Tác gia Nam Cao

Kính chào quí thầy cô giáo
và các em học sinh!
Tiết 98: Nam Cao
Lớp dạy : 11 Hóa
Giáo viên : Nguyễn Thị Thùy Luynh
Tổ: Văn - Tiếng Việt
Tường THPT Nguyễn Huệ�
Phân tích ý nghĩa trào phúng của tiêu đề "Hạnh phúc của một tang gia" (Trích "Số đỏ" - Vũ Trọng Phụng)? Những "hạnh phúc" cụ thể của mỗi thành viên trong gia đình cụ Cố tổ ?
Kiểm tra bài cũ:
(1915 -1951 )
NAM CAO
I. Tiểu sử cuộc đời và con người.
II. Quan điểm nghệ thuật.

III. Sự nghiệp văn học.
1. Các đề tài trong sáng tác của Nam Cao.
2. Những nét đặc sắc nghệ thuật của ngòi bút
Nam Cao.
I/ Tiểu sử cuộc đời và con người Nam Cao:
1.Cuộc đời:
Em haõy neâu nhöõng neùt cô baûn veà cuoäc ñôøi cuûa nhaø vaên Nam Cao ?
  (Gôïi yù : veà queâ höông, gia ñình, con ñöôøng ñôøi cuûa Nam Cao).
-Tên thật:Trần Hữu Tri, sinh năm1915.
- Quê hương: làng Đại Hoàng, phủ Lí Nhân, tỉnh Hà Nam - Vùng chiêm trũng nghèo đói quanh năm cường hào ức hiếp, đục khoét -Xuất thân từ gia đình trung nông nghèo, đông con ; gia đình riêng: trí thức nghèo, luôn túng thiếu.
1.Cuộc đời Nam Cao:
* Trước CMT8:
-Thất nghiệp, sống lay lắt bằng nghề viết văn, dạy tư.
-1943: tham gia Hội văn hóa cứu quốc.
Là nhà văn hiện thực xuất sắc.
1. Cuộc đời Nam Cao
Bia mộ Nam Cao - Bí số 306
* Sau CMT8: -1946 cùng đoàn quân Nam tiến vào Nam Trung Bộ công tác tuyên truyền ở Hà Nam 1947 lên Việt Bắc. -1950 tham gia chiến dịch Biên giới.
-1951 hi sinh trên đường đi công tác.
Là nhà văn chiến sĩ - nhà văn cách mạng.
1. Cuộc đời Nam Cao
Em nào biết sự nghiệp văn học của Nam Cao thật sự được khẳng định từ tác phẩm nào ?
a.����Nghèo -1937
b. Dì Hảo -1941
c. Chí Phèo -1941
   Nhöõng ñaëc ñieåm veà tieåu söû cuoäc ñôøi Nam Cao ñaõ aûnh höôûng ñeán saùng taùc cuûa oâng. Em haõy neâu moät soá daãn chöùng ñeå minh hoïa ?
Vợ Nam Cao (giữa)


Những đặc điểm nổi bật về con người Nam Cao ?

  -Taâm traïng baát hoøa saâu saéc vôùi xaõ hoäi ñöông thôøi.
2.Đặc điểm con người Nam Cao
Vì sao Nam Cao lại có tâm trạng ấy ?
+ Ý thức về sự sống.
+ Căm ghét sâu sắc cái xã hội tàn bạo , bất công , bóp nghẹt sự sống.
Tác phẩm Nam Cao lên án gay gắt xã hội đương thời.
-Gắn bó ân tình, sâu nặng , thiết tha đối với bà con nông dân ruột thịt ở quê hương nghèo.
-Tinh thần tự đấu tranh trung thực, nghiêm khắc để tự vượt mình, cố khắc phục tâm lí, lối sống tiểu tư sản, khao khát hướng tới " tâm hồn trong sạch và mơ tới những cảnh sống, những con người thật đẹp"( Nhật kí Nam Cao, ghi ngày 31-8-1950 )
2. Đặc điểm con người Nam Cao:
-Tâm trạng bất hoà sâu sắc với xã hội đương thời
Đặc điểm nào về con người Nam Cao gắn liền với giá trị to lớn trong sự nghiệp văn học của tác giả, làm cho tác phẩm của ông đậm chất tự truyện? Em hãy nêu một số dẫn chứng để minh họa?
-Tinh thần tự đấu tranh trung thực, nghiêm khắc để tự vượt mình, cố khắc phục tâm lí, lối sống tiểu tư sản.
� * Điền trong "Giăng sáng"
* Hộ trong "Đời thừa"
* Thứ trong "Sống mòn".

Xuất phát từ quan niệm ấy Nam Cao đã đi theo quan điểm nghệ thuật nào?
a.���Nghệ thuật vị nghệ thuật
c.���Cả a và b đều đúng
b.���Nghệ thuật vị nhân sinh
Vì sao ông lại từ chối con đường nghệ thuật lãng mạn để tự nguyện tìm đến và trung thành với con đường nghệ thuật hiện thực "vị nhân sinh" ?
Quan điểm nghệ thuật của Nam Cao thường được gửi gắm loại nhân vật nào trong sáng tác của ông trước Cách mạng?
Nhân vật: trí thức nghèo
Tác phẩm:
� Giăng sáng.
��Đời thừa.
II/ Quan điểm nghệ thuật:
Theo Nam Cao thì văn chương và người cầm bút chân chính phải như thế nào?
Trước hết là về văn chương ?
-Văn chương phải phản ánh hiện thực; hiện thực trong nội dung và trong cả hình thức.
"Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối..." (Giăng sáng - 1943)
Em hãy chỉ ra sự biểu hiện của chất hiện thực ấy trong sáng tác của Nam Cao?
-Phải thắm đượm lí tưởng nhân đạo sâu sắc " Nó phải chứa đựng một cái gì lớn lao, ... Nó làm cho người gần người hơn." (Đời thừa- 1943)
- Phải tìm tòi, sáng tạo " Văn chương không cần ., chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi, và sáng tạo những cái gì chưa có". (Đời thừa - 1943)
1.Văn chương
-Phải phản ánh hiện thực.
Nam Cao đã quan niệm như thế nào về Nhà văn - Người cầm bút chân chính?
2. Nhà văn chân chính: - Có tình thương, có nhân cách. - Có lương tâm, trách nhiệm.
Em nào có thể nêu dẫn chứng để làm rõ quan điểm của Nam Cao?
Em thấy quan điểm nghệ thuật trên của Nam Cao như thế nào?
II/ Quan điểm nghệ thuật:
1.Văn chương hiện thực
nhân đạo
tìm tòi, sáng tạo
2.Nhà văn có tình thương, nhân cách
có lương tâm, trách nhiệm
Rất tiến bộ và sâu sắc.
Em hiểu như thế nào về những suy nghĩ
của Nam Cao những ngày đầu kháng chiến:
"Sống đã rồi hãy viết", "góp sức vào công
việc không nghệ thuật lúc này là để sửa
soạn cho tôi một nghệ thuật cao hơn" ?
Sau Cách mạng tháng Tám, quan điểm nghệ thuật của Nam Cao có gì thay đổi ?
Cơ bản là ổn định nhưng được vận dụng sáng tạo hơn .
*Sau CMT8 Nam Cao quan niệm:
-Quyền lợi cách mạng là trên hết
Làm người tuyên truyền vô danh của CM
"Nếu chưa cầm súng một phen thì cầm bút cũng vụng về" (Bút kí Đường vô Nam - 1946)
-Đem văn nghệ phục vụ chính trị - xem đó là con đường sống của nghệ thuật "... sáng tác đối với anh trước hết phải nhằm động viên giáo dục nhân dân".
( Nguyễn Đình Thi )
-Tìm tòi, sáng tạo ở mọi phương diện .
Tác phẩm nào của Nam Cao sau Cách mạng tháng Tám được xem là "Tuyên ngôn nghệ thuật" của một thế hệ nhà văn yêu nước tham gia kháng chiến ?
a.���� Bút kí Đường vô Nam
b.���� Nhật kí Ở rừng
c.���� Tập kí sự Chuyện biên giới

d.�� Truyện ngắn Đôi mắt
Theo em thì quan điểm nghệ thuật trên của Nam Cao còn có giá trị đối với người cầm bút hiện nay không? Vì sao?
Nam Cao (phải) và Nguyễn Huy Tưởng.
Nam Cao Traàn Höõu Tri
1915-1951
+Cuộc đời :
*Quê hương: làng Đại Hoàng-Vùng chiêm trũng nghèo đói, cường hào.
* Trí thức nghèo.
*Trước CM: viết văn, dạy tư, là nhà văn hiện thực xuất sắc.
* Sau CM: là nhà văn chiến sĩ.
+Con người:
* Bất hoà với xã hội đương thời.
* Gắn bó với nông dân nghèo.
*Tự đấu tranh trung thực để vượt mình +Quan điểm nghệ thuật:
*Văn chương: hiện thực, nhân đạo, tìm tòi, sáng tạo.
*Nhà văn: có tình thương,nhân cách có lương tâm, trách nhiệm.
YÊU CẦU CHUẨN BỊ BÀI MỚI
1. Tìm đọc các tác phẩm của Nam Cao: Lão Hạc, Chí Phèo, Đời thừa,
Giăng sáng, Sống mòn, .
2. Các đề tài trong sáng tác của Nam Cao?
3. Những nét đặc sắc nghệ thuật của ngòi bút Nam Cao?
Kính chúc qúi thầy cô giáo sức khỏe, hạnh phúc và sự thành đạt !

Chúc các em học giỏi, đạt kết quả cao trong năm học 2004 - 2005!