Siêu bài noãn ở thú nhai lại
Chia sẻ bởi Nguyễn Tiểu Lam |
Ngày 18/03/2024 |
8
Chia sẻ tài liệu: Siêu bài noãn ở thú nhai lại thuộc Sinh học
Nội dung tài liệu:
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
1
ĐỀ TÀI:
SIÊU BÀI NOÃN Ở THÚ NHAI LẠI
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
2
Tổng quát
1/ Giới thiệu:
2/ Nội dung:
Siêu bài noãn.
Mục đích gây siêu bài noãn ở thú nhai lại ( bò, cừu, dê…)
Nguyên tắc gây siêu bài noãn
Các quy trình thường dùng để gây siêu bài noãn ở thú nhai lại.
Các yếu tố ảnh hưởng đến đáp ứng của thú khi siêu bài noãn.
Một số ứng dụng siêu bài noãn trong thực tiễn ở nước ta.
3/ Kết luận:
4/ tài liệu tham khảo:
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
3
Cấy truyền phôi (ET- embryos transfer ) đã trở thành một biện pháp thông thường và quan trọng trong công nghiệp nhân giống động vật. Do đó, phương pháp gây siêu bài noãn hay gây rụng trứng nhiều là một yếu tố then chốt của việc cấy truyền phôi hiện nay.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
4
SIÊU BÀI NOÃN (SBN)
SBN hay gây rụng nhiều trứng là biện pháp nhân tạo nhằm sản sinh ra một số lượng trứng nhiều hơn bình thường trong một chu kì sinh dục và gây rụng trứng đồng loạt trên buồng trứng, nhờ tác động của các chế phẩm hormon được đưa vào cơ thể gia súc cái một cách thích hợp. Kĩ thuật này đã được Zavađôpxki (M. M. Zavadovskij) sử dụng để gây đa thai (2 - 3 thai hoặc hơn) trên giống cừu lông xoăn (cừu Karakun) từ những năm 1930.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
5
CỪU KARAKUL (CỪU LÔNG XOĂN)
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
6
Ngày nay, SBN được áp dụng rộng rãi trên thế giới để nghiên cứu và khai thác tối đa những đặc tính di truyền hoặc để khai thác tối đa những con cái cao sản ở bò, trâu, cừu, dê... nhất là trong trường hợp dùng biện pháp cấy truyền để thu được nhiều phôi trong một lần phối giống.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
7
Mục đích gây siêu bài noãn ở thú nhai lại( bò, cừu, dê…)
Tăng số bò cái có khả năng di truyền vượt trội
Tăng tốc độ kiểm tra đời sau.
Giảm khoảng cách thế hệ bằng cách gây rụng nhiều trứng của những bò cái hậu bị trước lúc thành thục về tính và cấy phôi cho những con nhận đã trưởng thành. Điều này có thể làm tăng tốc độ biến dị di truyền.
Vận chuyển phôi từ nước này sang nước khác do đó có thể tránh được các bệnh lây truyền bệnh tật và giảm thời gian kiểm dịch. Điều này góp phần làm giảm stress và giá vận chuyển gia súc.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
8
Nguyên tắc gây siêu bài noãn
Dùng các kích dục tố ở thời điểm quan trọng của nang noãn đang phát triển. Sau đó kiểm soát sự thoái hóa thể vàng, gây xuất noãn đồng loạt, thụ tinh nhiều noãn và phát triển phôi giai đoạn sớm.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
9
Bước đầu tiên của hầu hết phương pháp gây rụng trứng nhiều là tiêm một loại kích dục FSH hay hormon tương tự thích hợp 3-4 ngày trước động dục (động dục tự nhiên hay động dục chỉ định).
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
10
Hóc môn sinh sản và chức năng
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
11
Tùy vào từng đối tượng gây siêu bài noãn mà ta thay đổi loại hormon và liều lượng hormon cho phù hợp. Sau đây là một số phương pháp cụ thể trên từng loại thú.
Gây siêu bài noãn ở bò:
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
12
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
13
Bao noãn ở bò
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
14
Cấu tạo buồng trứng bò
BINH DUONG UNIVERSITY
15
5/27/2010
a) Sử dụng prostaglandin (PG):
Prostaglandin F2- alpha(PGF2α) được coi là hormon hiệu lực nhất trong việc gây động dục đồng loạt ở gia súc nhai lại. Nó làm thoái hóa thể vàng, do đó làm giảm nhanh chóng hàm lượng progesteron trong máu và làm cho noãn bao phát triển, gây động dục và rụng trứng. Prostaglandin không có hiệu lực khi dùng cho thú không có thể vàng.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
16
Phương pháp tiêm 1 lần:
Tiêm PG vào một nhóm gia súc để gây động dục đồng loạt sau đó dẫn tinh kép vào lúc 48 và 72h hoặc 72 và 96h kể từ sau khi tiêm.
Các phương pháp khác nhằm tăng hiệu quả của việc sử dụng PG gây động dục đồng loạt, trong đó có việc sử dụng PG 2 liều (kép) hay dùng PG kèm với một số hormon khác.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
17
Phương pháp tiêm 2 lần
Tiêm theo chế độ 2 lần cách nhau 10-12 ngày cho bò ở bất cứ giai đoạn nào của chu kì, sau đó được dẫn tinh 1 lần (80h) hoặc 2 lần (72 và 96h) sau lần tiêm PG thứ 2 hoặc dẫn tinh 1 lần khoảng 12h sau khi bắt đầu xuất hiện động hớn.
BINH DUONG UNIVERSITY
18
5/27/2010
b) Sử dụng Progesteron:
Các phương pháp sử dụng PGF khác nhau nói trên được dùng gây rụng trứng đồng loạt trên cơ sở rút ngắn thời gian tồn tại của thể vàng. Theo một hướng khác, ta có thể tiến hành gây động dục và rụng trứng đồng loạt dựa vào Progesteron ngoại sinh nhằm kéo dài thời gian hiệu lực của pha thể vàng (luteal phase) của chu kì.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
19
Một số phương pháp xử lí Progesteron khác nhau là: cho ăn uống, tiêm, cấy dưới da trong vòng 14-21 ngày.
Khó khăn:
PP cho ăn, uống: khó khống chế được liều lượng và có khả năng để lại tồn dư trong mô bào và sản phẩm.
PP tiêm: tiêm lặp lại, khó khống chế thời gian ngừng.
Do vậy, kĩ thuật đặt dụng cụ âm đạo (PRID, CIDR) và cấy dưới da Norgestomet đã được ra đời.
BINH DUONG UNIVERSITY
20
5/27/2010
c) Sử dụng Gonadoltropin (GnRH)
Thông thường 1 liều GnRH nồng độ cao có thể gây rụng trứng với tỉ lệ cao nhưng nếu chỉ sử dụng GnRH thì sẽ không gây động dục. Vì vậy, người ta thường sử dụng kết hơp GnRH + Progesteron để gây động dục và rụng trứng đồng loạt vì động dục chỉ xảy ra sau một thời gian dài chịu ảnh hưởng với Progesteron tự nhiên hoặc tổng hợp ở nồng độ cao.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
21
Pregnant Mare`s Serum Gonadotropin (PMSG)
HCG: Human Chorionic Gonadotropin
LH: Luteinizing Hormone
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
22
Chu kỳ động dục của cừu được gây đồng pha bằng CIDR (CIDR có chứa 0,3g Progesterone) trong 13 ngày và được thay CIDR mới ở ngày thứ 6
CIDR:
Gây siêu bài noãn ở cừu:
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
23
Bảng 1: Gây rụng trứng nhiều bằng PMSG
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
24
Bảng 2: Gây rụng trứng nhiều bằng PMSG+FSH
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
25
Gây mê
Cừu được tiêm 0,2ml Rompun và 0,1ml Ketamine 5 phút trước khi phẫu thuật. Gia súc được cung cấp oxy và 4,0% khí Halothan. Khi cừu đã mê sâu thì giảm khí Halothan xuống 2,5% và duy trì như vậy đến lúc mổ xong.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
26
Phẫu thuật và thu phôi
Cắt một đường song song với đường giữa bụng dài 5 - 6cm, sau đó dùng đầu kéo tù đâm xuyên qua các lớp cơ bụng. Lôi sừng tử cung và buồng trứng ra ngoài và đếm thể vàng và nang trứng. Dùng ống nhựa mềm có đường kính 2 mm đưa vào loa kèn và dùng xi lanh nối với kim cỡ 18 G để bơm khoảng 10ml dung dịch rửa vào ngã 3 giữa thân tử cung và sừng tử cung. Dung dịch chảy ra được đựng vào đĩa petri. Dung dịch rửa gồm PBS chứa 20% huyết thanh thai bê và được duy trì ở 37oC.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
27
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
28
Hiện nay công tác gây siêu bài noãn đang được ứng dụng rộng rãi trong nền chăn nuôi ở nước ta với mục đích chính là rút ngắn thời gian mang thai của gia súc, tiết kiệm được chi phí, nhân lực trong việc nghiên cứu và bảo tồn giống. Vì vậy ta cần nâng cao trình độ của kỹ thuật viên và lựa chọn phương pháp gây siêu bài noãn sao cho phù hợp với vật nuôi của mình nhất.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
29
Tài liệu tham khảo
http://toodoc.com CHĂN NUÔI TRÂU BÒ CÁI SINH SẢN
http://www.vcn.vnn.vn/PrintPreview.aspx?ID=2936
http://sciencephoto.com
Youtube.com
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
30
cám ơn thầy và các bạn đã lắng nghe
BINH DUONG UNIVERSITY
1
ĐỀ TÀI:
SIÊU BÀI NOÃN Ở THÚ NHAI LẠI
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
2
Tổng quát
1/ Giới thiệu:
2/ Nội dung:
Siêu bài noãn.
Mục đích gây siêu bài noãn ở thú nhai lại ( bò, cừu, dê…)
Nguyên tắc gây siêu bài noãn
Các quy trình thường dùng để gây siêu bài noãn ở thú nhai lại.
Các yếu tố ảnh hưởng đến đáp ứng của thú khi siêu bài noãn.
Một số ứng dụng siêu bài noãn trong thực tiễn ở nước ta.
3/ Kết luận:
4/ tài liệu tham khảo:
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
3
Cấy truyền phôi (ET- embryos transfer ) đã trở thành một biện pháp thông thường và quan trọng trong công nghiệp nhân giống động vật. Do đó, phương pháp gây siêu bài noãn hay gây rụng trứng nhiều là một yếu tố then chốt của việc cấy truyền phôi hiện nay.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
4
SIÊU BÀI NOÃN (SBN)
SBN hay gây rụng nhiều trứng là biện pháp nhân tạo nhằm sản sinh ra một số lượng trứng nhiều hơn bình thường trong một chu kì sinh dục và gây rụng trứng đồng loạt trên buồng trứng, nhờ tác động của các chế phẩm hormon được đưa vào cơ thể gia súc cái một cách thích hợp. Kĩ thuật này đã được Zavađôpxki (M. M. Zavadovskij) sử dụng để gây đa thai (2 - 3 thai hoặc hơn) trên giống cừu lông xoăn (cừu Karakun) từ những năm 1930.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
5
CỪU KARAKUL (CỪU LÔNG XOĂN)
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
6
Ngày nay, SBN được áp dụng rộng rãi trên thế giới để nghiên cứu và khai thác tối đa những đặc tính di truyền hoặc để khai thác tối đa những con cái cao sản ở bò, trâu, cừu, dê... nhất là trong trường hợp dùng biện pháp cấy truyền để thu được nhiều phôi trong một lần phối giống.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
7
Mục đích gây siêu bài noãn ở thú nhai lại( bò, cừu, dê…)
Tăng số bò cái có khả năng di truyền vượt trội
Tăng tốc độ kiểm tra đời sau.
Giảm khoảng cách thế hệ bằng cách gây rụng nhiều trứng của những bò cái hậu bị trước lúc thành thục về tính và cấy phôi cho những con nhận đã trưởng thành. Điều này có thể làm tăng tốc độ biến dị di truyền.
Vận chuyển phôi từ nước này sang nước khác do đó có thể tránh được các bệnh lây truyền bệnh tật và giảm thời gian kiểm dịch. Điều này góp phần làm giảm stress và giá vận chuyển gia súc.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
8
Nguyên tắc gây siêu bài noãn
Dùng các kích dục tố ở thời điểm quan trọng của nang noãn đang phát triển. Sau đó kiểm soát sự thoái hóa thể vàng, gây xuất noãn đồng loạt, thụ tinh nhiều noãn và phát triển phôi giai đoạn sớm.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
9
Bước đầu tiên của hầu hết phương pháp gây rụng trứng nhiều là tiêm một loại kích dục FSH hay hormon tương tự thích hợp 3-4 ngày trước động dục (động dục tự nhiên hay động dục chỉ định).
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
10
Hóc môn sinh sản và chức năng
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
11
Tùy vào từng đối tượng gây siêu bài noãn mà ta thay đổi loại hormon và liều lượng hormon cho phù hợp. Sau đây là một số phương pháp cụ thể trên từng loại thú.
Gây siêu bài noãn ở bò:
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
12
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
13
Bao noãn ở bò
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
14
Cấu tạo buồng trứng bò
BINH DUONG UNIVERSITY
15
5/27/2010
a) Sử dụng prostaglandin (PG):
Prostaglandin F2- alpha(PGF2α) được coi là hormon hiệu lực nhất trong việc gây động dục đồng loạt ở gia súc nhai lại. Nó làm thoái hóa thể vàng, do đó làm giảm nhanh chóng hàm lượng progesteron trong máu và làm cho noãn bao phát triển, gây động dục và rụng trứng. Prostaglandin không có hiệu lực khi dùng cho thú không có thể vàng.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
16
Phương pháp tiêm 1 lần:
Tiêm PG vào một nhóm gia súc để gây động dục đồng loạt sau đó dẫn tinh kép vào lúc 48 và 72h hoặc 72 và 96h kể từ sau khi tiêm.
Các phương pháp khác nhằm tăng hiệu quả của việc sử dụng PG gây động dục đồng loạt, trong đó có việc sử dụng PG 2 liều (kép) hay dùng PG kèm với một số hormon khác.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
17
Phương pháp tiêm 2 lần
Tiêm theo chế độ 2 lần cách nhau 10-12 ngày cho bò ở bất cứ giai đoạn nào của chu kì, sau đó được dẫn tinh 1 lần (80h) hoặc 2 lần (72 và 96h) sau lần tiêm PG thứ 2 hoặc dẫn tinh 1 lần khoảng 12h sau khi bắt đầu xuất hiện động hớn.
BINH DUONG UNIVERSITY
18
5/27/2010
b) Sử dụng Progesteron:
Các phương pháp sử dụng PGF khác nhau nói trên được dùng gây rụng trứng đồng loạt trên cơ sở rút ngắn thời gian tồn tại của thể vàng. Theo một hướng khác, ta có thể tiến hành gây động dục và rụng trứng đồng loạt dựa vào Progesteron ngoại sinh nhằm kéo dài thời gian hiệu lực của pha thể vàng (luteal phase) của chu kì.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
19
Một số phương pháp xử lí Progesteron khác nhau là: cho ăn uống, tiêm, cấy dưới da trong vòng 14-21 ngày.
Khó khăn:
PP cho ăn, uống: khó khống chế được liều lượng và có khả năng để lại tồn dư trong mô bào và sản phẩm.
PP tiêm: tiêm lặp lại, khó khống chế thời gian ngừng.
Do vậy, kĩ thuật đặt dụng cụ âm đạo (PRID, CIDR) và cấy dưới da Norgestomet đã được ra đời.
BINH DUONG UNIVERSITY
20
5/27/2010
c) Sử dụng Gonadoltropin (GnRH)
Thông thường 1 liều GnRH nồng độ cao có thể gây rụng trứng với tỉ lệ cao nhưng nếu chỉ sử dụng GnRH thì sẽ không gây động dục. Vì vậy, người ta thường sử dụng kết hơp GnRH + Progesteron để gây động dục và rụng trứng đồng loạt vì động dục chỉ xảy ra sau một thời gian dài chịu ảnh hưởng với Progesteron tự nhiên hoặc tổng hợp ở nồng độ cao.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
21
Pregnant Mare`s Serum Gonadotropin (PMSG)
HCG: Human Chorionic Gonadotropin
LH: Luteinizing Hormone
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
22
Chu kỳ động dục của cừu được gây đồng pha bằng CIDR (CIDR có chứa 0,3g Progesterone) trong 13 ngày và được thay CIDR mới ở ngày thứ 6
CIDR:
Gây siêu bài noãn ở cừu:
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
23
Bảng 1: Gây rụng trứng nhiều bằng PMSG
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
24
Bảng 2: Gây rụng trứng nhiều bằng PMSG+FSH
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
25
Gây mê
Cừu được tiêm 0,2ml Rompun và 0,1ml Ketamine 5 phút trước khi phẫu thuật. Gia súc được cung cấp oxy và 4,0% khí Halothan. Khi cừu đã mê sâu thì giảm khí Halothan xuống 2,5% và duy trì như vậy đến lúc mổ xong.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
26
Phẫu thuật và thu phôi
Cắt một đường song song với đường giữa bụng dài 5 - 6cm, sau đó dùng đầu kéo tù đâm xuyên qua các lớp cơ bụng. Lôi sừng tử cung và buồng trứng ra ngoài và đếm thể vàng và nang trứng. Dùng ống nhựa mềm có đường kính 2 mm đưa vào loa kèn và dùng xi lanh nối với kim cỡ 18 G để bơm khoảng 10ml dung dịch rửa vào ngã 3 giữa thân tử cung và sừng tử cung. Dung dịch chảy ra được đựng vào đĩa petri. Dung dịch rửa gồm PBS chứa 20% huyết thanh thai bê và được duy trì ở 37oC.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
27
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
28
Hiện nay công tác gây siêu bài noãn đang được ứng dụng rộng rãi trong nền chăn nuôi ở nước ta với mục đích chính là rút ngắn thời gian mang thai của gia súc, tiết kiệm được chi phí, nhân lực trong việc nghiên cứu và bảo tồn giống. Vì vậy ta cần nâng cao trình độ của kỹ thuật viên và lựa chọn phương pháp gây siêu bài noãn sao cho phù hợp với vật nuôi của mình nhất.
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
29
Tài liệu tham khảo
http://toodoc.com CHĂN NUÔI TRÂU BÒ CÁI SINH SẢN
http://www.vcn.vnn.vn/PrintPreview.aspx?ID=2936
http://sciencephoto.com
Youtube.com
5/27/2010
BINH DUONG UNIVERSITY
30
cám ơn thầy và các bạn đã lắng nghe
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Nguyễn Tiểu Lam
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)