Quản lý & khai thác tài nguyên đất đai

Những Khái Niệm Cơ Bản Về: đất, đất đai, tài nguyên đất đai, tài nguyên khoáng sản.
KHOA MT VÀ TNTN
BỘ MÔN QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Tóm Tắt
_Đất, đất đai, tài nguyên đất đai, tài nguyên khoáng sản,… Là những thành phần tự nhiên rất quan trọng trên trái đất của chúng ta. Trong đó có một số tài nguyên không thể khôi phục lại được.
_Vì vậy, ta phải khai thác và sử dụng hợp lí để tránh lãng phí nguồn tài nguyên vô giá đó.
_Nhưng trước hết thì chúng ta cần tìm hiểu nguồn gốc, phân bố, đặc tính, công dụng tối ưu,… của một số loại tài nguyên chính là: Đất, đất đai, tài nguyên đất đai, tài nguyên khoáng sản.
Tổng Quát Về Khái Niệm Đất
_Đất là lớp ngoài cùng của thạch quyển bị biến đổi tự nhiên dưới tác động tổng hợp bởi lí tính, hóa tính,… của nước, không khí, sinh vật,… qua một quá trình lâu dài,có thể là hàng triệu năm.
_Đất theo nghĩa thổ nhưỡng là vật thể thiên nhiên có cấu tạo độc lập lâu đời, hình thành do kết quả của nhiều yếu tố: đá gốc, động thực vật, khí hậu, địa hình và thời gian.
_Việc phân loại đất hiện nay ở Việt Nam theo 02 cách:
- Phân loại đất theo thổ nhưỡng: (theo Khoa học đất).
- Phân loại đất theo mục đích sử dụng đất.
Đặc điểm và tính chất của đất
(soil characteristics and properties):
(Dương Minh Viễn biên soạn)
_Thông số có thể đo, quan sát: màu sắc, sa cấu,
cấu trúc, CEC(độ dẫn điện)…
_Tính chất đất: kết quả tập hợp các đặc điểm của đất, thể hiện các tiến trình đã hình thành đất.
Ví dụ: đất phù sa (fluvisol):
Khái niệm: Đất đai
_Đất đai: là nơi ở, xây dựng cơ sở hạ tầng của con người và thổ nhưỡng là mặt bằng để sản xuất nông lâm nghiệp.
_Đối với Việt nam: từ 01/07/2004 theo quy định của Luật đất đai 2003: Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặt biệt. Và đất đai được chia thành 3 loại: đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp và đất chưa sử dụng.
Khái niệm về Tài nguyên đất đai:
_ Là môi trường sống của con người và hầu hết sinh vật ở cạn, là nền móng cho các công trình xây dựng, cung cấp các nguyên liệu cần thiết cho cuộc sống của con người . Ðây là tài nguyên vô giá, trong điều kiện hiện tại thì 1ha đất có thể nuôi sống 3 người. Tuy nhiên việc sử dụng hợp lí và hiệu quả tài nguyên đất ở mỗi nước mỗi khác .
_Tại các nước phát triển đã đưa 70%đất có tiềm năng vào canh tác, ở các nước đang phát triển là 36%, ở các nước Châu Á tỉ lệ này rất cao (92%), ở khu vực Mỹ La Tinh rất thấp (15%) .
Hiện trạng sử dụng Tài nguyên đất
Những vấn đề gây cấn của Việt Nam về môi trường:
+Nạn phá rừng: Năm 1943 có 37% đất phủ xanh .
Năm 1983 có 23,6% đất phủ xanh .
-Nạn phá rừng và thay đổi chế độ thủy văn, ảnh hưởng đến khí hậu, làm cảnh quan thay đổi và làm suy thoái .
+Suy giảm tài nguyên đất : (giảm diện tích bình quân đầu người do tăng dân số)
1940 : 0,2 ha/người
1960 : 0,18 ha/người
1980 : 0,13 ha/người
2000 : 0,06 ha/người
2010 : 0,04 ha/người
+Ðất còn bị xói mòn, chua phèn, rửa trôi, mặn ...
Bản đồ phân bố các loại đất vùng ĐBSCL năm 2009 phân loại theo hệ thống FAO-WRB (2006)
Khái niệm Tài nguyên khoáng sản
_Là tích tụ vật chất dưới dạng hợp chất hoặc đơn chất trong vỏ trái đất, mà ở điều kiện hiện tại con người có đủ khả năng lấy ra các nguyên tố có ích hoặc sử dụng trực tiếp trong đời sống hàng ngày.
_Có ý nghĩa rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế của mỗi quốc gia và khai thác sử dụng tài nguyên khoáng sản có tác động mạnh mẽ đến môi trường sống.
_Bên cạnh đó, việc khai thác tài nguyên khoáng sản thường tạo ra các loại ô nhiễm như bụi, kim loại nặng, các hoá chất độc và hơi khí độc (SO2, CO, CO2, CH4 v.v...).
Phân loại tài nguyên khoáng sản:
¤Tài nguyên khoáng sản được phân loại theo nhiều cách:
Theo dạng tồn tại: Rắn, khí (khí đốt, Acgon, He,…), lỏng (Hg, dầu, nước khoáng,…).
Theo nguồn gốc: Nội sinh (sinh ra trong lòng trái đất), ngoại sinh (sinh ra trên bề mặt trái đất).
Theo thành phần hoá học: Khoáng sản kim loại (kim loại đen, kim loại màu, kim loại quý hiếm), khoáng sản phi kim (vật liệu khoáng, đá quý, vật liệu xây dựng),…
Và một số cách khác.
Các nhóm khoáng sản
(http://www.vigmr.vn/vi/thong-tin-khoa-hoc/cac-de-tai-nghien-cuu/3111.html)
 Nhóm khoáng sản năng lượng: dầu khí, than khoáng, urani và địa nhiệt.
Nhóm khoáng sản kim loại: sắt, mangan, crôm, titan, đồng, nickel, nhôm, vonfram, bạc, platin,v.v...
Nhóm khoáng chất công nghiệp: Apatit, Baryt,…
Nhóm vật liệu xây dựng: sét gạch ngói, sét xi măng, cát sỏi, đá vôi, đá ốp lát, đá ong,…


Cảm ơn thầy và các bạn đã quan tâm theo dõi