SKKN: Phương pháp giải bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất

. MỤC LỤC
Danh mục Trang PhầnI: ĐẶT VẤN ĐỀ 03
I. Lí do chọn đề tài .......................................................................................... 03
II. Mục tiêu, nhiệm vụ, phương pháp nghiên cứu ......................................... . 03
1. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................... 03
2. Nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................................. 04
3. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 04
III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................ 03
PhầnII: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 05
I. Cơ sở lí luận ................................................................................................. 05
II. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................... 07
III. Các giải pháp thực hiện .......................................................................... 08
1. Quy trình giải các dạng bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất ở các
cấp độ di truyền ............................................................................................... 08
2. Thực hành phương pháp giải bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất trong chương trình Sách giáo khoa Sinh học 12 - Ban cơ bản ......................... 19
3. Thực hành phương pháp giải bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất
trong đề thi học sinh giỏi tỉnh ........................................................................... 25
4. Thực hành phương pháp giải bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất
trong đề thi các kì thi quốc gia........................................................................... 28
IV. Kết quả nghiên cứu ................................................................................ 32
Phần III : KẾT LUẬN & KIẾN NGHỊ 34
I. Ý nghĩa của sáng kiến kinh nghiệm ............................................................ 34
II. Bài học kinh nghiệm ............................................................................... 34
III. Kiến nghị ......................................................................................................35
TÀI LIỆU THAM KHẢO 37

Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lí do chọn đề tài
Trong chương trình sinh học 12 và ở các kì thi học sinh giỏi giải toán trên máy tính cầm tay, các kì thi tốt nghiệp THPT, thi tuyển sinh đại học - cao đẳng trong những năm gần đây thường gặp các bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất. Đây là dạng bài tập có ý nghĩa ứng dụng thực tiễn rất cao, giải thích được xác suất các sự kiện trong nhiều hiện tượng di truyền ở sinh vật, đặc biệt là di truyền học người.
Thực tiễn giảng dạy, bồi dưỡng học sinh giỏi môn sinh học 12 và ôn thi tốt nghiệp, ôn thi đại học - cao đẳng, tôi thấy học sinh rất lúng túng khi giải các bài tập di truyền có vận dụng toán xác suất. Các em thường không có phương pháp giải bài tập dạng này hoặc giải theo phương pháp tính tần suất hay tỉ lệ, có thể ngẫu nhiên trùng đáp án nhưng sai về bản chất.
Ứng dụng toán xác suất để giải các bài tập di truyền được các đồng nghiệp rất quan tâm và có rất nhiều chuyên đề, sáng kiến kinh nghiệm trên internet nhưng chỉ đề cập đến trong phần di truyền học người hoặc tính quy luật của hiện tượng di truyền mà có rất ít trong phần di truyền học phân tử và di truyền học quần thể.
Từ thực tiễn giảng dạy chương trình sinh học 12, bồi dưỡng học sinh giỏi sinh học lớp 12 và ôn thi tốt nghiệp, đại học - cao đẳng qua nhiều năm, tôi mạnh dạn viết đề tài "Phương pháp giải các bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất" ở các cấp độ di truyền: phân tử, cá thể và quần thể. Hi vọng đề tài này sẽ giúp các em học sinh tích cực chủ động vận dụng giải thành công các bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất trong các đề thi, tài liệu tham khảo ... và giải thích được các hiện tượng di truyền đầy lí thú.
II. Mục tiêu, nhiệm vụ, phương pháp nghiên cứu
1. Mục tiêu nghiên cứu
- Giúp học sinh có kĩ năng giải đúng, giải nhanh dạng bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất. Từ đó, các em giải thích được xác suất các sự kiện xảy ra trong các hiện tượng di truyền ở sinh vật và các tật bệnh con người để có ý thức bảo vệ môi trường sống, bảo vệ vốn gen của loài người, khơi gợi niềm hứng thú, say mê môn sinh học.
- Giúp các đồng nghiệp tham khảo để có thể vận dụng tốt hơn trong công tác giảng dạy về các bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất.
2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Nghiên cứu bản chất xác suất trong sinh học, lí thuyết và các công thức về toán xác suất thống kê, tổ hợp để có thể giải các bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất.
- Nghiên cứu phương pháp giải các bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất ở các cấp độ di truyền: phân tử, cá thể và quần thể.
- Nghiên cứu phương pháp giải các bài tập di truyền có ứng dụng toán xác suất thường gặp trong sách giáo khoa sinh học 12, các kì thi học sinh giỏi tỉnh, thi học sinh giỏi giải toán trên máy tính cầm tay, các đề thi ở các kì thi quốc gia.
3. Phương pháp nghiên cứu
- Kết hợp giữa phương pháp lí luận và phương pháp phân tích, tổng kết thực tiễn.
- Kết