Quá trình sản xuất giá trị thặng dư

CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO,CÁC BẠN SINH VIÊN ĐẾN THAM DỰ buổi thuyết trình của chúng tôi
Học viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn thông
D09VT4
Quá trình sản xuất giá trị thặng dư
Bản chất của tư bản
Định nghĩa giá trị thặng dư
Quá trình sản xuất TBCN là sự thống nhất giữa quá trình sản xuất ra giá trị sử dụng và quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư
Nhà TB dùng tiền mua TLSX và SLĐ để tiến hành sx nên quá trình đó có đặc trưng là:

Công nhân lao động dưới sự kiểm soát của nhà TB
Sản phẩm làm ra thuộc sở hữu của nhà TB.
và
Để sx ra 10 kg sợi cần:

+> 10kg bông 10$
+> hao mòn máy móc 2$
+> 6h lao động
(1 ngày gồm 12h lao động 3$ )
Nếu chỉ sx trong 6h:
Số tiền mà nhà tư bản bỏ ra: 15$
Số tiền mà nhà tư bản thu về: 15$
=> Chưa sản xuất ra giá trị thặng dư
Nếu nhà tư bản bắt công nhân lao động đủ 12h:
Như vậy từ 27$ ban đầu qua quá trình sản xuất đã chuyển hóa thành 30$ và đem lại cho nhà tư bản một giá trị thặng dư là 3$
=> Số tiền ứng ra ban đầu đã chuyển hóa thành tư bản
Như vậy:
Kết luận 1:
Giá trị thặng dư là một bộ phận của giá trị mới dôi ra ngoài giá trị sức lao động do công nhân làm thuê tạo ra và bị nhà tư bản chiếm không
Kết luận 2:
Ngày lao động của công nhân được chia làm 2 phần:
+ thời gian lao động cần thiết
+ thời gian lao động thặng dư
Kết luận 3:
Mâu thuẫn trong công thức chung của tư bản đã được giải quyết
Bản chất của tư bản
Tư bản là giá trị mang lại giá trị thặng dư bằng cách bóc lột lao động không công của công nhân làm thuê
Bản chất của tư bản là thể hiện quan hệ sản xuất xã hội mà trong đó giai cấp tư sản chiếm đoạt giá trị thặng dư do giai cấp công nhân sáng tạo ra
Tư bản bất biến:
Bộ phận tư bản biến thành tư liệu sản xuất mà giá trị được bảo toàn và chuyển vào sản phẩm, tức là không thay đổi về lượng giá trị của nó, được Các Mác gọi là tư bản bất biến và kí hiệu là C
Tư sản bất biến là điều kiện cần thiết không thể thiếu được để sản xuất ra giá trị thặng dư
Bộ phận tư bản biến thành sức lao động không tái hiện ra, nhưng thông qua lao động trừu tượng của công nhân làm thuê mà tăng lên, tức là biến đổi về lượng, được Các Mác gọi là tư bản khả biến và kí hiệu là V
Tư bản KHẢ biến:
Tư bản khả biến có vai trò quyết định trong quá trình sản xuất ra giá trị thặng dư, vì nó chính là bộ phận tư bản đã lớn lên
Tỷ suất giá trị thặng dư:
Tỷ suất giá trị thặng dư (m’) là tỷ số tính theo % giữa giá trị thặng dư và tư bản khả biến cần thiết để sản xuất ra giá trị thặng dư đó
m’ = m/v*100%
Hoặc:
t’ (thời gian lao động thặng dư)
t (thời gian lao động tất yếu )
m’ =
*100%
Tỷ suất giá trị thặng dư nói lên trình độ bóc lột của nhà tư bản đối với công nhân làm thuê
Khối lượng giá trị thặng dư
Khối lượng giá trị thặng ( M ) dư là tích số giữa tỉ suất giá trị thặng dư và tổng tư bản khả biến đã được sử dụng
M =m’*V
Chủ nghĩa tư bản càng phát triển thì khối lượng giá trị thặng dư càng tăng, vì trình độ bóc lột sức lao động càng tăng
Sản xuất giá trị thặng dư
Theo Các Mác :
Sản xuất ra giá trị thặng dư là quy luật tuyệt đối của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa
Việc sản xuất ra giá trị thặng dư:
+> Phản ánh mối quan hệ kinh tế bản chất nhất của CNTB
+> Phản ánh mục đích của sản xuất tư bản chủ nghĩa
+> Vạch rõ phương tiện , thủ đoạn để đạt mục đích đó
Sản xuất ra giá trị thặng dư là quy luật kinh tế tuyệt đối của CNTB, là cơ sở cho sự tồn tại và phát triển của CNTB. Nội dung của nó là sản xuất ra giá trị thặng dư tối đa bằng cách tăng cường bóc lột công nhân làm thuê
Mục đích của các nhà tư bản là sản xuất ra giá trị thặng dư tối đa, vì vậy các nhà tư bản dùng nhiều phương pháp để tăng tỉ suất và khối lượng giá trị thặng dư. Có 2 phương pháp để đạt được mục đích đó, đó là:
+> Sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối
+> Sản xuất ra giá trị thặng dư tương đối
Sản xuất giá trị thặng dư tuyệt đối
Giá trị thặng dư tuyệt đối là giá trị thặng dư được tạo ra do kéo dài thời gian lao động vượt quá thời gian lao động tất yếu, trong khi năng suất lao động xã hội, giá trị sức lao động và thời gian lao động tất yếu không thay đổi
Thời gian lao động tất yếu = 4 giờ (không đổi)
Ngày lao động = 8 giờ
Thời gian lao động thặng dư = 4 giờ
4
===> m’ = ------ x 100% = 100%
4
Thời gian LĐCT
Thời gian LĐTD
V
m
4h
8h
10h
m’= 100%
m’ = 150%
Sản xuất giá trị thặng dư tương đối
Giá trị thặng dư tương đối là giá trị thặng dư được tạo thành do rút ngắn thời gian lao động tất yếu bằng cách nâng cao năng suất lao động xã hội,nhờ đó tăng thời gian lao động thặng dư ngay trong điều kiện độ dài ngày lao động vẫn như cũ
Thời gian lao động tất yếu = 4 giờ
Ngày lao động = 8 giờ (không đổi)
Thời gian lao động thặng dư = 4 giờ
4
===> m’ = ------ x 100% = 100%
4
V
4h
8h
V
Thời gian LĐCT
Thời gian LĐTD
m’ = 100%
m’ = 167%
3h
8h



Khụng d?i (8 gi?)
TGLDTY TGLDTD
===>Ph?i gi?m TGLDTY d? kộo d�i tuong ?ng TGLDTD





Giảm GT Sức lao động
Giảm giá trị TLSH
Tăng năng suất LĐ trong ngành SX TLSH
Tăng NS LĐ trong ngành liên quan
Tăng NSLĐ Xã hội
Trong giai đoạn đầu của chủ nghĩa tư bản thì sản xuất giá trị thặng dư là phương pháp chủ yếu,khi khoa học phát triển thì sản xuất giá trị thặng dư tương đối là chủ yếu
Các nhà tư bản sử dụng kết hợp hai phương pháp để nâng cao trình độ bóc lột công nhân làm thuê và giảm nhẹ cường độ lao động của công nhân
Ngày nay việc tự động hóa sản xuất làm cho cường độ lao động tăng lên nhưng dưới hình thức mới, sự căng thẳng thần kinh thay thế cho cường độ lao động cơ bắp
Giá trị thặng dư siêu ngạch
Giá trị thặng dư siêu ngạch là phần giá trị thặng dư thu được do tăng năng suất lao động cá biệt, làm cho giá trị cá biệt của hàng hóa thấp hơn giá trị thị trường của nó.
Các mác gọi giá trị thặng dư siêu ngạch là hình thức biến tướng của giá trị thặng dư tương đối, vì giá trị thăng dư siêu ngạch và giá trị thăng dư tương đối đều dựa trên cơ sở tăng năng suất lao động.
Sự khác nhau giữa giá trị thặng dư siêu ngạch và giá trị thặng dư tương đối:
+> Giá trị thặng dư tương đối do toàn bộ giai cấp các nhà tư bản thu được.xét về mặt đó, nó thể hiện . quan hệ bóc lột của toàn bộ giai cấp công nhân làm thuê
+> Giá trị thặng dư siêu ngạch chỉ do một số các nhà tư bản có kỹ thuật tiên tiến thu được.xét về mặt đó, nó không chỉ biểu hiện mối quan hệ giữa tư bản và lao động làm thuê mà còn trực tiếp biểu hiện mối quan hệ cạnh tranh giữa các nhà tư bản
Giá trị thặng dư siêu ngạch chỉ do một số các nhà tư bản có kỹ thuật tiên tiến thu được.xét về mặt đó, nó không chỉ biểu hiện mối quan hệ giữa tư bản và lao động làm thuê mà còn trực tiếp biểu hiện mối quan hệ cạnh tranh giữa các nhà tư bản
Như vậy:
+> Khối lượng thặng dư được tạo ra chủ yếu nhờ tăng năng suất lao động
+> Lao động trí tuệ, lao động với trình độ kỹ thuật cao ngày càng có vai trò quyết định trong việc sản xuất ra giá trị thặng dư
+> Sự bóc lột của các nước phát triển trên phạm vi quốc tế ngày càng mở rộng dưới nhiều hình thức
Trong điều kiện hiện nay, sản xuất giá trị thặng dư có những đặc điểm mới:
CÁM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC BẠN
SINH VIÊN ĐÃ THAM GIA TIẾT HỌC NÀY