hiện tăng từ 350 tiết lên 500 tiết; Tài liệu: SGK Tiếng Việt lớp 1 hiện hành, Bài soạn tham khảo thay cho SGV; Thời lượng tăng thêm tập trung ở khu vực Học vần; Hệ số tăng thời lưởng khu vực học vần là 1,5 (phân phối chương trình: 2 tiết/bài; Phương án tăng thời lượng3 tiết/bài).
- Có nhiều cách tăng thời lượng: tăng thời lượng ngay trong giờ chính khoá, trong từng bài học, đơn vị kiến thức, trong giờ học tăng buổi. Tăng bao nhiêu tiết, thời gian tăng bao nhiêu, ở những kỹ năng, đơn vị kiến thức nào là do giáo viên quyết định, xuất phát từ thực tế dạy hoc, từng đối tượng học sinh.

IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
Gi¸o viªn dïng PATTL nµy ®Ó tËp trung vµo viÖc luyÖn ®äc c¸c ©m, vÇn häc sinh khã ®äc, ®äc sai (do ¶nh h­ëng ph¸t ©m vïng miÒn hoÆc ®Ó luyÖn viÕt nh÷ng vÇn khã, nhÇm lÉn trong qu¸ tr×nh viÕt:
VÝ dô: VÇn 38 eo ao
+ Trong ch­¬ng tr×nh cò 2 tiÕt: TiÕt 1; thùc hiÖn c¶ 2 ®¬n vÞ; TiÕt 2: LuyÖn tËp.
+ PATTL 3 tiÕt: TiÕt 1: thùc hiÖn 1 ®¬n vÞ; TiÕt 2: 1 ®¬n vÞ: TiÕt 3: LuyÖn tËp.

IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
- Thực hiện phương án Tăng cường tiếng việt: tăng cường tiếng Việt nhằm giúp học sinh chưa biết hoặc biết ít tiếng Việt có thể học tập các môn học trong hệ thống giáo dục sử dụng tiếng Việt là ngôn ngữ chính thức.
- Vì sao phải tăng cường tiếng Việt?
+ Đối với HS Kinh trước khi đến trường, HS đã biết nghe nói TV, đã có vốn TV khá phong phú khoảng 4000 từ và một số mẫu câu; HS Kinh học TV bằng tư duy trực tiếp, thông qua sự tiếp cận ngôn ngữ tự nhiên; bằng hiểu biết qua nghe - nói, khi học đọc và viết, HS có thể dễ dàng nhận ra mối liên hệ giữa âm thanh và chữ viết, giữa âm thanh và ngữ nghĩa, ngữ pháp;
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy
tiếng Việt (tiếp theo)
HS nhËn ®­îc nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc tõ gia ®×nh, céng ®ång, c¸c ph­¬ng tiÖn truyÒn th«ng.
+ §èi víi HSDT: HSDTTS ®Õn tr­êng, häc tËp b»ng TV víi t­ c¸ch lµ ng«n ng÷ 2. c¸c em HSDT häc TV lµ mét ng«n ng÷ míi cho nªn gÆp nhiÒu khã kh¨n: HSDT ch­a biÕt hoÆc biÕt Ýt TV qua nghe - nãi ë líp mÉu gi¸o vµ líp chuÈn bÞ TV; HS häc ng«n ng÷ 2 b»ng t­ duy gi¸n tiÕp, th«ng qua sù tiÕp cËn ¸p ®Æt; HSDT kh«ng h×nh thµnh ngay ®­îc mèi liªn hÖ gi÷a ©m thanh vµ ch÷ viÕt, gi÷a ©m thanh vµ ng÷ nghÜa, ng÷ ph¸p; HS Ýt ®­îc t¸c ®éng tõ m«i tr­êng G§, céng ®ång; tiÕng mÑ ®Î c¶n trë viÖc häc TV.
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
TÊt c¶ c¸c tr­êng häc ViÖt Nam ®Òu häc chung mét ch­¬ng tr×nh, mét bé SGK c¸c m«n häc, ®Òu ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ häc tËp cña HS trªn mét chuÈn thèng nhÊt vÒ kiÕn thøc, kü n¨ng, trong khi ®iÒu kiÖn d¹y häc c¸c vïng miÒn rÊt kh¸c nhau. Bëi vËy, ë vïng khã kh¨n GV vµ HS cÇn cã nh÷ng hç trî trong d¹y häc ®Ó tõng b­íc kh¾c phôc rµo c¶n ng«n ng÷ trong häc tËp c¸c m«n häc tiÓu häc, ®¹t chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng chung.
- C¸c ho¹t ®éng t¨ng c­êng tiÕng ViÖt:
+ ChuÈn bÞ tiÕng ViÖt cho trÎ tr­íc tuæi ®Õn tr­êng. Ch­¬ng tr×nh nµy gióp HS cã thÓ nghe hiÓu mét sè c©u, tõ ng÷ ®Ó giao tiÕp víi GV, b¹n bÌ, gióp HS cã t©m thÕ
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
®i häc c¸c m«n häc vµ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng gi¸o dôc (ho¹t ®éng nµy kÕt hîp víi phßng MÇm non chuÈn bi tiÕng ViÖt cho trÎ mÉu gi¸o 5 tuæi; ChuÈn bÞ 60 bµi häc TCTV trong thêi gian hÌ do nh©n viªn hç trî gi¸o viªn hoÆc gi¸o viªn líp 1 ®¶m nhËn).
+ T¨ng c­êng tiÕng ViÖt qua c¸c bµi häc cña c¸c m«n häc (ho¹t ®éng tÝch hîp, lång ghÐp) nh»m gióp HS cã thÓ häc tËp c¸c m«n häc b»ng TV hiÖu qu¶, ®¹t ®­îc yªu cÇu cña chuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng.
+ Hç trî cô thÓ: biªn so¹n tµi liÖu, x©y dùng ch­¬ng tr×nh, cung cÊp ®å dïng d¹y häc t¨ng c­êng TV…
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy
tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo)
- Thùc hiÖn d¹y häc tÝch hîp m«n TiÕng ViÖt:
+ XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm d¹y häc ë TiÓu häc: GV tiÓu häc d¹y nhiÒu m«n häc, mçi GV phô tr¸ch 1 líp; Gi¸o viªn tiÓu häc ®óng nghÜa lµ “ng­êi thÇy tæng thÓ”. Do ®ã, GV tiÓu häc cã kh¶ n¨ng vµ ®iÒu kiÖn ®Ó d¹y tÝch hîp m«n TiÕng ViÖt.
+ XuÊt ph¸t tõ vÞ trÝ vai trß m«n TiÕng ViÖt;
. TiÕng ViÖt cã ë tÊt c¶ c¸c m«n häc vµ cÇn cho tÊt c¶ c¸c m«n häc.

IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
. Dạy học tiếng Việt cùng các môn học khác, trong các môn học khác và để học các môn học khác. Học tiếng Việt không chỉ trong môn Tiếng Việt (học tiếng Việt ở nhà, ở trường, ở xã hội; học trong lớp học, học ngoài giờ lên lớp; học ở tất cả các môn học; học bài bản, chính quy (ở trường), học không chính quy (ở nhà, xã hội).
- Lợi ích của việc dạy học tích hợp môn tiếng Việt:
+ Tích hợp để ít môn học, tránh chồng cheo, trùng lặp.
+ Phù hợp với quan điểm "dạy chữ, dạy người".
+ Tránh sự phân tán, cực đoan ở các môn học.
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
+ Gióp hiÓu ®óng: mäi néi dung gi¸o dôc ®Òu cã ë c¸c m«n häc.
+ Kh¾c phôc xu h­íng hiÓu sai: kh«ng thÊy hÕt c¸c yÕu tè cña m«n häc kh¸c cã trong mçi m«n häc; chØ thÊy sù c« lËp, kh«ng thÊy mèi quan hÖ.
+ Thùc hiÖn tÝch hîp d¹y tiÕng ViÖt ë mäi m«n häc, mäi t×nh huèng, mäi n¬i, mäi lóc.
- C¸c m«n häc kh¸c hç trî häc tiÕng ViÖt:
+ M«n H¸t-Nh¹c: thùc hiÖn d¹y nghe, d¹y nãi (qua h¸t); t¨ng vèn tõ (qua lêi bµi h¸t); d¹y ®äc, d¹y viÕt lêi bµi h¸t, c¶m thô (qua giai ®iÖu, lêi ca).
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
+ M«n Mü thuËt: t¨ng vèn tõ, tËp diÔn ®¹t (qua nhËn xÐt tranh).
+ M«n ThÓ duc: tËp ®Õm (qua ®iÓm danh); t¨ng vèn tõ (qua c¸c trß ch¬i).
+ M«n To¸n: nghe hiÓu, ®äc hiÓu (qua lo¹i bµi to¸n cã lêi v¨n); tËp diÔn ®¹t chÝnh x¸c, ng¾n gän, dÔ hiÓu (qua c©u lêi gi¶i); t¨ng vèn tõ, tËp viÕt…
+ M«n Tù nhiªn-x· héi: t¨ng vèn tõ, diÔn ®¹t, häc nãi.
+ M«n §¹o ®øc: rÌn luyÖn kh¶ n¨ng nghe, nãi, hiÓu, diÔn ®¹t, vèn tõ. TÝch hîp m«n TiÕng ViÖt víi m«n §¹o ®øc lµ b­íc tÝch hîp ®Çu tiªn nªn lµm ë tiÓu häc.
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
- X©y d­ng m«i tr­êng häc tiÕng ViÖt cho HSDTTS:
+ M«i tr­êng tiÕng ViÖt ®­îc hiÓu lµ c¸c ®iÒu kiÖn tù nhiªn, x· héi, phu¬ng tiÖn ho¹t ®éng trong vµ ngoµi nhµ tr­êng, bao gåm: c¶nh quan, ho¹t ®éng d¹y häc, ph­¬ng tiÖn d¹y häc, c¸c ho¹t ®éng bæ trî…
+ Ph­¬ng ph¸p t¹o m«i tr­êng tiÕng ViÖt cho HS vïng khã kh¨n ®­îc hiÓu lµ nh÷ng t¸c ®éng cña con ng­êi nh»m t¹o ra m«i tr­êng thuËn lîi, tÝch cùc gióp HS häc tiÕng ViÖt.
Ph­¬ng ph¸p t¹o m«i tr­êng cho HS vïng khã kh¨n bao gåm:

IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
I. T¹o m«i tr­êng tiÕng ViÖt trong nhµ tr­êng
1. T¹o c¶nh quan TV trong vµ ngoµi líp häc:
- T¹o c¶nh quan häc tiÕng ViÖt b»ng viÖc tr­ng bµy trong vµ ngoµi líp häc:
+ Trong líp häc: ¶nh B¸c, cê Tæ quèc, khÈu hiÖu, danh s¸ch líp, ®å dïng d¹y hoc, s¶n phÈm cña häc sinh. Tuú vµo ®iÒu kiÖn cô thÓ cña kh«ng gian nhµ tr­êng mµ lùa chän tr­ng bµy c¸c s¶n phÈm cho phï hîp.
+ Ngoµi líp häc; T¹o khu«n viªn xanh, s¹ch, ®Ñp vµ phèi hîp víi b¶n tin, khÈu hiÖu, pan«, ¸p phÝch…
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
§iÒu quan träng lµ ph¶i tæ chøc cho HS tiÕp cËn víi s¶n phÈm: cho HS tham gia lµm c¸c s¶n phÈm ®Ó tr­ng bµy, trao ®æi vÒ c¸c s¶n phÈm, thùc hµnh trªn s¶n phÈm…nh»m h­íng ®Õn môc ®Ých rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng nghe, nãi, ®äc, viÕt tiÕng ViÖt cho HSDT.
2. T¨ng c­êng ho¹t ®éng giao tiÕp:
- Gi¸o viªn cÇn t¹o nhiÒu c¬ héi ®Ó HS ®­îc thùc hµnh giao tiÕp tiÕng ViÖt:
+ TËn dông nh÷ng t×nh huèng thùc: Trong d¹y häc th­êng xuyªn ®Æt c©u hái vµ h­íng dÉn HS ®Æt c©u hái; d¹y c¸ch giao tiÕp víi ng­êi lín trong tr­êng (GV, CB, kh¸ch ®Õn th¨m tr­êng…); tæ chøc c¸c H§ tËp thÓ nh­ trß ch¬i, v¨n nghÖ…
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
+ X©y dùng c¸c t×nh huèng gi¶ ®Þnh: cho HS ®ãng vai c¸c nh©n vËt trong bµi häc, t¹o ra c¸c t×nh huèng vµ cho HS xö lý t×nh huèng/®ãng vai nh©n vËt trong t×nh huèng…
C¸c ho¹t ®éng giao tiÕp cña HS cÇn theo h­íng më réng dÇn vßng giao tiÕp (tõ gÇn ®Õn xa; tõ hÑp ®Õn réng).
Chó ý nh¾c HS sö dông TV ®Ó giao tiÕp víi b¹n bÌ trong giê ra ch¬i; néi dung giao tiÕp cÇn g¾n víi chñ ®iÓm ®· häc.
- T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó HS giao tiÕp víi c«ng cô d¹y häc: lµm §DDH vµ sö dông chóng; ®äc truyÖn.
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
II. T¹o m«i tr­êng tiÕng ViÖt ë gia ®×nh
1. VËn ®éng phô huynh t¹o gãc häc tËp cho con em
- §ãng bµn häc cho con em; chän vÞ trÝ ®Æt bµn;
- Trang trÝ gãc häc tËp.
2. H­íng dÉn phô huynh giao tiÕp, kiÓm tra viÖc häc cña con em:
- T¹o §K vÒ thêi gian vµ nh¾c nhë con em häc bµi;
- Quan s¸t viÖc häc cña con em;
- ThØnh tho¶ng hái con em vÒ viÖc häc ë tr­êng (b»ng TV).
- Nh¾c nhë con em nghe ®µi, ®äc s¸ch, b¸o kÓ cho ng­êi th©n trong gia ®×nh biÕt.
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
III. T¹o m«i tr­êng tiÕng ViÖt trong céng ®ång
1. VËn ®éng céng ®ång giao tiÕp víi HS b»ng tiÕng ViÖt
- Phèi hîp víi héi cha mÑ HS, chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng tuyªn tuyÒn, vËn ®éng nh÷ng ng­êi biÕt nãi TV cã ý thøc giao tiÕp b»ng TV víi HS trong sinh ho¹t céng ®ång.
2. Më chuyªn môc ph¸t thanh dµnh cho thiÕu nhi
- Phèi hîp víi chÝnh quyÒn ®Þa ph­¬ng, ®µi ph¸t thanh x· ®Ó ph¸t ch­¬ng tr×nh thiÕu nhi hµng tuÇn.
- Néi dung ch­¬ng tr×nh ph¸t cã thÓ lµ ®äc truyÖn, kÓ chuyÖn, ®äc th¬, h¸t…
3. Phèi hîp víi ®oµn Thanh niªn x· tæ chøc c¸c H§ tËp thÓ: lÔ héi, v¨n nghÖ, TDTT, tæ chøc cho HS tham gia tuyªn tuyÒn…
IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng Việt cho HSDT (tiếp theo).

- Dạy học tiếng Việt bằng trực quan hành động để HS dễ nhớ, dễ hiểu (những tranh ảnh, đồ dùng, vật thật gần gũi trong đời sống hàng ngày với các em như: phong tục tập quán, phong cảnh núi rừng, dòng suối, nương rẫy, cái gùi, cái rựa.). Học tiếng Việt qua đồ dùng trực quan sẽ giúp HS dễ hiểu, dễ nhớ, nhớ lâu các từ ngữ đã học, sẽ hiểu nghĩa của từ nhanh hơn qua cách giải thích của GV. Bởi trong thực tế dạy học có nhiều giáo viên xem nhẹ điều này dẫn đến việc dạy học sa vào dạy chay, thuyết trình khô khan, phức tạp hoá bài học gây cho học sinh khó hiểu, nhất là với HSDT khi mà vốn TV của các em còn quá ít ỏi.

IV. Một số giải pháp cụ thể cho việc dạy tiếng
Việt cho HSDT (tiếp theo)
- Thực hiện đổi mới phương pháp dạy học sát với đối tượng HSDT trong việc học tiếng Việt. Tìm hiểu những âm vần, tiếng, từ mà học sinh dễ sai, dễ nhầm lẫn để sửa cho các em. Những âm, vần sai phổ biến, khó sửa cần được làm đi, làm lại nhiều lân (thực hiện theo nguyên tắc sai gì bù nấy, học đâu được đấy, học gì được nấy); hệ thống câu hỏi trong các bài học phải đơn giản, dễ hiểu với HSDT thì các em mới tiếp thu được, hiểu được. Dạy những cái gì mà HSDT có thể học được.
- Tăng cường tổ chức các trò chơi học tập trong các giờ học, làm cho giờ học nhẹ nhàng mà hiệu quả, thu hút, lôi cuốn các em ( vì trò chơi hoạt động mang tính tập thể cao; tăng nhanh vốn từ và cách sử dụng từ ngữ; phát triển cân đối cả 4 kỹ năng; lưu giữ từ ngữ lâu nhất.).
2. Nhóm giải pháp về lựa chọn các đơn vị kiến
thức dạy học
- HSDT tr­íc khi ®Õn tr­êng vèn TV Ýt ái, thËm chÝ kh«ng cã mµ rµo c¶n lín nhÊt cña c¸c em l¹i lµ TV. Do ®ã, viÖc ng­êi gi¸o viªn lùa chän kiÕn thøc trong d¹y häc TV lµ hÕt søc quan träng, cÇn thiÕt.
- Gi¸o viªn cÇn ph¸t huy tÝnh tù chñ trong d¹y häc, trong viÖc lùa chän c¸c ®¬n vÞ kiÕn thøc TV ®Ó d¹y cho c¸c em. Trong d¹y häc TV cho HSDT ng­êi GV cÇn tr¶ lêi ®­îc c¸c c©u hái nh­: D¹y c¸i g×? (Néi dung); D¹y nh­ thÕ nµo? (ph­¬ng ph¸p); D¹y nh­ thÕ häc sinh cã hiÓu kh«ng? M¹nh d¹n thay ®æi nh÷ng ng÷ liÖu xa l¹, khã hiªu ®èi víi HSDT. Tr¸nh lèi d¹y häc hÕt giê, v« c¶m, v« tr¸ch nhiÖm cña mét sè GV.
- T¨ng c­êng d¹y nh÷ng kü n¨ng cèt lâi nh­ ®äc, viÕt, kü n¨ng giao tiÕp b»ng TV, sinh ho¹t tËp thÓ, ý thøc tù phôc
vô, phßng chèng nh÷ng tai n¹n, x©m h¹i…
3. Nhóm giải pháp về đổi mới công tác quản lý
- Thùc hiÖn qu¶n lý d¹y häc theo h­íng tù chñ, tù chÞu tr¸ch nhiÖm, theo ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng theo Q§ 16/2006 vµ ®iÒu chØnh bµi häc cña Bé GD&§T vµ h­íng tíi hiÖu qu¶, cã t¸c ®éng tÝch cùc, th­êng xuyªn, kÞp thêi ®èi víi tõng ®èi t­îng cô thÓ,
- Trong qu¶n lý chØ ®¹o néi dung d¹y häc; cÇn chØ d¹o GV m¹nh d¹n ®iÒu chØnh, h­íng dÉn néi dung trong SGK ®Ó phï hîp víi tõng ®èi t­îng HS, víi thùc tÕ nhµ tr­êng trªn c¬ së b¸m vµo ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng t¹i QuyÕt ®Þnh 16/2006 cña Bé GD&§T vµ C«ng v¨n 896/BGD&§T- GDTH ngµy 13/2/2006 cña Bé GD&§T vÒ ®iÒu chØnh viÖc d¹y vµ häc cho HSTH phï hîp víi tõng vïng miÒn.
- Trong so¹n bµi lªn líp chØ ®¹o chÊm døt hiÖn t­îng lÖ thuéc s¸ch gi¸o viªn, SGK, Bµi so¹n chó träng hiÖu qu¶, chÊt l­îng, x¸c ®Þnh ®óng môc tiªu vµ tæ chøc tèt c¸c h×nh thøc d¹y häc.
3. Nhóm giải pháp về đổi mới công tác
quản lý (tiếp theo)
- ChØ ®¹o x©y dùng nh÷ng tiÕt häc t­¬ng t¸c, tÝch cùc gi÷a thÇy vµ trß, t¹o m«i tr­êng häc tËp th©n thiÖn, nhÑ nhµng ®Ó häc sinh cã c¬ héi bµy tá ý kiÕn riªng cña m×nh, t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh. §©y còng lµ gi¶i ph¸p hç trî ®¾c lùc cho c«ng t¸c PCGDTH§§T, duy tr× sü sè, gi¶m thiÓu hiÖn t­îng bá häc cña HS.
- ChØ ®¹o ph©n ho¸ ®èi t­îng HS. Giê häc t¨ng buæi chØ gi¶i quyÕt mét phÇn kiÕn thøc, thêi gian cßn l¹i tËp trung rÌn nh÷ng kü n¨ng mµ HSDT cßn yÕu nh­ kü n¨ng ®äc, viÕt, kü n¨ng sèng, kü n¨ng giao tiÕp.
3. Nhóm giải pháp về đổi mới công tác
quản lý (tiếp theo)
- T¨ng c­êng chØ ®¹o ho¹t ®éng ngoµi giê lªn líp cho HSDT, nhÊt lµ nh÷ng ho¹t ®éng ph¸t triÓn vèn tõ cho HS.
- ChØ ®¹o c¸c tr­êng sö dông cã hiÖu qu¶ ®å dïng d¹y häc, khuyÕn khÝch §DDH tù lµm cña GV vµ häc sinh
- Tæ chøc cÊp tr­êng, cÊp huyÖn vÒ c¸c ho¹t ®éng giao l­u nh­ “Giao l­u Olympic tiÕng ViÖt”.
- §æi míi c¸ch ra ®Ò, c¸ch ®¸nh gi¸ d¹y häc cña gi¸o viªn, häc tËp cña häc sinh (ra ®Ò b¸m s¸t ChuÈn kiÕn thøc, kü n¨ng), ph©n ho¸ ®­îc c¸c ®èi t­îng häc sinh.
- §éng viªn khuyÕn khÝch GV ch¨m lo h¬n n÷a ®Õn d¹y häc vµ gi¸o dôc c¸c kü n¨ng sèng cho HSDT b»ng c¶ nhiÖt t×nh, t©m huyÕt, b»ng c¶ tÊm lßng “TÊt c¶ v× häc sinh th©n yªu cña m×nh”.
3. Nhóm giải pháp về đổi mới công tác
quản lý (tiếp theo)
- T¨ng c­êng båi d­ìng ®éi ngò gi¸o viªn. Båi d­ìng ®éi ngò ph¶i xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña GD MiÒn nói ®Ó cã ch­¬ng tr×nh vµ néi dung båi d­ìng thÝch hîp. Båi d­ìng GDMN kh«ng ph¶i lµ kiÕn thøc cña tõng m«n, tõng bµi cô thÓ mµ lµ kiÕn thøc vÒ t©m lý GD trÎ em MN d©n téc vµ c¸ch tiÕp cËn ®èi t­îng d¹y häc.
- KiÓm tra, ®¸nh gi¸ ®èi víi ng­êi d¹y, ng­êi häc: §¸nh gi¸ ph¶o t¹o ®éng lùc cho ng­êi d¹y, ng­êi häc.
+ §èi víi ng­êi d¹y: ®¸nh gi¸ ph¶i g¾n liÒn víi hiÑu qu¶ chÊt l­îng cña líp gi¸o viªn phô tr¸ch, kh«ng hµnh chÝnh ho¸ hoÆc chØ dùa vµo mét sè tiÕt d¹y ®­îc dù giê.

3. Nhóm giải pháp về đổi mới công tác
quản lý (tiếp theo)
- Đối với người học: phải được ghi nhận và cổ vũ kịp thời những tiến bộ dù rất ít ỏi của các em nhằm làm cho các em tự tin trong học tập; Đồng thời, phải giúp đỡ cụ thể, kịp thời những hạn chế của từng em trong quá trình học tập. Đánh giá thường xuyên phải quan tâm đúng mức để giúp các em tién bộ.
- Vận động các tập thể, cá nhân làm tốt công tác xã hội hoá trong việc xây dựng trường, lớp, ủng hộ gạo, quần áo, sách, vở, bút, mục, giấy, đồ dùng học tập.cho cácem HSDT gặp nhiều khó khăn, động viên các em đến trường, nâng cao chất lượng học tập nói chung và tiếng Việt nói riêng. Đổi mới tư duy công tác xã hội hoá.



XIn tr©n träng c¶m ¬n