Tài liệu.giáo an LSDP lạng sơn

LỚP 6
Bài 1
LẠNG SƠN TỪ CỘI NGUỒN ĐẾN NĂM 938
1. Mảnh đất và con người xứ Lạng
Lạng Sơn là tỉnh miền núi biên giới phía Đông Bắc của Việt Nam, có đường biên giới dài 253 km giáp với tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc). Trong nội địa Lạng Sơn tiếp giáp với các tỉnh Cao Bằng, Thái Nguyên, Bắc Cạn, Bắc Giang và Quảng Ninh.


Hình 1. Bản đồ hành chính Lạng Sơn
Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú viết “Lạng Sơn nam giáp An Quảng, bắc giáp Ai Quán, tây tiếp Kinh Bắc, đông liền Cao Bằng. Hàng nghìn ngọn núi la liệt, hàng muôn khe suối quanh vòng, khí núi độc, đường đất hiểm trở đi lại khó khăn”
Là địa đầu, cửa ngõ chính của đất nước, Lạng Sơn là vùng đất có vị trí chiến lược quan trọng về quân sự, chính trị, ngoại giao. Từ xa xưa, Lạng Sơn đã là mảnh đất địa đầu nóng bỏng, nơi chứng kiến nhiều sự kiện và những chiến công hiển hách trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc.
Khí hậu Lạng Sơn thuộc kiểu khí hậu nhiệt đới gió mùa, mùa đông khá dài và lạnh. Có nhiều hoa trái nổi tiếng như hồng Bảo Lâm, đào Mẫu Sơn, quýt Bắc Sơn…Vùng đất này từ lâu là địa bàn quần cư thống nhất của nhiều dân tộc Tày, Nùng, Kinh, Dao, H’Mông, Sán Chay, Cao Lan…Mỗi dân tộc trải qua thời kỳ dài của lịch sử vẫn giữ được những bản sắc riêng, phong tục tập quán riêng.


2. Lạng Sơn thời kỳ đầu dựng nước và giữ nước
Lạng Sơn - vùng đất nơi địa đầu Tổ quốc này là một trong những nơi xuất hiện sự sống của con người cách ngày nay vài triệu năm. Những di cốt vượn người khổng lồ và người vượn hoá thạch được tìm thấy ở hang Thẩm Hai, Thẩm Khuyên (Bình Gia) có niên đại 475000 năm.


Hình 2. Rìu mài Bắc Sơn
Di tích văn hoá Bắc Sơn là nơi khởi nguồn nền văn minh sơ kỳ đồ đá tiêu biểu ở Việt Nam và Đông Nam Á. Đó là những nền văn hoá gồm nhiều hang động, mỗi hang động là một gia đình lớn của những người có cùng huyết tộc cư trú. Nhiều công cụ đá tiêu biểu được tìm thấy ở di tích mái đá Làng Cườm, hang Dơi, những công cụ ghè đẽo, rìu mài toàn thân, nhiều đồ gốm hoa văn đẹp ở di tích Mai Pha.


Hình 3. Núi Mai Pha
Ý thức giữ gìn độc lập đã ăn sâu vào tiềm thức của nhân dân Xứ Lạng ngay từ những ngày đầu dựng nước.
Thời kỳ Hùng Vương - vùng đất Lạng Sơn thuộc bộ Lục Hải (một trong số 15 bộ của nước Văn Lang).
Sách Dư địa chí của Nguyễn Trãi viết: “Lạng Sơn xưa là bộ Lục Hải”. Khi Thục Phán An Dương Vương dựng nước Âu Lạc, truyền thuyết kể lại rằng bộ Lục Hải do một hoàng tử khoẻ mạnh và tin cậy của nhà vua trấn giữ.
Khi nhà Tần đem quân xâm lược Âu Lạc, bộ Lục Hải là một trong những vùng đất đầu tiên đứng lên kháng chiến chống giặc, khiến cho quân địch không lúc nào được yên ổn. Tướng giặc là Đồ Thư bị giết, nền độc lập của Văn Lang được giữ vững nhờ tinh thần chiến đấu của người Âu Lạc.
Năm 40, Trưng Trắc và Trưng Nhị phất cờ khởi nghĩa, nhân dân các dân tộc Lạng Sơn tích cực tham gia. Nhiều tướng của hai bà là người dân tộc Tày, Nùng như Bà chúa Dưỡng ở Nà Phật, bà Bát Nà, ông tướng Nhu, ông tướng Tuấn ở Chi Lăng.
Năm 542, Lý Bí lãnh đạo nhân dân đứng lên chống quân xâm lược Lương. Các thủ lĩnh người Tày, Nùng ở Lạng Sơn đã nhiệt tình tham gia như Quán Sơn, Khoan Khoáng. Cuộc khởi nghĩa thắng lợi, góp phần khôi phục chủ quyền dân tộc, lập nên nhà nước Vạn Xuân vào thế kỷ VI.
Năm 791, cuộc khởi nghĩa Phùng Hưng bùng nổ chống ách đô hộ nhà Đường. Tù trưởng người Lão (tên cổ người Tày, Nùng) là Đỗ Anh Hân đã tích cực tham gia vây hãm phủ thành, khiến tướng nhà Đường là Cao Chính Bình lâm vào thế khốn quẫn, chết trong thành.
Chiến thắng Bạch Đằng năm 938 là mốc son chói lọi mở đầu kỷ nguyên độc lập tự chủ của dân tộc. Nước ta trở thành nước độc lập, chấm dứt ách độ hàng ngàn năm của phong kiến phương Bắc. Cùng với nhân dân cả nước, nhân dân các dân tộc Lạng Sơn bước vào thời kỳ mới: Thời kỳ độc lập, tự chủ./.

CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP
Vì sao Lạng Sơn là vùng đất có vị trí chiến lược quan trọng?
Chứng