Phương pháp giải bài toán hữu cơ

Kỹ THUậT CÂY TRE TRĂM Đốt để giải toán hữu cơ (50 phút)
- Phương pháp trình bày lời giải toán hoá vô cơ (50 phút)
(Luyện kỹ năng trình bày và tổng hợp kiến thức)
GV giảng dạy: Thiên hạ Đệ nhất Hoá
Cho hỗn hợp A gồm 2 rượu no, đơn chức có khối lượng 6,15g. Chia hỗn hợp A thành 2 phần bằng nhau.
Phần 1: Cho tác dụng với lượng dư Na thu được 0,672 lít H2 (đktc).
Phần 2: Đem đốt cháy hoàn toàn thì thu được bao nhiêu lít CO2 và bao nhiêu gam H2O.
Bài tập mẫu 1
Kỹ thuật cắt
Để biểu diễn thành phần của một chất hữu cơ người ta có thể dùng công thức phân tử viết dưới nhiều dạng khác nhau.
Nguyên tắc của kỹ thuật cắt ghép là dựa trên thành phần C & H trong anken là không đổi luôn bằng 12n/2n = 6/1.
Nghĩa là trong anken C chiếm 6/7 khối lượng còn H chiếm 1/7 khối lượng.
Dùng kỹ thuật cắt ghép này để cắt các công thức phân tử ở dạng cồng kềnh ra làm những phần nhỏ đơn giản hơn và ta sẽ giải bài toán hoá học từ cấu tạo đơn giản ấy.
Lưu ý: Công thức của các chất sau khi đã cắt ghép bao giờ cũng phải chứa thành phần anken.
Thao tác cắt
A. Với Hiđrocacbon
1) Ankan: CnH2n+2 ? CnH2n.H2
2) Ankanđien; Ankin: CnH2n-2 ? CmH2m.C
Trong đó: m = n-1 (2m = 2n ? 2 ? m = n -1)
3) Anken: CnH2n-6 ? CmH2m.3C
Trong đó: m = n ? 3 (2n ? 6 = 2m ? m = n ? 3)
1) Rượu no - đơn chức:
CnH2n+1 ? OH ? CnH2n . H2O
2) Rượu không no đơn chức có một nối đôi:
CnH2n-1 ? OH ? CnH2nO hoặc CmH2m ? CHO
(m = n ? 1) hay m + 1 = n
3) Rượu thơm và phenol:
CnH2n-7 ? OH hay CnH2n-6 ? O ? CmH2m.C3O
(m = n ? 3)

Với hợp chất có nhóm chức
4) Andehit no đơn chức:
CnH2n+1CHO ? CnH2n.HCHO hoặc CmH2mO
(m = n + 1)
5) Axit hữu cơ no đơn chức:
CnH2n+1 ? COOH ? CnH2n.HCOOH hoặc CmH2mO2
(n + 1 = m)
6) Axit không no đơn chức:
CnH2n-1 ? COOH ? CnH2n.CO2
Với hợp chất có nhóm chức
Ví dụ: Cho hỗn hợp A gồm 2 axit hữu cơ chưa no đơn chức chứa 1 liên kết đôi trong phân tử.
Chia hỗn hợp A thành 2 phần bằng nhau.
Phần 1: Cho tác dụng vừa đủ với NaOH thu được 2,24lít H2 (đktc).
Phần 2: Đem đốt cháy hoàn toàn rồi cho toàn bộ sản phẩm cháy qua bình đựng dd Ca(OH)2 thấy bình tăng thêm m gam đồng thời xuất hiện m1 gam ? .
Tính m và m1.
Ví dụ: Cho hỗn hợp X gồm 2 anđehit hữu cơ no đơn chức chứa mạch hở có khối lượng 20,4gam. Chia hỗn hợp X thành 2 phần có khối lượng bằng nhau.
Phần 1: Cho tác dụng với AgNO3/ NH3 thu được m gam chất rắn Y. Cho Y tác dụng với HNO3 đặc nóng thu được 8,96 lít khí (đktc).
Phần 2: Đem đốt cháy hoàn toàn thu được CO2 và H2O.
a) Tính khối lượng của CO2 và H2O thu được sau phản ứng đốt cháy.
b) Xác định công thức của 2 anđehit trên biết chúng là kế tiếp nhau trong dãy đồng đẳng.
Các bước giải một bài toán hoá học tổng hợp
Bước1: Viết tất cả các phương trình phản ứng có thể xảy ra
Bước 2: Đổi các giả thiết cơ bản sang giả thiết không cơ bản
Bước 3: Đặt ẩn số cho lượng các chất tham gia và thu được trong các phản ứng cần phải tìm. Dựa vào mối tương quan giữa các ẩn đó trong các phương trình phản ứng để lập ra các phương trình đại số.
Bước 4: Giải phương trình hay hệ phương trình và biện luận kết quả (nếu cần), rồi chuyển kết quả thuộc dạng cơ bản sang dạng không cơ bản.
Phương pháp trình bày lời giải
Tạm biệt và hẹn gặp lại !
Chúc các em thi đỗ đại học !