Tác gia Xuân Diệu (Có hình ảnh và thơ mịn họa)

B�i : Xuân Diệu
( Ngu?i so?n : Ho�ng Ng?c Kiờn)
I- Cuộc đời - con người Xuân Diệu:
*Câu hỏi : Theo em những
yếu tố nào của cuộc đời
Xuân Diệu đã ảnh hưởng
tới sự nghiệp văn
chương của Xuân Diệu ?
I- Đặc điểm con người Xuân Diệu
1- Xu©n DiÖu lµ mét con ng­êi giµu ®øc tÝnh cÇn cï trong häc tËp vµ lao ®éng nghÖ thuËt .
Do: ¶nh h­ëng tõ truyÒm thèng
hiÕu häc cña cña quª h­¬ng Hµ
TÜnh vµ tõ ng­êicha – mét «ng
§å NghÖ “v¨n vÎ giái giang”
2- Xu©n DiÖu cã mét t©m hån nång nµn , ®Çy khao kh¸t yªu th­¬ng ,khao kh¸t ®­îc giao c¶m víi ®êi.
Do:Xu©n DiÖu lµ kÕt tinh cña mét t×nh yªu say ®¾m v­ît kh«ng gian vµ mäi ng¨n c¸ch-mèi t×nh cña “¤ng ®å nho lÊy c« lµm n­íc m¾m”.Tuæi th¬ Xu©n DiÖu g¾n víi “Quª mÑ giã nåm thæi lªn t­¬i m¸t”cña biÓn Quy Nh¬n. H¬n n÷a lµ con vî lÏ nªn «ng cã mét t©m hån rÊt ®a c¶m...
I- Đặc điểm con người Xuân Diệu


3-Vèn v¨n ho¸ ,t­ t­ëng ,thÈm mÜ cña Xu©n DiÖu cã sù kÕt hîp hai yÕu tè cæ ®iÓn – hiÖn ®¹i, ®«ng –t©y
Do:Mét mÆt Xu©n DiÖu ®­îc häc tËp ë nhµ tr­êng
Ph¸p – ViÖt ,mÆt kh¸c chÞu ¶nh h­ëng v¨n ho¸ H¸n häc tõ ng­êi cha...
4- Xu©n DiÖu lµ mét nghÖ sÜ ®a tµi
 Kh«ng chØ lµ mét nhµ th¬ lín ,Xu©n DiÖu cßn lµ mét c©y bót v¨n xu«i tµi hoa, mét nhµ phª b×nh v¨n häc s©u s¾c, mét dÞch gi¶ uyªn th©m...
II- Văn nghiệp Xuân Diệu
* Câu hỏi: Xuân Diệu
không chỉ là một nhà
thơ lớn mà ông còn
sáng tác trên nhiều
lĩnh vực.Em đã biết
thêm gì về những
thành tựu nghệ thuật
khác của Xuân Diệu
bên cạnh thành tựu thơ ca?

II- Văn nghiệp Xuân Diệu
1-Hoạt động văn nghệ
của Xuân Diệu hết sức
phong phú đa dạng.
- Bên cạnh thành tựu thơ ca ,Xuân Diệu còn là một cây văn xuôi giàu chất thơ . Tiêu biểu như :"Phấn thông vàng" (1939) ,"Trường ca" (1945) ...
-Xuân Diệu còn là cây bút phê bình văn học tinh tế
uyên thâm . Ông có tới 16 tác phẩm phê bình văn học mà đặc biệt nổi tiếng là cuốn " Các nhà thơ cổ điển Việt Nam"...
-Xuân Diệu còn là một dịch giả tài hoa với những bản
dịch thơ Puskin,Ê xênhin,Ximônốp,Ta go...
II- Văn nghiệp Xuân Diệu
2- Thµnh tùu xuÊt s¾c nhÊt trong sù nghiÖp s¸ng t¸c cña Xu©n DiÖu lµ ë lÜnh vùc th¬ ca.
* C©u hái :Em h·y cho biÕt nh÷ng tËp th¬ tiªu biÓu cña Xu©n DiÖu thêi k× tr­íc C¸ch m¹ng vµ néi dung
chÝnh cña c¸c s¸ng t¸c ®ã?
II- Văn nghiệp Xuân Diệu
2- Thµnh tùu xuÊt s¾c nhÊt trong sù nghiÖp s¸ng t¸c cña Xu©n DiÖu lµ ë lÜnh vùc th¬ ca.
a- Tr­íc C¸ch m¹ng Xu©n DiÖu lµ “nhµ th¬ míi nhÊt trong c¸c nhµ th¬ míi”(Hoµi Thanh) víi hai tËp th¬ ®Ëm chÊt l·ng m¹n lµ “Th¬ th¬”(1933-1938) vµ “Göi h­¬ng cho giã”(1936-1944).
a1.VÒ néi dung ,th¬ l·ng m¹n Xu©n DiÖu xoay quanh hai chñ ®Ò chÝnh :
- Mét c¸i t«i trµn ®Çy niÒm kh¸t khao giao c¶m víi ®êi, kh¸t väng vÒ mét t×nh yªu v« biªn vµ tuyÖt ®Ých
(Véi vµng; Giôc gi·; Thanh niªn; Ph¶i nãi...)
Dẫn chứng : "Ta ôm bó cánh tay ta làm rắn
Làm dây đa quấn quýt cả mình xuân
Không muốn đi ,mãi mãi ở vườn trần
Chân hoá rễ để hút mùa dưới đất"
(Thanh niên)
"Mau với chứ, vội vàng lên với chứ
Em ,em ơi !tình non sắp già rồi..." (Giục giã)
"Yêu tha thiết thế vẫn còn chưa đủ
Phải nói yêu ,trăm bận đến ngàn lần...
Em phải nói, phải nói ,và phải nói
Bằng lời riêng nơi cuối mắt đầu mày..."(Phải nói)
"Và hãy yêu tôi một giờ cũng đủ
Một giây cũng cam , một phút cũng đành"(Lời thơ vào tậpGH)
"Kẻ đa tình không cần đủ thịt da
Khi chết rồi tôi sẽ yêu ma" (Đa tình)
“Nªn lóc m«i ta kÒ miÖng th¾m
Trêi ¬i ,ta muèn uèng hån em”(V« biªn)
“T«i kÎ ®­a r¨ng bÊu mÆt trêi,
KÎ ®ùng tr¸i tim tr×u m¸u ®Êt,
Hai tay chÝn mãng b¸m vµo ®êi.
KÎ uèng t×nh yªu dËp c¶ m«i” (H­ v«)
H·y s¸t ®«i ®Çu ! H·y kÒ ®«i ngùc !
H·y trén nhau ®«i m¸i tãc ng¾n dµi
Nh÷ng c¸nh tay ! H·y quÊn riÕt ®«i vai !
H·y d©ng c¶ t×nh yªu lªn sãng m¾t...
GÇn thªm n÷a ! ThÕ vÉn cßn xa l¾m!”(Xa c¸ch)
-Thơ Xuân Diệu trước Cách mạng còn thể hiện một cái tôi đầy những u sầu,cô đơn ,chán nản ,hoài nghi trước hiện thực cuộc sống (Chiều ;Khi chiều giăng lưới;Nước đổ lá khoai...)
Dẫn chứng: "Yêu là chết ở trong lòng một ít.
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu.
Cho rất nhiều song nhận chẳng bao nhiêu;
Người ta phụ ,hoặc thờ ơ, chẳng biết."(Yêu)
"Cuộc đời cũng đìu hiu như dặm khách,
Mà tình yêu như quán trọ bên đường ;" (Chỉ ở lòng ta)
"Tôi là con nai bị chiều đánh lưới,
Không biết đi đâu ,đứng sầu bóng tối."(Khi chiều GL)
"Lòng ta là một cơn mưa lũ
Đã gặp lòng em là lá khoai .
Mưa biếc tha hồ rơi hạt ngọc ,
Lá xanh không ướt đến da ngoài."
(Nước đổ lá khoai)
Ta là Một ,là Riêng ,là Thứ Nhất,
Không có chi bè bạn nổi cùng ta"(Hi Mã LS)
"Chiều goá không em lạnh lẽo sao!
Một mình anh lạc dưới thu cao.
Sắc trời : sương đọng ; non : mây toả,
Không biết lòng đi tới chốn nào.."(Hết ngày hết tháng)
a2.Đặc điểm nghệ thuật thơ X D trước Cách mạng
Câu hỏi :Thơ lãng mạn của Xuân Diệu có những đặc điểm nghệ thuật nổi bật gì?
a.2. Đặc điểm nghệ thuật thơ X D trước Cách mạng
a.2.1-Thơ Xuân Diệu đã thể hiện một quan niệm thẫm mĩ mới đó là chuẩn mực của cái đẹp là con người ở tuổi trẻ và tình yêu:
. "Tháng giêng ngon như một cặp môi gần"(Vội vàng)
. "Lá liễu dài như một nét mi"
. "Những nàng hoa chờ đợi gió phong lưu
Đáng yêu thay trong vẻ khẽ nghiêng đầu" (Hoa đêm)

. "Những nàlưu
Đáng yêu thay trong vẻ khẽ nghiêng đầu" (Hoa đêm)
a.2. Đặc điểm nghệ thuật thơ Xuân Diệu trước Cách mạng
a.2.2-¶nh h­ëng cña thuyÕt t­¬ng giao Xu©n DiÖu ®·
c¶m nhËn thÕ giíi víi sù chuyÓn ®æi c¸c gi¸c quan
-“Nghe nh¹c hång ,t­ëng cßn m·i thanh niªn”(T. N)
-“Bèn bÒ ¸nh nh¹c :biÓn pha lª”(NguyÖt CÇm )
-“Vµi miÕng ®ªm u uÊt lÉn trong cµnh”(T­¬ng t­ chiÒu)
C©u hái: Em h·y
chØ ra sù chuyÓn
®æi gi¸c quan thÓ
trong nh÷ng c©u
th¬ trªn?
a.2. Đặc điểm nghệ thuật thơ Xuân Diệu trước Cách mạng
a.2.3-Xu©n DiÖu cã thiªn hø¬ng s¸ng t¹o nh÷ng c¸ch
dïng tõ , ®Æt c©u , gieo vÇn ...míi mÏ t©n k×.
-“Con giã xinh th× thµo trong trong l¸ biÕc”(Véi vµng)
- “Trªn cµnh s¾c ®á ròa mµu xanh”(§©y mïa thu tíi)
-“T«i sung s­íng.Nh­ng véi vµng mét nöa” (Véi vµng)
C©u hái: Ph©n tÝch nÐt
míi mÏ ,hiÖn ®¹i ë
nh÷ng dÉn chøng trªn?
b-Thơ Xuân Diệu sau Cách mạng:
Câu hỏi:Sau Cách mạng thơ Xuân Diệu có những đặc điểm nổi bật như thế nào?
b-Thơ Xuân Diệu sau Cách mạng:
b.1.Số lượng tác phẩm rất đồ sộ- gồm 13 tập thơ:
1-Ngọn quốc kì(1945) 9-Một khối hồng(1964
2-Hội nghị non sông(1946) 10-Hai đợt sóng(1967)
3-Dưới sao vàng(1949) 11-Tôi giàu đôi mắt(1969)
4-Sáng (1953) 12-Hồn tôi đôi cánh(1975)
5-Mẹ con(1954) 13 -Thanh ca (1980)
6-Ngôi sao(1955)
7-Riêng chung(1960)
8-MũiCà Mau với cầm tay(1962)



b-Thơ Xuân Diệu sau Cách mạng:
b.1.Số lượng tác phẩm rất đồ sộ- gồm 13 tập thơ:
b.2.Nội dung hướng tới ca ngợi sự nghiệp cách mạng
của đất nước(Ngói mới; Mũi Cà Mau...) , ca ngợi Đảng -Bác Hồ(Thơ dâng Bác Hồ; Lệ...),ca ngợi con người mới (Chào thầy giáo Phụng; Ông -cụ-trồng-cây),ca ngợi tình yêu chung thuỷ (Biển ;Đứng chờ em...)
b.3.Bút pháp giọng điệu rất đa dạng :Bên cạnh giọng
thơ trữ tình là giọng thơ chính luận,giọng tự sự, giọng
thơ trào phúng đả kích...

T­ liÖu vÒ Xu©n DiÖu








“Quª mÑ giã nåm thæi lªn t­¬i m¸t”- Tïng Gi¶n-Tuy Ph­íc- B×nh §Þnh











“Quª cha Hµ TÞnh ®Êt hÑp kh« rang,
§ãi bao thuë ,c¬m chia phÇn tõng b¸t.”








Quê nội Xuân Diệu :Xã Trảo Nha-Can Lộc-Hà Tĩnh
Cha ®µng ngoµi mÑ ë ®µng trong
Xu©n DiÖu
Cha ®µng ngoµi, mÑ ë ®µng trong.
¤ng ®å NghÖ ®eo kh¨n gãi ®á
V­ît ®Ìo Ngang ,t×m n¬i cÇn ch÷.
Cha ®µng ngoµi, mÑ ë ®µng trong.
Hai phÝa ®Ìo Ngang : mét mèi t¬ hång.

Quª cha Hµ TÜnh ®Êt hÑp kh« rang,
§ãi bao thuë c¬m chia phÇn tõng b¸t
Quª mÑ giã nåm thæi lªn t­¬i m¸t
B×nh §Þnh lóa xanh «m bãng th¸p Chµm




Cha đàng ngoài mẹ ở đàng trong,
Ông đồ nho lấy cô làm nước mắm.

Làng xóm cười giọng ông đồ trọ trẹ,
Nhưng quý ông đồ văn vẻ giỏi giang.
Bà ngoại nói :tôi trọng người chữ nghĩa,
Dám gả con cho cách tỉnh , xa đàng.

Tiếng đàng trong, tiếng đàng ngoài quấn quýt
Vào giữa mái tranh ,giường chõng ,cột nhà.
Rứa ,mô ,chừ? cha hỏi điều muốn biết.
Ngạc nhiên gì ,mẹ thốt :úi chui cha!
Con trong vâng ªm lµnh kªu kÎo kÑt
Ru tuæi th¬ theo hai ®iÖu bçng trÇm
MÑ th¸nh thãt: qua nhí th­¬ng em bËu
Cha h¸t dÆm bµi Phô tö t×nh th©m.

Cha ®µng ngoµi, mÑ ë ®µngtrong.
Muèn ¨n nhót th× vÒ quª víi bè.
Muèn ¨n quýt,¨n hång ,theo cha mµy mµ vÒ ngoµi ®ã,
Muèn uèng n­íc dõa ,¨n xoµi chÝn ®á,
Muèn ¨n b¸nh tÐt ,b¸nh tæ,
Th× theo tao ë m·i trong nµy.
***
Đội ơn Thầy , đội ơn Má sinh con .
Cảm ơn Thầy vượt đèo Ngang bất kể!
Cảm ơn Má biết yêu người xứ Nghệ;
Nên máu con chung hoà cả hai miền.
6/1969
Yêu
Xuân Diệu
Yêu là chết ở trong lòng một ít.
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu.
Cho rất nhiều song nhận được bao nhiêu;
Người ta phụ ,hoặc thờ ơ ,chẳng biết.

Phút gần gũi cũng như giờ chia biệt .
Tưởng trăng tàn,hoa tạ,với hồn tiêu,
Vì mấy khi yêu mà chắc được yêu!
- Yêu ,là chết ở trong lòng một ít.

Họ lạc lối giữa u sầu mù mịt,
Những người si theo dõi dấu chân yêu.
Và cảnh đời là sa mạc vô liêu .
Và tình ái là sợi dây vấn vít.
Yêu,là chết ở trong lòng một ít.
Biển
Xuân Diệu
Anh không xứng là biển xanh
Nhưng anh muốn em là bờ cát trắng
Bờ cát dài phẳng lặng
Soi ánh nắng pha lê...

Bờ đẹp đẽ cát vàng
Thoai thoải hàng thông đứng-
Như lặng lẽ mơ màng
Suốt ngàn năm bên sóng...


Anh xin làm sóng biếc
Hôn mãi cát vàng em
Hôn thật khẽ, thật êm
Hôn êm đềm mãi mãi

Đã hôn rồi ,hôn lại
Cho đến mãi muôn đời
Đến tan cả đất trời
Anh mới thôi dào dạt...

Cũng có khi ào ạt
Như nghiến nát bờ em
Là lúc triều yêu mến
Ngập bến của ngày đêm



Anh không xứng là biển xanh
Nhưng cũng xin làm bể biếc
Để hát mãi bên gành
Một tình chung không hết,
Để những khi bọt tung trắng xoá
Và gió về bay toả nơi nơi
Như hôn mãi ngàn năm không thoả
Bởi yêu bờ lắm lắm, em ơi! (4-4-1962)


Luyện tập bài : Tác gia Xuân Diệu
1.Quê của Xuân Diệu :
A.Nghi Xuân - Hà Tĩnh
B.Can Lộc -Hà Tĩnh C.Tuy Phước- Bình Định
2. Xuân Diệu sinh ra ở:
A.Hà Tĩnh B. Bình Định C .Huế
3.Những yếu tố ảnh hưởng thơ Xuân Diệu là (tìm ý sai):
A.Biển Quy Nhơn C.Con vợ lẽ
B. Tính cách Đồ Nghệ D. Được học tập ở Pháp.
4. Xuân Diệu là :
A.Trí thức Tây học C.Trí thức Nho học
B. Nhà thơ kết hợp 2 yếu tố Đông Tây.
5.Tham gia Cách mạng, Xuân Diệu chủ yếu hoạt động
A. Chính trị B. Lãnh đạo hội nhà văn
C. Xây dựng cho mình một sự nghiệp văn học
6.Chi phối quan trọng nhất sự nghiệp sáng tác XDiêụ là:
A. Cách mạng tháng Tám B.Cuộc K/C chống Pháp
C.Kháng chiến chống Mỹ D.Xây dựng CNXH.
7. Trong gần 50 tác phẩm ,Xuân Diệu nổi bật nhất ở:
A. Văn xuôi B. phê bình văn học
C. Dịch thuật D. Thơ
8.Cảm hứng trong thơ Xuân Diệu nghiêng về:
A. Thời gian B. Không gian
C. Hiện tại D. Quá khứ
9.Tư tưởng chi phối sáng tác của X.Diêụ (tìm ý sai):
A.Niềm khao khát giao cảm với đời
B. Tự đóng hồn mình trong ngậm ngùi cay đắng
C. Muốn chia sẻ ,giao hoà
D. luôn khẳng định cái tôi độc đáo, nhiệt tình.
10. Nguyên nhân cơ bản làm cho Xuân Diệu trở thành nhà thơ khát khao giao cảm với đời:
A.Đầy ám ảnh về không gian
B. Nhạy cảm với bước đi của thời gian
C. Sợ chết
D. Tư tưởng hưởng lạc
11.Thế giới thiên nhiên trong thơ X.Diệu (tìm ý sai):
A.Héo hắt tàn lụi thiếu sinh khí
B. Tràn đầy sự sống
D. Luôn chào mời con người sống hết mình
12. Thơ Xuân Diệu thường nghiêng về:
A. Trí tuệ B. Cảm giác C.Tình thương yêu
13.Trong"Thi nhân Việt Nam"Xuân Diệu được coilà:
A.Xuất hiện giữa làng thơ mới như một niềm kinh dị
B.Nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới
C. Với một ít cát bụi tầm thường lại có thể đúc thành
bao châu ngọc
14.Quan niệm thẫm mỹ mới mẻ trong thơ X. Diệu
A. Cái nhìn mang tính cá thể
B .Lấy vẻ đẹp con người trong tuổi trẻ tình yêu
làm chuẩn mực
C. Đem vào thơ ngôn ngữ mới lạ
15. Quan niệm nhân sinh mới mẻ trong thơ X.Diệu
A.Thoát ly khỏi cuộc sống trần thế
B. Hãy đắm mình vào thế giới tình yêu và rượu
C. Hãy tận hưởng hạnh phúc đích thực nơi trần thế

16. Trong những câu thơ sau câu nào không phải
của Xuân Diệu:
A. "Sống toàn tâm, toàn ý , toàn hồn"
B. "Trời ơi , ta muốn uống hồn em"
C. "Trời hỡi ,làm sao ta khát đói"
D. "Thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt"
17.Nội dung chính trong thư tình X.Diệu là(tìm ý sai)
A.Khao khát vô biên , vĩnhviễn
B.Nỗi đau trái tim yêu tha thiết không được đáp đền
C. Cô đơn trước tình người nhạt nhẽo
D. Phiêu lưu trong trường tình mơ mộng xa xôi
18. Xuân Diệu là nhà thơ mới nhất trong các
nhà thơ mới nhất bởi(tìm ý sai):
A. Thể loại và ngôn ngữ sáng tạo...
B. Cảm nhận thế giới bằng lăng kính tình ái
C. ảnh hưởng thơ ca phương Tây
D. Miêu tả thế giới tinh vi
E. Ngôn ngữ cổ điển trang trọng và giàu điển cố
F. ảnh hưởng thơ ca phương Đông
19. Sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m1945 th¬
Xu©n DiÖu (t×m ý sai):
A.VÉn gi÷ phong c¸ch ®µi c¸c,hiÒn lµnh ,s¸ng t¹o...
B. Sö dông ng«n ng÷ cña quÇn chóng
C. G¾n bã m¸u thÞt víi nh©n d©n
D.Cã nh÷ng bµi th¬ thiÕu sinh khÝ ,s¬ l­îc,c«ng thøc
20. Th¬ Xu©n DiÖu sau c¸ch m¹ng(t×m ý sai):
A. Bót ph¸p phong phó vÒ giäng, vÎ...
B. Kh«ng h­íng tíi ®Ò tµi t×nh yªu
C. H­íng tíi ca ngîi cuéc sèng míi
D. Cã c¶ th¬ trµo phóng ®¶ kÝch.
Bµi tËp vÒ nhµ
1.ViÕt vµo vë LuyÖn viÕt V¨n (kh«ngviÕt qu¸ 2 trang) ®Ò v¨n sau: Tr×nh bµy nh÷ng nÐt chÝnh
vÒ sù nghiÖp s¸ng t¸c cña Xu©n DiÖu.
2. Häc thuéc vµ so¹n c¸c bµi:Th¬ duyªn; §©y mïa thu tíi; Véi vµng.