Tả cây cối

Mỗi năm, cứ vào đầu mùa nước nổi, nơi các bờ sông, bờ rạch, bờ ruộng, những cây điên điển chết héo từ những tháng ngày nào tự nhiên xanh tươi trở lại làm đẹp thêm phong cảnh đồng bằng sông Cửu Long. Chừng một vài tháng sau, khi con nước tràn ngập các bờ sông, bờ ruộng, cũng là lúc điên điển trổ đầy cành những đóa hoa vàng rực màu nắng phương Nam, phất phơ trong ngọn gió hoặc rủ oằn trong những cơn mưa.
Trước đây không lâu, người nông dân nghèo khổ dùng bông điên điển nấu cháo cầm cự với cơn đói của những tháng ngày không có khả năng kiếm được tiền. Ngày nay, với những người nghèo, bông điên điển giúp họ có thêm thu nhập bên cạnh việc đánh bắt cá, tép trên những cánh đồng trắng xóa một màu nước nổi. Nhưng để trở thành món ngon, cách giản dị nhất là người ta dùng bông điên điển làm dưa. Chỉ cần ngâm bông điên điển đã lặt rửa sạch với giá sống để cho ráo nước rồi ngâm trong nước vo gạo lắng cho trong pha muối có độ mặn vừa chuẩn trong cái vịm hay khạp nhỏ, đậy lá chuối hoặc lá môn, ủ kín chừng ba ngày sau là đã có một dĩa dưa vừa chua vừa giòn vừa đăng đắng, chấm với nước tương giằm ớt ăn đã ngon mà chấm với cá hoặc thịt kho lại càng ngon hơn. Nếu ta cho vào món dưa này bông súng, ngó sen, củ co, xác dừa nạo rồi nêm tỏi đường, muối, bột ngọt thì giòn ngon không chê được. Đây là món ăn thường được dùng ăn ghém với mắm kho lạt hay cá linh kho mía.
Đến Châu Đốc (An Giang), trong những ngày mùa nước nổi, bạn sẽ được thưởng thức tô bún nước lèo độc đáo. Tô bún ở đây cũng giống như tô bún nước lèo ở Sóc Trăng hoặc tô bún mắm ở Cần Thơ nhưng rau thì khác. Nếu như ở những địa phương trên người ta ăn bún với rau ghém được làm bằng giá, hẹ, bắp chuối xắt nhuyễn thì ở Châu Đốc bạn sẽ được thưởng thức hương vị lạ kỳ của chỉ độc một loại bông điên điển mà thôi. Muốn có phong vị thời khẩn hoang, người ta nấu một nồi mắm kho, nhúng bông điên điển cùng một vài loại rau sống khác. Mùa nước nổi cũng là mùa cá linh từ Biển Hồ (Campuchia) trôi dạt xuống sông Tiền, sông Hậu. Nấu một cái lẩu cá linh với me sống (hoặc nặn chanh) vừa chua, người địa phương chỉ nhúng độc một thứ hoa vàng rực này vào. Với bông điên điển, cả hai món ăn này sẽ cho bạn một bữa tiệc dân dã mà không phải nhà hàng nào ở thành phố cũng có được. Món ngon này sẽ càng trở nên hấp dẫn hơn nếu có vài người bạn "tâm đầu" bên ly rượu đế, nói chuyện mùa màng, chuyện làm ăn, chuyện thời sự quốc tế rôm rả trong những buổi chiều bảng lảng bóng hoàng hôn. Tình làng nghĩa xóm sao mà đậm đà đến vậy! Bông điên điển còn được dùng để nấu canh chua cá rô, xào tép, làm nhưn bánh xèo... cho ta những món ăn vừa ngon vừa ngọt. Tôi còn nhớ dĩa mắm chay bông điên điển của những ngày còn đi học ở Sài Gòn trước năm 1975, trong quán "cơm xã hội" trên đường Phan Thanh Giản (Điện Biên Phủ, quận 3, TP.HCM bây giờ). Dĩa mắm chay được làm bằng bông điên điển cùng một vài thứ phụ gia, ngon không thể tả!
Bông điên điển được bày bán nhiều tại xã Vĩnh Hanh, huyện Châu Thành, tỉnh An Giang, trên Đường tỉnh 941 (từ Tri Tôn đi Ngã ba Lộ Tẻ) với giá 10.000đ/kg.
MÙA BÔNG ĐIÊN ĐIỂN
30/07/2009 20:44  |  1,613 lượt xem
Cứ vào độ cuối tháng Bảy mưa Ngâu rả rích vã cũng là lúc nước lũ sắp dâng cao ở vùng đồng bằng miền Tây sông nước. Lúc này đây cá Linh cũng bắt đầu rộ mùa, đi theo con nước từ thượng nguồn sông Mê Kông đổ xuống. Người dân nơi đây tận dụng những ngày nông nhàn khi nước lũ dâng cao họ bắt cá Linh bằng gió đặt dưới bến sông.
Lúc nhỏ mỗi khi được nghĩ hè, tôi rất  thích về quê tận hưởng cái không khí buổi sáng nhộn nhịp của người dân kéo gió cá Linh, mỗi khi gió được kéo lên mấy chú Cá Linh non nhảy xoi xói nhìn rất vui mắt. Cá Linh non không cần bỏ đầu chỉ ngâm rửa với nước muối kho rục lót mía dưới đáy nồi, cho cá lên chế nước đừa tươi ngập thêm vài khúc sả đập dập kho với lửa than đến chín rục ăn luôn cả xương ngọn tuyệt vời.Cái hương vị cái béo của cá cùng với mùi thơm ngọt của nước dừa tạo nên đặc trưng riêng của món ăn dân dã Miền Tây ngon đến khó tả.
Mỗi khi thấy cá Linh nổi đầy mặt sông thì cũng là lúc  bông Điên Điển nở rộ