STKT-2013

BẢN MÔ TẢ GIẢI PHÁP DỰ THI HỘI THI SÁNG TẠO KỸ THUẬT TOÀN QUỐC LẦN THỨ XII (2012-2013)
=====

A. TÊN GIẢI PHÁP DỰ THI: “Khai thác lập trình bằng Violet Script mô phỏng những kỹ năng cơ bản trong dạy học Hình học giúp học sinh học tốt môn Toán”.
B. MÔ TẢ GIẢI PHÁP DỰ THI:
I. MÔ TẢ GIẢI PHÁP KỸ THUẬT ĐÃ BIẾT
Trong chương trình Hình học THCS có rất nhiều bài dạy liên quan đến việc đo đạc (như đo độ dài đoạn thẳng, đo góc) để tiếp cận khái niệm hay định lý. Thực tế tại phòng thiết bị của các trường đã có thước thẳng có chia khoảng và thước đo góc (hình dưới đây).


Nhưng việc sử dụng các đồ dùng trên để rèn luyện kỹ năng vẽ góc cho học sinh thì được còn việc đo đạc trên một hình cụ thể thì độ chính xác không cao (do một nét phấn vẽ ở bảng khi vẽ góc có thể lệc hơn 10 đó là chưa kể những sai lệch do trầy trượt, độ chia nhỏ nhất của nhiều loại thước không thống nhất), nhiều khi làm mâu thuẫn giữa thực tế và lý thuyết (chẳng hạn sau khi dùng thước đo góc đo 3 góc của một tam giác thì cộng lại không bằng 1800, mà lại bằng 1780 thậm chí có khi học sinh đo được 1850).
Bên cạnh đó ở các lớp cuối cấp THCS cũng đã đưa vào dạng toán quỹ tích. Quỹ tích về bản chất là một cái vết do một điểm nào đó tạo ra khi nó di chuyển mà những hình vẽ sẵn lại là những đối tượng đứng yên. Thông thường để học sinh phát hiện ra quỹ tích giáo viên phải vẽ một số vị trí cơ bản của điểm rồi cho học sinh dự đoán quỹ tích nhưng khi mới làm quen với loại toán này thì học sinh rất khó phát hiện ra quỹ tích.
Ngoài ra, hiện nay việc sử dụng bài giảng điện tử đã trở nên phổ biến. Do đó việc mô phỏng đo đạc bằng máy sẽ dễ kết hợp cùng bài giảng hơn bằng cách nhúng các đoạn mô phỏng vào bài giảng.
II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP DỰ THI, TÍNH MỚI CỦA GIẢI PHÁP DỰ THI
1. Nội dung giải pháp
1.1. Mục tiêu của giải pháp: Mô phỏng việc đo độ dài đoạn thẳng, đo góc bằng thước “điện tử” giúp học sinh tiếp cận khái niệm tam giác bằng nhau, các trường hợp bằng nhau của hai tam giác, minh họa về các trường hợp đồng dạng của hai tam giác và mô phỏng quỹ tích cung chứa góc cùng một số bài toán cơ bản.
1.2 Phương pháp và nội dung tiến hành:
Sử dụng lập trình mô phỏng bằng ngôn ngữ Violet Script dưới dạng hoạt hình cùng một số mô hình động.
1.3 Thông tin về giải pháp:
Đồ dùng gồm 3 phần: Tam giác bằng nhau, tam giác đồng dạng và quỹ tích


Tam giác bằng nhau:
Phần này dùng để hỗ trợ dạy bài tam giác bằng nhau và ba trường hợp bằng nhau của hai tam giác.
Theo định hướng dạy học và sách giáo khoa mới từ năm 2004, việc tiếp cận các khái niệm như tam giác bằng nhau, tam giác đồng dạng và một số khái niệm khác đều thông qua đo đạc thực tế. Giải pháp chúng tôi tạo ra sẽ giúp giáo viên thực hiện tốt công đoạn này.
Hai tam giác bằng nhau.
Giáo viên cho học sinh đo hai góc A và B rồi tính ra số đo góc C






Sau đó yêu cầu học sinh tính số đo góc C để ôn lại tổng ba góc của một tam giác. Nếu học sinh tiếp tục đo góc C thì kết quả đo cũng phù hợp với kết quả tính (bằng 400).
Tiếp tục cho học sinh đo các góc của tam giác A’B’C’ rồi rút ra nhận xét.


Hình 1.3. Đo các góc của tam giác A’B’C’


Hình 1.4. Đo góc A’
Tiếp tục cho học sinh đo các cạnh của hai tam giác rồi rút ra nhận xét về các cạnh tương ứng và các góc tương ứng.




Hình 1.6. Đo cạnh B’C’
Sau khi đo các cạnh của hai tam giác ta được kết quả như hình vẽ sau:


Hình 1.7. Hoàn thành đo góc và cạnh của hai tam giác
Để đi đến định nghĩa hai tam giác bằng nhau giáo viên hướng học sinh đến nhận xét sau :


Ghi chú : - Phần đầu của modun trên có thể dùng để dạy bài tổng ba góc của một tam giác (mục 1)
- Các dụng cụ đo có khả năng dính với các điểm khi đưa lại gần nên học sinh rất dễ thực hiện.
Các trường hợp bằng nhau của hai tam giác.
Trường hợp 1 (c-c-c)
Giáo viên hướng dẫn học sinh thực hiện :
Tùy vào chất lượng học sinh của