SKKN DDCD 11

PHẦN MỞ ĐẦU

Điều 27.1 Luật giáo dục của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam xác định:
“Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam xã hội chủ nghĩa, xây dựng tư cách và trách nhiệm công dân…”([1])
Điều 28.2 Luật giáo dục xác định: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn; tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”([2])
Quán triệt những quy định của Luật giáo dục, nhà trường THPT cần cụ thể hoá định hướng đổi mới giáo dục đối với từng môn học.
Môn Giáo dục công dân (GDCD) giữ vai trò quan trọng và trực tiếp trong việc giáo dục học sinh ý thức và hành vi người công dân, phát triển tâm lực và nhân cách con người toàn diện. Vì vậy, môn GDCD ở THPT cần tích cực đổi mới nội dung, phương pháp dạy học để đáp ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới đất nước, thực hiện CNH, HĐH và phát triển KTTT định hướng XHCN. Đổi mới nội dung và đặc biệt là phương pháp và hình thức tổ chức dạy học môn GDCD phải nhằm góp phần tích cực vào việc đào tạo nguồn nhân lực và những công dân mới có tính năng động, sáng tạo, thích ứng với cơ chế thị trường, có phẩm chất và năng lực để thực hiện thành công sự nghiệp CNH, HĐH ở nước ta hiện nay và phù hợp với xu thế phát triển chung của thời đại.
Quá trình dạy học môn GDCD là quá trình học sinh được cuốn hút vào các hoạt động do giáo viên thiết kế, tổ chức và chỉ đạo, để thông qua đó, học sinh có thể tự khám phá và chiếm lĩnh tri thức. Trong quá trình dạy học, giáo viên phải huy động , khai thác tối đa năng lực tư duy cho học sinh, tạo cơ hội và động viên , khuyến khích học sinh bày tỏ quan điểm, ý kiến của mình về vấn đề đang học.Để làm được điều đó , ngoài các phương pháp như : Đàm thoại, vấn đáp, nêu vấn đề….thì phương pháp thảo luận nhóm là một phương pháp tối ưu nhất. Tuy nhiên, không phải bất kì bài nào cũng có thể sử dụng phương pháp thảo luận nhóm và chỉ rập khuôn theo một cách, bởi lẽ đã có những giáo viên khi sử dụng phương pháp này đã vô tình biến lớp học của mình thành “ một giờ giải lao hợp pháp”. Chọn phương pháp cho một tiết học là không khó nhưng làm sao để sử dụng phương pháp đó một cách có hiệu quả thì là cả một vấn đề cần bàn luận, nghiên cứu, đặc biệt khi giảng dạy về một số chính sách xã hội ở chương trình GDCD lớp 11, những kiến thức vừa có tính thực tiễn lại vừa có tính quan điểm, đường lối. Qua thöïc tieãn giaûng daïy baûn thaân toâi ñaõ böôùc ñaàu tích luõy ñöôïc moät soá kinh nghieäm trong vieäc sử dụng phương pháp thảo luận nhóm khi giảng dạy một số chính sách xã hội ở chương trình GDCD lớp 11. Toâi xin maïnh daïn trình baøy ôû ñaây vôùi hi voïng cung caáp cho caùc baïn ñoàng nghieäp moät soá kinh nghieäm nho nhoû trong quaù trình giaûng daïy .Vôùi khuoân khoå cuûa ñeà taøi toâi xin trình baøy moät soá noäi dung cô baûn sau:
A - Phaàn môû ñaàu.
B - Phaàn noäi dung:
Chöông I : Cô sôû lí luaän.
Chöông II : Thöïc tieãn aùp duïng phöông phaùp thaûo luaän nhoùm khi giaûng daïy veà moät soá chính saùch xaõ hoäi ôû chöông trình GDCD lôùp 11.
Chöông III: Moät soá kinh nghieäm khi söû duïng phöông phaùp thaûo luaän nhoùm ñeå giaûng daïy veà moät soá chính saùch xaõ hoäi ôû chöông trình GDCD lôùp 11.
C - Phaàn keát luaän


















PHAÀN NOÄI DUNG
CHÖÔNG I
CÔ SÔÛ LÍ LUAÄN CUÛA PHÖÔNG PHAÙP THAÛO LUAÄN NHOÙM.
Phöông phaùp thaûo luaän nhoùm veà thöïc chaát laø toå chöùc cho hoïc sinh baøn baïc, trao ñoåi trong nhoùm nhoû. Thaûo luaän nhoùm ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaèm giuùp cho moïi hoïc sinh tham gia moät caùch chuû ñoäng vaøo quaù trình hoïc taäp, taïo cô hoäi cho hoï coù theå chia seû kieán thöùc, kinh nghieäm, yù kieán ñeå giaûi quyeát moät vaán ñeà coù lieân quan ñeán noäi dung baøi hoïc..Phöông phaùp naøy seõ laøm giaûm bôùt tính chuû quan, phieán dieän laøm taêng tính khaùch quan khoa hoïc cho hoïc sinh.Kieán thöùc trôû neân saâu saéc, beàn vöõng deã nhôù vaø nhôù nhanh hôn, khoâng khí lôùp hoïc thoaûi maùi, hoïc sinh töï tin hôn trong vieäc trình baøy yù kieán cuûa mình vaø bieát laéng nghe, pheâ phaùn yù kieán cuûa caùc thaønh vieân khaùc.
.1.1. Caùch tieán haønh: Thaûo luaän nhoùm coù theå tieán haønh theo caùc böôùc sau:
Giaùo vieân neâu chuû ñeà thaûo luaän , chia nhoùm, giao caâu hoûi, yeâu caàu thaûo luaän cho moãi nhoùm, quy ñònh thôøi gian thaûo luaän vaø phaân coâng vò trí ngoài thaûo luaän cho caùc nhoùm.
Caùc nhoùm tieán haønh thaûo luaän.
Ñaïi dieän töøng nhoùm trình baøy keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm. Caùc nhoùm khaùc laéng nghe, chaát vaán, trao ñoåi, boå sung yù kieán.
Giaùo vieân toång keát caùc yù kieán.
1.2. Yeâu caàu sö phaïm:
- Coù nhieàu caùch chia nhoùm , coù theå chia theo soá ñieåm danh, theo löù tuoåi, theo ñoäi, theo giôùi tính, theo vò trí ngoài…
- Quy moâ nhoùm coù theå lôùn hoaëc nhoû, tuøy theo vaán ñeà thaûo luaän. Tuy nhieân ,nhoùm töø 6-8 hoïc sinh laø toát nhaát bôûi nhö vaäy vöøa ñuû nhoû ñeå ñaûm baûo taát caû hoïc sinh coù theå tham gia yù kieán. Soá hoïc sinh nhö vaäy vöøa ñuû lôùn ñeå ñaûm baûo raèng hoïc sinh khoâng thieáu yù töôûng vaø khoâng coù gì ñeå noùi.
- Noäi dung thaûo luaän cuûa caùc nhoùm coù theå gioáng hoaëc khaùc nhau.
- Giaùo vieân caàn quy ñònh roõ thôøi gian thaûo luaän vaø trình baøy keát quaû thaûo luaän cho caùc nhoùm.
- Moãi nhoùm caàn choïn moät trong nhöõng thaønh vieân trong nhoùm laøm tröôûng nhoùm.
Tröôûng nhoùm ñieàu khieån doøng thaûo luaän cuûa nhoùm, môøi caùc thaønh vieân phaùt bieåu, chuyeån sang caâu hoûi khaùc khi thích hôïp, ñaûm baûo raèng moãi ngöôøi – bao goàm caû nhöõng caù nhaân hay xaáu hoå hoaëc ngaïi phaùt bieåu ñeàu coù cô hoäi ñeå ñoùng goùp. Ñoàng thôøi ôû nhieàu tröôøng hôïp – nhöng khoâng phaûi laø taát caû, trong nhoùm caàn coù moät ngöôøi ghi bieân baûn, ghi laïi nhöõng ñieåm chính cuûa cuoäc thaûo luaän ñeå trình baøy tröôùc caû lôùp. Hoïc sinh caàn ñöôïc luaân phieân nhau laøm “ nhoùm tröôûng” vaø “ thö kí” vaø luaân phieân nhau ñaïi dieän cho nhoùm trình baøy keát quaû thaûo luaän.
- Keát quaû thaûo luaän coù theå ñöôïc trình baøy döôùi nhieàu hình thöùc: Baèng lôøi, ñoùng vai, vieát hoaëc veõ treân giaáy to…; coù theå do moät ngöôøi thay maët nhoùm trình baøy, coù theå nhieàu ngöôøi trình baøy, moãi ngöôøi moät ñoaïn noái tieáp nhau,…
- Trong thôøi gian hoïc sinh thaûo luaän theo nhoùm nhoû, giaùo vieân caàn ñi voøng quanh caùc nhoùm vaø laéng nghe yù kieán cuûa hoïc sinh, giuùp ñôõ, gôïi yù cho caùc em neáu caàn thieát.
CHÖÔNG II
THÖÏC TIEÃN AÙP DUÏNG PHÖÔNG PHAÙP THAÛO LUAÄN NHOÙM KHI GIAÛNG DAÏY VEÀ MOÄT SOÁ CHÍNH SAÙCH XAÕ HOÄI
ÔÛ CHÖÔNG TRÌNH GDCD LÔÙP 11.
Noäi dung thaûo luaän.
Vieäc ñaàu tieân cuûa ngöôøi giaùo vieân khi söû duïng phöông phaùp thaûo luaän nhoùm laø phaûi choïn ñöôïc noäi dung thaûo luaän vì khoâng phaûi baát kì noäi dung naøo trong baøi cuõng tieán haønh thaûo luaän nhoùm ñöôïc ñaëc bieät laø khi giaûng daïy caùc vaán ñeà veà chính saùch xaõ hoäi.
Maët khaùc, khi söû duïng phöông phaùp thaûo luaän nhoùm trong giaûng daïy moät soá chính saùch xaõ hoäi neáu giaùo vieân chæ cho hoïc sinh thaûo luaän caùc kieán thöùc trong saùch giaùo khoa thoâi thì baøi hoïc seõ mang tính kinh vieän vaø chæ ñaït ñöôïc moät muïc ñích cuûa baøi laø veà kieán thöùc coøn veà thaùi ñoä, kyõ naêng laø chöa coù.Xuaát phaùt töø thöïc tieãn treân khi söû duïng phöông phaùp naøy giaùo vieân caàn xaây döïng caùc tình huoáng coù tính chaát traùi ngöôïc nhau ñeå hoïc sinh thaûo luaän vaø ñöa ra keát luaän ñuùng hoaëc sai trong tình huoáng ñoù. Traùnh söï aùp ñaët cuûa giaùo vieân ñoái vôùi hoïc sinh. Caùc tình huoáng ñöa ra phaûi saùt vôùi thöïc tieãn cuoäc soáng vaø gaàn guõi vôùi nhaän thöùc , taâm lyù löùa tuoåi hoïc sinh.
Ví duï: Khi giaûng daïy baøi 11- muïc 3: Traùch nhieäm cuûa coâng daân ñoái vôùi chính saùch daân soá vaø giaûi quyeát vieäc laøm. Giaùo vieân xaây döïng caùc tình huoáng sau ñeå hoïc sinh thaûo luaän:
+ Nhoùm 1: Vôï choàng anh chò B soáng raát haïnh phuùc vaø coù 2 coâ con gaùi xinh ñeïp, hoïc gioûi, ngoan ngoaõn. Nhöng gaàn ñaây anh B raát hay uoáng röôïu say xæn vaø chöûi bôùi vôï con, coù ngöôøi hoûi anh raèng taïi sao anh laïi thay ñoåi nhö vaäy? Anh noùi : “ Toâi noùi vôï toâi sinh cho toâi moät thaèng con trai ñeå noái doõi toâng ñöôøng nhöng coâ ta nhaát ñònh khoâng. Moät luõ vòt giôøi roài sau naøy laøm ñöôïc caùi troø troáng gì? Vì con gaùi laø con ngöôøi ta maø…”.
* Caâu hoûi: Em coù suy nghó gì veà quan nieäm cuûa anh B? Neáu laø coäng taùc vieân daân soá em seõ khuyeân anh B nhö theá naøo?
Nhoùm 2 : Nam soáng trong moät gia ñình giaøu coù ôû huyeän, boá laøm ôû ngaân haøng huyeän , meï laø chuû tieäm vaøng. Nam laø con moät trong gia ñình neân ñöôïc cöng chieàu , muoán thöù gì laø boá meï mua cho thöù aáy, Nhöng vì ñöôïc cöng chieàu neân Nam khoâng chòu hoïc taäp maø chæ suoát ngaøy lo chôi ñieän töû, ñaùnh bi da..suoát ngaøy cuùp tieát ,troán hoïc. Thaáy vaäy, caùc baïn trong lôùp khuyeân baûo,ñoäng vieân ñeå Nam chaêm lo vaøo chuyeän hoïc nhöng Nam khoâng nghe lôøi maø coøn noùi: “ Mình chaúng caàn hoïc, chaúng caàn phaûi coù ngheà nghieäp gì vì boá meï mình ñaõ coù tieàn nuoâi mình suoát ñôøi”.
+ Caâu hoûi: Em coù suy nghó gì veà caâu noùi treân cuûa baïn Nam ? Neáu laø baïn cuûa Nam em seõ khuyeân baïn aáy nhö theá naøo?
Sau khi giaùo vieân ñöa ra 2 tình huoáng treân cho hoïc sinh thaûo luaän, baøn baïc ñeå ñöa ra caùch giaûi quyeát, haàu heát caùc em neâu ñöôïc traùch nhieäm cuûa coâng daân noùi chung vaø cuûa baûn thaân mình noùi rieâng ñoái vôùi 2 chính saùch xaõ hoäi ñoù moät caùch töï nhieân, khoâng leä thuoäc vaøo khuoân maãu trong saùch giaùo khoa.Chöùng toû khaû naêng vaän duï