Sang kien kinh nghiem

A . ĐẶT VẤN ĐỀ

I. Lời mở đầu.
Thời đại ngày nay là thời đại khoa học và công nghệ, trang bị cho học sinh những tri thức về khoa học và công nghệ là hết sức cần thiết vì :
+ Lượng tri thức của loài người ngày tăng như vủ bảo .
+ Con người luôn có tính sáng tạo .
Chí vì vậy làm thế nào để học sinh tiếp thu kiến thức công nghệ đó một cách chủ động, sáng tạo. Như vậy đòi hỏi người giáo viên phải đổi mới phương pháp dạy học lấy học sinh làm trung tâm , thầy là người chỉ đoạ, trọng tài tổ chức hướng dẫn người học giúp người học tiếp thu kiến thức mới, không áp dụng phương pháp dạy học cũ : Thầy đọc trò chép, tóm tắt sách giáo khoa thì kết quả khó mà đạt được.
Hơn nữa sinh học là một bộ môn học mang tính chất trừu tượng cao vì nó nghiên cứu về các cơ thể sống, các quá trình sống và đặc biệt nó gắn liền với hoạt động thực tiễn của con người. Vì vậy nắm bắt tốt các kiến thức sinh học sẽ góp phần nâng cao đời sống loài người. Do đó việc tìm ra phương pháp nâng cao chất lượng dạy học là một vấn đề cực kì quan trọng. Có rất nhiều phương pháp dạy học, tuy nhiên tuỳ nội dung chương trình mà áp dụng phương pháp giảng dạy cho phù hợp. Thông thường trong giảng dạy các môn học đặc biệt là những bài hệ thống hoá kiến thức hoặc tổng kết được sử dụng phương pháp sơ đồ hoá. Phương pháp này có ưu thế giúp học sinh nhanh chóng thực hiện các thao tác và quá trình phân tích tổng hợp để lĩnh hội tri thức mới. Sử dụng phương pháp sơ đồ hoá giúp cho việc phát triển trí tuệ của học sinh, rèn luyện trí nhớ tạo điều kiện cho học sinh học tập sáng tạo tích cực.
Vân dụng lý thuyết vào giảng dạy ở các trưởng phổ thông nhầm phát huy tính chủ động, sáng tạo của học sinh để nâng cao hiệu quả giờ dạy sinh học góp phần đổi mới phương pháp dạy học theo hướng “ Lấy học sinh làm trung tâm “là một nhiệm vụ quan trong công tác giảng dạy và học tập ở trường THCS và THPT Hoá Tiến nói riêng và của ngành giáo dục nói chung. Từ những nhận thức trên mà tôi chọn đề tài này “ Sử dung sơ đồ hoá dạy phần sinh vật và môi trường sinh học 9”. với một mong muốn đưa chất lượng giảng dạy và học tập bộ môn sinh này càng đi lên .
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ CẦN NGHIÊN CỨU:
1 Thực trạng.
Sinh học 9 được chia làm 2 phần: Phần I “ Di truyền và biến dị”. Phần II “ Sinh vật và môi trường”. Phần II nghiên cứu về mối quan hệ giữa sinh vật với sinh vật và giữa sinh vật với môi trường xung quanh nó. phần này đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống con người.
Kiến thức phần “ Sinh vật và môi trường” là kiến thức sinh thái học cấu trúc hệ thống chặt chẽ vì nghiên cứu các hệ thống sống ở các cấp độ khác nhau. Do đó nếu sử dụng phương pháp dạy cũ đó là giảng giải, minh hoạ thì học sinh nhớ máy móc kiến thức, ít nghiên cứu sách giáo khoa, không sáng tạo trong giờ học, kiến thức thu được rời rạc không có tính hệ thống, không biết vận dụng vào thực tế.
2. Kết quả, hiệu quả của thực trạng trên.
Qua khảo sát chất lượng học sinh là lớp 9A1 và lớp 9A2 trường THPT và THCS Hoá Tiến trước khi chưa sử dụng phương pháp sơ đồ hoá trong giảng dạy tôi thấy:
Kiến thức thực tế đặc biệt là những kiến thức về môi trường là rất kém.
Tỷ lệ học sinh yếu kém nhiều, học sinh khá giỏi ít.
Kết quả khảo sát chất lượng đầu năm như sau:

Lớp
Sĩ số
Điểm dưới 5
Điểm 5,6
Điểm 7,8
Điểm 9,10



SL
%
SL
%
SL
%
SL
%

9A1
24
9
37,5
13
54,2
2
8,3
0
0

9A2
27
10
37
15
55,6
2
7,4
0
0


Từ thực trạng trên tôi mạnh dạn sử dụng phương pháp “ Sử dụng sơ đồ hoá trong dạy học phần Sinh vật và môi trường” sinh học 9
B - GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN:
Quá trình dạy học gồm hai hoạt động có liên quan với nhau một cách mật thiết, đó là hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học của học sinh trong đó học sinh vùa là chủ thể vừa là khách thể của quá trình dạy học.
Học sinh trong quá trình học tập ở trong và ngoài nhà trường cũng như