Tác giả Anh Đức

I.Vài nét về tác giả,tác phẩm:
1.Tiểu sử:
-Tên thật là Bùi Đức Ái, sinh ngày 05/05/1935. Quê ở xã Bình hòa, tỉnh Long xuyên, nay là tỉnh An giang.
-Thuở nhỏ, học trường làng và ở thành phố Cần thơ. Năm 13 tuổi, đã tham gia công tác tại các tạp chí Lá lúa, Văn nghệ miền nam.
-Từ năm 1952, làm phóng viên báo Cứu quốc Nam bộ.
-Năm 1954, tập kết ra Bắc, công tác ở phòng văn học Ðài tiếng nói VN, năm 1957 về Hội nhà văn VN.
-Ðầu năm 1962, ông trở về Nam tham gia chống Mỹ cứu nước, lấy bút danh Anh Ðức.
-Hiện nay ông là ủy viên thường vụ Hội nhà văn VN.
-Anh Ðức là một trong những cây bút khá tiêu biểu cho dòng trữ tình, cho một kiểu văn xuôi giàu chất thơ. Ông sở trường về truyện ngắn, ký.
-Ông đạt giải nhất truyện ngắn của tạp chí Văn nghệ (1958), Giải thưởng Nguyễn Đình Chiểu (truyện, 1965).
-Ông được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học năm 2000.
Tác giả:Anh Đức-Bùi Đức Ái
2.Tác phẩm chính:
-"Biển động" (tập truyện ngắn, giải thưởng Cửu long ở Nam bộ-1952)
-"Một truyện chép ở bệnh viện" (tiểu thuyết-1958)
-"Bức thư Cà mau" (tập truyện ngắn và ký-1965)
-"Hòn đất" (tiểu thuyết-1966, giải thưởng văn nghệ Nguyễn đình Chiểu)
-"Giấc mơ ông lão vườn chim (tập truyện ngắn và ký-1970)
-"Ðứa con của đất" (tiểu thuyết-1976)....


II.Thành tựu văn chương:
1.Thời kì mang bút danh Bùi Đức Ái:
-Ông mang bút danh Bùi Đức Ái từ khi bắt đầu viết văn.
-Bùi Đức Ái rời gia đình, vào chiến khu của lực lượng kháng chiến ở miền Nam Việt Nam hoạt động từ khi còn trẻ. Năm 1953, ông được điều về làm ở báo Cứu quốc Nam Bộ. Ông được trao giải thưởng văn nghệ Cửu Long trong giai đoạn này. Người đầu tiên được coi là đã phát hiện ra năng khiếu văn học của Bùi Đức Ái là nhà văn Đoàn Giỏi.
-Sau đó, Bùi Đức Ái tập kết ra miền Bắc. Trong thời gian ở miền Bắc, ông viết với bút danh Bùi Đức Ái. Thời gian này ông được gặp và tiếp xúc với nhiều nhà văn lớn cùng thời tại Hà Nội.
  -Theo phân công của Hội nhà văn Việt Nam mỗi nhà văn có kinh nghiệm giúp đỡ, truyền đạt kinh nghiệm, đọc và góp ý bản thảo cho một cây bút trẻ tập kết. Người được giao kèm cặp Bùi Đức Ái là nhà văn Nguyễn Huy Tưởng.
-Ngoài ra, Bùi Đức Ái đi thực tế nhiều nơi, viết một số truyện ngắn nhưng không thật nổi bật cho đến khi ông gặp bà Nguyễn Thị Huỳnh, một phụ nữ từng hoạt động trong lực lượng kháng chiến ở miền Nam Việt Nam. Nhờ cuộc gặp gỡ này, ông viết ”Một truyện chép ở bệnh viện”. Tập truyện được đón nhận rộng rãi và trở thành một trong những tác phẩm làm nên tên tuổi của ông sau này.
-Những tác phẩm tiêu biểu:
+Biển Động(truyện,1952)
+Lão anh hùng dưới hầm bí mật(truyện,1956)
+Một truyện chép ở bệnh viện(truyện,1958)….
2.Thời kì mang bút danh Anh Đức:
-Năm 1962, Bùi Đức Ái trở lại chiến trường miền Nam Việt Nam ngay trong đợt đầu tiên của văn nghệ sĩ. Các nhà lãnh đạo văn hóa tư tưởng và văn nghệ có vẻ đánh giá rất cao khả năng của Anh Đức.
-Trở lại miền Nam Việt Nam, ông bắt đầu lấy bút danh mới là Anh Đức. Trải qua thời gian rèn luyện nghề văn tại miền Bắc Việt Nam, khi tiếp cận với thực tế cuộc chiến ở chiến trường miền Nam, Anh Đức viết một loạt hồi ký, được chú ý nhất là loạt ký sự ”Bức thư Cà Mau”.
  -Dưới hình thức trao đổi văn học qua thư với nhà văn Nguyễn Tuân, Anh Đức phản ánh thực tế sống và chiến đấu của lực lượng kháng chiến tại Cà Mau và nhiều vùng khác của miền Nam Việt Nam. Cũng trong thời gian này, ông đến Kiên Giang và viết tác phẩm có lẽ là nổi tiếng nhất của ông, tiểu thuyết Hòn Đất.Hòn Đất đã mang về cho Anh Đức giải thưởng văn học Nguyễn Đình Chiểu.
-Sau năm 1975, Anh Đức về sống ở Thành phố Hồ Chí Minh.Ông viết một số truyện ngắn như :”Người khách đến thăm vườn nhà tôi, Cái bàn bỏ trống, Miền sóng vỗ”. 
-Ở các cương vị làm quản lý, trong giai đoạn chiến tranh, Anh Đức từng nắm giữ các chức vụ: tổng biên tập tạp chí Văn nghệ giải phóng, ủy viên Ban thư ký Hội nhà văn Việt Nam. Sau năm 1975, có thời gian Anh Đức là ủy viên Ban thư ký Hội nhà văn Thành phố Hồ Chí Minh; tổng biên tập tạp chí Văn, ủy viên Đảng đoàn các khóa II và III, đại biểu quốc hội khóa VII… Hiện nay ông đang sống tại Quận I,Thành phố Hồ Chí Minh.
-Những tác phẩm tiêu biểu:
+Bức thư Cà Mau(truyện,1965).
+Hòn Đất(tiểu thuyết,1966)…

III.Phong cách nghệ thuật Anh Đức:
1.Là cây bút văn xuôi trữ tình đằm thắm:
-Một điều làm cho chúng ta ngạc nhiên là ở hầu hết những cây bút văn xuôi cách mạng Miền Nam,phải sáng tác trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt,màu sắc trữ tình lại nổi lên đậm nét.Tất nhiên ở mỗi nhà văn cái màu sắc ấy được biểu hiện một cách khác nhau và ở những mức độ cũng rất khác nhau.Ngòi bút Nguyễn Trung Thành trầm hùng sâu đọng,nhiều truyện ngắn của Nguyễn Quang Sáng để lại trong ta những hình ảnh trong trẻo tươi mát,chất trữ tình ở Phan Tứ tuy có phần điềm đạm song cũng rất đậm đà.
- Tuy nhiên ở Anh Đức màu sắc trữ tình có phần đậm nét hơn cả.Có thể nói qua từng tác phẩm ta có thể thấy 1 cách đầy đủ nỗi lòng của người cầm bút ông không bỏ qua dịp nào biểu hiện nỗi lòng của mình.Ở Anh Đức cái màu sắc trữ tình đậm nét đến mức đã trở thành phong cách .
-Phong cách ấy chúng ta có thể thấy trước tiên qua các bài kí,mà đa số ông đề gửi Nguyễn Tuân.Ông gửi cho Nguyễn Tuân,cho anh em văn nghệ Miền Bắc nhưng mà thực ra đó là lòng ông,lòng của cả Miền Nam thân thương ruột thịt hướng về Miền Bắc tin yêu,hướng về trái tim và niềm hi vọng.Vì thế,đọc các bút kí của ông chúng ta luôn luôn có cảm giác
như ông đang trực tiếp nói truyện với ta.
-Cây bút viết kí với phong cách trữ tình đặc sắc ấy cũng là cây bút có thành công sớm nhất trong lĩnh vực tiểu thuyết với cuốn “Hòn Đất”,mở đầu một giai đoạn mới trong văn xuôi cách mạng Miền Nam.
-Nhưng có lẽ mà thể loại mà Anh Đức viết thành công hơn cả lại là truyện ngắn.Sự sâu sắc,phong phú trong việc chọn tìm và thể hiện đề tài cũng như tính chân thực trong việc miêu tả con người và cuộc sống là những yếu tố căn bản làm nên những giá trị truyện ngắn của nhà văn.
2.Anh Đức thiên về xây dựng nhân vật:
-Dưới ngòi bút của Anh Đức,nhân vật hiện ra như những con người dạt dào tình cảm cách mạng.
-Thế giới nhân vật trong sáng tác của Anh Đức hiện lên chân thực,sinh động.
-Thành công quan trọng hơn cả của Anh Đức là ở chỗ ông đã xây dựng được một số tính cách Nam Bộ trong những truyện ngắn và tiểu thuyết,thành công nhất là hình ảnh người phụ nữ và hình ảnh người nông dân.
-Anh Đức đã dựng lên trong tác phẩm của mình một loạt nhân vật phụ nữ với những lứa tuổi khác nhau,kiên cường bất khuất trong đấu tranh và giàu tình yêu thương,rất đảm đang trung hậu trong đời sống gia đình,quan hệ bà con làng xóm.Trên cơ sở hiện thực
phong phú của cuộc kháng chiến ở Miền Nam và đưa vào những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ trong cuộc kháng chiến đó,Anh Đức đã mô tả hình ảnh các mẹ,các chị.các em với cái nhìn độc đáo của mình.
+Nhân vật nữ được tác giả chăm sóc nhiều hơn cả có lẽ là chị Sứ nhân vật chính trong tiểu thuyết Hòn Đất.Đó là một hình ảnh có sức sống có sức âm vang nghệ thuật.Sứ là con đẻ của Hòn Đất và là “niềm hãnh diện của xóm làng”vì Sứ gắn bó với quê hương bằng tình yêu máu thịt.Sứ là người phụ nữ vị tha,sống vì người thân hơn là vì mình.
Tính cách Sứ phản ánh truyền thống đạo đức và yêu cầu lịch sử.
+Nhân vật nữ trong những truyện ngắn của Anh Đức cũng đều là những người vừa kiên cường trong đấu tranh cách mạng,vừa dịu dàng đôn hậu trong tình yêu.Quế(khói)là một cô gái mồ côi bố mẹ,cô ở với bà.Trong những năm bọn ác ôn lộng hành,du kích phải nằm dưới hầm,gia đình nuôi Hựu dưới hầm nhà,Quế đã đem cơm cho anh,vá áo cho anh.Rồi tình yêu của hai người nẩy nở từ đó…
-Loại nhân vật thứ hai mà Anh Đức đã bỏ nhiều công phu xây dựng và cũng đã có những thành công quan trọng,đó là hình ảnh người nông dân Nam Bộ.Có lẽ còn nổi hơn tính cách Sứ về mặt tạo hình đó là tính cách ông Tám trong truyện ngắn “Đất”.Một ông già 70 tuổi,gân guốc,còn để búi tóc.
Một ông già quen thuộc rừng U Minh,ông đã gắn bó với đất bằng sức khai phá của bản thân và cả sự nhớ ơn của ông bà ,nhớ ơn các liệt sĩ cách mạng đã đem lại cho mình.
Lòng yêu đất nước của nhân vật ở đây kết hợp với tấm lòng trung nghĩa đối với cách mạng và lòng nhớ ơn ông bà tổ tiên nó mang lại cái nhân nghĩa truyền thống của Nam Bộ được nâng lên trong hoàn cảnh mới thành một phẩm chất đạo đức mới của người Nam Bộ trong cuộc đấu tranh thần thánh chống kẻ thù.
-Dưới ngòi bút của Anh Đức,nhân vật hiện ra như những con người dạt dào tình cảm cách mạng.
-Anh Đức đã tỏ ra tinh tế khi khai thác và thể hiện những tình cảm đổi mới của người nông dân Nam Bộ.Đối với nhân vật nữ cũng vậy.Ở nhân vật nữ tác giả đã khai thác những biểu hiện tình cảm khác nhau theonhững lứa tuổi khác nhau..
-Ông Tám,chị Sứ,cô Quế là những nhân vật thẫm đẫm tình xáh mạng,vừ chân thực trong thái độ đấu trnh kiên quyết hay dữ dội với kẻ thù,vứ chân thực trong tình cảm thủy chung,nhân hậu với đồng bào,đồng chí với người yêu.Đó là thành công của Anh Đức về xây dựng tính cách nhân vật người Nam Bộ.
-Trong sáng tác của Anh Đức,nhân vật nào cũng có
sự gắn bó hết sức khăng khít với quê hương xóm làng,nhân vật có cách biểu hiện căm thù giặc,mang sắc thái Việt Nam đậm nét.
2.Tác giả luôn bám sát hiện thực nóng bỏng:
-Những bài kí của ông đã phản ánh hiện thực Miền Nam trên những nét nóng bỏng nhất.Phản ánh cuộc chiến đấu và những cảnh sinh hoạt của nhân dân Miền Nam ,Anh Đức ghi trước hết tội ác của địch,lòng căm thù nóng bỏng và khí thế đấu tranh của nhân dân,những tội ác thật ghe tởm..
-Tác giả có hai bài kí (Vào mùa nắng,Những chuyện xung quanh một trận càn hình móng ngựa) phản ánh những thắng lợi của quân dân miền Nam
thắng những trận càn lớn như trận càn Atơn Borơ,Gianxơn-Xity(1966_1967).
-Bút kí của Anh Đức còn phản ánh tấm lòng người Miền Nam đối với sự nghiệp xây dựng miền Bắc,đối với những chiến công của miền Bắc đánh thắng chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ.
-Ký của Anh Đức ghi lại những mẩu hiện thực,những câu chuyện chiến đấu,những sự tích anh hùng trên con đường ông đi công tác hay tham gia các cuộc hành quân.Anh Đức nói chuyện thời sự và nói có duyên,hấp dẫn.Trong nhiều bài ký ông vận dụng lối kể chuyện và miêu tả kết hợp với mô tả chính luận,với những liên hệ trữ tình,sự kết hợp
đó làm cho những câu chuyện và hình ảnh con người trong ký của Anh Đức trở nên sinh động trước mắt người đọc.