PPDH hoa hoc

Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
1
5/15/2010
Đổi mới phương pháp dạy học hoá học lớp 11
ở trường THPT
PGS.TS. Nguyễn Xuân Trường
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
2
Nội dung
Đổi mới mục tiêu giáo dục
Định hướng đổi mới PPDH
Triết lí giáo dục thế kỉ 21
Dạy cách học và học cách học
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
3
Đổi mới mục tiêu giáo dục
Nghị quyết của Quốc hội khóa X: "Xây dựng nội dung chương trình, phương pháp giáo dục, sách giáo khoa phổ thông mới nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng yêu cầu phát triển nguồn nhân lực phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phù hợp với thực tiễn và truyền thống Việt Nam, tiếp cận trình độ giáo dục phổ thông ở các nước phát triển trong khu vực và trên thế giới."
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
4
Triết lí giáo dục thế kỉ 21

Bốn trụ cột của giáo dục thế kỉ 21
Học để biết (cốt lõi là hiểu).
Học để làm (trên cơ sở hiểu).
Học để cùng sống với nhau (trên cơ sở hiểu nhau).
Học để khẳng định bản thân (trên cơ sở hiểu bản thân).
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
5
X©y dùng x· héi häc tËp
Häc th­êng xuyªn - häc suèt ®êi.
NÒn kinh tÕ häc tËp.
NÒn kinh tÕ tri thøc.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
6
Định hướng đổi mới PPDH
Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động và sáng tạo của HS trong học tập.
Bồi dưỡng phương pháp tự học.
Rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn.
Tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho HS.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
7
Đổi mới mục tiêu giáo dục
Xây dựng lại chương trình để cập nhật kiến thức, phù hợp với xu thế phát triển của khoa học - kĩ thuật.
Viết lại sách giáo khoa để phục vụ cho việc đổi mới PPDH
HS có thể dùng sách để tự học.
GV dùng sách để thiết kế các hoạt động dạy học.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
8
Dạy cách học và học cách học

A. Dạy cách học
Thầy là thầy học, dạy cách học.
Dạy cách tư duy.
Tư duy là gì? Tư duy là hoạt động trí tuệ nhằm thu thập thông tin và xử lí thông tin về thế giới quanh ta và thế giới trong ta. Chúng ta tư duy để hiểu tự nhiên xã hội và hiểu chính mình.

5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
9
D¹y c¸ch häc vµ häc c¸ch häc

Dạy cách học : Chủ yếu là dạy pp học, học cốt lõi là tự học ; là rèn luyện tư duy và trí thông minh.
* Rèn các thao tác tư duy
- Rèn quan sát và so sánh.
- Rèn phân tích và tổng hợp.
- Rèn quy nạp và suy diễn.
* Rèn trí thông minh
Thông minh là gì?
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
10
D¹y c¸ch häc vµ häc c¸ch häc

Th«ng minh lµ g×? Th«ng minh lµ nhanh nhËy nhËn ra mèi quan hÖ gi÷a c¸c sù vËt vµ biÕt tËn dông mèi quan hÖ ®ã theo h­íng cã lîi nhÊt ®Ó ®¹t môc tiªu.
ThÝ dô 1: S¾p xÕp c¸c lo¹i ph©n ®¹m sau ®©y theo thø tù hµm l­îng nit¬ t¨ng dÇn: (NH4)2SO4 (M=132) , NH4NO3 (M=80), (NH2)2CO (M=60), Ca(NO3)2 (M=164), CaCN2 (M=80). Trong sè c¸c lo¹i ®¹m trªn nh÷ng lo¹i nµo cã cïng hµm l­îng nit¬ ?
V× chÊt nµo còng cã 2 ntö nit¬, nªn chÊt nµo cã PTK nhá nhÊt sÏ cã hµm l­îng nit¬ lín nhÊt.
Dùa vµo PTK ta dÔ dµng x¸c ®Þnh ®­îc nh÷ng chÊt nµo cã %N b»ng nhau.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
11
D¹y c¸ch häc vµ häc c¸ch häc

Dạy cách học
Thí dụ 2: Sắp xếp các chất sau đây theo thứ tự hàm lượng Fe tăng dần: FeS2, FeS, FeO, Fe2O3, FeSO3, Fe3O4, FeSO4, Fe2(SO4)3.
Thí dụ 3: Cho hỗn hợp gồm 0,2mol Fe và 0,1mol Fe2O3 tác dụng với dung dịch HCl được ddA. Cho A tác dụng với NaOH dư, kết tủa thu được đem nung trong không khí đến khối lượng không đổi được m gam chất rắn. Tính m.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
12
D¹y c¸ch häc vµ häc c¸ch häc

B. Học cách học
1. Học theo công thức 4H: học- hỏi- hiểu- hành.
2. Học 6 mọi
Học mọi nơi - Học mọi lúc - Học mọi người
Học trong mọi hoàn cảnh.
Học bằng mọi cách.
Học qua mọi nội dung.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
13
CACH NHO TINH TAN CUA MU¤I
Loại muối tan tất cả
Là muối nitrat
Và muối axetat
Bất kể kim loại nào
Và hóa trị ra sao
***
Loại muối hầu hết tan
Là clorua, sunfat
Trừ bạc, chì clorua (AgCl, PbCl2)
Bari, chì sunfat (BaSO4, PbSO4)
Loại muối không hòa tan
Là sunfua, sunfit
Cacbonat và photphat
Trừ kiềm, amoni.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
14
Thu về
Một sớm ban mai, có gió hanh
Tiếng lá rụng trong vườn, nghe xào xạc
Gió mở cửa, hương ùa vào man mác
Trời trong xanh, se lạnh lúc thu về
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
15
Học bằng mọi cách - Gây hứng thú học tập

Chiều thu
Thăm thẳm trời xanh lộng đáy hồ (Ho)
Mùi hoa thiên lí thoảng chiều Thu (Li)
Con cò bay lả trong câu hát (Co)
Giấc trẻ say dài nhịp võng ru (Ru)
Lá thấp cành cao gió đuổi nhau (La)
Góc vườn rụng vội chiếc mo cau (Mo)
Trái na mở mắt nhìn ngơ ngác (Na)
Hồng chín nền trời chấm đỏ au (Au)
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
16
Học bằng mọi cách - Gây hứng thú học tập

Hồ tây
Lá rơi theo gió lá bay (La)
Bên hồ ta đứng, đắm say tây hồ (Ho)
Xa xa sương khói trắng mờ (Mo)
Xuồng ai rẽ sóng, xô bờ chiều nay (Re)
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
17
Học bằng mọi cách - Gây hứng thú học tập

Cách nhớ 28 nguyên tố bảng TH
Hoàng hôn lặn bóng buổi chiều
H He Li Be B C
Nắng oi phía núi nhạt màu ánh siêu
N O F Ne Na Mg Al Si
Phong sương còn ám khói chiều
P S Cl Ar K Ca
Sao tinh vân cũng muôn phương chiếu nhòa
Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
18
Những nét lớn về ppdh

chương 2 : nitơ - photpho
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
19
Tại sao ở điều kiện thường nitơ tồn tại ở dạng ptử N2
chứ không phải N4 còn photpho lại ở dạng P4 chứ không
phải là P2 ? Cho biết năng lượng liên kết ba P?P là 485 kJ/mol
năng lượng liên kết đơn P-P là 213 kJ/mol
Vì sao nitơ là chất khí còn photpho lại là chất rắn ?


4P ? P4 giải phóng 213 . 6 = 1298 kJ (trong P4 có 6 liên kết đơn)
4P ? 2 ptử P?P giải phóng 485 . 2 = 970 kJ
Vậy ptử P4 bền hơn P2
+ N4 giải phóng 159 . 4 = 954 kJ
+N2 giải phóng 946 . 2 = 1892 kJ
Vậy ptử N2 bền hơn N4
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
20
Nitơ
Từ cấu hình electron của nguyên tử N, hãy dự
đoán các trạng thái cộng hoá trị và trạng thái
oxi hoá có thể có của nitơ ?
Cấu hình e : 1S2 2S2 2P3. Do có 3e độc thân nên N có thể tạo ra trạng thái
cộng hoá trị 3 khi góp chung e với nguyên tử khác. Ngoài ra N còn 1 cặp e tự do nên
có thể tạo thêm 1 liên kết cho-nhận.
Số oxi hoá của N được xác định bằng sự di chuyển cặp e liên kết khi tạo liên kết với
các nguyên tử khác có độ âm điện lớn hơn hay nhỏ hơn độ âm điện của N.
Về lí thuyết nguyên tử N có thể nhận tối đa 3e và có thể nhường tối đa 5e nên có số
oxi hoá thấp nhất là -3 và cao nhất là +5, ngoài ra còn có các số oxi hoá trung gian
giữa -3 và +5







5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
21
Vì sao P trắng hoạt động hoá học hơn P đỏ, dễ nóng chảy
tan trong các dung môi phân cực, P đỏ khó nóng chảy và
không tan trong các dung môi ?
+ P trắng gồm những ptử đơn giản P4 có hình tứ diện.
Các ptử P4 riêng biệt trong P trắng với liên kết P-P
yếu làm cho nó có hoạt tính cao.
+ Khi đun nóng P trắng (không có kk) thì một trong
các liên kết P-P trong mỗi tứ diện bị phá vỡ, trùng hợp với
nhau thành polime gồm những đơn vị P4 làm cho nó kém hoạt động
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
22
N20
N20 lµ oxit kh«ng t¹o muèi, nã cã kh¶ n¨ng
oxi ho¸ t­¬ng tù oxi nguyªn chÊt. Mét que
®ãm gÇn t¾t bïng ch¸y trong khÝ N20 gièng
nh­ trong khÝ oxi.
Nã cã t¸c dông g©y mª, g©y say, g©y c­êi
nªn cßn ®­îc gäi lµ khÝ vui
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
23
Hoµ tan mét mÈu nhá P tr¾ng vµo d. m. CS2.
TÈm dd nµy vµo mét b¨ng giÊy läc, khi CS2
bay h¬i hÕt, P tr¾ng bÞ oxi ho¸ bëi O2 cña
kh«ng khÝ p.­. to¶ nhiÖt lµm b¨ng giÊy tù bèc
ch¸y.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
24
2- Tại sao P tác dụng với Cl2 tạo ra PCl3 và PCl5 còn N2 tác dụng với Cl2 chỉ tạo ra NCl3 mà không tạo ra NCl5 ?
+Ntử N chỉ có 4 obitan hoá trị, nên cộng hoá trị tối đa là 4
+Ntử P có obitan 3d trống nên P có thể tạo thành 5 liên kết cộng hoá trị trong PCl5
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
25
*Ptö NH3 cã d¹ng h×nh chãp, liªn kÕt N-H ph©n
cùc nªn ptö NH3 cã cùc do ®ã NH3 dÔ ho¸ láng,
tan nhiÒu trong n­íc.
*NH3 cã nhiÖt ®é nãng ch¶y vµ nhiÖt ®é s«i bÊt th­êng so víi c¸c hîp chÊt t­¬ng tù nh­ PH3, AsH3 , SbH3 v× NH3 ph©n cùc m¹nh, dÔ kÕt hîp
víi nhau thµnh (NH3)n nhê liªn kÕt hi®ro
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
26
NH3 dÔ t¹o víi cation kim lo¹i thµnh cation phøc
cã tªn chung lµ amoniacat.ThÝ dô [Ag(NH3)2]+ ; [Cu(NH3)4]2+ … Nguyªn nh©n lµ ntö N trong
ptö NH3 cßn cÆp e ch­a tham gia liªn kÕt, dÔ t¹o liªn kÕt cho-nhËn víi cation KL.Do ®ã NH3 lµ mét phèi tö ho¹t ®éng.
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
27
5/15/2010
Không thể cô đặc dd HNO3 loãng vì tạo ra
hh đẳng phí
(hh có nhiệt độ sôi cố định là 1200C với nồng độ HNO3 từ 52 ? 68%). Để có dd HNO3 cao hơn 68% người ta chưng cất axit HNO3 với axit H2SO4 đặc (axit H2SO4 đặc hút nước
làm tăng nồng độ của HNO3)
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
28
3- Vì sao P trắng hoạt động hoá học hơn P đỏ, dễ nóng chảy, tan trong các dung môi phân cực
P đỏ khó nóng chảy và không tan trong các dung môi ?
+ P trắng gồm những ptử đơn giản P4 có hình tứ diện.
Các ptử P4 riêng biệt trong P trắng với liên kết P-P yếu
làm cho nó có hoạt tính cao.
+ Khi đun nóng P trắng (không có kk) thì một
trong các liên kết P-P trong mỗi tứ diện bị phá vỡ
trùng hợp với nhau thành polime gồm những đơn
vị P4 làm cho nó kém hoạt động
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
29
Dẫn dắt HS tự xây dựng kiến thức mới cho mình
Thí dụ : Hình thành quy luật p.ư. của ion NO-3 phụ
thuộc vào môi trường
Môi trường trung tính không có khả năng oxi hoá
Môi trường axit có khả năng oxi hoá như axit HNO3
Môi trường kiềm dư bị Al và Zn khử đến NH3
Cu + HCl ? k. t/d
Cu + NaNO3 ? k. t/d
Cu + NaNO3 + H+ ? có t/d
3 Cu + 2 NaNO3 + 4 H2SO4 ? 3 CuSO4 + Na2SO4
+ 2NO + 4 H2O
2NaNO3 + 8 HCl ? 2NaCl + 3 Cl2 + 2NO
+ 4 H2O
2NO3- + 6 Cl- + 8H+ ? 3Cl2 + 2NO + 4H2O
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
30
Dd HNO3 rÊt lo·ng vµ l¹nh t¸c dông víi kim lo¹i th× khÝ H2 cã thÓ sinh ra ë thêi ®iÓm ®Çu cña p.­. Sau ®ã sÏ bÞ HNO3 oxi ho¸ ngay ®Õn c¸c s.p.kh¸c cña nit¬.
Dd HNO3 ®Æc t.d. víi kim lo¹i th× s.p. cuèi cïng lu«n lu«n lµ NO2 v× c¸c s.p. cña nit¬ cã sè oxi ho¸ nhá h¬n +4 ®­îc t¹o ra ®Òu bÞ HNO3 ®Æc oxi ho¸ ®Õn NO2.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
31
Không thể cô đặc dd HNO3 loãng vì tạo ra hh
đẳng phí
(hh có nhiệt độ sôi cố định là 1200C với nồng độ
HNO3 từ 52 ? 68%).
Để có dd HNO3 cao hơn 68% người ta
chưng cất axit HNO3 với axit H2SO4 đặc
(axit H2SO4 đặc
hút nước làm tăng nồng độ của HNO3)
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
32
C¸c axit cña photpho
Axit H3PO4 lµ axit 3 nÊc cã ®é m¹nh trung b×nh
( k1= 7,6.10-3 ; k2= 6,2.10-8 ; k3= 4,4.10-13)

Axit H4P2O7 lµ axit 4 nÊc vµ m¹nh h¬n H3PO4

Axit HPO3 m¹nh h¬n c¶ 2 axit trªn.

Kh¸c víi axit nitric, c¸c axit photphoric kh«ng cã tÝnh oxi ho¸, do photpho cã ®é ©m ®iÖn nhá h¬n nit¬ nªn ¸i lùc electron nhá so víi nit¬.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
33
Nhận biết ion PO43- trong muối bằng dd AgNO3 :
3Ag+ + PO4 3- ? Ag3PO4 ? (màu vàng)
Không dùng dd AgNO3 để nhận biết H3PO4 được vì Ag3PO4 tan trong axit HNO3 :
3 AgNO3 + H3PO4 ? Ag3PO4 + 3 HNO3
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
34
Axit nitric
V× sao HNO3 ®Æc ¨n mßn kim lo¹i khã kh¨n h¬n HNO3 lo·ng ?
V× muèi nitrat t¹o ra rÊt Ýt tan trong HNO3 ®Æc, c¶n trë p.­.
V× sao khi KL t.d. víi HNO3 t¹o ra hh c¸c s.p. khö nh­ NO2, NO , N2 , N2O …
V× nång ®é HNO3 gi¶m dÇn trong qu¸ tr×nh p.­. S¶n phÈm khö HNO3 phô thuéc vµo nång ®é cña axit
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
35
V× sao cïng mét KL khö HNO3 ®Æc dÕn NO2 vµ khö HNO3 lo·ng ®Õn NO ?
V× s.p.chñ yÕu lóc ®Çu lµ HNO2 , axit nµy kh«ng bÒn ph©n huû thµnh NO vµ NO2. NO2 t.d. víi n­íc trong dd lo·ng t¹o ra HNO3 vµ NO :
2HNO2  NO + NO2 + H2O (1)
3NO2 + H2O  2 HNO3 + NO (2)
Víi p.­. (2) khi nång ®é axit t¨ng lªn (axit ®Æc) c©n b»ng chuyÓn dÞch vÒ phÝa t¹o ra NO2 , khi nång ®é axit gi¶m (axit lo·ng) c©n b»ng chuyÓn dÞch vÒ phÝa t¹o ra NO .
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
36
Dung dÞch HNO3 ®Æc hay lo·ng cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n ?
D.D ®Æc cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh h¬n dd lo·ngv× tèc ®é p.­. Phô thuéc vµo nång ®é axit. Khi nãi p.­. x¶y ra m¹nh hay yÕu tøc lµ nãi vÒ tèc ®é p.­. cßn viÖc HNO3 bÞ khö ®Õn s.p. nµo kh«ng liªn quan ®Õn tèc ®é p.­.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
37
V× sao Au, Pt kh«ng tan trong dd HNO3 nh­ng tan ®­îc trong n­íc c­êng toan(dd hçn hîp gåm 3V axit HCl ®Æc vµ 1V axit HNO3 ®Æc ?
N­íc c­êng toan cã tÝnh oxi ho¸ m·nh liÖt h¬n c¶ HNO3 ®Æc, ®ång thêi cã tÝnh clo ho¸ m·nh liÖt :
6HCl +2 HNO3  3 Cl2 + 2NO +4H2O
2Au + 3Cl2  2 AuCl3
Nh­ vËy Au vµ Pt tan ®­îc ë ®©y lµ do ¸i lùc lín cña chóng víi clo, do ®ã mµ p.­. kh«ng t¹o ra muèi nitrat mµ t¹o ra muèi clorua
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
38
V× sao cïng lµ muèi amoni nh­ng khi nhiÖt ph©n NH4Cl, (NH4)2CO3 gi¶i phãng NH3 cßn nhiÖt ph©n NH4NO3, NH4NO2, (NH4)2Cr2O7 l¹i gi¶i phãng N2O hoÆc N2 ?
NÕu muèi t¹o bëi axit kh«ng cã tÝnh oxi ho¸ nh­ HCl, H2CO3 th× NH3 t¹o ra kh«ng bÞ oxi ho¸, cßn muèi t¹o bëi axit cã tÝnh oxi ho¸ m¹nh nh­ HNO3, nã sÏ oxi ho¸ NH3 ®Õn N2 hoÆc N2O
ThÝ dô :
NH4Cl  NH3 + HCl
NH4NO3  NH3 + HNO3
NH3 + HNO3  N2O + 2 H2O
Céng 2 p.­. Trªn ®­îc:
NH4NO3  N2O + 2 H2O
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
39
HIĐRAZIN N2H4
Phi thuyền Apollo khi đổ bộ xuống Mặt Trăng
đã dùng tới 4,5 tấn hiđrazin làm chất khử và
3 tấn N2O4 làm chất oxi hoá
Khi cất cánh trở lại để quay về Trái Đất chỉ
dùng hết khoảng 1/3 lượng chất đốt trên
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
40
Dd H3PO4 nguyên chất, loãng không độc và
được pha vào các đồ uống để tạo vị chua.
Thí dụ trong các loại nước cola có khoảng
0,05% H3PO4, pH = 2,3 ; trong bia có khoảng
0,01% H3PO4, pH = 5.
Tác dụng quan trọng của H3PO4 là truyền cho
các vật bằng kim loại khả năng chống ăn mòn.
Nhúng các bộ phận máy móc hoặc thân xe ôtô
vào bể đựng axit H3PO4 nóng. Nếu cho thêm các ion
kẽm và nhôm thì tạo cho thân xe có độ bóng.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
41
V× sao nh÷ng dông cô thuû tinh sau khi lµm thÝ nghiÖm víi P cÇn ng©m vµo dd CuSO4 tr­íc khi röa?
Khi ®un nãng P ®á, nã sÏ bay h¬i råi ng­ng tô thµnh P tr¾ng, P tr¾ng rÊt ®éc. P tr¾ng cã p.­. víi muèi cña mét sè KL nh­ Cu , Pb , Ag …nªn khö ®­îc P tr¾ng
2P +5 CuSO4 + 8H2O  2H3PO4 +5 H2SO4 + 5Cu
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
42
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
43
Chương 3 - Cacbon - Silic
Hãy cho biết những tính chất khác nhau giữa C và
Si ?
+C ở chu kì 2, có 4 obitan hoá trị, nên chỉ có cộng hoá trị tối
đa là 4
Si ở chu kì 3, có 9 obitan hoá trị, nên có cộng hoá trị lớn hơn
4 (tuy ít xảy ra)
Si có các obitan 3d trống, nên nó có thể nhận e của các ntử có cặp e chưa liên kết
+Si không tạo thành liên kết Si-Si bền như C
+Si không tạo thành liên kết bội (=Si=Si= ) bền như C
+ Liên kết Si-O là bền nhất trong số các liên kết của Si nên
oxit silic và các silicat phổ biến nhất trong vỏ Trái Đất
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
44
CACBON

Vì năng lượng liên kết C- C (347kJ/mol)
và năng lượng liên kết C - H (414kJ/mol)
khá lớn nên cacbon có khuynh hướng tạo thành
các mạch thẳng và mạch vòng hiđrocacbon.
Cacbon là nguyên tố duy nhất có số hợp chất
lớn đến mức phaỉ có một ngành hoá học
riêng để nghiên cứu chúng : Đó là ngành
hoá học Hữu cơ
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
45
C -Si

Về tính chất hoá học, silic giống với cacbon khi t.d. với KL và PK nhưng kém hoạt động hơn.
Silic rất khác với cacbon là dễ dàng t.d. với KL kiềm giải phóng H2 p.ư. này cho thấy Si giống với Be và Al.
Si + 2NaOH + H2O ? Na2SiO3 + 2H2
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
46
siCl4
Vì sao SiCl4 tác dụng được với nước còn
CCl4 lại không tác dụng với nước ?
SiCl4 + 3H2O ? H2SiO3 + 4 HCl
SiCl4 tác dụng với nước là do Si có obitan 3d trống ở lớp ngoài cùng nên có thể nhận
cặp e chưa liên kết của ntư O trong ptử H2O.
Cacbon không có obitan hoá trị 3d
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
47
CO
Phân tử CO trước kia được biểu diễn bằng CTCT : C=O
Độ âm điện của C là 2,55 và độ âm điện của O là 3,44
nên 2 cặp e dùng chung chuyển dịch nhiều về phía O
Thực tế ptử CO gần như không phân cực. Mặt khác
và nếu chỉ như vậy thì CO là ptử phân cực mạnh.
CO có năng lượng liên kết là 1070 kJ/mol, lớn nhất
so với tất cả các liên kết. Vậy nguyên nhân nào làm
độ phân cực của liên kết ? Người ta đã khảng định
rằng ntử O đã đưa ra một đôi e của mình để tạo liên
kết cho-nhận với C. Vậy ptử CO có liên kết ba C ? O
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
48
C – Si

Trong sự hô hấp của người và động vật, oxi kết hợp vói
chất hemoglobin (hồng cầu của máu) tạo thành oxihemoglobin
là chất kém bền, nên hemoglobin có vai trò vận chuyển oxi
từ phổi đến các cơ quan của cơ thể, ở đây oxi được tách ra và
oxi hoá các chất dinh dưỡng, tạo ra năng lượng cho sự sống.
Khí CO kết hợp với chất hemoglobin tạo ra cacboxihemoglobin
là hợp chất bền. Vì vậy CO rất độc đối với người và động vật.
CO + Hb ? HbCO
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
49
C - Si

Ngoài tính khử, CO còn có khả năng kết hợp với nhiều chất
như O2 , Cl2 , một số kim loại chuyển tiếp.
CO + Cl2 ? COCl2
4 CO + Ni ? Ni(CO)4
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
50
Cacbon monooxit CO

Co pư. với một số kim loại. Thí dụ : ở 50oC
Ni + 4 CO ? Ni(CO)4
ở 200oC Ni(CO)4 phân huỷ giải phóng kim
loại. Phản ứng này là cơ sở của phương pháp
công nghiệp tinh luyện Ni.
Tương tự như pư trên, CO pư với Fe có trong
hemoglobin của máu tạo thành cacbohemoglobin
là hợp chất bền làm cho hemoglobin mất khả năng
vận chuyển oxi đến các mô

5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
51
photgen

CO + Cl2 ? COCl2
cacbonyl clorua
Do có ánh sáng xúc tác nên chất tạo
ra có tên là photgen (phot là ánh sáng,
gen là sinh ra)
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
52
C - Si

Phân tử CO2 có cấu tạo đường thẳng, ntử C ở trạng thái lai
hoá sp. Liên kết C-O phân cực, nhưng ptử CO2 không phân
cực vì có tính đối xứng.
Khí CO2 có nhiều ứng dụng, một trong số các ứng dụng của
CO2 là làm mưa nhân tạo. Người ta phun CO2 lỏng trên
những tầng mây sẽ làm lạnh mây tạo ra mưa.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
53
Tetra clorua cacbon

CCl4 là một dung môi không cực, hoà tan dầu mỡ.nên trước
đây được dùng làm chất tảy khô (dể bay hơi). Nó cũng được dùng làm
chất chữa cháy gây ra bởi dòng điện vì nó không duy trì sự cháy, không
dẫn điện lại khá nặng.
CCl4 là chất độc với sinh vật nên ngày nay đã cấm dùng làm chất tảy
khô và chất chữa cháy.
Dưới tác dụng của ngọn lửa, nó tạo ra photgen COCl2 là chất có thể
gây tổn thương nghiêm trọng cho phổi. Ngày nay nó được dùng làm
dung môi công nghiệp
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
54
3- Dung dịch (NH4)2CO3 có môi trường gì ?
Cho Ka (NH+4) =5,7. 10-10
Kb(CO32- ) =2,4.10-8
Do Ka ? Kb nên dung dịch có môi trường bazơ
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
55
Hiệu ứng nhà kính
Tia mặt trời xuyên qua lớp CO2 khí quyển đi đến Mặt Đất gần
như nguyên vẹn và sưởi nóng Mặt Đất (khí CO2 chỉ hấp thụ
một phần những tia hồng ngoại). Mặt Đất hấp thụ một phần
năng lượng Mặt Trời và toả nhiệt vào Vũ Trụ. Những bức xạ
nhiệt phát ra từ Mặt Đất có bước sóng lớn hơn những bước
sóng của tia sáng Mặt Trời, bị khí CO2 hấp thụ và phát trở lại
Mặt Đất làm cho Mặt Đất ấm lên. Nếu khí quyển không có khí
CO2 thì nhiệt độ Mặt Đất thấp hơn nhiệt độ hiện nay là 21oC
Nếu hàm lượng CO2 tăng lên gấp đôi thì nhiệt độ Mặt Đất sẽ
tăng thêm 4oC
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
56
Sợi compodit

Gần đây người ta đã chế tạo ra được một loại
vật liệu mới có độ bền rất lớn bằng hỗn hợp
sợi grafit (than chì) tinh khiết với các loại
nhựa khác nhau. Vật liệu này dùng để chế
tạo cánh cửa tàu con thoi trong các chuyến
bay vào vũ trụ
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
57
Xây dựng công thức tính số ete thu được khi đun hh chứa n ancol đơn chức ?
Xuất phát từ bài toán tính tổng của n số nguyên đầu tiên .
Thí dụ tính tổng của 100 số nguyên đầu tiên :
1 + 2 + 3 + 4 + . . . . 99 + 100 = 5050
(1+ 100). 100/2 = 5050. Tổng quát : (1+ n). n/2
hh 2 ancol : 1+ 2 = 3 ete
3 : 1 + 2 + 3 = 6 ete
4 : 1 + 2 + 3 + 4 = 10 ete
n : 1 + 2 + 3 +.. n = (1 + n ). n/2 ete
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
58
Ch­¬ng tr×nh vµ SGK Ho¸ 11
Ch­¬ng tr×nh vµ SGK Ho¸ 11 chuÈn vµ Ho¸ 11 n©ng cao gåm:
1- LÝ thuyÕt chñ ®¹o dïng lµm c¬ së ®Ó nghiªn cøu c¸c chÊt v« c¬ vµ h÷u c¬ ®ã lµ c¸c ch­¬ng Sù ®iÖn li vµ §¹i c­¬ng vÒ ho¸ h÷u c¬.
2- Ho¸ häc v« c¬ : Nhãm nit¬ vµ nhãm cacbon
3-Ho¸ h÷u c¬ : Hi®rocacbon vµ dÉn xuÊt cña hi®rocacbon
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
59
KÕ ho¹ch d¹y häc
Ho¸ häc 11 chuÈn :
2 tiÕt x 35 tuÇn = 70 tiÕt
Ho¸ häc 11 n©ng cao :
2,5 tiÕt x 36 tuÇn = 87,5 tiÕt
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
60
Theo tiến trình đổi mới giáo dục phổ thông, từ năm học 2006 - 2007 chúng ta sẽ dạy học theo chương trình và sách giáo khoa (SGK) mới ở lớp 11 trường Trung học phổ thông (THPT).
SGK Hóa học lớp 11 mới gồm 2 bộ, một bộ biên soạn theo chương trình chuẩn dùng để dạy học ở ban Cơ bản và bộ kia biên soạn theo chương trình nâng cao dùng để dạy học ở ban Khoa học tự nhiên.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
61
Cả 2 SGK Hóa học lớp 11 mới đều có 9 chương (3 chương về Hóa đại cương và vô cơ, 6 chương về Hóa hữu cơ) cung cấp cho học sinh (HS) hệ thống kiến thức, kĩ năng phổ thông, cơ bản, hiện đại, thiết thực về các vấn đề sau :
- Sự điện li, axit-bazơ-muối (một trong những các khái niệm quan trọng nhất của Hóa học).
- Hai nhóm nguyên tố phi kim là nhóm nitơ và nhóm cacbon.
- Đại cương về Hóa học Hữu cơ.
- Hiđrocacbon và dẫn xuất của hiđrocacbon.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
62
Các chương về Hóa hữu cơ ở SGK lớp 11 là trọng tâm của phần Hóa hữu cơ ở THPT vì nó cung cấp cho HS những kiến thức quan trọng nhất về Hóa hữu cơ. Các kiến thức cơ bản và khó, các hợp chất có nhóm chức quan trọng đều nằm ở đây, nhất là kiến thức đại cương về Hóa hữu cơ.
Các SGK Hóa học lớp 11 mới có nhiều ưu điểm so với SGK Hóa học lớp 11 cũ, thể hiện ở các điểm sau:
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
63
VÒ néi dung :
* Trong ch­¬ng Sù ®iÖn li tr×nh bµy sù ph¸t triÓn cña c¸c lÝ thuyÕt axit, baz¬ tõ A-re-ni-ut ®Õn Bron-stet. NhËn xÐt ­u ®iÓm vµ h¹n chÕ cña mçi lÝ thuyÕt, viÖc nµy cã t¸c dông rÌn luyÖn cho HS t­ duy phª ph¸n.
*PhÇn Hãa h÷u c¬ nhiÒu kiÕn thøc cò, l¹c hËu ®­îc thay b»ng kiÕn thøc hiÖn ®¹i. C«ng nghÖ chÕ biÕn dÇu má ph¸t triÓn m¹nh mÏ ®· lµm thay ®æi c¬ cÊu nguyªn liÖu vµ quy tr×nh s¶n xuÊt nhiÒu lo¹i hãa chÊt h÷u c¬ truyÒn thèng.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
64
Ngày nay etilen giữ vai trò là chất cơ sở cho công nghiệp hóa chất hữu cơ, nó thay thế cho vai trò của axetilen trước đây. Khí metan bây giờ không chỉ dùng làm nhiên liệu mà còn dùng làm nguyên liệu cho tổng hợp hữu cơ.
Sản xuất metanol từ metan là phương pháp hiện đại và kinh tế (oxi hóa không hoàn toàn metan thu được metanol):
2 CH4 + O2 ? 2 CH3OH
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
65
Thí dụ thay đổi định nghĩa về đồng đẳng và đồng phân.
- Đồng đẳng:
SGK cũ : Các chất có cấu tạo và tính chất tương tự nhau nhưng thành phần phân tử khác nhau một hay nhiều nhóm CH2 gọi là những chất đồng đẳng. Theo định nghĩa này các chất đồng đẳng phải có cấu tạo tương tự nhau và như vậy thì ancol no, đơn chức chẳng hạn có đến mấy dãy đồng đẳng, đó là dãy đồng đẳng ancol bậc 1, dãy đồng đẳng ancol bậc 2, dãy đồng đẳng ancol bậc 3.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
66
SGK mới: Những hợp chất có thành phần hơn, kém nhau một hay nhiều nhóm CH2 nhưng có tính chất tương tự nhau gọi là những chất đồng đẳng.
Theo định nghĩa này thì ancol no, đơn chức chỉ có một dãy đồng đẳng.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
67
- §ång ph©n :
SGK cò : Nh÷ng hîp chÊt cã cïng c«ng thøc ph©n tö nh­ng cã cÊu t¹o hãa häc kh¸c nhau nªn cã tÝnh chÊt kh¸c nhau gäi lµ nh÷ng chÊt ®ång ph©n. SGK míi : Nh÷ng hîp chÊt kh¸c nhau nh­ng cã cïng c«ng thøc ph©n tö lµ nh÷ng chÊt ®ång ph©n.
§Þnh nghÜa vÒ ®ång ph©n ë SGK cò chØ ®óng víi ®ång ph©n cÊu t¹o, kh«ng ®óng vãi ®ång ph©n lËp thÓ (®Õn ®ång ph©n cis-trans ë anken lµ m©u thuÉn). SGK cò dïng gèc ankyl thay cho nhãm ankyl lµ kh«ng chÝnh x¸c (gèc CH.3 ; nhãm CH3- )
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
68
SGK cò nãi halogen ­u tiªn thÕ vµo cacbon bËc cao h¬n, ®iÒu ®ã chØ ®óng víi brom hãa, kh«ng ®óng víi clo hãa. V× ph¶n øng clo hãa x¶y ra m¹nh h¬n nªn kÐm ®Þnh h­íng h¬n ph¶n øng brom hãa.

5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
69
Đưa thêm hợp chất loại tecpen. Việc đưa thêm tecpen một mặt để gắn lí thuyết với thực tiễn, mặt khác để HS thấy được giá trị tài nguyên thiên nhiên của Đất Nước, những hương liệu quí giá mà thiên nhiên ban tặng cho con người. Tecpen có nhiều trong tinh dầu thảo mộc như tinh dầu thông, sả, quế, bạc hà.Tecpen được dùng nhiều trong công nghiệp mĩ phẩm, thực phẩm và dược phẩm.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
70
Đưa thêm dẫn xuất halogen vì chúng không những là sản phẩm trung gian trong sự chuyển hóa từ hiđrocacbon thành các dẫn xuất mà bản thân chúng là những hợp chất có nhiều ứng dụng trong việc chế tạo vật liệu, nông duợc, dược phẩm.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
71
Đưa danh pháp thay thế đặt chỉ số ngay trước nhóm chức theo quy định mới của IUPAC (tên viết tắt của Hiệp hội Quốc tế Hóa học Thuần tuý và Ưng dụng) (International Union of Pure and Applied Chemistry)
* Đưa thêm khái niệm CTCT thu gọn nhất.

5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
72
Về phương pháp:
*SGK cũ nặng về mô tả sự kiện, nhẹ về tìm hiểu tính quy luật.
*SGK mới chú ý tìm hiểu quy luật biến thiên tính chất của đơn chất và hợp chất trên cơ sở cấu tạo chất (cấu hình electron nguyên tử, cấu tạo phân tử) và số oxi hóa của nguyên tố.
*SGK cũ nặng về dạy các chất tiêu biểu trong mỗi dãy đồng đẳng chất hữu cơ.
*SGK mới dạy các chức hữu cơ có chú trọng các chất tiêu biểu.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
73
SGK cũ nặng tính hàn lâm nghĩa là nặng về lí thuyết, nhẹ về tính thực hành ứng dụng, ít vận dụng kiến thức vào thực tiễn. SGK mới coi trọng việc vận dụng kiến thức, bồi dưỡng năng lực tự học và phương pháp tư duy, rèn luyện trí thông minh, bồi dưỡng năng lực phát hiện vấn đề và giải quyết vấn đề, năng lực sáng tạo.
SGK cũ dùng thí nghiệm hóa học, tranh ảnh, hình vẽ, biểu bảng, sơ đồ.chủ yếu để minh họa kiến thức, SGK mới dùng các thứ đó làm nguồn cung cấp kiến thức cho HS.

5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
74
SGK mới chú trọng rèn luyện các thao tác tư duy như phân tích, tổng hợp, so sánh đối chiếu, quy nạp, suy diễn.
SGK mới được biên soạn sao cho HS có thể dùng sách để tự học còn giáo viên dùng sách để thiết kế các hoạt động dạy học, đặt HS vào vị trí chủ thể của hoạt động nhận thức, giáo viên hướng dẫn, động viên, khích lệ để HS tự xây dựng kiến thức mới cho mình, kết quả là họ không chỉ nắm vững kiến thức mà còn nắm được cả phương pháp để đi đến kiến thức.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
75
Cuối mỗi chương có bài luyện tập giúp HS củng cố và vận dụng kiến thức cơ bản của chương. Sau mỗi chương có bài thực hành để vận dụng lí thuyết đã học và rèn kĩ năng thực hành. Có 7 bài thực hành (SGK cũ chỉ có 5 bài thực hành ).
*Có các bài đọc thêm, bổ sung tư liệu cho bài học và góp phần giảm tải nội dung bài học.
*Cuối sách có mục lục tra cứu giúp HS tìm kiếm nhanh kiến thức khi dùng sách để tự học.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
76
Kênh hình được chú trọng hơn cả về số lượng và chất lượng. SGK mới in màu (nhiều màu) rất đẹp, màu sắc của các chất được thể hiện đúng với màu sắc tự nhiên của chúng sẽ làm tăng hứng thú học tập của HS đối với bộ môn Hóa học.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
77

Chú ý khi dùng cụm từ ` nước brom` và `dung dịch brom`
+ Dùng nước brom khi nước cũng tham gia phản ứng
Thí dụ : SO2 + Br2 + 2H2O ? H2SO4 + 2 HBr
R-CHO + Br2 + H2O ? R-COOH + 2 HBr
+Dùng dd Br2 /CCl4
Thí dụ :CH2=CH2-CHO+Br2?CH2Br-CH2Br-CHO
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
78
Quy tắc xác định số có
nghĩa và làm tròn số
Trong tính toán
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
79
QUI TắC XáC ĐịNH Số Có NGHĩa TRONG ĐO LườNG

Một số người cho rằng khi viết 12g hay 12,00g là như nhau,
nên thường viết 12g cho gọn. Quan niệm như vậy là sai.
Bất cứ một dụng cụ đo lường nào cũng có sai số, nghĩa là cũng
chỉ có một độ chính xác nhất định. Thí dụ cân kĩ thuật dùng trong
phòng thí nghiệm thường có độ chính xác 0,01g, do đó khi cân một
lượng hoá chất được khối lượng 15g thì độ chính xác nằm trong
khoảng 14,99g và 15,10g tức là (15 ? 0,01)g. Vì vậy không được viết
15g mà phải viết là 15,00g. Nếu viết 15g thì hiểu là (15 ? 1)g.
Cân phân tích có độ chính xác 0,0001g, khối lượng cân được 5,22g
thì phải viết là 5,2200g. Nếu viết là 5,22g thì hiểu sai số của số này
chỉ là 0,01g.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
80
1- Số có nghĩa
Kết quả của một phép đo phải được ghi chép sao cho người sử dụng số liệu hiểu được mức độ chính xác của phép đo.
Về nguyên tắc, số liệu phải được ghi sao cho chỉ có số cuối cùng là bất định. Số bất định là số được ước tính trên thang chia.
Các chữ số tin cậy cùng với chữ số bất định đầu tiên được gọi là số có nghĩa.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
81
2- Qui tắc xác định số có nghĩa
a) Tất cả những chữ số không là số không (không là là số zero) trong các phép đo đều là số có nghĩa.
Thí dụ : các số 23,4 ; 0,243 ; 615 đều có 3 số
có nghĩa
b) Những số không xuất hiện ở giữa những số không là số không là những số có nghĩa.
Thí dụ : 2004 ; 40,67 ; 1,503 đều có 4 số có nghĩa
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
82
c)Những số không xuất hiện trước tất cả những số không là số không là không có nghĩa.
Thí dụ : 0,0062 ; 0,32 ; 0,000094
chỉ có 2 số có nghĩa
d) Những số không ở cuối mỗi số và ở bên
phải dấu phảy thập phân là số có nghĩa.
Thí dụ : 43, 00 ; 1,010 ; 8,000 đều có 4 số có nghĩa

5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
83
e) Những số luỹ thừa thập phân thì các số ở
phần nguyên được tính vào số có nghĩa.
Thí dụ : 1064 = 1,064. 103 có 4 số có nghĩa.
Số liệu 2,4 g có 2 số có nghĩa và nếu qui ra mg thì phải viết 2,4. 103 mg (2 số có nghĩa) mà
không viết 2400 mg (4 số có nghĩa)
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
84
3- Qui tắc làm tròn số
a) Trong các phép tính chỉ được làm tròn ở kết quả cuối
cùng để tránh làm giảm độ chính xác của kết quả do việc
làm tròn ở các giai đoạn tính trung gian
b) Nếu số đứng liền sau số có nghĩa mà nhỏ hơn 5 thì tất cả những chữ số sau số có nghĩa đuợc bỏ đi
Nếu số đứng liền sau số có nghĩa mà lớn hơn hoặc bằng 5
thì số có nghĩa cuối cùng được cộng thêm 1
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
85
c) Khi céng vµ trõ chØ gi÷ l¹i ë kÕt qu¶ cuèi
cïng mét sè ch÷ sè thËp ph©n ®óng b»ng sè
ch÷ sè thËp ph©n cña sè h¹ng cã sè ch÷ sè thËp
ph©n Ýt nhÊt.
ThÝ dô : a = 6,145 + 13,24 + 34,7 = 54,085
Lµm trßn : a = 54,1 (gi÷ l¹i 1 sè thËp ph©n)
b = 1374,252 – 309,48 =1064,772
Lµm trßn : b = 1064,77
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
86
d) Khi nhân và chia cần giũ lại ở kết quả cuối cùng một số chữ số có nghĩa đúng bằng số
chữ số có nghĩa của thừa số có số chữ số có nghĩa ít nhất.
Thí dụ : a = 3,084 x 0,275 = 0,8481.
Làm tròn : a = 0,848
b = 0,8481: 41,256 = 0,020557.
Làm tròn b = 0,02056
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
87
1- Trong dd CH3COOH 0,43. 10-1 M ng­êi ta x¸c ®Þnh ®­îc nång ®é H+ b»ng 0,86. 10 -3 mol/lit. Hái cã bao nhiªu % ph©n tö CH3COOH trong dd nµy ph©n li ra ion ?
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
88
2- Trong y häc, d­îc phÈm Nabica (NaHCO3)
dïng ®Ó trung hoµ bít axit HCl d­ trong d¹ dµy. ViÕt PTHH d¹ng ptö vµ ion thu gän cña p­ ®ã. TÝnh thÓ tÝch dd HCl 0,0350M (nång ®é axit trong d¹ dµy) ®­îc trung hoµ vµ thÓ tÝch CO2 (®ktc) sinh ra khi uèng 0,336g NaHCO3
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
89
3- Trong y häc, d­îc phÈm s÷a magie (c¸c tinh thÓ Mg(OH)2 l¬ löng trong n­íc) dïng ®Ó
ch÷a chøng khã tiªu do d­ axit HCl. §Ó trung hoµ hÕt 788,0 ml dd HCl 0,0350 M trong d¹ dµy cÇn bao nhiªu ml s÷a magie, biÕt r»ng trong 1,0 ml s÷a magie chøa 0,080g Mg(OH)2
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
90
4- Mét mÉu n­íc chøa Pb(NO3)2. §Ó x¸c ®Þnh
hµm l­îng Pb2+ ng. ta hoµ tan mét l­îng d­
Na2SO4 vµo 500,0 ml n­íc ®ã. Lµm kh« kÕt tña sau p­ thu ®­îc 0,960g PbSO4. Hái n­íc nµy cã bÞ nhiÔm ®éc ch× kh«ng ? BiÕt r»ng nång ®é ch× tèi ®a cho phÐp trong n­íc sinh ho¹t lµ 0,10 mg/l.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
91
5- Hoµ tan 1,952g muèi BaCl2. xH2O trong n­íc. Thªm H2SO4 lo·ng, d­ vµo dd, kÕt tña t¹o thµnh ®­îc lµm kh« c©n ®­îc 1,864g. X¸c
®Þnh c«ng thøc ho¸ häc cña muèi.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
92
6- TÝnh nång ®é mol cña dd HCl, nÕu 30,0 ml
dd nµy p­ võa ®ñ víi 0,2544g Na2CO3
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
93
7- HF ®­îc s¶n xuÊt b»ng p­ gi÷a CaF2 vµ
H2SO4. Dïng 6,00 kg CaF2 vµ H2SO4 d­ thu ®­îc 2,86 kg HF. TÝnh hiÖu suÊt cña p­.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
94
8- N­íc nguyªn chÊt ë 250C cã nång ®é H+
b»ng 1,0. 10-7 mol/lit. Hái cã bao nhiªu % ptö
H2O ph©n li ra ion ë nhiÖt ®é nµy ?
BiÕt r»ng khèi l­îng riªng cu¶ n­íc lµ 1,0 g/ml
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
95
7 – Phenol vµ anilin ®Òu lµm mÊt mµu dd n­íc Br2, nh­ng toluen kh«ng lµm mÊt mµu dd n­íc brom. Tõ kÕt qu¶ thùc nghiÖm ®ã cã thÓ rót ra kÕt luËn g×? Anisol (metyl phenyl ete) cã lµm mÊt mµu n­íc brom hay kh«ng? NÕu cho dd n­íc brom tõ tõ vµo c¸c chÊt p–tolu®in (p– amino toluen) vµ p–cresol (p – metyl phenol) theo tØ lÖ mol tèi ®a lµ 1 : 1, th× thu ®­îc s¶n phÈm nµo? Gi¶i thÝch ng¾n gän.
Gi¶i:
Ta cã thÓ rót ra kÕt luËn lµ nhãm – OH vµ - NH2 lµ nh÷ng nhãm ®Èy e vµo vßng th¬m m¹nh h¬n nhãm – CH3. Anisol C6H5 – O – CH3 sÏ lµm mÊt mµy n­íc brom v× nhãm – CH3 liªn kÕt víi oxi sÏ ®Èy e vÒ phÝa vßng th¬m m¹nh h¬n nhãm – OH lµm cho mËt ®é e trong vßng th¬m cña anisol lín h¬n cña phenol.
Ph¶n øng cña p – tolu®in vµ p – cresol víi n­íc brom:
V× c¸c nhãm – OH vµ - NH2 g©y ¶nh h­ëng m¹nh h¬n nhãm – CH3 nªn nguyªn tö brom sÏ thÕ nguyªn tö H ë vÞ trÝ ortho cña nhãm – OH vµ cña nhãm – NH2.
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
96
8 - Chất A (C7H6O3) là một dẫn xuất của benzen chứa 2 nhóm chức ở vị trí ortho đối với nhau. Hoàn thành phương trình phản ứng dưới dạng CTCT:
A + B ? X (aspirin C9H8O4) + CH3COOH
A + C ? Y (dầu xoa bóp C8H8O3) + H2O
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
97
Giải:
( axit salixylic (có trong hoa cúc) ( axit axetyl salixylic)đ
( metyl salixylat)
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
98
5/15/2010
Doi moi phuong phap day hoc Hoa Hoc
99