Phương pháp làm sạch virus

Phần 1 : Mở Đầu

Virus thực vật được phát hiện vào cuối thế kỉ 19 và đến đầu thế kỉ 20 có rất nhiều virus gây bệnh cho thực vật lần lượt được phát hiện như virus khảm thuốc lá, virus thoái hóa khoai tây, virus hại cà chua,… Virus thực vật gây nhiều thiệt hại như làm giảm chất lượng nông sản. giảm năng suất và có khi là mất 100% năng suất. Trên thế giới hàng năm bệnh virus gây thiệt hại khoảng 70 tỉ USD.
Tại nước ta nhiều bệnh do virus được truyền từ năm này qua năm khác gây thiệt hại lớn đến năng suất cây trồng, đặc biệt virus gây thoái hóa nghiêm trọng ở các cây trồng nhân giống vô tính, bệnh virus lây lan nhanh, dễ phát triển thành dịch. Hiện nay các cây đang trồng hay các cây bằng ứng dụng nuôi cấy mô phần nhiều là không hoàn toàn sạch bệnh, và virus là nguyên nhân gây bệnh nghiêm trọng nhất cản trở sự phát triển sản suất của trồng trọt hiện đại. Việc nghiên cứu và phòng bệnh virus giúp giảm thiệt hại do bệnh virus gây ra là rất cần thiết, đặc biệt là những nước có nền kinh tế dựa vào nông nghiệp là chính như ở nước ta. Cho đến nay, với sự phát triển của sinh học và sự trợ giúp của trang thiết bị, phương tiện hiện đại, con người đã phát hiện được trên 4 ngàn loại virus, trong đó có hơn 100 loại là virus hại thực vật.
Virus thực vật cũng như virus động vật, sau khi xâm nhiễm vào tế bào chủ chúng bắt đầu tác động đến sự trao đổi chất của tế bào, virus sử dụng vật chất của tế bào để tạo thành một số virus con mới. Do vậy cơ thể thực vật bị kiệt quệ dần dần, thoái hóa và suy tàn có khi bị chết. Khoảng thời gian từ lúc virus bắt đầu xâm nhiễm đến khi cây thoái hóa và chết phụ thuộc vào đặc điểm gây bệnh của các loài khác nhau và phụ thuộc vào từng loại cây cũng như sức chống chịu của từng cây.
Virus không thể phòng chống, tiêu diệt bằng xử lí các chất hóa học như những bệnh vi khuẩn, nấm và sâu bọ. Cách duy nhất để loại bỏ virus là phải tách chúng ra khỏi cây bị bệnh, trả lại cho cây trồng một cuộc sống bình thường khỏe mạnh



Nguyên lý làm sạch virus
Danh từ làm sạch virus chỉ đúng về nội dung của công việc. Đó là việc phải giải phóng các thực vật bị nhiễm virus khỏi virus. Ở đây chỉ đề cập đến các cây trồng nhân giống vô tính vì phương thức nhân giống này là nguyên nhân truyền bệnh từ thế hệ này sang thế hệ khác. Vì vậy biện pháp làm sạch bệnh virus luôn phải kết hợp với việc duy trì tính sạch bệnh.
Bên cạnh xử lí nhiệt và xác định tính sạch bệnh, các phương pháp để thu được cây sạch virus bao gồm chủ yếu vẫn là nuôi cấy đỉnh sinh trưởng. Đương nhiên là kĩ thuật nuôi cấy đỉnh sinh trưởng ở đây thực hiện theo một mục đích khác nên phức tạp và tốn kém hơn trong nhân giống vô tính. Đối với người làm công tác bảo vệ thực vật, yêu cầu lớn nhất là làm sạch virus. Trong thực tế điều đó hầu như không thể đạt được. Vì vậy, phải kết hợp nhiều biện pháp để đảm bảo hiệu quả. Xử lí nhiệt nuôi cấy đỉnh sinh trưởng và thử virus phải được thực hiện theo một chu trình kín. Các nhà duy trì giống đòi hỏi phải có những cá thể thực sự sạch virus, để rồi thông qua phương pháp nuôi cấy in vitro có thể nhân thành số lượng bất kì mà không bị tái nhiễm. Các nhà sinh lí thực vật rất quan tâm đến phương pháp nuôi cấy in vitro. Ở đây lí do chính khiến các nhà sinh lí thực vật quan tâm là việc làm sạch virus đối với cây trồng. Vì lí do kinh tế người ta chỉ giới hạn việc nhân giống in vitro ở những cây trồng mà đối với chúng các phương pháp cổ điển để nhân nhanh những giống mới hoặc làm sạch virus không thực hiện được. Phương pháp nhân giống in vitro loại trừ được nguy cơ tái nhiễm và vì thế nó tỏ ra ưu việt hơn so với các phương pháp cổ điển. Tuy vậy theo kinh nghiệm thực tiễn, các cây trồng được nhân giống in vitro vẫn còn mang ít nhiều tác nhân gây bệnh. Gần đây có nhiều công trình nghiên cứu xử lí hóa chất góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất cây sạch bệnh. Như vậy để làm sạch virus người ta kết hợp các phương pháp:
Xử lí nhiệt và hóa chất.
Nuôi cấy đỉnh sinh trưởng và chọn lọc bằng phương pháp thử virus.
Phần 2: Một số phương pháp làm sạch Virus
Ngày nay, việc tạo ra các cây giống sạch bệnh để cung cấp cho người trồng là vô cùng quan trọng và cần thiết. Hiện nay chỉ có hai phương pháp được sử dụng để có cây trồng sạch bệnh là cây gieo từ hạt không bị tổn thương và phương pháp phục tráng giống