Phương pháp trò chơi học tập

Trò chơi học tập
I/ Thế nào là trò chơi học tập ?

Bản chất của phương pháp sử dụng trò chơi học tập là dạy học thông qua việc tổ chức hoạt động cho học sinh. Dưới sự hướng dẫn của GV, HS được hoạt động bằng cách tự chơi trò chơi trong đó mục đích của trò chơi chuyển tải mục tiêu của bài học. Luật chơi (cách chơi) thể hiện nội dung và phương pháp học, đặc biệt là phương pháp học tập có sự hợp tác và sự tự đánh giá.
II/ Trong tiết học, sử dụng trò chơi học tập nhằm mục đích gì ?
Sử dụng trò chơi học tập để hình thành kiến thức, kỹ năng mới hoặc củng cố kiến thức, kỹ năng đã học.
Trong thực tế dạy học, GV thường tổ chức trò chơi học tập để củng cố kiến thức, kỹ năng. Tuy nhiên, việc tổ chức cho học sinh chơi các trò chơi để hình thành kiến thức, kỹ năng mới là rất cần để tạo hứng thú học tập cho học sinh ngay từ khi bắt đầu bài học mới.
III/ Ưu điểm và nhược điểm
 Ưu điểm :
- Trò chơi học tập là một hình thức học tập bằng hoạt động, hấp dẫn HS nên duy trì tốt hơn sự chú ý của các em với bài học.
- Trò chơi làm thay đổi hình thức học tập chỉ bằng hoạt động trí tuệ, do đó giảm tính chất căng thẳng của giờ học, nhất là các giờ học kiến thức lý thuyết mới.
- Trò chơi có nhiều học sinh tham gia sẽ tạo cơ hội rèn luyện kỹ năng học tập hợp tác cho HS, được rèn KN phản ứng nhanh và các giác quan.
- Thông qua trò chơi giáo dục phẩm chất đạo đức cho HS.
III/ Ưu điểm và nhược điểm
 Nhược điểm :
- Học sinh quá khích (háo thắng), chơi gian lận, người thua buồn, giận hờn, ...
- Học sinh dễ sa đà vào việc chơi mà ít chú ý đến tính chất học tập của các trò chơi.

IV/ Quy trình thực hiện
Bước 1 : Giáo viên giới thiệu tên, mục đích của trò chơi.
Bước 2 : Hướng dẫn chơi. Bước này bao gồm những việc làm sau:
- Tổ chức người tham gia trò chơi: Số người tham gia, số đội tham gia (mấy đội chơi), quản trò, trọng tài.
- Các dụng cụ dùng để chơi (giấy khổ to, quân bài, thẻ từ, cờ…)
- Cách chơi: Từng việc làm cụ thể của người chơi hoặc đội chơi, thời gian chơi, những điều người chơi không được làm…
- Cách xác nhận kết quả và cách tính điểm chơi, cách giải của cuộc chơi. (nếu có)
IV/ Quy trình thực hiện
Bước 3 : Thực hiện trò chơi
Bước 4 : Nhận xét sau cuộc chơi. Bước này bao gồm những việc làm sau:
- Giáo viên hoặc trọng tài là HS nhận xét về thái độ tham gia trò chơi của từng đội, những việc làm chưa tốt của các đội để rút kinh nghiệm.
+ Trọng tài công bố kết quả chơi của từng đội, cá nhân và trao phần thưởng cho đội đoạt giải.
+ Một số học sinh nêu kiến thức, kỹ năng trong bài học mà trò chơi đã thể hiện.

Thực hành thiết kế trò chơi
học tập
Nhóm 1 : Sa Đéc + Tháp Mười + ½ TP. Cao Lãnh (Mai, Châu)
Học vần lớp 1
- Nhóm 2 : Châu Thành + H. Cao Lãnh + ½ Tam Nông (Chúc, Dung)
Tập làm văn lớp 2
- Nhóm 3 : Lai Vung + Tân Hồng + NDTKT
Tập đọc lớp 3
- Nhóm 4 : Thanh Bình + H. Hồng Ngự + ½ TP. Cao Lãnh
Chính tả lớp 4
- Nhóm 5 : Lấp Vò + TX Hồng Ngự + ½ Tam Nông (Mỹ, Tuyết)
Luyện từ và câu lớp 5

V/ Một số điều cần lưu ý
Sử dụng trò chơi học tập là phương pháp có thể vận dụng để dạy ở tất cả các lớp của bậc học phổ thông.
Khi sử dụng phương pháp này, GV cần chú ý một số điểm sau :
- Lựa chọn hoặc tự thiết kế trò chơi đảm bảo những yêu cầu :
+ Mục đích của trò chơi phải thể hiện mục tiêu của bài học.
+ Hình thức chơi đa dạng giúp HS được thay đổi các hoạt động học tập trên lớp, giúp HS phối hợp các hoạt động trí tuệ với các hoạt động vận động.
+ Luật chơi đơn giản để HS dễ nhớ, dễ thực hiện. Giáo viên hướng dẫn luật chơi rõ ràng. Cần đưa ra các cách chơi có nhiều HS tham gia để tăng cường kỹ năng học tập hợp tác.
V/ Một số điều cần lưu ý :
+ Các dụng cụ chơi cần đơn giản, dễ làm hoặc dễ tìm kiếm tại chỗ.
- Chọn quản trò chơi có năng lực phù hợp với yêu cầu của trò chơi.
- Tổ chức chơi vào thời gian thích hợp của bài học để vừa làm cho học sinh hứng thú học tập vừa hướng cho học sinh tiếp tục tập trung các nội dung khác của bài học một cách có hiệu quả.
- Làm cho học sinh hiểu khi chơi phải trung thực, đoàn kết, không nên quá háo thắng.
- Giáo viên thưởng, phạt công bằng.