SINH VẬT CHUYỂN GEN- THÀNH TỰU VÀ VIỆC ỨNG DỤNG TRONG THỰC TẾ

3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
1
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÌNH DƯƠNG
KHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌC
BÁO CÁO SEMINAR
MÔN: SINH HỌC PHÂN TỬ NHẬP MÔN

GVHD: TS. HUỲNH THANH TÙNG
NHÓM SVTH: NHÓM 11-LỚP 04sh03
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
2
ĐỀ TÀI:
SINH VẬT CHUYỂN GEN- THÀNH TỰU VÀ VIỆC ỨNG DỤNG TRONG THỰC TẾ.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
3
Mục lục
I. MỞ ĐẦU
II. NỘI DUNG:
Định nghĩa SV chuyển gen
Đặc điểm chung của SV chuyển gen
Phân chia 2 nhóm chính:
Thực vật chuyển gen
Giới thiệu chung
Kỹ thuật chuyển gen vào thực vật
Các loại cây trồng chuyển gen thành công
Ưu nhược điểm của thực vật chuyển gen
Động vật chuyển gen
Giới thiệu chung
Các phương pháp chuyển gen vào tế bào động vật
Các hướng nghiên cứu và ứng dụng động vật chuyển gen
Ưu nhược điểm của động vật chuyển gen.
Các tranh luận xung quanh vấn đề sinh vật chuyển gen.
Hướng phát triển sinh vật chuyển gen ở nước ta
Một số cơ quan thực hiện chuyển gen trong và ngoài nước
III. KẾT LUẬN
IV. TÀI LIỆU THAM KHẢO
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
4
Việc ứng dụng công nghệ sinh học, nhất là công nghệ sinh học hiện đại trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu to lớn và ngày càng có nhiều ứng dụng rộng rãi trong thực tiễn, đặc biệt là đã tạo ra được những sinh vật biến đổi gene mang các đặc tính mong muốn có giá trị cao.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
5
Sinh vật biến đổi gen (Genetically modified organisms)
Sinh vật chuyển gen hay sinh vật biến đổi gen là những sinh vật mà hệ gen của nó đã được con người làm biến đổi cho phù hợp với mục đích của mình.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
6
Có 3 cách tạo ra sinh vật biến đổi gen:
Đưa thêm gen lạ vào hệ gen
Làm biến đổi 1 gen đã có sẵn trong hệ gen
Loại bỏ hoặc làm bất hoạt 1 gen nào đó trong hệ gen
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
7
1) Các loài sinh vật gần gũi, có nhiều lợi ích cho con người (gà, bò, dê, thuốc lá, ngô, bông…)
2) Mang 1 hoặc một số đặc điểm lạ, ưu việt hơn so với cá thể nguyên thủy cùng loài, các đặc tính này thường ảnh hưởng lớn đến năng suất, phẩm chất.

Đặc điểm chung của SV chuyển gen
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
8
3) Gồm các bước thực hiện như sau:
Tách chiết gen.
Nhân dòng gen.
Xác định trình tự gen.
Thiết kế các vector chuyển gen.
Biến nạp gen.
Biểu hiện gen lạ vào tế bào hoặc cơ thể chủ nhận.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
9
Thể truyền(vector): phân tử AND nhỏ có khả năng nhân đôi độc lập hoặc gắn vào hệ gen của tế bào. Thể truyền có thể là plasmid hoặc AND của virus đã được biến đổi.
Ví dụ về một thể truyền là các vòng plasmid của vi khuẩn đất Agrobacterium tumefaciens
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
10
THỰC VẬT CHUYỂN GEN (GMP)
Kỹ thuật chuyển gen vào thực vật
Các loại cây trồng chuyển gen thành công
Ưu nhược điểm
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
11
Thực vật chuyển gen (GMP) là một thực vật mang một hoặc nhiều gen được đưa vào nhân tạo thay vì thông qua lai tạo.
Những gen được tạo đưa vào (gen chuyển) có thể được phân lập từ những loài thực vật có quan hệ họ hàng hoặc khác biệt hoàn toàn.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
12
Các phương pháp đưa một gen lạ vào hệ gen thực vật:
Nhờ vi khuẩn đất Agrobacterium
Ti- plasmid
Ri- plasmid
Nhờ các vi khuẩn có quan hệ rất gần với Agrobacterium như họ Rhizobiaceae.
Kĩ thuật PCR
Bằng súng bắn gen.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
13
Các loại cây trồng chuyển gen thành công
Năm 1994, giống cà chua Calgene chuyển gen chín chậm, trở thành cây chuyển gen đầu tiên được sản xuất và tiêu thụ ở các nước công nghiệp
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
14
Các loại cây trồng chuyển gen thành công
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
15
Cà chua tím tiêu diệt ung thư
Nhờ kỹ thuật biến đổi gen, các nhà khoa học Anh đã tạo ra "siêu cà chua" có khả năng đẩy lùi các tế bào ung thư.

Cà chua tím, còn được gọi là "siêu cà chua", có mùi vị hệt như cà chua bình thường, nhưng có thêm hai gene sản xuất sắc tố màu tối của hoa mõm chó. Những sắc tố này có đặc tính chống oxy hóa nên có thể chống lại nhiều bệnh, bao gồm ung thư, tiểu đường và tim mạch.

Trung tâm nghiên cứu John Innes ở Norwich (Anh)
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
16
Khoai tây chuyển gen tạo củ ở trên
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
17
Cây sắn dây có gen IPT
Gen IPT tạo Cytokinin có tác động đến nhiều quá trình tăng trưởng và phát triển của thực vật, đặc biệt trong sự phân chia tế bào, sự phát triển diệp lục tố, cản sự lão suy.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
18
Gạo hạt vàng chứa β caroten (tiền vitamin A)
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
19
Lúa chuyển gien chứa vaccin ngừa bệnh sốt mùa hè (fever) - một bệnh dị ứng do phấn hoa hoặc bụi gây ra
Cụ thể là TN trên chuột ăn lúa chuyển gien nói trên hắt hơi ít hơn khi tiếp xúc với phấn hoa so với những con không được ăn lúa (nhóm đối chứng). Được biết nhóm đã tạo ra một loại lúa tương tự dành cho người và sẽ thử nghiệm độ an toàn trong vài năm tới.


3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
20
Đậu kháng virut khảm
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
21
Cây thuốc lá phát sáng
Cây thuốc lá được thêm vào gen tổng hợp protein huỳnh quang từ loài sứa.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
22
Bông Bt (chứa gen kháng sâu của VK Bacillus thuringiensis)

Bông Bt có thể chống chịu được với côn trùng gây hại bông trong thời gian dài, đồng thời hỗ trợ cho cả các cây trồng không biến đổi khác trong vòng 10 năm.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
23
Cây thuốc lá được chuyển thêm gen kháng thuốc trừ cỏ.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
24
Bắp GM giúp tuyến trùng diệt được sâu đục rễ

3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
25
Ưu điểm
Công nghệ này cho phép chọn và chuyển chỉ riêng đặc tính mong muốn.
Hợp lí, hiệu quả và đem lại kết quả rất tốt.
Nhược điểm
Có thể tạo ra các chất gây dị ứng.
Một vài giống cây trồng chuyển gen có chứa các gen quy định tính trạng kháng kháng sinh-> lây cho các sinh vật khác chung quanh.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
26
Động vật chuyển gen (GMA)
Các phương pháp chuyển gen vào tế bào động vật
Các hướng nghiên cứu và ứng dụng động vật chuyển gen
Ưu nhược điểm.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
27
Các phương pháp chuyển gen vào tế bào động vật thường dùng:
Vector sử dụng để thêm gen
Vector Retrovirus
Vector Adenovius
Súng bắn gen.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
28
Quy trình tạo động vật chuyển gen
Gen cần chuyển
Thụ tinh trong ống nghiệm
Vật chuyển gen
Tử cung của con vật khác
phôi
Trứng
Hợp tử
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
29
Chuột biến đổi gen sản xuất ra lactoferrin. Chất này chỉ có trong sữa mẹ bảo vệ trẻ khỏi các vi trùng, vi khuẩn gây bệnh.
Dê sản xuất nhiều sữa hơn.
(Theo Viện SH Di truyền Nga)
Các hướng nghiên cứu và ứng dụng động vật chuyển gen
Chuột, dê chuyển gen
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
30
Những con chuột này sinh năm 1997 tại ĐH Osaka, Nhật Bản. Đó là loài vật có vú phát sáng đầu tiên trong lịch sử tự nhiên. Nhờ ánh sáng huỳnh quang của chuột, các nhà nhiên cứu dễ dàng quan sát sự phát triển của thai nhi.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
31
Chuột có gen phát sáng của sứa

Chuột có gen phát sáng của sứa

Chuột có gen phát sáng của sứa

3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
32
Gà mái chuyển gen để tạo ra thuốc điều trị ung thư từ trứng.
Helen Sang và các đồng nghiệp đã thực hiện chuyển gen cho gà bằng cách tiêm một loại virus vào phôi gà vào giai đoạn sớm nhất. Loại virus này sẽ thêm vào những thông tin di truyền vào bộ gen mã hoá khi gà bắt đầu đẻ trứng.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
33
Ứng dụng của công nghệ chuyển gen động vật:

- Trong chăn nuôi: tạo ra các giống vật nuôi có đặc tính mong muốn, ví dụ heo nhiều nạc, đẻ nhiều lứa, bò nhiều sữa, gà có thịt thơm ngon...
- Trong bảo tồn: tách giữ các gen quý ở động vật quý hiếm nhằm tái tạo, phục hồi giống loài.
- Trong lĩnh vực môi trường: tạo vi sinh vật mang gen xử lý chất thải, làm sạch không khí, cân bằng sinh thái...


3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
34
- Trong dược phẩm: tạo ra thuốc quý trong cơ thể động vật.
- Trong y học: liệu pháp gen đã ra đời nhằm chữa những bệnh do tổn thương gen gây ra.
- Trong công nghiệp giải trí: chuyển gen vào sinh vật cảnh.
- Trong nghiên cứu cơ bản: phát hiện quy luật hoạt động của gen...


3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
35
Các tranh luận xung quanh vấn đề sinh vật chuyển gen.

Thực phẩm chuyển gen từ sinh vật chuyển gen có an toàn hay không?
Liệu các sản phẩm chuyển gen có ảnh hưởng gì đến môi trường sinh thái hay không?
Thảo luận
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
36
Hướng phát triển sinh vật chuyển gen ở nước ta

Hiện nay, Việt Nam đang tập trung vào nghiên cứu lúa, ngô, đậu tương là những cây lương thực, thực phẩm quan trọng.



3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
37
Việt Nam cũng đã đào tạo được đội ngũ cán bộ, thu thập và phân lập được hàng chục gen quí có giá trị để chuyển vào cây trồng. Hướng tập trung nghiên cứu và triển khai trên cây bông, cây lúa, cây cúc kháng sâu, đu đủ kháng bệnh đốm vòng và cây lúa sinh tổng hợp tiền vitamin A.
Nghiên cứu chuyển gen chịu thuốc diệt cỏ và kháng bệnh khô vằn vào giống lúa DT10, DT13
Gen kháng bệnh bạc lá vào giống lúa VL902
Gen kháng sâu tơ vào bắp cải CB26, gen Bt, GNA, Xa-21
Gen tổng hợp Beta-caroten vào lúa indica (MTL250, IR64, KDML) để có giống lúa giàu vitamin A .
Chiết AND và định vị dược một sô allen cho một số dòng keo lai, bạch đàn.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
38
Đã phát hiện gen halothan liên quan đến tỷ lệ nạc và khả năng chống stress của lợn
Gen kappa casein và B-lactolobulin điều khiển năng suất và chất lượng sữa bò,
Gen hormon sinh trưởng liên quan đến tốc độ sinh trưởng và thành phần thịt xẻ của lợn
Gen qui định giới tính của bò để xác định giới tính phôi 7 ngày tuổi.
3/26/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
39
Tài liệu tham khảo
http://www.agbiotech.com.vn/vn/?key=123&mnu=preview
http://www.agriviet.com
www.youtube.com
tvtl.bachkim.vn-> công nghệ gen
toodoc.com, etc..