PP Dạy thực hành thí nghiệm lý 9

kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học
môn vật lý lớp 9
Chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn thường xuyên
Tập huấn chuyên môn Hè 2008
Chương trình làm việc
I. Đặt vấn đề.
III. Làm việc theo nhóm:
- Thảo luận, soạn giáo án
- Làm thực hành theo bài soạn
II. Một số ví dụ bài soạn minh hoạ
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
- Chương trình vật lý 9 thuộc giai đoạn hai của chương trình vật lý THCS. Chương trình vật lý 9 có vai trò quan trọng vì lớp 9 là lớp kết thúc của cấp học THCS và do đó nó có nhiệm vụ thực hiện trọn vẹn các mục tiêu đã được quy định chính thức trong chương trình môn vật lý ở THCS.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
I. Đặt vấn đề:
-Trên cơ sở các kiến thức, kỹ năng, ý thức và thái độ học tập mà HS đã đạt được qua các lớp 6, 7, 8, chương trình Vật lý 9 tạo điều kiện phát triển các năng lực của học sinh lên một mức cao hơn và đặt ra những yêu cầu cao hơn đối với học sinh . Đó là nh?ng yêu cầu về kh? nang phân tích, tổng hợp các thông tin mà học sinh đã thu thập được; kh? nang tư duy trỡu tượng, khái quát trong sử lý các thông tin để hỡnh thành khái niệm, rút ra các quy tắc, quy luật và định luật của Vật lý.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
I. Đặt vấn đề:
Đó là những khả năng suy lý quy nạp và diễn dịch để đề xuất các giả thuyết, rút ra các hệ quả có thể kiểm tra, xây dựng các phương án thí nghiệm đê kiểm tra một giả thuyết hoặc hệ quả của nó.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
I. Đặt vấn đề:
Đó là những yêu cầu về khả năng phát hiện các mối quan hệ định lượng đối với một đại lượng Vật lý, đối với các đại lượng trong một định luật Vật lý.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
I. Đặt vấn đề:
Đó là các yêu cầu về các kỹ năng trong học tập Vật lý đã được hình thành và phát triển qua các lớp 6, 7, 8, chẳng hạn như kỹ năng vận dụng kiến thức Vật lý để giải quyết các tình huống học tập và thực tiễn khác nhau.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
I. Đặt vấn đề:
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
Kỹ nang làm thí nghiệm vật lý ở lớp 9 có vai trò quan trọng trong hoạt động học tập. Nó thể hiện một số ưu điểm khi học sinh được tham gia vào các hoạt động như:
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
I. Đặt vấn đề:
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
+ Kỹ năng làm việc độc lập
+ Kỹ nang làm việc theo nhóm
+ Kỹ năng giao tiếp hiệu quả
+ Xây dưng, tỡm tòi kiến thức
+ Phát triển b?n thân.
I. Đặt vấn đề:
Thông qua sự tham gia của học sinh trong các thí nghiệm Vật lý sẽ phát huy tối đa hoạt động của học sinh, hứng thú, nhiệt tỡnh cũng như kh? nang đóng góp và giúp học sinh được khích lệ. Nhằm mục tiêu tạo điều kiện cho học sinh:
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
I. Đặt vấn đề:
+ Dóng góp hết mức kh? nang của mỡnh vào một công việc cụ thể nào đó
+ Lựa chọn theo kh? nang thực tế một nội dung kiến thức có thể thực hiện được
+ Chịu trách nhiệm đưa ra các quyết định và sau này đánh giá xem quyết định đó có phù hợp hay không
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
I. Đặt vấn đề:
+ Vui mừng với việc gi?i quyết được nh?ng khó khan trong quá trỡnh thực hiện để đạt được kết qu? có ý nghĩa với b?n thân học sinh đó cũng như các học sinh khác trong nhóm, lớp
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
+ Tạo ra sự hứng thú và nhiệt tỡnh mỗi khi hoàn thành xong công việc của mỡnh
I. Đặt vấn đề:
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
Sáng tạo hoặc xây dựng các ý tưởng dựa trên các kiến thức đã học hoặc qua nghiên cứu nội dung trong SGK
Qua các thí nghiệm Vật lý đã bồi dưỡng nang lực của học sinh về các kỹ nang:
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
I. Đặt vấn đề:
+ Nhận biết nội dung, kiểm nghiệm lại kiến thức hoặc nhiệm vụ
+ Xác định vấn đề hoặc nhiệm vụ
+ Gi?i quyết vấn đề hoặc nhiệm vụ
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
Chính vỡ vậy trước khi thực hiện gi?ng dậy một thí nghiệm Vật lý giáo viên cần lập một kế hoạch thí nghiệm thể hiện tốt một số yêu cầu:
I. Đặt vấn đề:
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
1. Là một hoạt động thực hành có giá trị về mặt giáo dục rất cao, hướng tới 1 hoặc nhiều mục tiêu kiến thức cụ thể.
2. Bao gồm việc nghiên cứu nội dung kiến thức cần đạt, chọn phương án gi?i quyết các nội dung kiến thức đề cấp tới và thao tác đối với các dụng cụ thiết bị thí nghiệm thực hành .
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
3. Lập kế họach và tổ chức thực hiện cho đến khi hoàn thành thí nghiệm sao cho sát với thực tế nhất.
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
1. Là một hoạt động thực hành có giá trị về mặt giáo dục rất cao, hướng tới 1 hoặc nhiều mục tiêu kiến thức cụ thể.
2. Bao gồm việc nghiên cứu nội dung kiến thức cần đạt, chọn phương gi?i quyết các nội dung kiến thức đề c?p tới và thao tác đối với các dụng cụ thiết bị thí nghiệm thực hành .
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
3. Lập kế họach và tổ chức thực hiện cho đến khi hoàn thành thí nghiệm sao cho sát với thực tế nhất.
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
1. Là một hoạt động thực hành có giá trị về mặt giáo dục rất cao, hướng tới 1 hoặc nhiều mục tiêu kiến thức cụ thể.
2. Bao gồm việc nghiên cứu nội dung kiến thức cần đạt, chọn phương án gi?i quyết các nội dung kiến thức đề cấp tới và thao tác đối với các dụng cụ thiết bị thí nghiệm thực hành .
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
3. Lập kế họach và tổ chức thực hiện cho đến khi hoàn thành thí nghiệm sao cho sát với thực tế nhất.
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
* Một thí nghiệm Vật lý đạt kết qu? tốt ph?i thực hiện được một số yêu cầu sau:
+ Dòi hỏi ph?i có nhiều hoạt động giáo dục khác nhau ( cá nhân, hợp tác theo nhóm.. )
+ Cần gi?i quyết được ít nhất một vấn đề ( nội dung đơn vị kiến thức)
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
+ Kết qu? được thể hiện trong s?n phẩm cuối cùng ( phiếu báo cáo, báo cáo miệng)
+ Giáo viên đóng vai trò cố vấn ở các giai đoạn của thí nghiệm: Chuẩn bị, thực hiện và kết luận.
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Trong các thực hành thí nghiệm Vật lý, phần lớn kỹ n?ng và kh? nang của giáo viên thể hiện ở chỗ hướng dẫn, vỡ đây là phương pháp gi?ng dạy bắt buộc. Nó tạo cơ hội cho học sinh tự hỡnh thành kỹ nang, còn giáo viên lại có ngay thông tin ph?n hồi, qua đó phát hiện được là học sinh đã nắm được bài hay chưa và liệu dạy và học có cần c?i tiến gỡ không.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
Ví dụ:
+ Học sinh làm một số bài tập trong sách giáo khoa hay sách bài tập
Cần lưu ý rằng trong cùng một lớp không ph?i tất c? học sinh đều giống nhau.
+ Học sinh tiến hành thí nghiệm .
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
Thực hành có hướng dẫn khiến cho học sinh làm việc tích cực hơn bất kỳ phương pháp nào khác, nếu được chuẩn bị và qu?n lý tốt, học sinh s? thích học theo phương pháp này nhất.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
1.1. Học sinh ph?i được giới thiệu đầy đủ về hoạt động này, để học sinh hiểu được mục đích công việc sắp thực hiện. Học sinh ph?i biết rõ các "chi tiết ph?i làm mới biết được" ( các em ph?i làm gỡ, và làm như thế nào là đúng nhất). Học sinh cũng cần ph?i biết tại sao ph?i thao tác như thế.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
1/ Công tác chuẩn bị:
ĐÓ ho¹t ®éng thùc hµnh cña häc sinh ®¹t hiÖu quả, tr­íc tiªn:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
1.2. Hoạt động thực hành ph?i vừa tầm với tất c? học sinh . ( Công việc này có thể đòi hỏi nhiều hoạt động khác nhau, hay kỳ vọng khác nhau đối với từng học sinh)
1.3. Cần cho học sinh cơ hội được hỏi về hoạt động đang thực hành
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
1/ Công tác chuẩn bị:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
1.4. Nếu hoạt động đó bao gồm một chuỗi các nhiệm vụ, giáo viên nên viết sẵn yêu cầu ra b?ng phụ hoặc phiếu học tập phát cho học sinh , trong đó chia nhỏ thành từng phần công việc nhỏ hơn. Ví dụ: khi cho học sinh thực hành thí nghiệm giáo viên giao nhiệm vụ: "sau khi làm xong viết báo cáo thu hoạch" như vậy có thể là quá chung chung đối với học sinh .
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
1/ Công tác chuẩn bị:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Trong thực hành giáo viên nên cố gắng liệt kê các công việc, ví dụ như báo cáo thu hoạch đó cần bao gồm nh?ng gỡ. Hoặc là, yêu cầu học sinh tự chia nhỏ công việc, như lập thứ tự các thao tác trước khi bắt đầu tiến hành thí nghiệm.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
1/ Công tác chuẩn bị:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Công tác qu?n lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thư hành thí nghiệm nếu thực hiện tốt, thực hành sẽ là một hoạt động "thực hành" sôi nổi lý thú. Nếu dở, đây sẽ là kho?ng thời gian đáng thất vọng nhất, thậm chí giáo viên cũng không biết được ph?i làm gỡ, và thiết bị thực hành thỡ bị hỏng hay thiếu.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
để thực hành thí nghiệm thành công luôn đòi hỏi giáo viên ph?i lên kế hoạch kỹ càng cụ thể. Như: học sinh đã được chuẩn bị tốt hay chưa? Liệu học sinh có làm theo đúng quy trình mà giáo viên đã vạch ra hay không, hay lại làm theo kiểu " khám phá" theo ý riêng của học sinh . Học sinh sẽ thực hành riêng hay làm theo nhóm.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
- Dù là giáo viên định tổ chức hoạt động thực hành thí nghiệm theo hình thức nào:
1/ Sẽ mất nhiều thời gian hơn là giáo viên nghĩ, vì thế nên dự kiến thời gian nhiều hơn
2/ Trừ phi phần thực hành này đã quá quen thuộc, giáo viên nên thử làm trước (bằng chính các thiết bị mà học sinh sẽ sử dụng). Giáo viên cố gắng đặt mỡnh vào "vị trí của học sinh", ghi chú nh?ng điều sau:
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
bối dưỡng thường xuyên hè 2008
+ Quy trỡnh và tất c? nh?ng thiét bị cần thiết
+ "Tiêu chí" đánh giá
+ Minh hoạ nội dung cần truyền thụ ...
+ Sự cố có thể s?y ra
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
3/ Mượn trước các thiết bị này ( đề phòng hỏng, mất hoặc giáo viên khác " lấy" mất!)
4/ Hỏi các giáo viên có " kinh nghiệm" hơn một vài lời khuyên, x?o thuật hay các bẫy trong sử lý phần thực hành trước khi lên kế hoạch cho giờ thực hành thí nghiệm.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
+ Nếu thiết bị thiếu D DDH giáo viên bộ môn nên tổ
chức cho các nhóm học sinh thực hiện các hoạt động
có nội dung khác nhau nhờ đó học sinh làm sau sẽ
đựơc lợi là được xem các bạn thực hành trước.
Giáo viên bộ môn cần xác định mục tiêu cần đạt qua
giờ thực hành, sau đó lên kế hoạch chi tiết cụ thể.
Giáo viên cần chú ý nội dung kiến thức học sinh đặc
biệt chú ý là gi?
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Giáo viên có muốn học sinh viết lại các hoạt động này
bằng bất cứ hoạt động nào hay không ? Học sinh có
cần được xem giáo viên làm thực hành mẫu hay
không ? Giáo viên cần chú ý đến các yếu tố đ?m b?o
an toàn chưa? D?rm b?o cho mỗi học sinh đều có
nhi?m v? th?c hi?nbất cứ thời điểm nào hay chưa ? và giáo viên cần lường
trước một số hoạt động " giết thời gian" để học sinh
làm xong sớm.


Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Giáo viên cần đặc biệt chú trọng hướng dẫn thật rõ ràng cho học sinh , cần chú ý việc mô tả hoạt động thực hành cho học sinh bằng cách phát phiếu học tập, viết lên bảng phụ hoặc qua đèn chiếu hắt một cách rõ ràng chính xác.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Khi đã vào thực hành giáo viên cần kiểm tra từng em
hoặc từng nhóm học sinh đã bắt đầu đúng hay không ,
học sinh có thu được kết quả mà mục tiêu giờ thực
hành đặt ra hay không ? đặc biệt chú ý tới yếu tố an
toàn.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Trong khi hướng dẫn học sinh thực hành, đặc biệt là
yếu tố an toàn hay là sự nghịch ngợm của học sinh
dễ gây ra hậu quả tại hại, giáo viên bộ môn nên đứng
đối diện với phần lớn học sinh kể cả khi trao đổi với
một số học sinh nào đó giáo viên cần thường xuyên
quan sát kiểm tra quá trình thực hiện của học sinh .
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Phần tổng kết rất qua trọng trong giờ thực hành. Giáo
viên cần khẳng định qua giờ học, học sinh thu được
kiến thức gì? Rút ra kết luận gì? Giáo viên có thể
giari thích một số kết quả hay điều gì đó bất thường
Giáo viên có muốn học sinh viết lại các hoạt động này
bằng bất cứ hoạt động nào hay không ?
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Học sinh có cần được xem giáo viên làm thực hành
mẫu hay không ? Giáo viên cần chú ý đến các yếu tố
đarm b?o an toàn chưa? D?m b?o cho mỗi học sinh
đều có việc làm vào bất cứ thời điểm nào hay chưa và
giáo viên cần lường trước một số hoạt động " giết thời
gian" để học sinh làm xong sớm.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Giáo viên cần đặc biệt chú trọng hướng dẫn thật rõ
ràng cho học sinh , cần chú ý việc mô t? hoạt động
thực hành cho học sinh bằng cách phát phiếu học tập,
viết lên b?ng phụ hoặc qua đèn chiếu hắt một cách rõ
ràng chính xác.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Khi đã vào thực hành GVBM cần kiểm tra từng em
hoặc từng nhóm học sinh đã bắt đầu th?c hi?n đúng
hay không, học sinh có thu được kết qu? mà mục tiêu
giờ thực hành đặt ra hay không ? Dặc biệt chú ý tới
yếu tố an toàn.
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Trong khi hướng dẫn học sinh thực hành, GVBM c?n
đặc biệt chỳ ý t?i yếu tố an toàn hay là sự nghịch ngợm của học sinh dễ gây ra hậu qu? tại hại, GVBM nên đứng đối diện với phần lớn học sinh kể c? khi trao
đổi với một số học sinh nào đó, giáo viên cần thường
xuyên quan sát kiểm tra quá trỡnh thực hiện của học sinh .
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
Rèn luyện kĩ nAng làm thí nghiệm
trong dạy học môn vật lý lớp 9
2/ Quản lý, tổ chức học sinh trong hoạt động thực hành thí nghiệm:
II. Hướng dẫn học sinh thực hành
xin chân trọng cám ơn