Sinh hoc dai cuong

ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC HUẾ
BỘ MÔN SINH HỌC
Giảng viên: Th.S. BÙI LÊ THANH NHÀN
Huế - 2008
BÀI GIẢNG THỰC HÀNH
SỰ SINH SẢN CỦA TẾ BÀO
Bài 5:
Sự phân bào
Trực phân
(Phân bào không tơ)
Gián phân
(Phân bào có tơ)
Nguyên phân
Giảm phân
I. Yêu cầu.
- Quan sát, nhận diện sự biến đổi về hình dạng của tế bào sợi nuôi cấy khi phân bào vô nhiễm.
- Quan sát, nhận diện và phân biệt được sự biến đổi về hình dạng của tế bào, bào tương tế bào, nhân tế bào và nhiễm sắc thể ở các thời kỳ của phân bào nguyên nhiễm đối với tế bào sợi nuôi cấy, tế bào rễ củ hành, tế bào bạch cầu người.
- Quan sát, nhận diện, phân biệt được hình dạng của tế bào, bào tương tế bào, nhân tế bào, nhiễm sắc thể ở các tế bào dòng tinh và các giai đoạn của quá trình phân bào giảm nhiễm đối với tế bào tinh hoàn ếch và tế bào tinh hoàn châu chấu.
Bài 5: SỰ SINH SẢN CỦA TẾ BÀO.
Hình 1. Sơ đồ quá trình phân bào vô nhiễm hình thành hai tế bào con.
1. Phân bào vô nhiễm

II. Nội dung.
Hình 2. Sơ đồ quá trình phân bào vô nhiễm hình thành cộng bào.
Hình 3. Ph�n b�o vơ nhi?m ? t? b�o s?i nuơi c?y.

2. Phân bào gián phân.
Hình 4. Phân bào nguyên nhiễm
Phân bào nguyên nhiễm.
Phân bào giảm nhiễm.
Hình 5. Phân bào giảm nhiễm.
Giảm phân I
QUÁ TRÌNH SINH GIAO TỬ (Gametogenesis)
Giảm phân II
2.1. Phân bào nguyên nhiễm ở tế bào sợi nuôi cấy.

Cách làm tiêu bản:

Tế bào phôi thai người được lấy trong điều kiện vô trùng đem nuôi cấy ở điều kiện vô trùng, nhiệt độ, độ pH và môi trường thích hợp, có chất kích thích phân bào là phytohemaglutinin (PHA). Giờ thứ 70 của quá trình nuôi cấy, cho colchicin vào môi trường nuôi cấy để cho các tế bào đang phân chia dừng lại ở kỳ giữa. Thu hoạch giờ thứ 72 của quá trình nuôi cấy. Lấy tế bào, định hình, để khô, nhuộm bằng Hematoxyline và gắn lamen bằng bome canada.


Hình 6. Ph�n b�o nguy�n nhi?m ? t? b�o s?i nuơi c?y.

Kỳ đầu
Gian kỳ
Kỳ giữa
Hình 7. Ph�n b�o nguy�n nhi?m ? t? b�o s?i nuơi c?y.

Hình 8. Ph�n b�o nguy�n nhi?m ? t? b�o s?i nuơi c?y.

Kỳ cuối
Hình 9. Tế bào sợi nuôi cấy.

Hình 10. Tế bào sợi nuôi cấy.

Hình 11. Tế bào sợi nuôi cấy.

2.2. Phân bào nguyên nhiễm ở tế bào rễ củ hành.

Cách làm tiêu bản:
Lấy một chậu thủy tinh, đổ gần đầy nước, đặt một liếp sắt trên miệng chậu thủy tinh, thêm nước cho gần sát liếp sắt. Để củ hành trên liếp sắt (cho phần gốc rễ củ hành quay xuống dưới). Sau 1-2 ngày, củ hành mọc rễ, cắt lấy phần chóp rễ, cố định mẫu vật trong dung dịch carnoy, đun với Hematoxylin- acetic trong 10 phút, để nguội vớt ra, xong đem ép mỏng trên phiến kính. Khử nước bằng nhựa canada.

Hình 11. Phân bào nguyên nhiễm ở tế bào rễ củ hành.

Hình 12. Phân bào nguyên nhiễm ở tế bào rễ củ hành.

Hình 13. Phân bào nguyên nhiễm ở tế bào rễ củ hành.

Hình 14. Phân bào nguyên nhiễm ở tế bào rễ củ hành.

2.3. Phân bào giảm nhiễm dòng tinh hoàn châu chấu.

Cách làm tiêu bản:
Tinh hoàn châu chấu được lấy trực tiếp ngay trong bụng châu chấu đực vào mùa hoạt động sinh dục.
Sau khi lấy ra, tinh hoàn được ngâm ngay vào dung dịch nhược trương để phá vỡ màng tế bào, bào tương tế bào và các khoang gian bào. Như vậy các tế bào chỉ còn lại phần nhân
Lấy ra cố định trong dung dịch carnoy, để khô, nhuộm màu bằng Hematoxylin.

Hình 15. Phân bào giảm nhiễm ở châu chấu.

Hình 16. Phân bào giảm nhiễm ở châu chấu.

Hình 17. Phân bào giảm nhiễm ở châu chấu.

Hình 18. Phân bào giảm nhiễm ở châu chấu.

Kỳ sau 1

Kỳ sau 2
Hình 19. Phân bào giảm nhiễm ở châu chấu.

Kỳ
giữa I
2.4. Phân bào giảm nhiễm dòng tinh hoàn ếch.

Cách làm tiêu bản:
Mô tinh hoàn là một trong một số mô có quá trình phân chia liên tục. Nếu định hình tức thời các tế bào trong ống sinh tinh thì ta sẽ có hình ảnh các tế bào phân chia liên tục trong quá trình từ tinh nguyên bào đến tinh trùng.
Mổ ếch, lấy tinh hoàn ếch cố định trong hổn dịch acid picric, acid acetic và formol (dung dịch Boain). Đúc parafin, cắt lát mỏng bằng máy, khử parafin, khử nước, nhuộm màu bằng Hematoxyline – Eosine, gắn lamen bằng bome canada.

Hình 20. Phân bào giảm nhiễm dòng tinh hoàn ếch.
1. Tinh nguyên bào; 2. Tinh bào I; 3. Tinh bào II; 4. Tinh trùng.
Hình 21. Phân bào giảm nhiễm dòng tinh hoàn ếch.
1. Tinh nguyên bào; 2. Tinh bào I; 3. Tinh tử; 4. Tinh trùng.
1




3
4
2