SỰ VẬN ĐỘNG VÀ PHÁT TRIỂN CỦA THẾ GIỚI VẬT CHẤT

GIÁO DỤC CÔNG DÂN
KHỐI 10

Sự Vận Động Phát Triển Của
Thế Giới Vật Chất
BÀI 3
Sự
Vận
Động
Phát
Triển
Của
Thế Giới
Vật Chất


MỤC TIÊU BÀI HỌC
Hiểu được thế nào là vận động, giải thích được
vận động là phương thức tồn tại của các
SVHT trong thế giới khách quan
Hiểu được thế nào là phát triển, giải thích được
phát triển là khuynh hướng tất yếu của quá trình
vận động của các SVHT trong thế giới khách quan
Xem xét SVHT trong sự vận động và phát triển không
ngừng của chúng, tránh các quan niệm cứng nhắc ,
thái độ thành kiến bảo thủ trong cuộc sống
NỘI DUNG BÀI HỌC
I.- Thế
giới
vật
chất
luôn
luôn
vận
động.
II.-Thế
giới
vật
chất
Luôn
luôn
phát
triển .
I.- Thế giới vật chất luôn luônvận động.
Trong vòng 2 phút
đề nghị mỗi tổ lên ghi
những hiện tượng nào
là vận động
Vậy vận động là gì?
Vận động là mọi
sự biến đổi nói chung
của các sự vật
và hiện tượng trong
giới tự nhiên và
đời sống xã hội

Có ý kiến cho rằng
“Con tàu thì vận động, nhưng đường tàu thì không.”
Bạn nghĩ sao về điều này?
Thực chất cả con tàu và đường tàu đều vận động, nhưng cách chúng vận động thì khác nhau
Như vậy vận động theo triết học bao gồm vận động bên ngoài và bên trong các sự vật hiện tượng
Ở đây, quan hệ hữu cơ không phải là các liên kết như trong Hóa học, mà là mối quan hệ chặt chẽ, mật thiết và không thể tách rời của các sự vật, hiện tượng trong xã hội. Thiếu đi một yếu tố sẽ làm ảnh hưởng đến sự vận động và phát triển của các sự vật và hiện tượng khác.
Các sự vật và hiện tượng trong thế giới khách quan luôn có mối quan hệ hữu cơ với nhau, luôn luôn biến đổi, chuyển hóa từ cái này thành cái khác. Em hiểu thế nào về quan hệ hữu cơ ?
I.- Thế giới vật chất luôn luônvận động.
Vậy có bao nhiêu
hình thức vận động ?
Thế giới vật chất rất đa dạng và phong phú, vì vậy hình thức vận động của nó cũng phong phú và đa dạng.
Sự vận động tự quay quanh trục và quay quanh Mặt Trời của các hành tinh trong Hệ Mặt Trời, chim bay, rắn bò
Co học
Sự trao đổi chất giữa cơ thể sống với môi trường.
Sinh học
Sự vận động của các phân tử, các hạt cơ bản, các quá trình nhiệt, điện,…
Lí học
Quá trình hoá hợp và phân giải các chất
Hoá học
Sự biến động, thay thế của các xã hội trong lịch sử
Xã hội
Có 5 hình thức vận động cơ bản :
Vật lý Hoá học, Sinh học, Cơ học, Xã hội.
Ch�ng cĩ m?i quan h? h?u co v?i nhau
I.- Thế giới vật chất luôn luônvận động.

Vận động là thuộc tính vốn có, là phương thức
tồn tại của các sự vật, hiện tượng
Xưa yêu quê hương vì có chim có bướm
Có những ngày trốn học bị đòn roi
Nay yêu quê hương vì trong từng nắm đất
Có một phần xương thịt của em tôi
(Quê Hương - Giang Nam)
Trong đoạn thơ sau đây
Phản ánh hình thức vận động nào?
Tư duy

Heraclitus
(nhà Triết học duy vật)
“Không ai tắm hai lần trên cùng một dòng sông.”
Không có gì thường xuyên biến đổi như một dòng sông nhưng cũng không có gì ổn định như dòng sông. Bởi khi nó vận động cũng là khi nó đứng im. Nói cách khác, tính biến đổi của dòng sông không loại trừ sự đứng im, tức là cái mà nhờ đó dòng sông là xác định, ổn định và bất biến.
Ở Heraclitus, không những sông mà cả mặt trời cũng thường xuyên và liên tục đổi mới, cũng như dòng sông, ông cho rằng không có gì ổn định và bất biến hơn mặt trời luôn chiếu sáng
II.- Thế giới vật chất luôn luôn ph�t tri?n
Rong , rêu
Tảo
Hạt trần
Hạt kín
Cây 1 lá mần
Cây 2 lá mần
Giới tự nhiên phát triển
từ vô cơ sang hữu cơ
Sự thay đổi các chế đ?
xã hội
Sự phát triển các
công cụ sản xuất
Cho biết các sự vật và hiện tượng
trên thể hiện điều gì ? Theo hu?ng n�o
II.- Thế giới vật chất luôn luôn ph�t tri?n
Vận động
Phát triển
Vậy thế nào là vận động phát triển
II.- Thế giới vật chất luôn luôn ph�t tri?n
Phát triển đó là sự vận động tiến lên từ thấp
đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, cái mới ra đời
thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay thế cái lạc hậu.
Phát triển là khuynh hướng chung của
quá trình vận động của sự vật.
Enghen
Theo Enghen, vật chất vận động từ thấp lên cao, từ vận động cơ học đến vận động hoá học, sinh học và cao hơn cả là sự vận động của xã hội loài người. Tương ứng với các hình thức vận động đó của vật chất – trong quá trình lịch sử – là các khoa học: cơ học, vật lí học, hoá học, sinh học, khoa học xã hội. Nhận thức phải đi từ các hình thái vận động thấp đến các hình thái vận động cao hơn.
Nguyên tắc hoạt động của nhà máy điện nguyên tử là :
Dùng nhiệt lượng toả ra bởi phản ứng hạt nhân
để đun nước bốc hơi, làm chạy máy phát điện.
Vậy nguyên tắc này biểu hiện sự chuyển hoá của
các hình thức vận động nào?
a.- Hoá học - Cơ học b.- Vật lý - Cơ học
c.- Cơ học - Hoá học d.- Hoá học - Lý học
B
Bài tập 1
Đoạn thơ sau đây
Phản ánh hình thức vận động nào?
"Giặc nước đuổi xong rồi. Trời xanh thành tiếng hát
Điện theo trăng vào phòng ngủ công nhân
Những kẻ quê mùa nay đã thành trí thức
Tăm tối cần lao nay hóa những anh hùng"
(Người đi tìm hình của nước - Chế Lan Viên)
A
Xã hội
B
Cơ học
C
Vật lý
D
Cả A,B,C
Bài tập
2
A
Bài tập
3
Chọn câu phát biểu đúng
a.- V/đ là sự thay đổi các hình thức của tồn tại
b.- V/đ là sự thay đổi các sự vật
c.- V/đ là sự thay đổi trong không gian, thời gian
d.- V/đ là quá trình hóa hợp và phân giải các chất
C
Con người nhận thức được sự tồn tại của
vật chất thông qua các yếu tố nào?
a.- Các dạng tồn tại của vật chất
b.- Hiện thực khách quan
c.- Thế giới vật chất
d.- Sự vận động của vật chất
D
Bài tập 4
Sự sống trên trái đất được hình thành
từ sự chuyển hoá của hình thức vận động nào
a.- Vận động Sinh học b.- Vận động Hoá học
c.- Vận động Xã hội d.- Vận động Vật lý

A
Bài tập 5
Bài tập
6
Với quan niệm phát triển mà ta đã học,
khi đánh giá về một con người chúng ta
cần chú ý điều gì? Cho ví dụ.
Bài tập
7
Một học sinh chuyển từ cấp học
Trung học cơ sở lên Trung học phổ thông
có được coi là bước phát triển trong
quá trình học tập không? Tại sao?
Tìm các ví dụ trong đời sống
chứng minh rằng :
a.- Vật chất không tách rời vận động
b.- Vận động là phương thức tồn tại của
vật chất
Bài tập
8
Trái Đất chỉ tồn tại khi tự quay quanh trục và quay quanh Mặt Trời.
Sự sống chỉ tồn tại khi có trao đổi chất với môi trường bên ngoài
Bài tập
9
Trong các câu tục ngữ sau đây câu nào biểu hiện
là vận động
Nước chảy đá mòn
Tre giá măng mọc
Rút dây động rừng
Có chí thì nên
Già néo đứt dây
Con hơn cha là nhà có phúc
D
F
B
@ Ví dụ: quá trình vận động của cách mạng Việt Nam từ 1945 - 1975

* 1945: cách mạng T/8 thành công
* 1946 – 1954: Pháp quay lại VN
* 1954: thắng Pháp
*1954 – 1975: Mỹ xâm lược VN
* 1975: thống nhất đất nước
Tiến lên
Tiến lên
Tiến lên
Thụt lùi
Thụt lùi
Công xã nguyên thủy
Chiếm hữu nô lệ
Xã hội Phong kiến
Tư bản chủ nghĩa
Cộng sản chủ nghĩa
Lạc hậu
Tiến bộ
? Nhân loại trãi qua những hình thái xã hội nào.
Dặn
dò
Làm
bài tập 4
SGK t
trang 21
Coi trước
bài 4 :
Nguồn gốc
Vận động

Tổ 4
Chuẩn bị
Thuyết trình
Bài tập 4


CHÚC CÁC EM

HỌC THẬT TỐT