Sinh 12 ban cơ bản - Bài 12

TRƯỜNG THPT PHAN THÀNH TÀI
KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ GIÁO VỀ DỰ SINH HOẠT CỤM CHUYÊN MÔN
MÔN SINH HỌC
BĂI 12:
DI TRUY?N LIÍN K?T V?I GI?I T�NH VĂ DI TRUY?N NGOĂI NHĐN
Vùng tương đồng
Vùng không tương đồng trên Y
Vùng không tương đồng trên X
CẶP NST GIỚI TÍNH XY Ở NGƯỜI
Bộ nhiễm sắc thể của người (nam)
Hãy so sánh cấu trúc giữa 2 NST X và Y?
b. Một số cơ chế tế bào học xác định giới tính bằng nhiễm sắc thể
♂ XY, ♀ XX gặp ở:
Động vật có vú và ruồi giấm
♂ XX, ♀ XY gặp ở:
Các loài chim và bướm.
♀ XX, ♂ XO gặp ở:
Châu chấu
(Và còn một số cơ chế tế bào học xác định giới tính khác)
+ Phép lai thuận:
P(t/c): ♀ Mắt đỏ x ♂ Mắt trắng
F1: 100%♀, ♂mắt đỏ
F2:100%♀mắt đỏ : 50%♂ mắt trắng: 50% ♂mắt đỏ
I. Di truyền liên kết với giới tính
DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
+ Phép lai nghịch:
P(t/c) :♀ Mắt trắng x ♂ Mắt đỏ
F1: 100%♀mắt đỏ : 100% ♂ mắt trắng
F2 :50%♀ mắt đỏ :50%♀ mắt trắng: 50%♂ mắt đỏ: 50%♂mắt trắng
(3 Mđỏ -1 M trắng)
(50%mắt đỏ : 50%mắt trắng)
2. Di truyền liên kết với giới tính

- Gen quy định màu mắt nằm trên NST nào? (X hay Y) Vì Sao?
Phiếu học tập Bài 12 Nhóm:................ Lớp:............
Gồm các HS:......................................................................................

Trên cơ sở giải thích của Moogan về sự di truyền màu mắt của ruồi giấm các em hãy hoàn thành sơ đồ tế bào học mô tả sự di truyền màu mắt của ruồi giấm với phép lai thuận bằng cách ghép các hình ở cột A vào đúng vị trí cột B
* Giải thích kết quả thí nghiệm
a. Lai thuận:
P:
F1:
F2:
X
A
A
A
a
a
A
a
A
A
A
a
A
A
a
DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
GF1:
A
a
A
DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
2. Di truyền liên kết với giới tính

I. Di truyềnt liên kết với giới tính
b. Gen trên NST Y: NST Y chứa ít gen, chỉ gặp ở 1 giới (giới dị giao) và di truyền thẳng.
a. Gen nằm trên NST X :
+ Cách viết quy ước gen: Nếu cặp gen Aa ở con cái, nằm trên NST X không có trên Y được viết như sau XAXa
+Trường hợp alen quy định tính trạng là alen lặn chỉ cần một alen để biểu hiện tính trạng ở kiểu gen XY và cần 2 alen lặn (đồng hợp lăn) để biểu hiện tính trạng ở kiểu gen XX
+Trường hợp alen quy định tính trạng là alen trội: cơ thể mang alen sẽ quy định tính trạng.
+ Di truyền chéo và gặp ở 2 giới
Ý nghĩa:
Việc xác định giới tính sớm có ý nghĩa rất lớn trong trồng trọt, chăn nuôi và đời sống.
DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
II. Di truyền ngoài nhân
Sự di truyền của các gen nằm ngoài nhân có đặc điểm di truyền theo dòng mẹ.
* Nguyên nhân:
Khi thụ tinh, giao tử đực chỉ truyền nhân mà hầu như không truyền tế bào chất cho trứng.
* Giải thích:
Các gen nằm trong tế bào chất (trong ti thể hoặc trong lục lạp) chỉ đựơc mẹ truyền cho con qua tế bào chất của trứng.

- Giao tử đực hay cái tham gia phần lớn vào việc tạo nên tế bào chất ở hợp tử?
ADN có ở nơi nào trong tế bào?
Sự di truyền của các gen trong ti thể, lục lạp có tuân theo các quy luật di truyền em đã học không (QLPL, PLĐL, HVG, LKG, Tương tác gen)?
P:
F1:
F2:
X
a
a
A
a
A
a
A
a
a
a
A
a
a
A
b. Lai nghịch
DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
a
a
A
GF1:
DI TRUYỀN LIÊN KẾT VỚI GIỚI TÍNH VÀ DI TRUYỀN NGOÀI NHÂN
Trong thực tế tỉ lệ ♂:♀ ở các loài hầu như xấp xỉ 1:1. Vì vậy sự di truyền của tính trạng nào đó liên kết với giới tính thì tỉ lệ có thể thay đổi.

BT: Ở mèo kiểu gen DD quy định lông đen, Dd tam thể, dd lông màu hung, mèo tam thể không bao giờ là mèo đực. Vấn đề này chứng tỏ gen quy định màu lông
a. Nằm trên NST Y b. Nằm trên NST X
c. Nằm trên NST X và Y d.Nằm trên NST thường