SKKN - Cap thanh pho

Lý do chọn đề tài.


Trong nhà trường hiện nay, mục tiêu giáo dục tổng quát đã được xác định tương đối phù hợp với xu hướng tất yếu của thời đại. Bao gồm: năng lực, thái độ, kỹ năng, kiến thức, cách học,cách sống nhằm tạo ra những con người lao động tự chủ, năng động sáng tạo, có năng lực tự học, năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn. Muốn đào tạo ra những con người năng đông, tự chủ, sáng tạo thì phương pháp giáo dục phải hướng vào việc khơi dậy, rèn luyện và phát triển khả năng suy nghĩa và làm một cách tự chủ, năng động sáng tạo ngay trong học tập, lao động ở nhà trường.

Trong nhà trường, điều chủ yếu là không phải nhồi nhét kiến thức mà là giáo dục cho học sinh phương pháp nghiên cứu, phương pháp học tập, giải quyết vấn đề một cách tích cực, chủ động, sáng tạo. Có như vậy chúng ta mới đào tạo được những con người mới đáp ứng cuộc cách mạng về khoa học, công nghệ, đáp ứng xu thế phát triển của thời đại. Sự phát triển của đất nước trong mỗi giai đoạn lịch sử đòi hỏi phải đổi mới mục tiêu giáo dục. Trong những năm qua nghành giáo dục đã chăm lo phát triển và đổi mới phương pháp giáo dục ở mức độ thích hợp với từng giai đoạn phát triển của đất nước. Nền kinh tế của đất nước đang hội nhập với WTO, giáo dục không thể đứng ngoài tình hình đó. Trong điều kiện lịch sử cụ thể của xã hội Việt Nam hiện nay thì nhiêm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ Quốc với yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước đang đặt ra cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân. Đặc biệt là thế hệ trẻ – chủ nhân tương lai của đát nước. Đây là thử thách lớn lao đồng thời cũng là cơ hội lớn cho thế hệ trẻ nước nhà. Để làm được việc đó nhân tố quyết định cho sự thành công là phẩm chất năng lực của người Việt Nam, là trình độ dân trí, nguồn nhân lực, nhân tài của đất nước. Vì vậy vai trò của giáo dục hiện nay có ý nghĩa quan trọng để xã hội phát triển, đảm bảo cho sự phát triển của khoa học kĩ thuật vào sản xuất. Do đó giáo dục phải tiếp tục đổi mới phương pháp cho phù hợp với nhu cầu của xã hội.

Năm học 2007- 2008 là năm học huyện Tiên Lãng tiếp tục là năm “ Hội nhập – phát triển – bền vững” và hưởng ứng phong trào “hai không” với năm nội dung. Toàn thể giáo viên đã hăng hái trong phong trào đổi mới phương pháp dạy học, áp dụng khoa học công nghệ tin học trong dạy học. Hưởng ứng phong trào đó là một giáo viên trực tiếp tham gia công tác giảng dạy tôi xin mạnh dạn trình bày một vài suy nghĩ về một phương pháp dạy học môn Toán ở trường phổ thông nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả trong dạy học đó là “ áp dụng kiểu dạy học hợp tác theo nhóm nhỏ cho một tiết dạy”.
Đây là những suy nghĩ chủ quan của bản thân, nên không thể tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy rất mong nhận được những ý kiến đóng góp phê bình của các đồng chí đồng nghiệp để bản thân tôi rút ra được những kinh nghiệm trong công tác giảng dạy.


một vài suy nghĩ về phương pháp dạy học hợp tác
theo nhóm nhỏ đối với môn toán.

Cơ sở lý luận: Đổi mới phương pháp dạy học nói chung và môn toán nói riêng đều xuất phát từ những quan niệm sau:

Mục tiêu giáo dục
Hoạt động cơ bản là dạy học, là hình thành và phát triển nhân cách học sinh. Dạy học không chỉ cung cấp cho học sinh những tri thức, kiến thức cơ bản mà còn phải tích cực vào việc hình thành và phát triển nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa. Học sinh càng tham gia tích cực, chủ động vào hoạt động học tập thì phẩm chất, năng lực cá nhân càng sớm được hình thành và phát triển hoàn thiện. Tính năng động, sáng tạo, tự chủ là những phẩm chất của con người rất cần thiết trong cuộc sống hiện đại, những phẩm chát đó cần phải được hình thành ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Yêu cầu của việc giảng dạy

Trước đây trong giảng dạy người thầy giáo chỉ chú trọng việc truyền đạt tri thức khoa học của bộ môn mà coi nhẹ phương pháp học tập nghiên cứu mang tính đặc thù của môn đó. Ngày nay cùng với tri thức khoa học của bộ môn, cùng với sự hỗ trợ của thiết bị dạy học hiện đại, người thầy phát huy tối đa năng lực tự chủ của học sinh bằng cách hướng dẫn, điều khiển học sinh tự tìm ra nội dung kiến thức trọng tâm của bài học bằng chính khả năng của mình đây là điều có ý nghĩa to lớn với nhiệm vụ học tập của mỗi người học sinh.

Năng lực cá nhân.

Việc đổi mới phương pháp dạy học phải phù hợp với sự phân hoá trong dạy học. Năng lực của học sinh trong một lớp không hoàn toàn giống nhau, việc phân hoá đối tượng, tiến tới cá nhân hoá trong dạy học là xu hướng tất yếu để đảm bảo sự phát triển tối ưu của mỗi học sinh.

Đặc trưng riêng của từng môn học

Mỗi môn học có đặc trưng riêng, bộ môn toán là môn học giữ vai trò rất quan trọng, bởi toán học là công cụ giúp học sinh trong hoạt động học tập tốt các môn học khác, góp phần phát triển tư duy sáng tạo và năng lực trí tuệ cho học sinh.
Vì vậy thông qua việc dạy học phải rèn khả năng suy nghĩ phương pháp học tập của học sinh. Việc tìm kiếm chứng minh một định lý, tìm lời giải của một bài toán có tác dụng lớn trong việc rèn luyện cho học sinh các phương pháp khoa học trong suy nghĩ, suy luận, trong giải quyết vấn đề, biết quan sát, tìm tòi, dự đoán một cách thông minh sáng tạo.
Tóm lại, dạy học là một hoạt động trọng yếu trong nhà trường, thông qua dạy chữ để dạy người. Đổi mới phương pháp dạy học là việc làm cần thiết để đáp ứng nhu cầu cần thiết của xã hội. Các nhà giáo dục đã khẳng định dạy học trong một nhóm đơn vị nhóm nhỏ là phù hợp với xu thế mới của thời đại. Việc vận dụng kiểu hoạt động theo nhóm nhỏ này có thể vận dụng cho tất cả các môn học trong đó vận dụng vào một giờ dạy Toán là một việc làm có cơ sở khoa học đáng tin cậy.

Cơ sở chỉ đạo xây dựng chương trình môn toán THCS

Để đáp ứng yêu cầu đổi mới về mục tiêu cấp học đã nêu trong Luật giáo dục(1998) cần phải có một chương trình giáo dục phổ thông phù hợp với tình hình đất nước ta hiện nay. Đồng thời nhìn ra thế giới thì chương trình sách giáo khoa cũ của ta còn quá coi trọng về lý thuyết kinh viện hàn lâm nay được giảm tải về lý thuyết đó và tăng yêu cầu hoạt động thực hành cho học sinh. Nghĩa là: người học phải được tham gia tích cực chủ động vào các hoạt động tìm tòi kiến thức, phải được thực hành nhiều, làm việc nhiều. Từ đó nhân cách học sinh được bộc lộ. Từ các căn cứ trên, việc tổ chức cho học sinh học tập như thế nào cho hiệu quả là một vấn đề dược nhiều nhà giáo dục quan tâm.

Biện pháp thực hiện.

Sau đây tôi xin trình bày một số hướng chia nhóm nhỏ vào việc tổ chức hoạt động trong một tiết dạy.
Đối với một tiết dạy kiến thức mới.

Bước 1:- Giáo viên cần chuẩn bị xác định chính xác mục tiêu của bài dạy. Qua bài học học sinh nắm được các kiến thức cơ bản trọng tâm nào, kiến thức cần rèn luyện kỹ năng là gì và thái độ của học sinh sau khi học xong bài.
Từ đó tìm mối quan hệ giữa kiến thức được xây dựng trong bài với kiến thức cũ đã học trước đó.
Xác định và phân loại thành các dạng bài tập trong sách giáo khoa để giáo viên có hướng phân chia việc cho các nhóm hoạt động.

Bước 2: Khi đã xác định rõ mục tiêu cơ bản của bài học , giáo viên sẽ tìm tòi và định hướng cho việc phân nhóm nhỏ học tập.

Đối với học sinh.
Yêu cầu học sinh chuẩn bị kỹ bài học ở những tiết học truớc để góp phần xây dựng bài mới cho tốt hơn khi hoạt động theo nhóm nhỏ.
Giáo viên giao việc chuẩn bị ở nhà cho từng nhóm: mỗi nhóm cần xem xét một nội dung cụ thể nào đó. Tổng hợp các vấn đề của các nhóm thành một đợn vị kiến thức của bài học mới.
Đối với giáo viên: sau khi đã nghiên cứu kỹ mục tiêu bài dạy giáo viên cần chuẩn bị một số nội dung sau:
Nội dung kiến thức cần truyền thụ cho học sinh.
Chọn nội dung nào có thể cho học sinh hoạt động nhóm.
Chuẩn bị phương tiện cho bài dạy.
Lựa chọn hệ thống câu hỏi mềm dẻo, nhẹ nhàng gây hứng thú thi đua giữa các nhóm.

Đối với tiết luyện tập hay ôn tập chương.

Luyện tập hay ôn tập là khâu quan trọng giúp học sinh hoàn thiện tri thức mới và biết vận dụng tri thức đó để giải quyết các nhiệm vụ thực tiễn, tác động đến tình cảm đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh.
Trước hết ta xét đến cấu trúc các giờ luyện tập, ôn tập chương của sách giáo khoa mới được trình bày trên cơ sở hệ thống các câu hỏi và hệ thống bài tập. Toàn bộ phần lý thuyết được luyện tập bằng hệ thống câu hỏi, đòi hỏi học sinh phải có ý thức tự giác học và chuẩn bị truớc ở nhà. Do đó giáo viên cần tổ chức cho học sinh hoạt động theo nhóm trong tiết luyện tập và ôn tập chương như thế nào?

Đối với học sinh.
Học sinh phải chuẩn bị kỹ các câu hỏi ở sách giáo khoa một cách đày đủ và chính xác ( các em có thể chưa thuộc các câu hỏi xong về nội dung thì phải nắm thật chắc).
Học sinh chuẩn bị chu đáo các b