Photpho

PHOTPHO VA AXIT PHOTPHORIC
Lúc đầu ông rất mừng vì nghĩ đó là hòn đá triết học, nhưng ông mau chóng thất vọng vì nó không thể biến kim loại thường thành vàng. Nhưng một chất tự phát ra ánh sáng thì không phải là chuyện bình thường. Với đâu óc một nhà buôn, ông tìm cách bán bí mật điều chế ra chất đó để kiếm tiền. Và ông đã bán bí mật đó cho nhà vật lý người Đức là Johnnes Daniel Kraff, ông này đã mang cái hợp chất diệu kỳ ấy đi phô diễn khắp châu Âu. Sau đó thông tin bí mật về việc hợp chất này được điều chế từ nước tiểu đã bị rò rỉ.
Hoá học hiện đại bắt nguồn từ những nghiên cứu của các nhà "giả kim thuật" (alchemy) . Mục đích của các nhà giả kim thuật là biến đổi kim loại thường thành vàng bằng cách dùng "hòn đá triết lí". Nhưng cách chế tạo hòn đá đó như thế nào thì không ai biết. Nên trong hàng thế kỷ, các nhà giả kim thuật vừa niệm thần chú vừa khuấy trộn các hỗn hợp kỳ lạ mong tìm ra hòn đá triết lí.

Năm 1669, nhà buôn và cũng là nhà giả kim thuật nghiệp dư người Đức Hennig Brand (1630 - 1710) ở thành phố Hamburg đã làm thí nghiệm với các hỗn hợp chứa nước tiểu sư tử vì ông cho rằng chất lỏng óng vàng từ loài động vật dũng mãnh này có chứa vàng. Ông đun nóng hỗn hợp nước tiểu trong điều kiện không có không khí. Thế là trên thành bình xuất hiện một hợp chất màu trắng. Nó bùng cháy ngay lập tức với làn khói đen nghịt làm nghẹt thở. Nhưng điều thú vị nhất về hợp chất này là nó phát ra ánh sáng trong bóng tối .
1669, nhà buôn - nhà giả kim thuật người Đức Hennig Brand điều chế được P trắng từ sự chưng cất nước tiểu nhưng ông giấu kín phương pháp điều chế
1678, Kunckel điều chế thành công .
1680, R.Boyle cũng điều chế thành công
1775, C.W.Scheele tìm được phương pháp điều chế P trắng từ tro xương
PHOTPHO = chất mang ánh sáng
LICH SU TIM RA NGUYEN TO PHOTPHO
Photpho đỏ
Photpho trắng
TÍNH CHÂT VÂT LY
Đơn chất photpho có thể tồn tại ở 1 số dạng thù hình, trong đó quan trọn nhất là photpho đỏ và photpho trắng
1. Photpho trắng:
Photpho trắng là chất rắn trong suốt, màu trắng hoặc vàng nhạt, trông giống như sáp
Meàm, deã noùng chaûy (t0nc = 44,10C)
- Khoâng tan trong nöôùc, tan ñöôïc trong caùc dung moâi höõu cô nhö benzen, cacbon đisunfua, ete,… rất độc, gaây bỏng rất nặng khi rơi vaøo da
Boác chaùy trong khoâng khí neáu nhieät ñoä lôùn hôn 400 ñoä C nên phaûi baûo quaûn trong nöôùc .
- Phaùt quang maøu luïc nhaït trong boùng toái
- Khi ñun noùng ñeán 250 ñoä C khoâng coù khoâng khí, photpho traéng chuyeån daàn thaønh photpho ñoû ôû daïng beàn hôn.

- Caáu truùc tinh theå phaân töû
2. Photpho đỏ
. Phopho đỏ là chất bột màu đỏ
- Không tan trong các dung môi thông thường, dễ hút ẩm và chảy rữa.
Bền trong không khí ở nhiệt độ thường và không phát quan trong bóng tối
Nó chỉ bốc cháy ở nhiệt độ 250 độ C
Khi đun nóng không có không khí photpho đỏ chuyển thành hơi, khi làm lạnh thì hơi của nó ngưng tụ thành photpho trắng.
Photpho đỏ không độc như photpho trắng

Ngoài photpho đỏ và photpho trắng ta còn có photpho đen:





Cấu trúc polime :
Nhờ cấu trúc polime mà photpho đỏ khó nóng chảy và khó bay hơi hơn photpho trắng.


II- TÍNH CH�T HOA HOC
. Trong nhóm VA nguyên tố phi kim có độ âm điện lớn nhất và cũng là phi kim mạnh nhất.
. Nhưng do liên kết của photpho kém bền hơn nitơ nên ở điều kiện thường photpho hoạt động hóa học mạnh hơn nitơ.
. Trong hai dạng hình thù, phopho trắng hoạt động hơn photpho đỏ. Khi tham gia phản ứng, số oxi hóa của nitơ có thể tăng từ 0 đến +3 hoặc +5, có thể giảm từ 0 đến -3 nên photpho thể hiện tính khử và tính oxi hóa.

1.Tính oxi hóa:
T�c d?ng v?i m?t s? kim lo?i ho?t d?ng, t?o ra photpho kim lo?i.
Vd:
2P + 3Ca Ca 3P2
canxi photphua


2P + 3Mg Mg 3P2
magie photphua

-3
0
0
-3
2. Tính kh?
Tác dụng với oxi:
Thiếu oxi: 4P + 3O2 2P2O3
điphotpho trioxit

Dư oxi : 4P + 5O2 2P2O5
điphotpho pentaoxit
b) Tác dụng với clo:
Thiếu clo : 2P + 3Cl2 2PCl3
photpho triclorua

Dư clo : 2P + 5Cl2 2PCl5
photpho pentaclorua

+5
+3
0
0
0
0
+3
+5
c) Tác dụng với các hợp chất:
Photpho dễ dàng tác dụng với các hợp chất có tính oxi hóa mạnh như HNO3 đă�c, KCLO3..
Vd:
6P + 5KClO3 3P2O5 + 5KCl

3P + 5HNO3 + 2H2O 3H3PO4 + 5NO
0
+5
0
+5
Ngoài kim loại photpho có thể tác dụng với hidro (chất khử)

2P + 3H2 2PH3

350oC
200atm
III-UNG DUNG
Phần lớn photpho sản xuất ra được dùng để sản xuất ra axit photphoric, phần còn lại chủ yế�u dùng để làm diêm.
Ngoài ra photpho còn được sử dụng trong quân sự như sản xuất bom, đạn cháy đạn khói.
IV.TRANG THAI TU NHIEN.

Trong tự nhiên chúng ta không gặp photpho ở trạng thái tự do vì nó khá hoạt động về mặt hóa học.
Phần lớn photpho trong vỏ Trái Đất ở dạng muối của axit photphoric.
Hai khoáng vật chính của photpho là apatic 3Ca3(PO4)2.CaF2 và photphoric Ca3(PO4)2
Ngoài ra photpho còn chứa trong protêin thực vật,
trong xương, răng, bắp thịt và đặc biệt là não của
người và động vật.
Trong công nghiệp, photpho được sản xuất bằng
Cách nung hỗn hợp quặng photphoric, cát và than
Cốc ở 1200 độ C trong lò điện
Nung trong lò điện:






cát
than