Phương pháp soạn bài cực chuẩn

Phương pháp thiết kế bài giảng trên máy tính
Dương Văn Thuần – Tiểu học Phú Gia
Hương Khê – Hà Tĩnh
2
NỘI DUNG
1/13/2006
3
PHÂN LOẠI CÁC KIỂU BÀI GIẢNG
TRÊN MÁY TÍNH
Kiểu 1:
- Chỉ có kiến thức cần dạy được đưa lên màn hình PowerPoint.
- Màn hình PowerPoint chỉ được dùng đơn thuần thay thế bảng và phấn.
4
PHÂN LOẠI CÁC KIỂU BÀI GIẢNG
TRÊN MÁY TÍNH
Kiểu 2:
- Thêm âm thanh, tranh ảnh, phim minh hoạ.
- Màn hình PowerPoint được dùng thay thế bảng, phấn, giáo cụ trực quan, thí nghiệm...
 Đạt hiệu quả cao hơn do tính đồng bộ, đồng thời của các thông tin minh hoạ với kiến thức cần dạy.
1/13/2006
5
PHÂN LOẠI CÁC KIỂU BÀI GIẢNG
TRÊN MÁY TÍNH
Kiểu 3:
Màn hình PowerPoint được "trang bị" thêm chức năng điều khiển, cho phép chuyển kết quả xử lý thông tin, phản hồi.
 Kiểu này đòi hỏi GV phải:
- Dự đoán phản ứng, sai lầm, thắc mắc... của học sinh.
- Chuẩn bị sẵn các phương án xử lý trong các tập tin PowerPoint.
- Thể hiện trực tiếp các phương án trả lời của HS lên màn hình.
1/13/2006
6
CẤU TRÚC CỦA MỘT BÀI GIẢNG
TRÊN MÁY TÍNH
Nội dung:
- Ngắn gọn, cô đọng, chặt chẽ, khoa học phù hợp với tiến trình lên lớp.
- Thể hiện đồng bộ và hợp lý các đối tượng đa phương tiện để hỗ trợ các hoạt động nhận thức.
1/13/2006
7
CẤU TRÚC CỦA MỘT BÀI GIẢNG
TRÊN MÁY TÍNH
Phương pháp:
- Khuyến khích sự trao đổi giữa giáo viên và học sinh.
- Tăng cường trao đổi, hợp tác giữa các học sinh.
- Khích lệ tư duy, hoạt động học tập, sáng tạo …
1/13/2006
8
CẤU TRÚC CỦA MỘT BÀI GIẢNG
TRÊN MÁY TÍNH
Sử dụng cấu trúc dạng lưu đồ
Giới thiệu
Kiểm tra bài cũ
Bài mới
Củng cố
Kết thúc
Dặn dò
Câu hỏi trắc nghiệm
Câu hỏi trắc nghiệm,
đố vui, ô chữ v.v…
Chia nhỏ các vấn đề
1/13/2006
9
Qui trình thiết kế bài giảng trên máy tính
chọn nội dung cần thể hiện trong bài dạy
- Chia nhỏ nội dung thông tin thành những modul.
- Mỗi modul thông tin sẽ được hiển thị trong một slide.
- Văn bản, Multimedia.
- Công cụ phần mềm.
- Kỹ thuật sử dụng phần mềm trình diễn.
1/13/2006
10
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Nội dung thông tin
Nguyên tắc: đơn giản và rõ ràng
Đừng sao chép nguyên văn nội dung sách giáo khoa hay báo cáo vào các slide mà cần trình bày lại theo hướng tinh giản và biểu tượng hóa nội dung.
Chuyển đổi câu thành các ý và không sử dụng văn nói trong câu.
Chỉ nên đưa ra một ý tưởng lớn trong một slide.
1/13/2006
11
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Nội dung thông tin
Chỉ nên có từ 5 đến 6 dòng trong một slide.
Một dòng không nên quá 6 – 8 từ.
Sử dụng danh sách có thứ tự khi tầm quan trọng của các ý là khác nhau.
Sử dụng danh sách không có thứ tự khi không có sự phân biệt về tầm quan trọng của các ý.
12
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Chữ viết
Chiều cao chữ phải bảo đảm để người xem nhìn thấy được.
Chiều cao chữ tối thiểu 20pt cho chữ không chân (Arial, VNI-Helve, .VnArial, v.v…)
Chiều cao chữ tối thiểu 24pt cho chữ có chân (Times New Roman, VNI-Times, .VnTime)
Không sử dụng quá 2 kiểu chữ trong một slide.
Hạn chế sử dụng chữ in hoa.
1/13/2006
13
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Đảm bảo độ tương phản
Để nội dung thông tin trên màn chiếu rõ ràng, dễ đọc, cần đảm bảo nguyên tắc phối hợp giữa màu nền và màu chữ.
Màu nền tối , màu chữ sáng
Màu nền sáng, màu chữ tối
14
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Đảm bảo yếu tố ngắt dòng
Việc ngắt dòng không đúng sẽ làm cho người học rất khó đọc và khó ghi nhớ thông tin trình bày.
1/13/2006
15
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Màu sắc và cấu trúc thông tin trong một slide nhất quán :
Không nên sử dụng quá nhiều màu sắc trong một trình diễn (không quá 3 màu), điều này có thể khiến người học mệt mỏi (có thể gây ra hiệu ứng cầu vồng).
Cách bố trí các nội dung trong slide, màu nền, màu chữ nên trình bày đồng bộ.
Cố gắng thật đơn giản
Chỉ từ 1 đến 3 hình trên một slide nếu có thể!
Dùng ít ngôn từ nếu
có thể!
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Tránh màu nền sặc sỡ
Nền gây tác dụng ngược
Nội dung trở nên khó đọc
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Dùng màu tương phản
Chữ đậm trên
nền nhạt
Chữ nhạt trên
nền đậm
Nội dung tốt,
hình thức chuyển giao
kỹ lưỡng là quà tặng
tới người xem của bạn
Nội dung tốt,
hình thức chuyển giao
kỹ lưỡng là quà tặng
tới người xem của bạn
Màu tương phản kém

Nội dung tốt,
hình thức chuyển giao
kỹ lưỡng là quà tặng
tới người xem của bạn
Nội dung tốt,
hình thức chuyển giao
kỹ lưỡng là quà tặng
tới người xem của bạn
Các màu tương tự sẽ hoà lẫn nhau
Đỏ + xanh lá = những từ không thấy cho người loạn sắc
Dùng font chữ dễ đọc
Dùng fonts chân phương, dễ đọc:
Tahoma
Times
Lucida Sans
Tránh fonts trang trí rườm rà:
Brush
Script
Maria
Chữ hoa và thường
Hoa & thường:
dễ đọc hơn
“Nội dung tốt,
hình thức chuyển giao kỹ lưỡng là quà tặng tới người xem của bạn”
TẤT CẢ IN HOA:
rất khó đọc
“NỘI DUNG TỐT,
HÌNH THỨC CHUYỂN GIAO KỸ LƯỠNG LÀ QUÀ TẶNG TỚI NGƯỜI XEM CỦA BẠN”

Dùng cỡ chữ lớn, rõ ràng
Tựa cỡ 44 points trở lên
Hình ảnh thay ngôn từ
Dùng hình ảnh
ngay khi có thể
Không hẳn Slide nào cũng cần văn bản
Ảnh minh họa phải phù hợp
Câu chuyện tàu Titanic va vào băng trôi là 1 thảm kịch.
Minh họa này
Kích cỡ hình ảnh tốt.
Không phóng to đến độ ảnh mờ, vỡ nét.
Không thu nhỏ đến mức lẫn lộn chi tiết
Những bức ảnh nhỏ có thể bạn vẫn thấy khi thiết kế. Nhưng có chắc người xem vẫn còn nhìn rõ chúng từ khoảng giữa phòng ?
1/13/2006
26
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Hiệu ứng hoạt hình các đối tượng trong slide
Hoạt hình các đối tượng trong slide là cách thức làm cho từng thông tin hiển thị phù hợp với tiến trình dạy học của người thầy.
PowerPoint cung cấp rất nhiều hiệu ứng hoạt hình rất sinh động và hấp dẫn.
Tuy nhiên, để định hướng người học tập trung vào nội dung trình bày, cần thiết sử dụng các hoạt hình đơn giản.
1/13/2006
27
MỘT SỐ VẤN ĐỀ CẦN CHÚ Ý KHI THIẾT KẾ BÀI GIẢNG TRÊN MÁY TÍNH
Hình ảnh minh họa trong slide
Phải rõ ràng, phù hợp với nội dung
trình bày.
Có đánh số và ghi chú thích.
Các hình ảnh được sắp xếp bố trí hợp lý, đảm bảo nguyên tắc 3D.
1/13/2006
28
CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG
QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
Nội dung
Nhầm lẫn với “giáo án”! Đưa các đề mục của giáo án vào trong bài giảng?
(Ví dụ: Mục tiêu, kỹ năng, thái độ, hoạt động 1, hoạt động 2, v.v…)
Hay sử dụng văn nói trong các ý của câu.
1/13/2006
29
CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG
QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
Bố cục
Không cân đối
Dày đặc chữ
Slide không có tiêu đề ( mỗi slide chỉ nên thể hiện một ý tưởng )
Trình tự logic không hợp lý
1/13/2006
30
Paul, an apostle of Christ Jesus by the will of God, and Timothy our brother, To the holy and faithful brothers in Christ at Colosse: Grace and peace to you from God our Father.
[3] We always thank God, the Father of our Lord Jesus Christ, when we pray for you, [4] because we have heard of your faith in Christ Jesus and of the love you have for all the saints-- [5] the faith and love that spring from the hope that is stored up for you in heaven and that you have already heard about in the word of truth, the gospel [6] that has come to you. All over the world this gospel is bearing fruit and growing, just as it has been doing among you since the day you heard it and understood God`s grace in all its truth. [7] You learned it from Epaphras, our dear fellow servant, who is a faithful minister of Christ on our behalf, [8] and who also told us of your love in the Spirit.
[9] For this reason, since the day we heard about you, we have not stopped praying for you and asking God to fill you with the knowledge of his will through all spiritual wisdom and understanding. [10] And we pray this in order that you may live a life worthy of the Lord and may please him in every way: bearing fruit in every good work, growing in the knowledge of God, [11] being strengthened with all power according to his glorious might so that you may have great endurance and patience, and joyfully [12] giving thanks to the Father, who has qualified you to share in the inheritance of the saints in the kingdom of light. [13] For he has rescued us from the dominion of darkness and brought us into the kingdom of the Son he loves, [14] in whom we have redemption, the forgiveness of sins.
[15] He is the image of the invisible God, the firstborn over all creation. [16] For by him all things were created: things in heaven and on earth, visible and invisible, whether thrones or powers or rulers or authorities; all things were created by him and for him. [17] He is before all things, and in him all things hold together. [18] And he is the head of the body, the church; he is the beginning and the firstborn from among the dead, so that in everything he might have the supremacy. [19] For God was pleased to have all his fullness dwell in him, [20] and through him to reconcile to himself all things, whether things on earth or things in heaven, by making peace through his blood, shed on the cross.
[21] Once you were alienated from God and were enemies in your minds because of your evil behavior. [22] But now he has reconciled you by Christ`s physical body through death to present you holy in his sight, without blemish and free from accusation-- [23] if you continue in your faith, established and firm, not moved from the hope held out in the gospel. This is the gospel that you heard and that has been proclaimed to every creature under heaven, and of which I, Paul, have become a servant.
[24] Now I rejoice in what was suffered for you, and I fill up in my flesh what is still lacking in regard to Christ`s afflictions, for the sake of his body, which is the church. [25] I have become its servant by the commission God gave me to present to you the word of God in its fullness-- [26] the mystery that has been kept hidden for ages and generations, but is now disclosed to the saints. [27] To them God has chosen to make known among the Gentiles the glorious riches of this mystery, which is Christ in you, the hope of glory.
[28] We proclaim him, admonishing and teaching everyone with all wisdom, so that we may present everyone perfect in Christ. [29] To this end I labor, struggling with all his energy, which so powerfully works in me.
TOO MUCH TEXT
1/13/2006
31
CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG
QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
Chọn nền cho Slide
Nền phức tạp, rối mắt
Nền có các hình ảnh làm mất sự
tập trung
Màu nền quá sậm
Kiểu nền không phù hợp với môn học
1/13/2006
32
Quá ít độ tương phản giữa màu nền và màu chữ
nên rất khó đọc
1/13/2006
33
Độ tương phản cao nhất với
chữ màu đen trên nền trắng
hoặc chữ màu trắng
trên nền màu đen
1/13/2006
34
Chọn nền sáng hơn làm ta dễ chịu,
nhưng mắt phải căng thẳng hơn
Chọn nền tối hơn thì hiệu quả,
làm cho đoạn văn dễ đọc hơn
1/13/2006
35
CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG
QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
Màu sắc
Không hài hoà, hợp lý.
Lạm dụng màu đỏ.
Màu giữa nền và chữ không tương phản (hạn chế sử dụng nền trắng,
chữ đen).
Sử dụng nhiều nền, nhiều font chữ trong cùng một slide.
1/13/2006
36
Nền đỏ là tín hiệu
nguy hiểm, lời cảnh báo.
Tốt nhất chỉ dùng trong
những tình huống đặc biệt
1/13/2006
37
Sunday School
Discipleship Training
Music
Men’s Ministry
Women’s Ministry
1/13/2006
38
Giới hạn màu sắc để tránh
HIỆU ỨNG
CẦU VỒ NG
Không dùng phối màu như
WordArt
1/13/2006
40
CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG
QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
Phông chữ (Font)
Chọn kiểu phông cầu kỳ, khó nhìn.
Kích cỡ không phù hợp.
Sử dụng nhiều kiểu phông trong cùng một slide.
Cỡ chữ 20pt.
Cỡ chữ 24pt.
Cỡ chữ 28pt.
Cỡ chữ 32pt.
Cỡ chữ 36pt.
Cỡ chữ 40pt.
Cỡ chữ 44pt.
Cỡ chữ 48pt.
Cỡ chữ 54pt.
Ñaây laø font chöõ Aptima
Ñaây laø font chöõ Times
Ñaây laø font chöõ Brush
Ñaây laø font chöõ Auchon
Ñaây laø font chöõ Helve
Ñaây laø font chöõ Couri
Ñaây laø font chöõ Maria
Ñaây laø font chöõ Script
Ñaây laø font chöõ Tekon
43
CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG
QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
Hình ảnh
Không có chú thích.
Hình ảnh mờ nhạt, khó xem.
Hình ảnh không phù hợp với nội dung.
Việc bố trí và sắp xếp trình tự các hình ảnh không hợp lý.
Sử dụng quá nhiều hình ảnh minh hoạ làm loãng nội dung bài học.
1/13/2006
44
CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG
QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
Sử dụng hoạt hình (Hiệu ứng động)
Chữ, hình ảnh bay vòng vèo gây khó chịu cho người xem.
Chữ, hình ảnh đan xen, chồng lắp những chữ, hình ảnh đã có từ trước.
Hướng xuất hiện của chữ, hình ảnh không hợp lý.
Không nên sử dụng hiệu ứng xuất hiện từng con chữ và hiệu ứng dòng chữ trôi từ từ.
1/13/2006
45
CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG
QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
Hiệu ứng âm thanh
Gây khó chịu cho người nghe (tiếng bom nổ, tiếng gầm rú của động cơ, tiếng gương vỡ, tiếng vỗ tay …)
Lồng nhạc không hợp lý, không phù hợp (cá biệt có trường hợp lồng nhạc từ đầu tới cuối gây mất tập trung cho học sinh)
46
CÁC LỖI THƯỜNG GẶP TRONG
QUÁ TRÌNH THIẾT KẾ BÀI GIẢNG
Những lỗi khác
Hay dùng thuật ngữ “Giáo án điện tử”.
Thuật ngữ chuyên môn không nhất quán.
Nội dung chuyên môn thiếu chính xác.
Sử dụng từ ngữ của văn nói vào việc thiết kế các slide.
Thuần tuý mang tính biểu diễn khả năng thiết kế của giáo viên chứ không phát huy tính tích cực của học sinh.
1/13/2006
47

Dùng màu khác cho TỰA ĐỀ
và dàn bài
Dùng font chữ không chân như
.Arial/Helve cho TỰA ĐỀ
Dùng font có chân như
.Times cho dàn bài
Gợi ý
1/13/2006
48
Luật "5 and 10"
5 doøng cho 1ñoaïn vieát
10 giaây ñeå ñoïc
1/13/2006
49
Paul, an apostle of Christ Jesus by the will of God, and Timothy our brother, To the holy and faithful brothers in Christ at Colosse: Grace and peace to you from God our Father.
We always thank God, the Father of our Lord Jesus Christ, when we pray for you, because we have heard of your faith in Christ Jesus and of the love you have for all the saints…
1/13/2006
50
Dùng cỡ chữ >=44pt. cho tựa đề,
Và >=32 pt. cho dàn bài