RÈN VĂN MIÊU TẢ TIỂU HỌC

ĐỀ TÀI:
Rèn cho các em kĩ năng diễn đạt – kĩ năng viết văn miêu tả
có hiệu quả cao nhất

PHẦN I : PHẦN MỞ ĐẦU

Để tiến kịp với thời đại, phục vụ kịp thời cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, giáo dục Tiểu học đã và đang trở thành mối quan tâm lớn của xã hội. Bậc tiểu học được coi là bậc học nền móng của hệ thống giáo dục quốc dân. Chất lượng giáo dục phụ thuộc rất nhiều vào kết quả đào tạo ở bậc tiểu học. Vì thế giáo dục tiểu học phải chuẩn bị tốt về mọi mặt để học sinh tiếp tục học lên các lớp trên.
Cùng với sự phát triển các bộ môn khoa học khác, môn Tiếng việt nói chung cũng như phân môn Tập làm văn nói riêng ngày càng khẳng định được vị trí, nhiệm vụ của nó một cách rõ ràng cụ thể và đầy đủ. Dạy Tiếng việt nói chung và dạy phân môn Tập làm văn nói riêng như dạy kiến thức cơ bản, cung cấp những phương tiện, những cơ sở để học tốt các môn học khác.
Thông qua phân môn Tập làm văn, học sinh tiểu học được làm quen với nhiều thể loại, nhiều kiểu bài như quan sát tranh và trả lời câu hỏi, kể chuyện tường thuật, viết thư,…song nổi bật lên tất cả là thể loại văn miêu tả, thể loại này chiếm phần lớn tổng số giờ dạy- học Tập làm văn.
Dạy văn miêu tả là dạy cho học sinh kỹ năng thực hành vận dụng khả năng sử dụng tiếng Việt và hiểu biết của mình để viết bài văn miêu tả. Văn miêu tả rèn luyện cho các em học sinh kỹ năng quan sát, kỹ năng sử dụng các giác quan một cách tinh tế, nhạy cảm để tiếp nhận tri thức phong phú từ cuộc sống.
Dạy văn miêu tả góp phần giáo dục tình cảm thẩm mĩ cho học sinh (gợi ra những cảm xúc, tình cảm, những tình cảm cao thượng, đẹp đẽ của các em). Đặc biệt là phát triển ngôn ngữ cho các em, nắm chắc kiến thức làm văn miêu tả, các em thực sự có thêm điều kiện để tạo nên sự thống nhất giữa tư duy và tình cảm, ngôn ngữ và cuộc sống, con người, tự nhiên, xã hội.
Để làm được một bài văn đúng yêu cầu đề và làm hay, học sinh phải biết sử dụng những từ ngữ, cách đặt câu, viết đoạn, viết bài đúng và có sức gợi cảm. Những hình ảnh, những chi tiết đưa vào phải chân thực, sinh động gợi cảm, nghĩa là nó còn mang tư cách của một hình tượng nghệ thuật. Một bài văn miêu tả vừa có tư cách là một bài văn vừa có tư cách là một tác phẩm văn chương. Đây là vấn đề rất khó khăn đối với học sinh ở bậc tiểu học bởi các em còn hạn chế về trình độ, vốn từ và vốn sống.
Để có thể giúp các em có năng lực, kỹ năng về viết văn nói chung và viết văn miêu tả nói riêng, một trong những biện pháp có hiệu quả đó là xuất phát từ thực tế bài văn của học sinh. Phương pháp dạy học tập làm văn chỉ ra rằng: đây là biện pháp gần gũi với học sinh, có khả năng tạo những say mê hứng thú cho học sinh và để lại những dấu ấn lâu bền, vững chắc trong tâm trí học sinh. Vì vậy trong việc dạy- học thể loại văn miêu tả xuất phát từ bài văn thực tế của học sinh để uốn nắn, điều chỉnh hình thành hiểu biết và kỹ năng làm văn cho học sinh càng trở nên cần thiết, quan trọng là không thể thiếu đối với giáo viên.
Qua thực tế tìm hiểu năng lực diễn đạt của học sinh và trên bài viết của học sinh, tôi thấy các em mắc khá nhiều lỗi như : lỗi dùng từ, lối về câu (đặt câu thiếu chuẩn xác, viết những câu văn tối nghĩa) hay các em sử dụng các phương tiện, hình ảnh diễn đạt không phù hợp, bài viết còn sai lỗi chính tả nhiều,…
Đứng trước tình hình này tôi muốn khảo sát tìm hiểu nguyên nhân do đâu mà các em mắc lỗi, từ đó tìm khắc phục sửa chữa và mở ra hướng đi cho học sinh trong việc rèn tập cho các em kĩ năng diễn đạt – kĩ năng viết văn miêu tả có hiệu quả cao nhất.
1. Giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Trong việc làm văn nói chung và làm văn miêu tả nói riêng, thực tế viết văn của học sinh vẫn còn tồn tại các lỗi như: lỗi cấu trúc đoạn văn, lỗi huy động kiến thức, lỗi diễn đạt.
Phạm vi nghiên cứu: Tìm hiểu một số lỗi cơ bản về diễn đạt mà học sinh tiểu học thường mắc phải trong bài làm văn miêu tả như:
-Lỗi dùng từ.
-Lỗi đặt câu.
-Lỗi sử dụng các hình ảnh diễn đạt và các biện pháp tu từ không