Phương pháp dạy học vật lí

Chương I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VIỆC VẬN DỤNG KĨ THUẬT
WEBQUEST VÀO DẠY HỌC VẬT LÝ

1.1 WebQuest và ứng dụng của webquest trong dạy học
Cùng với việc ra đời và phổ biến của internet, ngày nay việc thu thập và xử lý thông tin trên mạng là một kỹ năng cần thiết trong nghiên cứu và học tập cũng như trong lao động nghề nghiệp. Việc ứng dụng công nghệ thông tin và sử dụng internet trong dạy học ngày càng trở nên quan trọng. Tuy nhiên, việc học sinh truy cập thông tin một cách tự do trên mạng internet trong dạy học có những nhược điểm chủ yếu là:
Việc tìm kiếm thường kéo dài vì lượng thông tin trên mạng lớn, dễ bị chệch hướng khỏi bản thân đề tài
Nhiều tài liệu được tìm ra với nội dung chuyên môn không chính xác, có thể dẫn đến “nhiễu thông tin”
Chi phí quá lớn cho việc đánh giá và xử lý thông tin trong dạy học
Việc tiếp thu kiến thức qua truy cập thông tin trên mạng có thể chỉ mang tính thụ động mà thiếu sự đánh giá, phê phán của người học.
Để khắc phục những nhược điểm trên người ta đã phát triển phương pháp WebQuest.
1.1.1 Khái niệm WebQuest
Ngày nay WebQuest được sử dụng rộng rãi trên thế giới, trong giáo dục phổ thông cũng như đại học. WebQuest được định nghĩa nguyên tác là một bài học có yêu cầu- định hướng, trong đó hầu hết các thông tin mà người học làm việc xuất phát từ web. Nó có thể được tạo ra bằng cách dùng các chương trình khác nhau, bao gồm một tài liệu cần xử lý được liên kết đến các trang web.Như vậy, WebQuest là một trang Web trợ giúp học tập, trong đó các nội dung học tập được đưa ra dưới dạng câu hỏi đồng thời cung cấp nguồn tài liệu tham khảo để học sinh có thể sử dụng trả lời các câu hỏi đó.[7]
Theo nghĩa hẹp, WebQuest được hiểu như một phương pháp dạy học (WebQuest - Method); theo nghĩa rộng, WebQuest được hiểu như một mô hình, một quan điểm về dạy học có sử dụng mạng internet.[8]
WebQuest cũng là bản thân đơn vị nội dung dạy học được xây dựng để sử dụng phương pháp này, và là trang WebQuest được đưa lên mạng. Khi gọi WebQuest là một phương pháp dạy học, cần hiểu đó là một phương pháp phức hợp, trong đó có thể sử dụng những phương pháp cụ thể khác nhau. Với tư cách là một phương pháp dạy học, có thể định nghĩa WebQuest như sau:
WebQuest là một phương pháp dạy học mới, được xây dựng trên cơ sở phương tiện dạy học mới là công nghệ thông tin và Internet. Trong tiếng Việt chưa có cách dịch hoặc dùng thuật ngữ thống nhất cho khái niệm này. Trong tiếng Anh, Web ở đây nghĩa là mạng, Quest nghĩa là tìm kiếm, khám phá. Dựa trên thuật ngữ và bản chất của khái niệm có thể gọi WebQuest là phương pháp “khám phá trên mạng”. WebQuest là một dạng đặc biệt của dạy học sử dụng truy cập mạng Internet.
Từ những phân tích trên, theo chúng tôi, WebQuest là một phương pháp dạy học, trong đó học sinh tự lực thực hiện trong nhóm một nhiệm vụ về một chủ đề phức hợp, gắn với tình huống thực tiễn. Những thông tin cơ bản về chủ đề được truy cập từ những trang liên kết (Internet links) do giáo viên chọn lọc từ trước. Việc học tập theo định hướng nghiên cứu và khám phá, kết quả học tập được học sinh trình bày và đánh giá.
1.1.2 Phân loại Webquest
WebQuest có thể chia thành các WebQuest lớn và các WebQuest nhỏ:
WebQuest lớn: xử lý một vần đề phức tạp trong một thời gian dài (ví dụ cho đến một tháng), có thể coi như một dự án dạy học.
WebQuest nhỏ: trong một vài tiết học (ví dụ 2 đến 4 tiết), học sinh xử lý một đề tài chuyên môn bằng cách tìm kiếm thông tin và xử lý chúng cho bài trình bày, tức là các thông tin chưa được sắp xếp sẽ được lập cấu trúc theo các tiêu chí và kết hợp vào kiến thức đã có trước của các em.
1.1.3 Ứng dụng của WebQuest trong dạy học
1.1.3.1 Các dạng ứng dụng của WebQuest
Có hai dạng WebQuest:
Loại ngắn hạn: được thiết kế để người học hoàn thành trong một thời gian ngắn (dưới một tuần) nhằm thu lượm kiến thức, tích hợp với kiến thức cữ và ứng dụng.
Loại dài hạn: được thiết kế để người học hoàn thành trong một thời gian dài (từ một đến bốn tuần) nhằm mở rộng, tinh lọc và tạo ra kiến thức mới.
1.1.3.2 Mục đích sử dụng WebQuest
WebQuest được thiết kế nhằm giúp người học sử dụng thông tin hơn là phải tốn thời gian tìm kiếm thông tin.