PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TẬP ĐỌC HỌC SINH TIỂU HỌC

Chủ đề 5
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TẬP ĐỌC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC

Hoạt động 1. Phân tích vai trò, nhiệm vụ dạy học Tập đọc
Thông tin cơ bản
- Đọc là gì?
Đọc là một dạng hoạt động ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng thức chữ
viết sang lời nói có âm thanh và thông hiểu nó (ứng với các hình thức đọc
thành tiếng), là quá trình chuyển trực tiếp từ hình thức chữ viết thành các
đơn vị nghĩa không có âm thanh (ứng với đọc thầm).
(M.R. Lơvôp – Cẩm nang dạy học tiếng Nga (tiếng Nga)
- Kĩ năng đọc trong “Chuẩn trình độ của học sinh Tiểu học”.
Nhiệm vụ của hoạt động 1
- Đọc tài liệu để làm rõ “Đọc là gì ?” và vai trò của đọc.
- (Thảo luận nhóm) Xác định và phân tích nhiệm vụ của dạy học Tập đọc.
Đánh giá hoạt động 1
1. Trình bày khái niệm đọc và nêu sự cần thiết của việc dạy học Tập đọc ở
Tiểu học.
2. Nêu những nhiệm vụ của dạy học Tập đọc ở Tiểu học và phân tích nhiệm
vụ thể hiện rõ đặc trưng của dạy học Tập đọc.
3. Giải thích thế nào là “đọc đúng”, “đọc nhanh”, “đọc có ý thức” (đọc
hiểu), “đọc diễn cảm” và yêu cầu đặt ra cho mỗi kĩ năng này theo từng khối
lớp.
Hoạt động 2. Tìm hiểu cơ sở khoa học của việc dạy học Tập
đọc
Thông tin cơ bản
- Các khái niệm: chính âm, trọng âm, ngữ điệu, văn bản, đặc điểm của văn
bản.
- Cơ chế của đọc.
Các khái niệm
Chính âm là các chuẩn mực phát âm của một ngôn ngữ có giá trị và hiệu
lực về mặt xã hội.
Trọng âm là độ vang và độ mạnh khi phát ra âm tiết (tiếng).
Chính âm là các chuẩn mực phát âm của một ngôn ngữ có giá trị và hiệu
lực về mặt xã hội.
Trọng âm là độ vang và độ mạnh khi phát ra âm tiết (tiếng).
Dựa vào sự phát âm một tiếng mạnh hay yếu, kéo dài hay không kéo dài,
đường nét thanh điệu rõ hay không rõ, người ta chia các tiếng trong chuỗi
lời nói thành tiếng có trọng âm (là tiếng có trọng âm mạnh) và không có
trọng âm (tiếng có trọng âm yếu). Trọng âm mạnh rơi vào các từ truyền đạt
thông tin mới hoặc có tầm quan trọng trong câu. Trọng âm yêáu đi với
những từ không có hoặc có ít thông tin mới.
Ngữ điệu là sự thay đổi giọng nói, giọng đọc, là sự lên cao hay hạ thấp
giọng nói, giọng đọc (theo nghĩa hẹp).
Ngữ điệu là sự thống nhất của một tổ hợp các phương tiện siêu đoạn (siêu
âm đoạn tính) có quan hệ tương tác lẫn nhau được sử dụng ở bình diện câu
như cao độ (độ cao thấp của âm thanh), cường độ (độ lớn, nhỏ, mạnh, yếu
của âm thanh), tốc độ (độ nhanh chậm, ngắt nghỉ), trường độ (độ dài ngắn
của âm thanh) và âm sắc (theo nghĩa rộng).
Văn bản là một sản phẩm của lời nói, một chỉnh thể ngôn ngữ, thường bao
gồm một tập hợp các câu và có thể có một đầu đề, nhất quán về chủ đề và
trọn vẹn về nội dung, được tổ chức theo một kết cấu chặt chẽ nhằm một
mục đích giao tiếp nhất định.
Đặc điểm của văn bản:
Văn bản có tính chỉnh thể. Tính chỉnh thể này thể hiện ở hai phương diện:
+ Về mặt nội dung, nó biểu hiện tính nhất quán về chủ đề thể hiện ở sự phát
triển mạch lạc, chặt chẽ của nội dung và tính nhất quán, rõ rệt của mục tiêu
văn bản.
+ Về mặt hình thức, tính chỉnh thể thể hiện ở kết cấu mạch lạc và chặt chẽ,
giữa các bộ phận trong văn bản có các hình thức liên kết và toàn văn bản có
một tên gọi.
Tính nhất quán chủ đề thể hiện ở chỗ toàn văn bản tập trung vào một chủ đề
thống nhất. Chủ đề này được triển khai qua các chủ đề bộ phận (các tiểu
chủ đề) của từng phần, từng chương, từng mục, từng đoạn. Ví dụ, bài Mùa
thả____________o quả (TV5 - T1).
Chủ đề của văn bản này là mùa thảo quả. Các bộ phận của văn bản đều tập
trung vào chủ đề và phát triển qua 3 phần:
1. Sức lan tỏa kì diệu của hương thảo quả.
2. Sức sống mãnh liệt của cây thảo quả.
3. Màu sắc chứa lửa, chứa nắng của trái thảo quả.
Tất cả những bộ