Sang Kien Kinh Nghiem

" cách dạy một tác phẩm
tự sự
-truyện ngắn-
*****

Phần I: Mở đầu

1. Đặt vấn đề:
Trong kho tàng văn học đồ sộ của nhân loại, tác phẩm tự sự chiếm một vị trí rất quan trọng, góp phần làm nên sức hấp dẫn của bộ môn khoa học mang tính nghệ thuật độc đáo, mà ở đó truyện ngắn đóng vai trò khá đặc biệt. Tuy xuất hiện muộn trong lịch sử văn học, nhưng truyện ngắn lại có nội dung và hình thức nghệ thuật phong phú và đa dạng.
Truyện ngắn chiếm một phần lớn trong thể loại tự sự. Qua những câu chuyện người đọc cảm nhận được tư tưởng, tình cảm, thái độ, cách ứng xử đúng đắn giữa con người với con người, gây ấn tượng sâu đậm về cuộc đời và tình người..... Qua đó giúp người đọc, mà đặc biệt là lứa tuổi thanh, thiếu niên có những nhận thức, tình cảm và định hướng đúng. Những câu chuyện ngắn là những thông điệp làm "sáng" lên, đẹp hơn tâm hồn, tình cảm nhân cách của người đọc. Đó cũng chính là lý do góp mặt của tác phẩm tự sự nói chung và truyện ngắn nói riêng trong chương trình Ngữ văn lớp 8.
Việc tiếp cận tác phẩm tự sự - truyện ngắn và hiểu cho đúng, dủ không phải là đơn giản bởi mỗi tác phẩm lại có hiệu quả thẩm mĩ riêng, thể hiện rất rõ đặc trưng thể loại. Tác giả truyện ngắn thường hướng tới khắc hoạ một hiện tượng, phát hiện một nét bản chất trong quan hệ nhân sinh hay đời sống tâm hồn con người, bởi vậy tác phẩm rất ít nhân vật, ít sự kiện phức tạp, nhân vật chỉ là một "mảnh" nhỏ của thế giới..... Truyện ngắn là một thể loại "dân chủ", gần gũi với đời sống hàng ngày, lại súc tích, gợi trường liên tưởng, suy ngẫm, với ý nghĩa sâu xa.... Mỗi tác phẩm lại mang một văn phong, kết cấu, cốt truyện ..... khác nhau, đòi hỏi người đọc phải tìm tòi, phát hiện những nét độc đáo mang tính nghệ thuật.... Vì thế khoa học về phương pháp dạy học văn học trong nhà trường cần đặt ra vấn đề: Dạy học tác phẩm tự sự - truyện ngắn như thế nào cho phù hợp với phương pháp dạy học mới, lấy học sinh làm chủ thể sáng tạo.
Từ những vấn đề trên đây, bản thân tôi xin mạnh dạn trao đổi với các bạn đồng nghiệp một số ý kiến khi dạy một tác phẩm "Tự sự - Truyện ngắn."
2. Mục đích nhiệm vụ:
Tiếp cận những yêu cầu về đổi mới phương pháp dạy học văn vào dạy một tác phẩm tự sự - truyện ngắn. Thực nghiệm vận dụng dạy văn bản "Chiếc lá cuối cùng" - (Sách Ngữ văn 8 - Tập I).
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Phương pháp dạy học tác phẩm tự sự ở cấp THCS qua truyện ngắn.





Phần II: Nội dung nghiên cứu
1. Nghiên cứu vấn đề gì?
- Dạy học tác phẩm tự sự theo phương pháp lấy học sinh làm chủ thể ở lớp 8 qua tác phẩm tự sự