Su 7- tuan 25- tiet 47

Tuần 25 NS: 23 /2/2013
Tiết 47 NG: 25 /2/2013
Bài 22: SỰ SUY YẾU CỦA NHÀ NƯỚC PHONG KIẾN TẬP QUYỀN
(Thế kỉ XVI – XVIII) (Tiếp theo)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Biết được nguyên nhân hình thành Nam – Bắc triều và hậu quả của cuộc chiến tranh.
- Biết được nguyên nhân dẫn tới sự phân tranh Trịnh – Nguyễn và hậu quả của cuộc chiến tranh.
2. Tư tưởng: Bồi dưỡng cho HS:
- Ý thức bảo vệ sự đoàn kết thống nhất đất nước.
- Chống mọi âm mưu chia cắt lãnh thổ.
3. Kỹ năng: HS biết xác định các vị trí địa danh và đnáh giá sự kiện lịch sử.
II. CHUẨN BỊ :
1. GV: Bản đồ Việt Nam, tranh ảnh liên quan bài học.
2. HS: Đọc và chuẩn bị bài theo câu hỏi SGK.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
1. Kiểm tra bài cũ:
- Nhận xét về triều đình nhà Lê cuối thế kỉ XVI ?
- Nêu nguyên nhân, diễn biến, kết quả và ý nghĩa phong trào nông dân đầu TK XVI?
2. Giới thiệu bài:
Phong trào khởi nghĩa của nông dân đầu TK XVI chỉ là bước mở đầu cho sự chia cắt kéo dài và chiến tranh liên miên mà nguyên nhân chính là sự xung đột giữa các tập đoàn phong kiến thống trị. Vậy chiến tranh Nam - Bắc triều nổ ra là do đâu? Sự chia cắt giữa Đàng Trong và Đàng Ngoài dẫn đến hậu quả gì? (vào bài).
3. Bài mới :
II – CÁC CUỘC CHIẾN TRANH NAM - BẮC TRIỀU VÀ TRỊNH - NGUYỄN

Hoạt động của GV – HS
Nội dung kiến thức cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu chiến tranh Nam - Bắc triều
*GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 1/107 cho biết:
H: Sự suy yếu của nhà Lê dẫn đến điều gì?
HS: Triều đình rối loạn, phe phái tranh chấp và chém giết lẫn nhau.
H: Nguyên nhân hình thành Bắc triều? Em biết gì về Mạc Đăng Dung ?
HS trả lời.
H : Việc làm của Mạc Đăng Dung giống với việc làm của nhân vật LS nào ?
HS : Hồ Quý Ly phế truất ngôi vua Trần, tự lập mình làm vua.
=>GV nhấn mạnh : việc làm đó dĩ nhiên không được lòng dân và các quan lại trong triều.
H: Vì sao hình thành Nam triều?
HS trả lời.
=>GV treo bản đồ Việt Nam cho HS quan sát và yêu cầu HS xác định vị trí lãnh thổ Bắc triều (từ Ninh Bình trở ra) và Nam Triều (từ Thanh Hóa trở vào).
H: Nguyên nhân dẫn đến chiến tranh Nam - Bắc triều?
HS: rút ra từ thông tin vừa tìm hiểu.
*GV yêu cầu HS dựa vào đoạn còn lại / 107 cho biết:
H: Kết quả cuộc chiến tranh Nam - Bắc triều?
=>HS trả lời và bổ sung, GV chuẩn kiến thức và giới thiệu ảnh di tích thành nhà Mạc / 107.
H: Chiến tranh Nam - Bắc triều gây ra những tai hoạ gì cho nhân dân?
HS: 1570, hàng vạn người bị bắt đi phu đi lính, mùa màng tàn phá và bệnh dịch (theo / 108) ...
GV liên hệ bài ca dao nói về cảnh gia đình li tán: “Cái cò lặn lội bờ sông- Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non- Cò về nuôi cái cùng con- Để anh đi chảy nước non Cao Bằng”.
H: Em có nhận xét gì về tính chất cuộc chiến tranh?
HS: các tập đoàn PK tranh chấp, nhân dân cực khổ => chiến tranh phi nghĩa.
=>GV chuyển ý: Chiến tranh chấm dứt nhưng hậu quả để lại rất nặng nề. Vậy sau đó Nam triều có giữ vững được độc lập hay không? (mục 2).
Hoạt động 2: Tìm hiểu chiến tranh Trịnh - Nguyễn.
*GV yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 2/108 cho biết:
H: Sau chiến tranh Nam - Bắc triều, tình hình nước ta có gì thay đổi?
HS trả lời.
H: Đàng Trong do ai cai quản?
HS: Chúa Nguyễn cai quản Đàng Trong.
H: Đàng Ngoài do ai cai quản?
HS: Họ Trịnh xưng vương gọi là chúa Trịnh, vua Lê chỉ là bù nhìn.
=>GV khẳng định: Nguyễn Hoàng vào Thuận Hoá xây dựng căn cứ để đối địch với họ Trịnh, sau đó treo bản đồ Việt Nam yêu cầu HS xác định vị trí Đàng Trong và Đàng Ngoài.
=>GV giới thiệu ảnh phủ chúa Trịnh / 108 và giảng: Phủ chúa Trịnh rất