Sang kien kinh nghiemSKKNdayvannghiluanlop9

PHÁP
DẠY TẬP LÀM VĂN NGHỊ LUẬN LỚP 9
A/ ĐẶT VẤN ĐỀ :
Phần tập làm văn Nghị luận lớp 9 nằm ở chương trình học kì II, có tính tích hợp đồng tâm từ lớp 7 và lớp 8.
Lớp 7 : - Tìm hiểu chung về văn nghị luận .
Các kiểu nghị luận: chứng minh , giải thích .
Lớp 8 : + Ôn tập , luyện tập về luận điểm .
+ Biểu cảm trong văn nghị luận .
+ Miêu tả và tự sự trong văn nghị luận.
Lớp 9: - Nghị luận về vấn đề xã hội .
Nghị luận về vấn đề văn học .
Yêu cầu chủ yếu của tập làm văn là củng cố tri thức và kỹ năng đã được học ở tiết đọc hiểu văn bản và tiết Tiếng Việt . Đặc biệt sách giáo khoa mới coi phần tập làm văn là sự tổng hợp của ngữ và văn (Tích hợp ngang) và nguyên tắc ôn cũ-hiểu mới (Tích hợp đồng tâm ) và đảm bảo truyền thụ tri thức có hệ thống khoa học (Tích hợp dọc).
Khi làm bài tập làm văn , học sinh phải huy động tổng hợp kiến thức Tiếng Việt để viết đúng chính tả ,viết câu đúng ngữ pháp, phù hợp với phong cách văn bản nhằm đạt được yêu cầu của đề bài và để có một văn bản hoàn chỉnh . Phần văn bản giúp học sinh có kiến thức để trình bày vốn hiểu biết của mình . Như vậy ,tập làm văn là một môn học mang tính chất thực hành ,toàn diện ,tổng hợp và sáng tạo . Nó có một vị trí đặc biệt quan trọng trong chương trình Ngữ văn .
Ở nước ta ,văn nghị luận là một thể văn có truyền thống lâu đời ,có giá trị và tác dụng to lớn trong trường kì lịch sử , trong công cuộc dựng nước và giữ nước, trong phản ánh nhận thức thẩm mĩ của dân tộc về văn chương, nghệ thuật … Có thể kể đến các tác giả nổi tiếng như : Lí Công Uẩn, Trần Quốc Tuấn, Nguyễn Trãi, Hồ Chí Minh, Hoài Thanh, Đặng Thai Mai … Đây là các tác giả đã thuyết phục người đọc chủ yếu bằng lí lẽ và lập luận , giá trị nghệ thuật cao,giá trị nhân văn sâu sắc.
Thông qua phần tập làm văn nghị luận, giáo viên có thể củng cố, hình thành cho học sinh các kỹ năng như: quan sát , so sánh, phân tích , tổng hợp. Đồng thời hình thành và phát triển khả năng lập luận chặt chẽ, trình bày lí lẽ, dẫn chứng nhằm diễn tả suy nghĩ và ý kiến riêng về vấn đề nào đó trong cuộc sống hoặc trong văn học nghệ thuật.
Xuất phát từ sự nhận thức vai trò quan trọng của việc dạy - học Tập làm văn Nghị luận, người viết xin đưa ra những nguyên nhân và giải pháp cần thiết cho phần Tập làm văn Nghị luận lớp 9. Đây là sự đúc kết kinh nghiệm trong quá trình giảng dạy và học tập kinh nghiệm của đồng nghiệp, nghiên cứu các tài liệu tham khảo, tìm hiểu từ thực tế học tập của học sinh. Đưa ra ý kiến này với mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả việc dạy Tập làm văn Nghị luận lớp 9. Từ đó khẳng định tầm quan trọng của việc cải tiến phương pháp dạy-học Tập làm văn trong bậc Trung học cơ sở.
B/ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ :
I/ THỰC TRẠNG :
1/ Chương trình Tập làm văn nghị luận :
a/ Về thời gian và kết cấu chương trình.
Học sinh được học văn nghị luận ở lớp 7 là 15 tiết và 11 tiết ở lớp 9.Nội dung của các bài học chỉ rõ đặc trưng của bài văn nghị luận là nêu ý kiến,trình bày lý lẽ,ba yếu tố của văn nghị luận là luận điểm,luận cứ và lập luận.Chương trình chú trọng nghị luận xã hội và nghị luận văn học nhằm hướng suy nghĩ của học sinh vào các vấn đề của đời sống và văn học.Cụ thể như sau :

Lớp 7
Lớp 9

Nội dung :
+ Tìm hiểu chung về văn nghị luận.
+ Đề văn nghị luận.
+ Yêu cầu của bài văn nghị luận.
+ Bố cục và lập luận.
+ Lập luận chứng minh.
+ lập luận giải thích
Nội dung :
+ Thao tác phân tích và tổng hợp.
+ Nghị luận về một hiện tượng,sự việc.
+ Nghị luận về một tư tưởng,đạo lý.
+ Nghị luận về nhân vật văn học.
+ Nghị luận về một đoạn thơ,bài thơ.

Yêu cầu :
-Nghị luận được xem như một kiểu bài độc lập.
- Thao tác đơn giản,chứng minh và giải thích.
- Dung lượng bài viết từ 1-4 trang vở học sinh.
Yêu cầu :
-