Siêu âm 3 tháng đầu thai kỳ

1
SIÊU ÂM 3 THÁNG ĐẦU THAI KỲ
CKII.BS. HUỲNH VĂN NHÀN
2
I/ ĐẠI CƯƠNG:
< 5 tuần vô kinh: SA phát hiện được thai
menstrual age
gestation age
có những máy SA phát hiện được thai khi sản phụ chưa mất kinh
pp ratio imuno essay
HCG < ?g/ml ? Chẩn đoán thai +
Trophoblastic cell tiết HCG.
3
I/ ĐẠI CƯƠNG:
Kết quả nghiên cứu
- 100 trứng ? thụ tinh 84 zygote ? 69 implantation
- 27 hư thai - menstrual abortion
- 42 tồn tại - clinical prenancy
- 99% trứng bất thường NST ? hư thai
- Thai sẩy > 6 tuần ? 70% bất thường NST
Plastocyte ? HCG ? HCG ?.
4
II/ Sự phát triển của phôi bình thường
trong giai đoạn SA
( NORMAL EARLY EMBRYONIC DEVELOPMENT)
Sự phát triển phôi bình thường giai đoạn sớm
- Giai đoạn thụ tinh
- Giai đoạn rụng trứng
- Giai đoạn phôi
Buồng trứng: nang tiên khởi ? noãn trưởng thành > 14? 1 ? rụng trứng ? 2nd oocyte ? ống dẫn trứng ? 1/3 ngoài tai vòi + tinh trùng ? zygote vào trong ? two cells ? four cells ? eight cells ? góc tử cung: morula ? lòng tử cung: blastocyte
5
- thời gian rụng trứng ? two cells # 24 giờ (1 ngày)
- two cells ? morula # 3 ngày
- rụng trứng ? lòng tử cung # 1 tuần lễ
Chu kỳ kinh 28 - 30 ngày ? 3 tuần lễ SA ? phân biệt plano test ?
- thai quá nhỏ không rõ
- GEU
10w - 12w màng ối áp sát vào chorion ? decidura capsalaris
II/ Sự phát triển của phôi bình thường
trong giai đoạn SA
( NORMAL EARLY EMBRYONIC DEVELOPMENT)
6
III/ CƠ THỂ HỌC S A TRONG TK SỚM (NORMAL SONOGRAPHIC ANATOMY)
Nhận định sớm nhất là:
1/ Túi thai:
Hình bầu dục
Tử cung lòng echo trống
Chung quanh túi thai mật độ SA trung bình là lớp tế bào nuôi trophoblastic
Túi thai gắn 1 bên thành tử cung chung quanh có echo dầy hình ảnh double decidura
7
1/ Túi thai:
* Chẩn đoán phân biệt giữa hình ảnh không là thai và hình ảnh là thai dựa vào double decidura
Chảy máu: vùng echo trống không trophoblaste, không gắn 1 bên
Viêm nội mạc tử cung
Cyste nội mạc tử cung
Pseudo sac ? GEU + HCG ?
8
1/ Túi thai:
* Đo túi thai
Cắt dọc đo chiều dài = length
đo chiều cao = height
Cắt ngang đo chiều ngang transection
Tiêu chuẩn: lấy lớp chorionic tissue với dịch trong túi thai làm chuẩn
MSD = đk trung bình túi thai
Chiều dài + chiều cao + chiều ngang / 3
? xem bảng- gestation sac
- gestation age
Kết quả:
SA âm đạo: MSD - 2-3mm # 4 tuần 3 ngày
SA bụng: MSD = 5 mm # 5 tuần
9
2/ Phôi:
SA ngã bụng:
- MSD = 15 mm sẽ thấy được phôi gồm:
- yolk sac
- Amminotique sac
- ? thấy hoạt động tim thai ?
SA ngã âm đạo
MSD = 2-3 mm phôi 4 tuần 3 ngày
CRL (crow rum length): chiều dài đầu mông đo được khi phôi # 5 mm cạnh bên yolk sac tách rời lúc này MSD túi thai 15-18 mm # thai 6,5 tuần
10
III/ Cơ thể học siêu âm trong thai kỳ sớm
(NORMAL SONOGRAPHIC ANATOMY)
3/ Màng Amnion 12w áp sát
4/ Màng chorion: nhau
11
IV/ ĐÁNH GIÁ TUỔI THAI
(EVALUATION OF GESTATIONAL AGE )
1/ 5w - 6,5w: xác định bằng MSD của túi thai là chính xác nhất trong 3 tháng đầu
2/ > 6,5w - 10w : xác định bằng CRL chính xác nhất
3/ > 10w: xác định bằng
BPD = đk lưỡng đỉnh
FML = chiều dài xương đùi
12
V/ BỆNH LÝ THAI
1/ Doạ hư thai - threatened abortion
Chẩn đoán SA
peri sac bleeding: chảy máu quanh túi thai 4 dạng
intra amniotique sac bleeding
sub chorion (dưới màng)
intra chorinic sac bleeding
peri sac bleeding
Máu chiếm
< 30% túi thai ? tốt
> 40 - 50% túi thai ? xấu
13
1/ Doạ hư thai - threatened abortion
Lâm sàng:
Đau bụng
Huyết âm đạo
Cổ tử cung đóng kín
< 20 tuần đầu
Lợi thế của SA:
Biết được phôi sống hay chết nhờ xác định TT (tiêu chuẩn)
Phôi > 5 mm mà không tim thai mới xác định thai hư (chú ý phôi 2-3mm)
Khảo sát phôi phải cẩn thận
Thấy rõ phôi trước khi đi tìm TT (phân biệt yolk sac)
tìm TT > 6 phút mới q định
Tỷ lệ 25% thai kỳ
? 50% hư thai
14
2/ Hư thai khó tránh - inevitable abortion:
Chẩn đoán SA:
T/c + ctc bị hở
Túi thai nằm thấp sụt
Tụ máu lòng tử cung + cổ tử cung
Phôi còn hoạt động hoặc không
15
3/ Hư thai trọn - complete abortion
Chẩn đoán SA:
Lần 1: xác định có túi thai
Lần 2 :
lòng tử cung trống
không có lớp nội mạc
không có mô bất thường
16
4/ Hư thai lưu - Missed abortion
Chẩn đoán SA:
Có phôi không có TT
Không cử động thai
Tử cung nhỏ so với tuổi thai
17
5/ Trứng trống - Blighted ovum
Chẩn đoán SA:
túi thai không phôi
MSD phải ? 30 mm không phôi có thể là lưu thai bị tiêu
18
6/ Hư thai nhiễm trùng - Septic abortion
Chẩn đoán SA
Mô t/c lòng tử cung phản âm không đồng nhất
Echo hỗn hợp (nhau + thai)
Bóng lưng do gas VT sinh hơi
19
Cách đo CRL
Cách 1:
Đường cắt thấy TT
Thế nghiên
Chờ cho phôi duỗi thẳng
Cách 2:
phôi ít cử động: đo 2 lần cộng tổng số
chú ý không đo yolk sac
20
Cách đo CRL
Tiêu chuẩn túi thai bất thường
túi thai ? 25mm MSD không phôi
túi thai ? 25mm không yolk sac
lớp phản ứng màng rụng mỏng < 2mm
túi thai bờ không đều, nằm vị trí thấp
không có hình ảnh double decidual
21
Tương quan giữa độ lớn túi thai và HCG (Correlation between GS size & HCG level)
Lợi ích
- Đánh giá được thai kỳ sớm bình thường hoặc không bình thường
Tiêu chuẩn:
SA âm đạo: MSD 2-4mm # HCG 500 - 1500 UI
Độ lớn túi thai phát triển thuận với HCG đến 8w: MSD 25mm, lúc này nhận diện được phôi.
Sau đó HCG giảm dần trong khi kích thước túi thai phát triển
22
Đánh giá khối u trong thai kỳ sớm (Evaluation of masses in early preg)
Bệnh lý:
UXTC : myoma
Nang hoàng thể: corpus luteum cyst
Sinh lý:
Khối tạo do co thắt cơ tử cung
So-called mass
23
24
Nang hoàng thể - corpus luteal cyst
Chẩn đoán SA:
Echo trống, thành dầy
Lòng không vách, không chồi
D # 10cm
Sinh lý:
trứng rụng ? nang hoàng thể echo dầy 2cm, tăng kích thườc 3 tháng đầu thai kỳ gần � ovaire
thoái hóa sau 10 tuần
tiết progesteron nuôi thai
biến mất sau 12w - 14w (nhau thai thành lập nuôi thai 10w - 12w)
Nếu phát triển quá độ, hoàng thể thành corpus luteal cyste
Chú ý: theo dõi và SA kiểm tra ở cuối thai kỳ 1
25
Thai từ 4-6 tuần: có túi thai, chưa có phôi
Hình ảnh túi thai bình thường:
Cấu trúc echo trống, thành dày (túi thai kép), bờ đều. Có thể có túi noãn hoàng (Yolk sac). Túi thai nằm trong lòng tử cung.
Thường hẹn siêu âm lại sau 2-3 tuần để xác định có phôi thai, tim thai hay không.
26
27
Hình ảnh bất thường:
Xuất huyết quanh túi thai (Bóc tách túi thai): Bao quanh túi thai là cấu trúc echo kém. Tùy mức d0ộ xuất huyết mà cấu trúc này chiếm bao nhiêu phần trăm của chu vi túi thai.
Thai lưu: bờ túi thai méo mó, không đều. Tuy nhiên để khẳng định chắc chắn vẫn phải hẹn bệnh nhân siêu âm lại sau 2-3 tuần.
Thai ngoài tử cung: cấu trúc giống túi thai không nằm trong tử cung.
+ ở góc tử cung
+ ở trong tai vòi
+ ở trong ổ bụng
28
29
Thai từ 7-12 tuần:
Có phôi thai, có tim thai, cử động thai bình
thường.
Nếu túi thai > 30mm mà không thấy phôi thai thì gọi là: trứng trống, trứng không phôi, túi thai trống.
Khoảng 7 tuần vô kinh có thể thấy phôi với chiều dài đầu mông khoảng 10 mm.
Nếu phôi 10 mm không thấy tim thai thì nên ghi: tim thai không rõ, đề nghị siêu âm lại sau 1 tuần.
Thai kỳ này dễ thấy đa thai.
30
31
32
MSD =2mm
33
MSD =3-4mm
34
MSD =7mm
35
MSD =10mm , yolk sac = 3mm( 5 tuần VK )
36
CRL phôi + yolk sac = ( 5,5 tuần VK )
37
CRL phôi= 05mm , yolk sac =4mm ( 06 tuần VK )
38
CRL=09mm
(07 tuần VK)
39
CRL=13mm (7,5 tuần VK)
40
CRL=18mm
( 08 tuần VK )
41
CRL=20 mm
(8,5 tuần VK)
42
CRL=29mm
(9,5 tuần VK)
43
CRL=39mm
(10,5 tuần VK)
44
Giới tính nam ( 11 tuần VK)
45
Thoát vị rốn sinh lý ( 11 tuần VK)